Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 103/05
POSTANOWIENIE
Dnia 23 listopada 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Bronisław Czech
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. B. i T. B.
przeciwko J. P. o odwołanie darowizny, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w
Izbie Cywilnej w dniu 23 listopada 2005 r., zażalenia powodów na postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 23 maja 2005 r., sygn. akt I ACa (…)/04, I ACz (…)/05,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 23 maja 2005 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
apelację powodów od wyroku Sądu Okręgowego w S. z dnia 11 marca 2004 r.
oddalającego powództwo A. i T. małżonków B. przeciwko J. P. o odwołanie darowizny.
Sąd drugiej instancji dokonując oceny zasadności postanowienia Sądu
Okręgowego z dnia 19 października 2004 r. przywracającego powodom termin do
uiszczenia wpisu od apelacji uznał, że nie zachodziły podstawy z art. 168 § 1 k.p.c. do
przywrócenia terminu, bowiem jego uchybienie nie nastąpiło bez winy powodów. Sąd
Apelacyjny wskazał, że pełnomocnik powodów w dniu 7 lipca 2004 r. otrzymał odpis
prawomocnego postanowienia Sądu o zwolnieniu powodów od wpisu od apelacji jedynie
ponad kwotę 800 zł. a w dniu 26 lipca 2004 r. otrzymał wezwanie do uiszczenia wpisu
od apelacji w kwocie 800 zł. Powodowie zatem już od 7 lipca 2004 r. wiedzieli o
konieczności uiszczenia wpisu w wysokości 800 zł. a od 26 lipca 2004 r. wiedzieli, że
2
powinni go uiścić w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia apelacji. Nie usprawiedliwia,
w ocenie Sądu drugiej instancji, wpłacenia wpisu po terminie (w dniu 18 sierpnia 2004
r.), podawana jako podstawa wniosku o przywrócenie terminu, choroba powódki i jej
pobyt w szpitalu w okresie od 21 lipca do 28 lipca 2004 r. Sąd Apelacyjny stwierdził, że
powódka powróciła ze szpitala dwa dni po otrzymaniu przez pełnomocnika powodów
wezwania do uiszczenia wpisu a zatem powodowie mieli jeszcze pięć dni na wniesienie
wpisu od apelacji i nie podali żadnych okoliczności, które w tym czasie (od 29 lipca do
2 sierpnia 2004 r.) uniemożliwiały im zapłacenie opłaty sądowej, z koniecznością
wniesienia której powinni byli liczyć się co najmniej od dnia 7 lipca 2004 r. Sąd drugiej
instancji podkreślił ponadto, że powód w ogóle nie uprawdopodobnił okoliczności, które
usprawiedliwiałyby jego uchybienie terminu do uiszczenia wpisu, bowiem za taką
okoliczność nie można uznać podawanego przez niego jako usprawiedliwienie faktu, że
w ich rodzinie to powódka decyduje o potrzebie ponoszenia wydatków i ona dysponuje
pieniędzmi. Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych odrzucił apelację powodów.
W zażaleniu na powyższe postanowienie pełnomocnik powodów wnosząc o jego
uchylenie podniósł, że przyczyna uchybienia terminu była niezawiniona przez powódkę,
bowiem było nią nie powiadomienie jej przez powoda o konieczności uiszczenia wpisu,
co wynikało z jego obawy o zdrowie żony po przebytym zabiegu operacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest uzasadnione.
Powodowie odwołujący darowiznę nieruchomości objętej ich wspólnością
ustawową, byli zobowiązani do uiszczenia jednego wpisu od apelacji w taki sposób, że
wniesienie go przez któregokolwiek z nich czyniłoby zadość obowiązkowi wskazanemu
w art. 16 § 1 u.k.s.c. Z tych względów obowiązek uiszczenia wpisu spoczywał na
każdym z nich a zatem okoliczności usprawiedliwiające uchybienie terminu do
uiszczenia wpisu powinny odnosić się do każdego z nich. Na stronie zobowiązanej do
dokonania czynności procesowej ciąży obowiązek zachowania należytej staranności,
której miernikiem jest obiektywnie oceniana staranność, jakiej można wymagać od
strony właściwie dbającej o swoje interesy procesowe. Uchybienie w tym względzie,
spowodowane nawet lekkim niedbalstwem, narusza obiektywny miernik staranności i
stanowi podstawę do oddalenia wniosku o przywrócenie terminu, skoro nawet lekkie
niedbalstwo świadczy o zawinionym niedokonaniu czynności w terminie (art. 168 § 1
k.p.c.). Słusznie Sąd Apelacyjny stwierdził, że uchybienie terminu w uiszczeniu wpisu od
3
apelacji nastąpiło w rozpoznawanej sprawie w wyniku naruszenia przez powodów
miernika obiektywnej staranności. Powód nie podał żadnych okoliczności
usprawiedliwiających nie uiszczenie przez niego wpisu w terminie, a jak wskazano wyżej
obowiązek ten spoczywał na nim w takim samym stopniu, jak na powódce. Powodowie
wiedząc o obowiązku uiszczenia wpisu od apelacji powinni tak zorganizować swoje
stosunki majątkowe, by powód nawet w czasie nieobecności powódki, miał możliwość
wykonania tego obowiązku. Nie jest okolicznością niezawinioną zaniechanie dokonania
tej czynności procesowej dlatego, że w związku małżeńskim powodów to powódka
decydowała o regulowaniu wydatków ani to, że powód nie powiedział żonie o wezwaniu
sądowym, w trosce o jej zdrowie, tym bardziej, że nie zostało wykazane, by wiadomość
ta mogła stanowić dla niej jakiekolwiek zagrożenie. Słusznie Sąd Apelacyjny stwierdził,
że choroba i pobyt w szpitalu powódki nie stanowiły przyczyny usprawiedliwiającej
opóźnienie w uiszczeniu wpisu, skoro powodowie mieli pięć dni po powrocie powódki ze
szpitala na dokonanie tej czynności. Stwierdzić zatem należy, że nie wykazali oni, że nie
uiścili w terminie wpisu od apelacji bez swej winy, co nie pozwalało na uwzględnienie
wniosku o przywrócenie terminu.
Sąd Apelacyjny miał więc podstawy do wydania zaskarżonego postanowienia o
odrzuceniu apelacji a zażalenie jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu na podstawie
art. 385 k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c.