Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 19/06
POSTANOWIENIE
Dnia 10 maja 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z urzędu
przy uczestnictwie Arcybractwa […] i Kurii Metropolitalnej w K.
o wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 maja 2006 r.,
zażalenia uczestnika Arcybractwa […]
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 30 stycznia 2006 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2002 r. Sąd Rejonowy w K. – na
podstawie art. 10 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. – Przepisy wprowadzające
ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 770 ze zm.) – wpisał
do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji
oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, pod numerem KRS […],
stowarzyszenie pod nazwą Arcybractwo […]. Natomiast w dniu 8 października 2003
r. wszczął z urzędu postępowanie o wykreślenie wymienionego stowarzyszenia z
rejestru.
Postanowieniem z dnia 18 stycznia 2005 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że nie
zachodzą przesłanki do wykreślenia Arcybractwa z Krajowego Rejestru Sądowego i
umorzył postępowanie. Na skutek apelacji Kurii Metropolitarnej w K. od
postanowienia z dnia 18 stycznia 2005 r., Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z
dnia 21 września 2005 r. uchylił zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu
stwierdził natomiast, że wpis dokonany w Krajowym Rejestrze Sądowym – rejestrze
stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakładów opieki zdrowotnej postanowieniem z dnia 17 stycznia 2002 r.
jest niezgodny z rzeczywistością, wobec czego zachodzą podstawy do jego
wykreślenia na podstawie art. 12 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym
Rejestrze Sądowym (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.). Z tej
przyczyny uznał apelację za uzasadnioną i na podstawie art. 386 § 4 w związku z
art. 518 k.p.c. oraz art. 7 powołanej ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym
postanowienie Sądu Rejonowego uchylił.
Arcybractwo […] wniosło od postanowienia Sądu Okręgowego skargę
kasacyjną z wnioskiem o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2006 r. Sąd Okręgowy skargę tę
odrzucił, stwierdzając, że, zgodnie z art. 519 1
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna
przysługuje jedynie od postanowień sądu drugiej instancji kończących
postępowanie w sprawie, natomiast postanowienie objęte skargą nie ma takiego
3
charakteru. Z tego względu wniesiona skarga kasacyjna ulegała odrzuceniu jako
niedopuszczalna (art. 398 6
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.).
W zażaleniu na powyższe postanowienie Arcybractwo […] wnosiło o jego
uchylenie, zarzucając, że, wbrew odmiennemu stanowisku Sądu Okręgowego,
postanowienie tego Sądu z dnia 21 września 2005 r. jest postanowieniem
kończącym postępowanie, ponieważ Sąd Okręgowy jedynie uchylił nim zaskarżone
postanowienie, natomiast nie przekazał sprawy do ponownego rozpoznania. Tak
zresztą zakwalifikował postanowienie z dnia 21 września 2005 r. sam Sąd
Okręgowy, który – oddalając wniosek o jego wykładnię – w uzasadnieniu
postanowienia z dnia 3 listopada 2005 r. stwierdził, że odnośne postanowienie
kończy postępowanie w sprawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 519 1
§ 3 k.p.c., w postępowaniu rejestrowym skarga
kasacyjna przysługuje jedynie od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie
wpisu lub wykreślenia z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji. Jest przy tym
oczywiste, że – ze względu na regulację zawartą w art. 519 1
§ 1 k.p.c. – muszą to
być postanowienia kończące postępowanie w sprawie.
W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy istotnie w uzasadnieniu postanowienia
z dnia 3 listopada 2005 r., oddalającego wniosek o wykładnię, stwierdził, że
postanowienie z dnia 21 września 2005 r. należy uznać za kończące postępowanie,
postanowieniem tym bowiem Sąd „nie przekazał sprawy do ponownego
rozpoznania ani też nie określił niezbędnych w tym zakresie do stosowania reguł”.
Kwalifikacja ta jest jednak oczywiście błędna. To prawda, że, zgodnie z art. 694 7
k.p.c., w razie uwzględnienia środka odwoławczego od orzeczenia wydanego
w postępowaniu rejestrowym, dotyczącego wpisu do Krajowego Rejestru
Sądowego, sąd drugiej instancji uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę
do ponownego rozpoznania sądowi rejestrowemu. Okoliczność, że w sentencji
postanowienia z dnia 21 września 2005 r. Sąd Okręgowy ograniczył się tylko do
uchylenia zaskarżonego postanowienia, nie oznacza jednak, że postanowienie to
staje się przez to orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie. O takiej
kwalifikacji przesądza bowiem treść podjętego rozstrzygnięcia. Z sentencji
4
postanowienia z dnia 21 września 2005 r. wynika natomiast w sposób niebudzący
wątpliwości, że Sąd Okręgowy uchylił postanowienie Sądu Rejonowego z dnia
18 stycznia 2005 r., czyli postanowienie, którym Sąd ten stwierdził, iż nie zachodzą
przesłanki do wykreślenia Arcybractwa z Krajowego Rejestru Sądowego i umorzył
postępowanie w sprawie. Oznacza to, że postępowanie w przedmiocie wykreślenia
Arcybractwa z Krajowego Rejestru Sądowego nie zostało – jak dotąd –
zakończone, oraz że konieczne jest ponowne rozpoznanie sprawy przez Sąd
pierwszej instancji. Tym samym postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 21
września 2005 r. nie jest postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie, od
którego przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego.
Na marginesie wypada zauważyć, że w uzasadnieniu postanowienia z dnia
21 września 2005 r. znalazło się – jak należy sądzić w wyniku oczywistej omyłki –
stwierdzenie o uchyleniu postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 17 stycznia 2002
r. O treści podjętego rozstrzygnięcia przesądza jednak sentencja postanowienia
z dnia 21 września 2005 r., z której jednoznacznie wynika, że Sąd Okręgowy, na
skutek apelacji wniesionej przez Kurię Metropolitarną w K., uchylił postanowienie
Sądu Rejonowego z dnia 18 stycznia 2005 r. Tylko to postanowienie mógł zresztą
uchylić, ponieważ ono zostało zaskarżone apelacją.
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 398 14
w związku z art. 394 1
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych
podstaw.
jc