III CSK 136/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-08-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III CZ 153/02 V CK 157/04
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CSK 136/05
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z wniosku K. Ł.
przy uczestnictwie I. L. i K. S.
o zniesienie współwłasności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 stycznia 2006 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki I. L. oraz skargi kasacyjnej uczestniczki K.
S.
od postanowienia Sądu Okręgowego w S.
z dnia 21 czerwca 2005 r.,
odrzuca obie skargi kasacyjne.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy w S. zmienił
postanowienie Sądu Rejonowego w S. z dnia 18 stycznia 2005 r. znoszące
współwłasność nieruchomości w ten sposób, że kwotę zasądzoną w nim tytułem
pożytków należnych wnioskodawcy K. Ł. od uczestniczki postępowania I. L. obniżył
do kwoty 3 567 zł, a w pozostałej części apelację uczestniczki oddalił oraz oddalił
apelację uczestniczki postępowania K. S.
Postanowienie Sądu Okręgowego uczestniczki postępowania zaskarżyły
skargami kasacyjnymi.
Uczestniczka K. S. określiła wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
153 165 zł., a I. L. na kwotę 194 700 zł. Obie uczestniczki zarzuciły naruszenie art.
212 § 3 k.c. polegające na zasądzeniu od nich na rzecz wnioskodawcy dopłat oraz
zwrotu pożytków bez uwzględnienia ich możliwości zarobkowych oraz naruszenie
przepisów postępowania w postaci art. 386 § 6 k.p.c., 382 k.p.c. Skarżące wniosły
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., od postanowienia sądu drugiej instancji
wydanego w sprawie o zniesienie współwłasności skarga kasacyjna nie
przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto pięćdziesiąt
tysięcy złotych.
Sprawy o zniesienie współwłasności dotyczą zazwyczaj zróżnicowanych,
często sprzecznych, interesów majątkowych uczestników. Z natury tych spraw
wynika, że interesy majątkowe poszczególnych uczestników ograniczają się do
wysokości udziałów w majątku poddawanym podziałowi. W wypadku zaskarżenia
postanowienia, na mocy którego sąd dokonał podziału, wartością przedmiotu
zaskarżenia jest nie wartość całego dzielonego majątku, ale wartość konkretnego
interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego, którego środek
3
zaskarżenia dotyczy. W wyjątkowych sytuacjach, np. gdy uczestnik podważa samą
zasadę (dopuszczalność) zniesienia współwłasności albo gdy zaskarża
rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń dochodzonych z tytułu posiadania rzeczy
wspólnej lub tytułem zwrotu pożytków albo rozliczenia nakładów w wysokości
przekraczającej wartość udziału, wartość przedmiotu zaskarżenia może być wyższa
niż wartość udziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia
2003 r., III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60 lub z dnia 23 czerwca 2004 r.
V CK 157/04, niepubl.)
Sąd Rejonowy ustalił wartość przedmiotu współwłasności na kwotę 194 700
zł. Wartość nieruchomości przypadającej uczestniczkom w częściach równych, po
½, ustalił na kwotę 130 900 zł. Udział każdej uczestniczki odpowiada zatem
wartości 65 450 zł. Ustalenia Sądu Rejonowego, dokonane w powyższym zakresie
Sąd Okręgowy uznał za prawidłowe i przyjął za własne.
W skargach kasacyjnych uczestniczki nie podważały dopuszczalności
zniesienia współwłasności, lecz zaskarżyły postanowienie Sądu Okręgowego
w części zasądzającej od nich na rzecz wnioskodawcy dopłaty i zwrot pożytków.
Udział każdej uczestniczki może być zatem zwiększony o kwotę zasądzonych od
niej dopłat i pożytków.
W tej sytuacji należy uznać, że wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną I. L. może wynosić najwyżej kwotę 85 792 zł, a wartość przedmiotu
zaskarżenia skargą K. S. – kwotę 87 715 zł, tyle bowiem – wraz z pożytkami i
dopłatami – wynoszą wartości ich udziałów w znoszonej współwłasności
nieruchomości.
Zważywszy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego,
dotyczącym wprawdzie kasacji, ale zachowującym aktualność po nowelizacji
kodeksu postępowania cywilnego wprowadzającej w miejsce kasacji skargę
kasacyjną, dopuszczalna jest kontrola wartości przedmiotu zaskarżenia wskazana
przez stronę (uczestnika) w skardze kasacyjnej, należało stwierdzić, iż wartości
przedmiotu zaskarżenia w skargach kasacyjnych uczestniczek I. L. i K. S. są
niższe od wskazanej w art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., zatem obie skargi są
niedopuszczalne.
