Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 7/05
POSTANOWIENIE
Dnia 18 marca 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Marek Sychowicz
w sprawie z wniosku M. i M. małżonków B. oraz H. B.
przy uczestnictwie M. M., M. M., Z. K. i B. K.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 marca 2005 r.,
zażalenia wnioskodawców na postanowienie Sądu Okręgowego w L. z dnia 8 grudnia
2004 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 17 listopada 2004 r. Sąd Okręgowy w L. – na podstawie
art. 17 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(jedn. tekst: Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm. – dalej „u.k.s.c.”) – odrzucił kasację
wnioskodawców od postanowienia tego Sądu z dnia 5 sierpnia 2004 r., stwierdzając, że,
zgodnie z § 24 ust. 1 pkt 2 w związku z § 20 ust. 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 27 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w
sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 154, poz. 753 ze zm. – dalej: „rozporządzenie”),
wniesiona kasacja podlegała opłacie w wysokości stałej oraz że opłata ta nie została
przez skarżących uiszczona.
Kolejnym postanowieniem z dnia 8 grudnia 2004 r. Sąd Okręgowy – powołując
się na przepis art. 17 u.k.s.c. – odrzucił zażalenie wnioskodawców na powyższe
2
postanowienie odrzucające kasację, stwierdzając, że zażalenie to, zgodnie z § 9 ust. 3
pkt 2 w związku z § 24 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, podlegało opłacie w wysokości stałej
w kwocie 20 zł oraz że opłata ta nie została przez żalących uiszczona. Sąd Okręgowy
nawiązał do poglądu wyrażonego w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego,
według którego opłata w ułamkowej części wpisu stałego jest także opłatą „w wysokości
stałej” w rozumieniu art. 17 u.k.s.c., wobec czego wniesione przez adwokata lub radcę
prawnego nie opłacone zażalenie, od którego pobiera się ułamkową część wpisu
stałego, podlega odrzuceniu bez wzywania o uiszczenie opłaty (zob. postanowienia
Sądu Najwyższego: z dnia 13 września 2000 r., III CZP 34/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 4,
z dnia 5 kwietnia 2001 r., IV CZ 133/00, nie publ., z dnia 11 lipca 2001 r., V CZ 93/01,
nie publ., z dnia 19 marca 2002 r., IV CZ 24/02, nie publ., z dnia 27 czerwca 2002 r., IV
CZ 76/02, nie publ.).
W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawcy zarzucili Sądowi
Okręgowemu naruszenie przepisów: art. 16 ust. 4 u.k.s.c., polegające na bezzasadnym
przyjęciu, że od zażalenia na postanowienie odrzucające kasację pobiera się wpis stały,
gdy w rzeczywistości zażalenie wniesione na postanowienie sądu o odrzuceniu środka
zaskarżenia wolne jest od opłaty sądowej, oraz § 9 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia,
polegające na bezzasadnym przyjęciu, że od zażalenia na postanowienie o odrzuceniu
kasacji uiszcza się wpis w wysokości piątej części wpisu od kasacji, gdy w
rzeczywistości zażalenie to jest wolne od opłaty sądowej. W konkluzji żalący wnosili o
uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zdaniem żalących, z treści art. 16 ust. 4 u.k.s.c. wynika jednoznacznie, że
zażalenie na postanowienie sądu o odrzuceniu środka zaskarżenia wolne jest od opłaty
sądowej, wobec czego Sąd Okręgowy – odrzucając zaskarżonym postanowieniem
zażalenie na postanowienie odrzucające kasację – naruszył wskazane przepisy ustawy
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych.
Odnosząc się do postawionego zarzutu trzeba przede wszystkim zauważyć, że
żalący powołali się jedynie na wybrany fragment art. 16 ust. 4 u.k.s.c., po czym z
fragmentu tego wyprowadzili pogląd sprzeczny z treścią powołanego przepisu.
Zgodnie z art. 16 ust. 4 u.k.s.c., zażalenie oczywiście uzasadnione, wniesione na
zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pisma lub na postanowienie sądu o
odrzuceniu środka zaskarżenia, wolne jest od opłaty sądowej. Przewidziane w
3
przytoczonym przepisie zwolnienie od opłaty sądowej ma charakter przedmiotowy i
oznacza, że ustawodawca zwalnia od opłaty sądowej każde zażalenie wniesione na
zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pisma lub na postanowienie sądu o
odrzuceniu środka zaskarżenia, jeżeli jest ono „oczywiście uzasadnione”. Badanie
„oczywistości uzasadnienia” stanowi przy tym domenę sądu, jest powinnością sądu,
który wydał zaskarżone postanowienie, ale może nastąpić również w trakcie kontroli
instancyjnej zaskarżonego postanowienia (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23
kwietnia 1993 r., III CZP 43/93, OSNCP 1993, nr 12, poz. 214). W żadnym wypadku
jednak ocena, czy zażalenie jest „oczywiście uzasadnione” nie pozostaje w gestii strony
wnoszącej zażalenie czy jej pełnomocnika procesowego, będącego adwokatem lub
radcą prawnym. Z tej przyczyny subiektywne przekonanie wnoszącego zażalenie
adwokata lub radcy prawnego o tym, że zażalenie to jest „oczywiście uzasadnione”, nie
zwalnia go od obowiązku uiszczenia opłaty w wysokości stałej ani nie uchyla
wynikających z art. 17 u.k.s.c. konsekwencji niespełnienia tego obowiązku.
Żalący, błędnie odczytując treść art. 16 ust. 4 u.k.s.c., nie podjęli zresztą nawet
próby wykazania, że zażalenie wniesione na postanowienie odrzucające kasację było –
w rozumieniu powołanego przepisu – „oczywiście uzasadnione” i z tej racji – zwolnione
od opłaty sądowej.
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w
związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych
podstaw.

III CZ 7/05

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia