V CSK 363/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-11-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V CSK 325/06
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CSK 363/06
POSTANOWIENIE
Dnia 26 października 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Żyznowski
w sprawie z powództwa K. P. i M. P.
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie D.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 października 2006 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powodów
od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
z dnia 12 kwietnia 2006 r.,
odrzuca skargę kasacyjną i zasądza solidarnie od powodów na
rzecz pozwanego Skarbu Państwa kwotę 1800 zł (jeden tysiąc
osiemset złotych) kosztów procesu za instancję kasacyjną.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 września 2004 r. powodowie K. P. i M. P. uzyskali
zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie. Kolejnym postanowieniem z dnia 17
maja 2006 r. Sąd Apelacyjny ustanowił dla powodów adwokata z urzędu, który
wniósł skargę kasacyjną bez uiszczenia opłaty podstawowej (art. 14 ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 130 § k.p.c.).
Pozwany Skarb Państwa – Wojewoda D. w złożonej odpowiedzi na skargę
kasacyjną wnosił o jej oddalenie z zasądzeniem kosztów procesu za instancję
kasacyjną.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W myśl art. 14 ust. 2 nowej ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych, opłatę podstawową pobiera się od podlegających opłacie pism, o których
mowa w art. 3 ust. 2, wnoszonych przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych
przez sąd, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wśród pism wymienionych w art. 3
ust. 2 powołanej ustawy mieści się skarga kasacyjna. W konsekwencji uznać
należy, że opłatę podstawową obowiązana jest uiścić strona wnosząca skargę
kasacyjną, jeżeli została przez sąd zwolniona od kosztów sądowych całkowicie lub
częściowo - w zakresie obejmującym dokonanie tej czynności. W takim właśnie
zakresie od kosztów sądowych zwolniony był powód, co skutkowało istnieniem po
jego stronie obowiązku uiszczenia opłaty podstawowej od skargi kasacyjnej.
Skutki nieuiszczenia opłat od środków odwoławczych i środków zaskarżenia
wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników określa obecnie art. 1302
§ 3
k.p.c. Przepis ten stanowi, że sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty pismo
wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki
odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, skargę
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od
wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza
sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od
wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia. W orzecznictwie
przyjmuje się, że pojęcie opłaty w wysokości stałej obejmuje nie tylko opłatę stałą
3
w rozumieniu nowej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnej, ale również
opłatę podstawową (por. m. inn. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
17 października 2006 r. sygn. akt V CSK 325/06). Po pierwsze bowiem, wysokość
opłaty podstawowej jest stała, gdyż wynosi 30 zł (art. 14 ust. 3 powołanej ustawy).
Po drugie, sformułowanie „opłata w wysokości stałej" różni się istotnie od
używanego w ustawie o kosztach pojęcia „opłata stała", co wskazuje na zamiar
ustawodawcy nadania tym określeniom innego znaczenia. Po trzecie wreszcie, nie
ma podstaw do przyjęcia, że wolą ustawodawcy było wyłączenie sankcji
przewidzianej w art. 1302
§ 3 k.p.c. w stosunku do stron zwolnionych przez sąd od
kosztów sądowych i reprezentowanych przez profesjonalnego pełnomocnika.
W konsekwencji, wniesienie skargi kasacyjnej bez uiszczenia opłaty podstawowej
przez adwokata reprezentującego skarżących zwolnionych od kosztów sądowych,
skutkuje odrzuceniem skargi (art. 3986
§ 3 k.p.c.) z zasądzeniem żądanych przez
Skarb Państwa kosztów procesu za instancję kasacyjną (39821
, 391 k.p.c. w zw.
z art. 108 § 1, 98 § 1 i 3 oraz z 99 k.p.c.). Kolejne żądanie powodów skierowane
przeciwko tej samej stronie podlegające oddaleniu z przyczyn wskazanych
w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego uzasadnia wydanie stosownego
orzeczenia o odpowiedzialności za wywołane koszty. Znaczenie procesowe
i wychowawcze instytucji kosztów nie pozwala obarczyć ich ciężarem – także
w kolejnej sprawie – strony pozwanej, która nie może być narażona na uszczerbek
w sferze ekonomicznej wywołany wyłącznie postępowaniem powodów.