4
Z tych względów Sąd Najwyższy odrzucił je, jak w sentencji (art. 3986
§ 3
k.p.c.).
db
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z wniosku K. Ł.
przy uczestnictwie I. L. i K. S.
o zniesienie współwłasności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 stycznia 2006 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki I. L. oraz skargi kasacyjnej uczestniczki K.
S.
od postanowienia Sądu Okręgowego w S.
z dnia 21 czerwca 2005 r.,
odrzuca obie skargi kasacyjne.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy w S. zmienił
postanowienie Sądu Rejonowego w S. z dnia 18 stycznia 2005 r. znoszące
współwłasność nieruchomości w ten sposób, że kwotę zasądzoną w nim tytułem
pożytków należnych wnioskodawcy K. Ł. od uczestniczki postępowania I. L. obniżył
do kwoty 3 567 zł, a w pozostałej części apelację uczestniczki oddalił oraz oddalił
apelację uczestniczki postępowania K. S.
Postanowienie Sądu Okręgowego uczestniczki postępowania zaskarżyły
skargami kasacyjnymi.
Uczestniczka K. S. określiła wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
153 165 zł., a I. L. na kwotę 194 700 zł. Obie uczestniczki zarzuciły naruszenie art.
212 § 3 k.c. polegające na zasądzeniu od nich na rzecz wnioskodawcy dopłat oraz
zwrotu pożytków bez uwzględnienia ich możliwości zarobkowych oraz naruszenie
przepisów postępowania w postaci art. 386 § 6 k.p.c., 382 k.p.c. Skarżące wniosły
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., od postanowienia sądu drugiej instancji
wydanego w sprawie o zniesienie współwłasności skarga kasacyjna nie
przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto pięćdziesiąt
tysięcy złotych.
Sprawy o zniesienie współwłasności dotyczą zazwyczaj zróżnicowanych,
często sprzecznych, interesów majątkowych uczestników. Z natury tych spraw
wynika, że interesy majątkowe poszczególnych uczestników ograniczają się do
wysokości udziałów w majątku poddawanym podziałowi. W wypadku zaskarżenia
postanowienia, na mocy którego sąd dokonał podziału, wartością przedmiotu
zaskarżenia jest nie wartość całego dzielonego majątku, ale wartość konkretnego
interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego, którego środek
3
zaskarżenia dotyczy. W wyjątkowych sytuacjach, np. gdy uczestnik podważa samą
zasadę (dopuszczalność) zniesienia współwłasności albo gdy zaskarża
rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń dochodzonych z tytułu posiadania rzeczy
wspólnej lub tytułem zwrotu pożytków albo rozliczenia nakładów w wysokości
przekraczającej wartość udziału, wartość przedmiotu zaskarżenia może być wyższa
niż wartość udziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia
2003 r., III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60 lub z dnia 23 czerwca 2004 r.
V CK 157/04, niepubl.)
Sąd Rejonowy ustalił wartość przedmiotu współwłasności na kwotę 194 700
zł. Wartość nieruchomości przypadającej uczestniczkom w częściach równych, po
½, ustalił na kwotę 130 900 zł. Udział każdej uczestniczki odpowiada zatem
wartości 65 450 zł. Ustalenia Sądu Rejonowego, dokonane w powyższym zakresie
Sąd Okręgowy uznał za prawidłowe i przyjął za własne.
W skargach kasacyjnych uczestniczki nie podważały dopuszczalności
zniesienia współwłasności, lecz zaskarżyły postanowienie Sądu Okręgowego
w części zasądzającej od nich na rzecz wnioskodawcy dopłaty i zwrot pożytków.
Udział każdej uczestniczki może być zatem zwiększony o kwotę zasądzonych od
niej dopłat i pożytków.
W tej sytuacji należy uznać, że wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną I. L. może wynosić najwyżej kwotę 85 792 zł, a wartość przedmiotu
zaskarżenia skargą K. S. – kwotę 87 715 zł, tyle bowiem – wraz z pożytkami i
dopłatami – wynoszą wartości ich udziałów w znoszonej współwłasności
nieruchomości.
Zważywszy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego,
dotyczącym wprawdzie kasacji, ale zachowującym aktualność po nowelizacji
kodeksu postępowania cywilnego wprowadzającej w miejsce kasacji skargę
kasacyjną, dopuszczalna jest kontrola wartości przedmiotu zaskarżenia wskazana
przez stronę (uczestnika) w skardze kasacyjnej, należało stwierdzić, iż wartości
przedmiotu zaskarżenia w skargach kasacyjnych uczestniczek I. L. i K. S. są
niższe od wskazanej w art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., zatem obie skargi są
niedopuszczalne.
4
Z tych względów Sąd Najwyższy odrzucił je, jak w sentencji (art. 3986
§ 3
k.p.c.).
db