Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 118/05
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa "S.(...)" - Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
przeciwko A. S. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w
dniu 15 grudnia 2005 r., zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z
dnia 12 kwietnia 2005 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w P. w sprawie „S.(...)” sp. z o. o. w W. przeciwko A. S. o zapłatę
165 217,87 zł zamknął rozprawę dnia 12 września 2002 r. i oznajmił stronom, że wyrok
zostanie ogłoszony dnia 23 września 2002 r. Jednakże wyrok – na skutek kolejnego
odroczenia ogłoszenia – ostatecznie został ogłoszony dnia 30 września 2002 r.
Pozwana nie przyszła do Sądu w dniu 23 września 2002 r. i nie ustaliła, czy
wyrok został w tym dniu ogłoszony. Jej profesionalny pełnomocnik dnia 24 września
2002 r. nadał natomiast na poczcie wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem,
który wpłynął do Sądu po ogłoszeniu wyroku (dnia 1 października 2002 r.). Pełnomocnik
pozwanej – po otrzymaniu wyroku z uzasadnieniem – wniósł apelację.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 25 czerwca 2003 r. odrzucił apelację
pozwanej jako spóźnioną. Uznał, że wniosek o doręczenie odpisu orzeczenia
z uzasadnieniem jest bezskuteczny, ponieważ został, przyjmując za miarodajną datę
2
jego nadania na poczcie (art. 165 § 2 k.p.c.), złożony przed ogłoszeniem wyroku. Termin
do wniesienia apelacji należy zatem liczyć od dnia, w którym zaskarżony wyrok został
ogłoszony.
Pozwana postanowienia o odrzuceniu apelacji nie zaskarżyła. Złożyła natomiast
wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie odpisu wyroku z
uzasadnieniem.
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2004 r. uwzględnił wniosek
pozwanej i doręczył odpis wyroku z uzasadnieniem dnia 18 sierpnia 2004 r. Pozwana
wniosła apelację dnia 1 września 2004 r.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 30 marca 2005 r. odrzucił również
ponownie złożoną apelację jako spóźnioną. Zdaniem Sądu odwoławczego nie było
podstaw do przywrócenia terminu do złożenia wniosku o doręczenie odpisu wyroku z
uzasadnieniem. Sąd pierwszej instancji błędnie uznał bowiem, że pozwana nie
zachowała terminu do złożenia tego wniosku z przyczyn przez nią niezawinionych. Sąd
nie miał obowiązku powiadomienia stron o kolejnym terminie ogłoszenia wyroku.
Powinność dowiedzenia się o tym terminie spoczywała natomiast na stronach. Pozwana
działała w sprawie z adwokatem i nie można jej przypisać nieporadności.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 30 marca 2005 .r pełnomocnik pozwanej
zarzucił naruszenie art. 168 § 1, art. 326 § 2, art. 149 § 2, art. 373, art. 165 § 2, art. 328
§ 1 k.p.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uchwale z dnia 25 czerwca 1968 r. III CZP 62/68 (OSNC 1969, nr 3, 41), która
– jak trafnie zauważył Sąd Apelacyjny – zachowała aktualność, Sąd Najwyższy wyjaśnił,
że w wypadku odroczenia terminu ogłoszenia wyroku (art. 326 § 1 k.p.c.) lub
postanowienia rozstrzygającego co do istoty sprawy w postępowaniu nieprocesowym
(art. 516 i art. 13 § 2 w zw. z art. 326 § 1 k.p.c.) sąd nie ma obowiązku zawiadomienia
przez wezwanie (art. 149 § 2 k.p.c.) o tym terminie strony (uczestnika) nieobecnej(ego)
na rozprawie (posiedzeniu) także wtedy, gdy termin ogłoszenia orzeczenia został
odroczony.
Nie ma potrzeby szczegółowego powtarzania motywów tej uchwały, ponieważ
została ona opublikowana. Wystarczy przypomnieć, że w wypadku odroczenia głoszenia
wyroku lub postanowienia co do istoty sprawy art. 149 § 2 k.p.c. nie ma zastosowania,
ponieważ art. 326 k.p.c. reguluje zawiadomienie o terminie ogłoszenia orzeczenia
samodzielnie i w sposób odrębny od zasady przewidzianej w art. 149 § 2 k.p.c. Warto
3
też dodać, że takie stanowisko, jak wyrażone w przytoczonej uchwale III CZP 62/68
zajmowało również orzecznictwo Sądu Najwyższego przed wejściem w życie kodeksu
postępowania cywilnego (1 stycznia 1965 r.), ponieważ ówczesny stan prawny w tym
zakresie nie różnił się od obecnie obowiązującego (np. orzeczenie Sądu Najwyższego z
dnia 31 grudnia 1936 r., C.II. 1954/36, Zb. Urz. 1937, poz. 267).
W świetle powyższego trafnie Sąd Apelacyjny uznał, że nie było podstaw do
przywrócenia terminu do złożenia wniosku o doręczenie pozwanej odpisu wyroku
z uzasadnieniem. Chybione są bowiem argumenty pozwanej, że nie można jej przypisać
winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem,
ponieważ Sąd z naruszeniem przepisów postępowania nie powiadomił jej o ponownym
terminie ogłoszenia wyroku. To oznacza, że zarzut skarżącej, iż ocena zasadności
przywrócenia uchybionego terminu nastąpiła z naruszeniem art. 149 § 2, art. 168 § 1 i
art. 326 § 2 k.p.c., jest nieuzasadniony.
Zaskarżonego postanowienia nie podważa także zarzut naruszenia art. 373 k.p.c.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zostało już wyjaśnione, że w granicach kontroli
warunków formalnych apelacji, którą sąd drugiej instancji przeprowadza na podstawie
art. 373 k.p.c., mieści się sprawdzenie zasadności przywrócenia uchybionego terminu
do wniesienia apelacji (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1998 r., III
CKN 471/97, OSP 1999, nr 4, poz. 83). Sąd Apelacyjny, dokonując tej kontroli – wbrew
zarzutowi skarżącej – działał zatem w granicach przyznanych mu uprawnień.
Zarzuty naruszenia art. 165 § 2 i art. 328 § 1 k.p.c. nie podlegają kontroli
w ramach tego postępowania zażaleniowego, ponieważ dotyczą prawomocnego
postanowienia o odrzuceniu apelacji, wydanego dnia 25 czerwca 2003 r.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 1 k.p.c.).