Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 35/06
POSTANOWIENIE
Dnia 8 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko W. G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 8 czerwca 2006 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w [..]
z dnia 3 lutego 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Powód, po sprecyzowaniu powództwa, wnosił o zasądzenie od pozwanej
kwoty 51 866,96 zł z ustawowymi odsetkami tytułem zachowku.
Sąd pierwszej instancji zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę
24 184,50 zł z ustawowymi odsetkami a w pozostałej części oddalił powództwo.
Apelacje od tego wyroku wniosły obie strony.
Powód określił, że zaskarża wyrok w części oddalającej powództwo a jako
wartość przedmiotu zaskarżenia wskazał kwotę 24 184,50 zł.
Pozwana zaskarżyła wyrok w części uwzględniającej powództwo.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 12 października 2005 r. zmienił zaskarżony
wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo i oddalił apelację powoda oraz
rozstrzygnął o kosztach procesu. W uzasadnieniu wskazał, że w sprawie
uzasadnione było zastosowanie art. 5 k.c., co doprowadziło do zmiany
zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa w całości.
Od powyższego wyroku powód wniósł skargę kasacyjną zaskarżając wyrok
Sądu odwoławczego w całości i wskazując jako wartość przedmiotu zaskarżenia
kwotę 51 866,96 zł. Wnosił o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi drugiej
instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie uchylenie i zmianę przez
zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 51 866,96 zł.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 3 lutego 2006 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił skargę kasacyjną powoda na podstawie art. 3986
§ 2 w zw. z art. 3982
§ 1
k.p.c. jako niedopuszczalną ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia nie
przekraczającą kwoty 50 000 zł. Stwierdził, że skoro powód w apelacji, jako
wartość przedmiotu zaskarżenia, wskazał kwotę 24 184,50 zł, to znaczy, że tylko co
do takiej kwoty zaskarżył wyrok Sądu pierwszej instancji w części oddalającej
powództwo a zatem oddalenie powództwa w zakresie niezaskarżonej kwoty
3 497,60 zł (51 866,96 - 24 184,50 = 27 682,46 - 24 184,50 = 3 497,60)
uprawomocniło się i przedmiotem oddalenia powództwa przez Sąd drugiej instancji
była tylko kwota 48 369 zł a nie kwota 51 866,96 zł. Z tych względów przedmiotem
3
zaskarżenia skargą kasacyjną może być tylko kwota 48 369 zł, która nie sięga
określonego w art. 3982
§ 1 k.p.c. kwotowego progu dopuszczalności skargi
kasacyjnej i dlatego skarga została odrzucona.
W zażaleniu pełnomocnik powoda zarzucił, że przedmiotem zaskarżenia
apelacją powoda była cała kwota oddalonego powództwa i przedmiotem
rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji była także cała dochodzona pozwem kwota
51 866,96 zł, co do której powództwo zostało w całości oddalone. Z tych względów
przedmiotem skargi kasacyjnej jest także cała kwota dochodzonego roszczenia,
która przekracza próg dopuszczalności skargi. Wnosił o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest skuteczne, bowiem zaskarżone postanowienie zapadło
z naruszeniem art. 3982
§ 1 k.p.c. oraz art. 378 § 1 k.p.c. w zw. z art. 368 § 1 pkt 1
k.p.c.
Zgodnie z art. 368 § 1 k.p.c. apelacja powinna zawierać między innymi
wskazanie, czy przedmiotem zaskarżenia jest cały wyrok sądu pierwszej instancji
czy tylko jego część i jaka. Stanowi to granice apelacji, którymi sąd drugiej instancji
jest związany, stosownie do art. 378 § 1 k.p.c., rozpoznaje zatem sprawę
w granicach wskazanego w apelacji zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji.
Kolejnym wymaganiem apelacji, dotyczącym spraw o prawa majątkowe, jest
oznaczenie przez wnoszącego wartości przedmiotu zaskarżenia. Podana przez
niego w apelacji kwota nie wiąże jednak sądu odwoławczego, który może
sprawdzić jej wysokość i sam oznaczyć prawidłową (art. 368 § 2 k.p.c.). Jedynie
właściwie określona wartość przedmiotu zaskarżenia, skorelowana ze wskazanym
w apelacji zakresem zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji, jest wiążąca dla
sądu drugiej instancji przy rozpoznawaniu apelacji. Z tych przyczyn
o dopuszczalności skargi kasacyjnej ze względu na wartość przedmiotu
zaskarżenia decyduje zakres zaskarżenia apelacją, odpowiadająca mu wartość
przedmiotu zaskarżenia i zakres rozpoznania oraz treść rozstrzygnięcia sądu
drugiej instancji.
4
W rozpoznawanej sprawie powód w apelacji od wyroku sądu pierwszej
instancji wyraźnie określił, że zaskarża ten wyrok w części oddalającej powództwo,
bez ograniczenia zakresu zaskarżenia tylko do kwoty wskazanej, oczywiście
mylnie, jako wartość przedmiotu zaskarżenia. Sąd drugiej instancji, ani przy
przyjmowaniu apelacji ani przy jej rozpoznawaniu, nie miał wątpliwości, że powód
zaskarżył w całości tę część wyroku, w której oddalono jego roszczenie.
Niezależnie zatem od tego, jaką wartość przedmiotu zaskarżenia wskazał powód
w apelacji, przedmiotem jego zaskarżenia i przedmiotem rozstrzygnięcia sądu
odwoławczego była cała kwota oddalonego powództwa, a nie tylko jej część.
Jednoznacznie świadczy o tym zarówno treść apelacji powoda, jak i treść
rozstrzygnięcia i uzasadnienia sądu drugiej instancji, z których wynika, że na skutek
apelacji obu stron, przedmiotem rozpoznania i rozstrzygnięcia sądu odwoławczego
było całe powództwo, a nie jedynie określona jego część i że powództwo to
w całości zostało oddalone. Oddalono też w całości apelację powoda, obejmującą
całe rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji oddalające jego powództwo.
Z tych względów przedmiotem zaskarżenia skargą kasacyjną jest wyrok
Sądu drugiej instancji, którym, w wyniku uwzględnienia apelacji pozwanej,
oddalono powództwo w całości, obejmującej kwotę 51 866.96 zł, która prawidłowo
została wskazana przez powoda, jako wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną. Wobec tego, że jest to kwota przekraczająca próg niedopuszczalności
skargi kasacyjnej określony w art. 3982
§ 1 k.p.c. na kwotę niższa niż pięćdziesiąt
tysięcy złotych, nie było podstaw do odrzucenia tej skargi.
Biorąc to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie.
jz