Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 16/06
POSTANOWIENIE
Dnia 7 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
w sprawie z urzędu
przy uczestnictwie M.G.
o orzeczenie zakazu w trybie art. 172 prawa upadłościowego,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym
w dniu 7 kwietnia 2006 r.,
zażalenia uczestnika
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 9 lutego 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 24 maja 2005 r., Sąd Rejonowy w K., na podstawie
art. 172
§ 1 w zw. z art. 5 § 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 24
października 1934 r. - Prawo upadłościowe (jedn. tekst.: Dz. U. z 1991 r. Nr 118,
poz. 512 ze zm.), pozbawił uczestnika postępowania M.G. prawa prowadzenia
działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta
lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w
spółce akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółdzielni na okres 3 lat.
Postanowieniem z dnia 19 października 2005 r., Sąd Okręgowy w K. oddalił
apelację M.G. od wymienionego postanowienia Sądu Rejonowego.
M.G. wniósł skargę kasacyjną od postanowienia Sądu Okręgowego.
Postanowieniem z dnia 9 lutego 2006 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił tę skargę z
powodu jej niedopuszczalności. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy podkreślił, że
zgodnie z art. 540 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. - Prawo upadłościowe
i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.), do postępowań wszczętych przed
dniem 1 października 2003 r. na podstawie art. 172
prawa upadłościowego stosuje
się przepisy dotychczasowe. Jest poza sporem, że postępowanie w stosunku do
uczestnika postępowania zostało wszczęte w dniu 19 marca 2003 r., a zatem przed
wejściem w życie prawa upadłościowego i naprawczego. Przepisy poprzednio
obowiązującego prawa upadłościowego nie dopuszczały możliwości zaskarżenia
kasacją orzeczenia sądu drugiej instancji wydanego w sprawie zakazu z art. 172
prawa upadłościowego, co potwierdziło liczne orzecznictwo Sądu Najwyższego
(np. postanowienie z dnia 10 maja 2001 r., II CZ 18/01, OSNC 2002, nr 1, poz. 10;
postanowienie z dnia 25 lipca 2002 r., III CZP 70/02, niepubl.).
M.G. wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 9 lutego
2006 r., w którym zarzucił błędną wykładnię art. 540 prawa upadłościowego i
naprawczego, niezastosowanie art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie
ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów
powszechnych, a także niezastosowanie art. 5191
§ 1 k.p.c. i błędne przyjęcie, że w
3
sprawie o orzeczenie zakazu w trybie art. 172
prawa upadłościowego nie
przysługuje skarga kasacyjna.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie wniesione przez uczestnika postępowania M.G. nie zasługuje na
uwzględnienie.
Sprawa przeciwko uczestnikowi postępowania została wszczęta przed
wejściem w życie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze. Według art. 540 tej
ustawy, do postępowań wszczętych przed dniem jej wejścia w życie, na podstawie
art. 172
rozporządzenia Prezydenta RP - Prawo upadłościowe, stosuje się przepisy
dotychczasowe. Zgodnie zaś z utrwaloną wykładnią art. 172
prawa
upadłościowego, uczestnikowi postępowania nie przysługiwała możliwość
wniesienia kasacji, bowiem postępowanie określone w tym artykule było wyłącznie
dwuinstancyjne. Świadczą o tym liczne orzeczenia Sądu Najwyższego (zob. dwa
postanowienia powołane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sądu
Okręgowego, a ponadto np. postanowienie z dnia 27 września 2000 r., V CKN
1520/00, OSP 2001, nr 10, poz. 142).
Powstaje wszakże pytanie, czy po wejściu w życie ustawy z dnia 22 grudnia
2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo
o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) dotychczasowa
wykładnia art. 172
prawa upadłościowego nadal zachowuje aktualność. Zgodnie
z art. 3 tej ustawy sprawy wszczęte przed dniem jej wejścia w życie toczą się od
tego dnia według przepisów tej ustawy, z tym że do złożenia i rozpoznania kasacji
od orzeczenia wydanego przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, a także do
odmowy przyjęcia jej do rozpoznania, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Wejście w życie nowych przepisów kodeksu postępowania cywilnego
o skardze kasacyjnej nie zmieniło zatem sytuacji uczestnika postępowania.
Prowadzona z jego udziałem sprawa nadal podlega rozpoznaniu na
podstawie art. 172
prawa upadłościowego, ponieważ została
wszczęta w okresie obowiązywania tego artykułu. Chociaż więc
postanowienie Sądu Okręgowego oddalające apelację zostało wydane po
dniu 6 lutego 2005 r., wobec czego w zakresie oceny
4
dopuszczalności jego zaskarżenia powinny być rozważone także przepisy
o skardze kasacyjnej, jednak w niniejszej sprawie nie ma to znaczenia. Zmianie
uległa jedynie nazwa i charakter środka, który nadal nie przysługuje uczestnikowi
postępowania, skoro do rozpoznania sprawy w dalszym ciągu stosuje się
przedstawione wyżej reguły wywiedzione z wykładni art. 172
prawa
upadłościowego. Możliwość wniesienia kasacji (a po zmianie kodeksu
postępowania cywilnego – skargi kasacyjnej) nadal zatem nie jest przewidziana
w takich sprawach.
Nie zmienia przedstawionej wyżej oceny okoliczność, że rozważane
zagadnienie zostało obecnie odmiennie uregulowane w prawie upadłościowym
i naprawczym, które w art. 376 ust. 3 przewiduje dopuszczalność wniesienia kasacji
(a obecnie skargi kasacyjnej) w sprawach, o których mowa w art. 373 tej ustawy
(będącym odpowiednikiem dawnego art. 172
prawa upadłościowego).
Nietrafny jest podniesiony w zażaleniu zarzut naruszenia przepisów
postępowania polegający na niezastosowaniu art. 5191
§ 1 k.p.c. „Sprawami
z zakresu prawa osobowego” w rozumieniu tego przepisu są bowiem wyłącznie
sprawy wymienione w dziale I tytułu II księgi drugiej kodeksu postępowania
cywilnego (art. 526-560 k.p.c.).
Zażalenie podlegało więc oddaleniu na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13