Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 172/04
Sygn. akt V CZ 6/05
POSTANOWIENIE
Dnia 27 stycznia 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa D. L.
przeciwko małoletniemu P. S., reprezentowanemu przez przedstawiciela ustawowego A.
S.
o zachowek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 stycznia 2005 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 31 sierpnia 2004 r.,
sygn. akt I ACa (…),
oraz zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 25 listopada 2004
r., sygn. akt I ACa (…),
1) uchyla postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 31 sierpnia 2004 r.
2) odrzuca zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 25 listopada
2004 r.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2004 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda D.
L. od wyroku Sądu Okręgowego w W.
W dniu 27 lipca 2004 r. pełnomocnik powoda D. L. złożył wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia wniosku o doręczenie tego wyroku z uzasadnieniem, wraz z
wnioskiem o jego doręczenie. Termin do złożenia wniosku o doręczenie wyroku upłynął
2
w dniu 7 lipca 2004 r. Do wniosku dołączył kserokopie dwóch zaświadczeń lekarskich,
które potwierdził za zgodność z oryginałem, z Okręgowego Szpitala Kolejowego w W.
stwierdzające, że korzystał ze zwolnienia lekarskiego od 5 lipca do 12 lipca i z (..)
Centrum Diagnostyki Medycznej stwierdzającego, że w okresie od 12 lipca do 23 lipca
2004 r. nie mógł wykonywać pracy zawodowej z powodu bronchomeumonii
dwustronnej.
Na ich podstawie Sąd Apelacyjny ustalił, że pełnomocnik powoda nie był zdolny
do wykonywania pracy, jednak z przedłożonych zaświadczeń nie wynika aby utracił
przytomności, a tym samym mógł zlecić dokonanie czynności samemu powodowi, bądź
innemu pełnomocnikowi. Jako profesjonalista nie zachował więc należytej staranności.
Kierując się powyższym, postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2004 r. Sąd
Apelacyjny oddalił wniosek o przywrócenie terminu i odrzucił wniosek o doręczenie
wyroku z uzasadnieniem.
W dniu 3 września pełnomocnik powoda złożył wniosek o uzasadnienie
postanowienia dnia 31 sierpnia 2004 r. i w tym samym dniu złożył zażalenie na
postanowienie z 31 sierpnia 2004 r., określając przedmiot jego rozstrzygnięcia jako
odrzuceniu wniosku o przywróceniu terminu. Wniósł o jego uchylenie. W uzasadnieniu
kwestionował oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o
doręczenie wyroku zarzucając naruszenie art. 168 § 1 w zw. z art. 169 § 2 k.p.c.
Twierdził, że dowiódł okoliczności koniecznych do przywrócenia terminu.
Postanowieniem z dnia 26 października 2004 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
zażalenie, bowiem zaskarżone postanowienie, nie jest postanowieniem kończącym
postępowanie w sprawie i nie podlega zaskarżeniu do Sądu Najwyższego (art. 39318
§ 2
k.p.c.).
W dniu 29 października 2004 r. pełnomocnik powoda wniósł zażalenie na
postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 31 sierpnia 2004 r. w przedmiocie oddalenia
wniosku o przywrócenie terminu i odrzuceniu wniosku o doręczenie wyroku z
uzasadnieniem, doręczone mu w dniu 22 października 2004 r., które przedstawione
zostało obecnie Sądowi Najwyższemu do rozpoznania. Wnosił o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku o doręczanie wyroku
sądu drugiej instancji wraz z uzasadnieniem oraz o rozpoznanie i uchylenie
postanowienia oddalającego wniosek o przywrócenie terminu i zasądzenie kosztów
postępowania. Kwestionował oddalenie wniosku o przywrócenie terminu i wywodził, że z
przyczyn przez niego niezawinionych w postaci ciężkiej choroby (w tym przebytego w
3
okresie od dnia 12 lipca do 23 lipca 2004 r. odoskrzelowego zaplenia płuc z wysoką
gorączką) nie mógł dokonać w terminie czynności procesowej. Podnosił że odrzucenie
wniosku o doręczanie wyroku z uzasadnieniem było w tej sytuacji nieuzasadnione.
Kolejno w dniu 10 listopada 2004 r. pełnomocnik powoda wniósł zażalenie na
postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 26 października 2004 r., które Sąd ten
odrzucił postanowieniem z dnia 25 listopada 2004 r., nie sporządzając jego
uzasadnienia i również na to postanowienie złożył zażalenie wnosząc o jego uchylenie i
uwzględnienie odrzuconego zażalenia na postanowienie oddające wniosek o
doręczenie wyroku z uzasadnieniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Odrzucenie przez Sąd Apelacyjny zażalenia powoda na postanowienie tego Sądu
z dnia 31 sierpnia 2004 r. zaskarżającego je w części oddającej wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku nie stoi na przeszkodzie
rozpoznania tego postanowienia przez Sąd Najwyższy w obecnym postępowaniu na
wniosek powoda (art. 380 k.p.c.), który skutecznie zaskarżył wymienione postanowienie
w części orzekającej o odrzuceniu jego wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu
Apelacyjnego, kończące postępowanie w sprawie. Ponieważ odrzucenie zażalenia nie
stanowi jego rozpoznania, nie dochodzi do rozpoznania zaskarżonego nim
postanowienia. Fakt wniesienia przez stronę niedopuszczalnego z mocy ustawy
zażalenia na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do dokonania czynności
procesowej nie zmienia też oceny, że mamy do czynienia z postanowieniem nie
podlegającym zaskarżeniu o jakim jest mowa w art. 380 k.p.c.
Zażalenie, które jest niedopuszczalne z mocy ustawy nie otwiera drogi do jego
zaskarżenia. Z tej przyczyny, jako niedopuszczalne, podlega odrzuceniu zażalenie
powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 25 listopada 2004 r. (art. 373 k.p.c.
w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 39318
§ 3 k.p.c.).
Warunkiem przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej jest brak
winy w uchybieniu terminu podmiotu składającego wniosek. Przyjąć należy, że w
przypadku, gdy przyczyną uchybienia terminu była choroba pełnomocnika strony, to jest
ono niezawinione, jeżeli choroba ta uniemożliwiła mu podjęcie działania w zakresie
dopełnienia czynności procesowej we właściwym czasie oraz skorzystania dla jej
dokonania z pomocy innych osób. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że
stwierdzona u pełnomocnika powoda choroba w postaci obustronnego zaplenia płuc,
wyłączająca według świadectwa lekarza możliwość wykonywania przez niego pracy
4
zawodowej, stanowi schorzenie ciężkie. Uzasadnia to uznanie, iż z tej przyczyny nie
mógł on dokonać w ustawowym terminie czynności procesowej ani podjąć działań dla
zapewnienia sobie dla jej dokonania zastępstwa innej osoby.
W tym stanie rzeczy zasadnie skarżący podważa przeciwne stanowisko Sądu
Apelacyjnego prowadzące do odrzucenia wniosku o doręczenie wyroku z
uzasadnieniem.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy uchylił postanowienie Sądu
Apelacyjnego odrzucające wniosek powoda o doręczenie wyroku z uzasadnieniem (art.
385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 39318
k.p.c.).