IV CZ 50/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-10-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III RN 144/02
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 50/06
POSTANOWIENIE
Dnia 29 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie z powództwa J.G.
przeciwko ”P.” SA
o rentę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 czerwca 2006 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 maja 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 maja 2006 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 2 marca 2006 r.
Według jego oceny opłatę podstawową pobiera się od podlegających opłacie pism
(w tym apelacji) wnoszonych także przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych.
Stosownie do art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398, dalej „u.k.s.c."), opłatę należy uiścić
przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego wpisowi. Skoro więc opłata nie
została uiszczona należało zastosować art. 1302
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu pełnomocnik powoda, podnosząc zarzut naruszenia art. 101
ust 3 u.k.s.c. w zw. z art. 100 ust 1 u.k.s.c., wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na wstępie należy zauważyć, że Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia
7 lutego 2005 r. zwolnił powoda od kosztów sądowych częściowo, tj. „ponad kwotę
500 zł" i w pozostałym zakresie wniosek oddalił. To niejasne rozstrzygniecie
znalazło jednak wyjaśnienie w uzasadnieniu, z którego wynika, że zwolnienie to
dotyczyło nie tylko samego wpisu od pozwu, ale i dalszych kosztów, w tym opłat
ponad kwotę 500 zł. W ten sposób zostało zinterpretowane przez powoda, skoro
składając ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych domagał się
zwolnienia od wpisu od apelacji.
Trzeba zgodzić się że skarżącym, że art. 14 ust 2 u.k.s.c. jest przepisem
ogólnym, regulującym - co do zasady - obowiązek ponoszenia opłaty podstawowej,
miedzy innymi od środków odwoławczych, przez stronę zwolnioną od kosztów
sądowych przez sąd. Wynika to wprost z umieszczenia go w tytule drugim dziale 1
zatytułowanym „przepisy ogólne", natomiast zasady zwalniania od kosztów
sądowych oraz ponoszenia opłat i wydatków szczegółowo regulują przepisy
zawarte w tytule czwartym ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Zgodnie z nie budzącym wątpliwości brzmieniem art. 101 ust 3 u.k.s.c., strona
częściowo zwolniona od kosztów sądowych przez sąd obowiązana jest uiścić
3
opłaty oraz ponieść wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta tym
zwolnieniem. Skoro powód był zwolniony od ponoszenia opłat sądowych jedynie
w części, to nie może więc do niego mieć zastosowanie art. 100 ust 1 u.k.s.c., lecz
przytoczony przepis art. 101 ust 3 w zw. z art. 100 ust. 1 u.k.s.c.
W razie częściowego zwolnienia przez sąd od kosztów nie pobiera się opłaty
podstawowej nawet wtedy, gdy obejmuje ono w całości opłaty sądowe. Artykuł 100
ust 2 u.k.s.c. wyraźnie bowiem precyzuje obowiązek uiszczenia opłaty
podstawowej, tj. ogranicza go do powinności strony zwolnionej od kosztów
sądowych w całości a nie w ograniczonym zakresie, np. w części dotyczącej tylko
opłat sądowych.
De lege lata ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na
tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu i na postanowienie to nie
przysługuje zażalenie (art. 107 ust. 2 u.k.s.c.). Z postanowienia z dnia 7 lutego
2005 r. zwalniającego powoda w części od opłat sądowych wynikał jego obowiązek
uiszczenia opłaty od apelacji w kwocie 500 zł. W judykaturze wyjaśniono bowiem,
że z przymiotu prawomocności postanowienia w przedmiocie zwolnienia od
kosztów sądowych wypływa powinność strony do uiszczenia wymaganego wpisu
i faktu tego nie zmienia ponowne złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów
sądowych. Dopiero wydanie i uprawomocnienie się postanowienia odmiennej treści
w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych powoduje utratę mocy pierwszego
postanowienia. Nie wpływa to jednak na skutki nie zastosowania się strony do
treści postanowienia prawomocnego (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 9 grudnia 2002 r., III RN 144/02, Wokanda 2003, nr 11, s. 29).
Zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c. dodanym przez art. 126 pkt 12 u.k.s.c., środki
zaskarżenia wniesione przez adwokata lub radcę prawnego podlegające opłacie
stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu
zaskarżenia bez uiszczenia należnego wpisu sąd odrzuca bez wezwania do
uiszczenia opłaty. Pomimo częściowo wadliwego uzasadnienia, zaskarżone
postanowienie jest więc trafne.