Z powyższych przyczyn i na podstawie przytoczonych powyżej przepisów
orzeczono jak w sentencji postanowienia.
jc
POSTANOWIENIE
Dnia 26 października 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Żyznowski
w sprawie z powództwa K. P. i M. P.
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie D.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 października 2006 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powodów
od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
z dnia 12 kwietnia 2006 r.,
odrzuca skargę kasacyjną i zasądza solidarnie od powodów na
rzecz pozwanego Skarbu Państwa kwotę 1800 zł (jeden tysiąc
osiemset złotych) kosztów procesu za instancję kasacyjną.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 września 2004 r. powodowie K. P. i M. P. uzyskali
zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie. Kolejnym postanowieniem z dnia 17
maja 2006 r. Sąd Apelacyjny ustanowił dla powodów adwokata z urzędu, który
wniósł skargę kasacyjną bez uiszczenia opłaty podstawowej (art. 14 ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 130 § k.p.c.).
Pozwany Skarb Państwa – Wojewoda D. w złożonej odpowiedzi na skargę
kasacyjną wnosił o jej oddalenie z zasądzeniem kosztów procesu za instancję
kasacyjną.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W myśl art. 14 ust. 2 nowej ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych, opłatę podstawową pobiera się od podlegających opłacie pism, o których
mowa w art. 3 ust. 2, wnoszonych przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych
przez sąd, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wśród pism wymienionych w art. 3
ust. 2 powołanej ustawy mieści się skarga kasacyjna. W konsekwencji uznać
należy, że opłatę podstawową obowiązana jest uiścić strona wnosząca skargę
kasacyjną, jeżeli została przez sąd zwolniona od kosztów sądowych całkowicie lub
częściowo - w zakresie obejmującym dokonanie tej czynności. W takim właśnie
zakresie od kosztów sądowych zwolniony był powód, co skutkowało istnieniem po
jego stronie obowiązku uiszczenia opłaty podstawowej od skargi kasacyjnej.
Skutki nieuiszczenia opłat od środków odwoławczych i środków zaskarżenia
wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników określa obecnie art. 1302
§ 3
k.p.c. Przepis ten stanowi, że sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty pismo
wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki
odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, skargę
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od
wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza
sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od
wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia. W orzecznictwie
przyjmuje się, że pojęcie opłaty w wysokości stałej obejmuje nie tylko opłatę stałą
3
w rozumieniu nowej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnej, ale również
opłatę podstawową (por. m. inn. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
17 października 2006 r. sygn. akt V CSK 325/06). Po pierwsze bowiem, wysokość
opłaty podstawowej jest stała, gdyż wynosi 30 zł (art. 14 ust. 3 powołanej ustawy).
Po drugie, sformułowanie „opłata w wysokości stałej" różni się istotnie od
używanego w ustawie o kosztach pojęcia „opłata stała", co wskazuje na zamiar
ustawodawcy nadania tym określeniom innego znaczenia. Po trzecie wreszcie, nie
ma podstaw do przyjęcia, że wolą ustawodawcy było wyłączenie sankcji
przewidzianej w art. 1302
§ 3 k.p.c. w stosunku do stron zwolnionych przez sąd od
kosztów sądowych i reprezentowanych przez profesjonalnego pełnomocnika.
W konsekwencji, wniesienie skargi kasacyjnej bez uiszczenia opłaty podstawowej
przez adwokata reprezentującego skarżących zwolnionych od kosztów sądowych,
skutkuje odrzuceniem skargi (art. 3986
§ 3 k.p.c.) z zasądzeniem żądanych przez
Skarb Państwa kosztów procesu za instancję kasacyjną (39821
, 391 k.p.c. w zw.
z art. 108 § 1, 98 § 1 i 3 oraz z 99 k.p.c.). Kolejne żądanie powodów skierowane
przeciwko tej samej stronie podlegające oddaleniu z przyczyn wskazanych
w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego uzasadnia wydanie stosownego
orzeczenia o odpowiedzialności za wywołane koszty. Znaczenie procesowe
i wychowawcze instytucji kosztów nie pozwala obarczyć ich ciężarem – także
w kolejnej sprawie – strony pozwanej, która nie może być narażona na uszczerbek
w sferze ekonomicznej wywołany wyłącznie postępowaniem powodów.
Z powyższych przyczyn i na podstawie przytoczonych powyżej przepisów
orzeczono jak w sentencji postanowienia.
jc