Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 40/06
POSTANOWIENIE
Dnia 21 września 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi Kancelarii P. A.G. i Wspólnicy Spółki Komandytowej
o wznowienie postępowania w sprawie
z wniosku Kancelarii P. R.B. i Wspólnicy Spółka Komandytowa
o wpis do rejestru, zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu
Rejonowego w W. z dnia 2 września 2003 r.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 września 2006 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt [..],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2006 r. odrzucił, jako
niedopuszczalną, skargę kasacyjną od postanowienia tego Sądu oddalającego
apelację od postanowienia Sądu Rejonowego w W., na podstawie którego
oddalona została skarga o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
postanowieniem w przedmiocie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. W ocenie
Sądu Okręgowego postanowienie sądu drugiej instancji oddalające apelację od
postanowienia oddalającego skargę o wznowienie postępowania rejestrowego o
wpis nie jest postanowieniem, od którego przysługuje skarga kasacyjna (art. 5191
§
3 k.p.c.), nie jest to bowiem postanowienie „sądu drugiej instancji w przedmiocie
wpisu lub wykreślenia z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji”, a tylko od
takich postanowień – zgodnie z art. 5191
§ 3 k.p.c. - przysługuje skarga kasacyjna.
Uzasadniając to stwierdzenie Sąd Okręgowy podniósł, że „przedmiotem badania
sądu II instancji nie była ocena prawidłowości dokonanego wpisu czy też
prawidłowości wykreślenia określonego podmiotu podlegającego rejestracji, lecz
ocena zasadności i dopuszczalności wniesienia skargi o wznowienie postępowania
przez skarżącego nie będącego uczestnikiem postępowania zakończonego
prawomocnym postanowieniem w przedmiocie wpisu, w tym w szczególności
zbadanie czy skarżący posiada przymiot zainteresowanego w rozumieniu art. 510 §
1 w zw. z art. 524 § 2 k.p.c.”.
W zażaleniu skarżący zarzucił naruszenie art. 519 § 3 k.p.c. przez błędną
jego wykładnię polegającą na uznaniu, że postanowienie, na podstawie którego
oddalona została apelacja od postanowienia oddalającego skargę o wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem w przedmiocie wpisu
podmiotu podlegającego wpisowi do rejestru sądowego, nie jest postanowieniem
podlegającym zaskarżeniu skargą kasacyjną, a ponadto naruszenie art. 378 w zw.
z art. 518 i 13 § 2 k.p.c. przez uznanie, że przedmiotem badania sądu II instancji
nie była ocena prawidłowości dokonanego wpisu czy też prawidłowości wykreślenia
określonego podmiotu podlegającego rejestracji, lecz wyłącznie ocena zasadności
i dopuszczalności wniesienia skargi o wznowienie postępowania przez
3
skarżącego. Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia
i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania
ewentualnie „uchylenie zaskarżonego postanowienia i orzeczenie co do istoty
sprawy”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie nie jest trafne, a jego uzasadnienie jest
wewnętrznie sprzeczne i można w nim dostrzec brak konsekwentnej argumentacji.
Sąd Okręgowy wskazał, że postępowanie ze skargi o wznowienie
postępowania tylko wtedy należy traktować - ze względu na ścisłe podmiotowe
i przedmiotowe powiązanie z postępowaniem prawomocnie zakończonym - jako
kontynuację dotychczasowego postępowania, jeśli wcześniej nastąpiło stwierdzenie
dopuszczalności wniesienia skargi o wznowienie postępowania. W rozpoznawanej
sprawie brak było „podmiotowego powiązania” między postępowaniem
prawomocnie zakończonym, a postępowaniem wszczętym na skutek skargi
o wznowienie, skoro skarżący nie był uczestnikiem tego pierwszego postępowania.
Nie posiadając przymiotu „zainteresowanego” w rozumieniu art. 510 w zw. z art.
524 § 2 k.p.c. nie był podmiotem uprawnionym do wystąpienia ze skargą
o wznowienie postępowania. Skoro więc Sąd Okręgowy, oddalając apelację od
postanowienia oddalającego skargę o wznowienie postępowania, nie rozpoznawał
istoty sporu wcześniej prawomocnie zakończonego, to okoliczność ta – podkreślił
Sąd Okręgowy - pozbawia skarżącego możliwości wniesienia skargi kasacyjnej od
postanowienia tego Sądu oddalającego apelację od postanowienia Sądu
Rejonowego oddalającego skargę o wznowienie postępowania rejestrowego
zakończonego prawomocnym postanowieniem w przedmiocie wpisu.
Wbrew stanowisku zaprezentowanemu przez Sąd Okręgowy zarówno Sąd
Rejonowy, oddalając skargę o wznowienie postępowania, jak i Sąd Okręgowy,
oddalając apelację od postanowienia oddalającego skargę o wznowienie
postępowania, stwierdziły dopuszczalność wniesienia skargi o wznowienie
postępowania w sprawie dotyczącej wpisu do rejestru. W przeciwnym razie skarga
o wznowienie postępowania zostałaby odrzucona postanowieniem, na które – jako
kończące postępowanie - przysługuje zażalenie. Skoro Sąd Okręgowy wskazał,
4
że postępowanie ze skargi o wznowienie postępowania tylko wtedy należy
traktować jako kontynuację dotychczasowego postępowania, jeśli wcześniej
nastąpiło stwierdzenie dopuszczalności wniesienia skargi o wznowienie
postępowania (nie może budzić wątpliwości, że wcześniejszymi orzeczeniami
dopuszczalność skargi została potwierdzona), to odrzucenie skargi kasacyjnej jako
niedopuszczalnej, na mające merytoryczny charakter postanowienie oddalające
apelację od postanowienia oddalającego skargę o wznowienie postępowania,
pozostaje w sprzeczności z argumentacją, która miała uzasadniać rozstrzygniecie
przyjęte w zaskarżonym postanowieniu.
Nie ulega wątpliwości, że skarga o wznowienie postępowania wniesiona
została od postanowienia wydanego w postępowaniu rejestrowym, którego
przedmiotem był wpis do rejestru podmiotu podlegającego rejestracji, a więc
w sprawie, w której skarga kasacyjna przysługuje (art. 5191
§ 3 k.p.c.).
Ta okoliczność przesądza o dopuszczalności skargi kasacyjnej także na
postanowienie oddalające apelację od postanowienia oddalającego skargę
o wznowienie postępowania w takiej sprawie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego
za utrwalony uznać należy pogląd, według którego od orzeczenia sądu drugiej
instancji oddalającego skargę o wznowienie postępowania przysługuje kasacja
(aktualnie skarga kasacyjna) (wyrok SN z dnia 10 września 1997 r., I PKN 245/97,
OSNAP 1998, nr 11, poz. 359). Z przytoczonych względów zażalenie jako
uzasadnione należało uwzględnić i w konsekwencji orzec, jak w sentencji
postanowienia (art. 39815
§ 1 w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).