Z tych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 29 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie z powództwa J.G.
przeciwko ”P.” SA
o rentę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 czerwca 2006 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 maja 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 maja 2006 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 2 marca 2006 r.
Według jego oceny opłatę podstawową pobiera się od podlegających opłacie pism
(w tym apelacji) wnoszonych także przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych.
Stosownie do art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398, dalej „u.k.s.c."), opłatę należy uiścić
przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego wpisowi. Skoro więc opłata nie
została uiszczona należało zastosować art. 1302
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu pełnomocnik powoda, podnosząc zarzut naruszenia art. 101
ust 3 u.k.s.c. w zw. z art. 100 ust 1 u.k.s.c., wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na wstępie należy zauważyć, że Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia
7 lutego 2005 r. zwolnił powoda od kosztów sądowych częściowo, tj. „ponad kwotę
500 zł" i w pozostałym zakresie wniosek oddalił. To niejasne rozstrzygniecie
znalazło jednak wyjaśnienie w uzasadnieniu, z którego wynika, że zwolnienie to
dotyczyło nie tylko samego wpisu od pozwu, ale i dalszych kosztów, w tym opłat
ponad kwotę 500 zł. W ten sposób zostało zinterpretowane przez powoda, skoro
składając ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych domagał się
zwolnienia od wpisu od apelacji.
Trzeba zgodzić się że skarżącym, że art. 14 ust 2 u.k.s.c. jest przepisem
ogólnym, regulującym - co do zasady - obowiązek ponoszenia opłaty podstawowej,
miedzy innymi od środków odwoławczych, przez stronę zwolnioną od kosztów
sądowych przez sąd. Wynika to wprost z umieszczenia go w tytule drugim dziale 1
zatytułowanym „przepisy ogólne", natomiast zasady zwalniania od kosztów
sądowych oraz ponoszenia opłat i wydatków szczegółowo regulują przepisy
zawarte w tytule czwartym ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Zgodnie z nie budzącym wątpliwości brzmieniem art. 101 ust 3 u.k.s.c., strona
częściowo zwolniona od kosztów sądowych przez sąd obowiązana jest uiścić
3
opłaty oraz ponieść wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta tym
zwolnieniem. Skoro powód był zwolniony od ponoszenia opłat sądowych jedynie
w części, to nie może więc do niego mieć zastosowanie art. 100 ust 1 u.k.s.c., lecz
przytoczony przepis art. 101 ust 3 w zw. z art. 100 ust. 1 u.k.s.c.
W razie częściowego zwolnienia przez sąd od kosztów nie pobiera się opłaty
podstawowej nawet wtedy, gdy obejmuje ono w całości opłaty sądowe. Artykuł 100
ust 2 u.k.s.c. wyraźnie bowiem precyzuje obowiązek uiszczenia opłaty
podstawowej, tj. ogranicza go do powinności strony zwolnionej od kosztów
sądowych w całości a nie w ograniczonym zakresie, np. w części dotyczącej tylko
opłat sądowych.
De lege lata ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na
tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu i na postanowienie to nie
przysługuje zażalenie (art. 107 ust. 2 u.k.s.c.). Z postanowienia z dnia 7 lutego
2005 r. zwalniającego powoda w części od opłat sądowych wynikał jego obowiązek
uiszczenia opłaty od apelacji w kwocie 500 zł. W judykaturze wyjaśniono bowiem,
że z przymiotu prawomocności postanowienia w przedmiocie zwolnienia od
kosztów sądowych wypływa powinność strony do uiszczenia wymaganego wpisu
i faktu tego nie zmienia ponowne złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów
sądowych. Dopiero wydanie i uprawomocnienie się postanowienia odmiennej treści
w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych powoduje utratę mocy pierwszego
postanowienia. Nie wpływa to jednak na skutki nie zastosowania się strony do
treści postanowienia prawomocnego (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 9 grudnia 2002 r., III RN 144/02, Wokanda 2003, nr 11, s. 29).
Zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c. dodanym przez art. 126 pkt 12 u.k.s.c., środki
zaskarżenia wniesione przez adwokata lub radcę prawnego podlegające opłacie
stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu
zaskarżenia bez uiszczenia należnego wpisu sąd odrzuca bez wezwania do
uiszczenia opłaty. Pomimo częściowo wadliwego uzasadnienia, zaskarżone
postanowienie jest więc trafne.
Z tych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c.