Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 79/06
POSTANOWIENIE
Dnia 15 listopada 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J.J.
przeciwko Samodzielnemu Publicznemu ZOZ Szpitalowi […]
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 listopada 2006 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 11 lipca 2006 r.,
oddala zażalenie i nie obciąża powoda kosztami postępowania
zażaleniowego na rzecz pozwanego.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił wniesioną w dniu
27 marca 2006 r. apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 16 lutego
2006 r.
W jego uzasadnieniu wskazał, na bezprzedmiotowość zawartego w apelacji
wniosku o zwolnienie od kosztów, z uwagi na uzyskanie takiego zwolnienia przez
powoda na mocy postanowienia z dnia 20 sierpnia 2003 r. W tej sytuacji, zgodnie
z art. 14 ust. 2 i art. 100 § 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 – dalej uksc) powód, jako strona
zwolniona przez sąd w całości od kosztów sądowych, działając przez pełnomocnika
w osobie adwokata, zobowiązany był uiścić opłatę podstawową od apelacji
w przewidzianym ustawowo terminie. Podlegająca opłacie w wysokości stałej
w rozumieniu art. 1302
§ 3 k.p.c. apelacja powoda, od której nie została uiszczona
opłata podstawowa podlegała więc odrzuceniu.
W zażaleniu powód zarzucił błędną wykładnię art. 1302
§ 3 k.p.c. przez
przyjęcie, że pojęcie opłata w wysokości stałej obejmuje także opłatę podstawową,
a w konsekwencji niewłaściwe jego zastosowanie i odrzucenie apelacji. Odwołał się
do treści art. 11 uksc, który wymienia trzy kategorie opłat tj.: opłatę stałą,
stosunkową i podstawową, podczas gdy art. 1302
§ 3 k.p.c. sankcjonuje
odrzuceniem środka zaskarżenia tylko nieuiszczenie dwóch z nich i nie wymienia
opłaty podstawowej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zakończenie postępowania w danej instancji w rozumieniu art. 149 ust. 1
uksc następuje z chwilą wydania orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie
w instancji (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2006 r.
III CZP 73/06, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2006 r. III CZP
74/06 dotychczas nie publ). Do wniesionej przez powoda po dniu 2 marca 2006 r.
apelacji od wyroku Sądu Okręgowego mają więc zastosowanie przepisy uksc,
a także przepisy wykonawcze do niej, oraz znowelizowane przepisy k.p.c.
regulujące bezpośrednio problematykę kosztów sądowych (w tym art. 1302
).
3
Powód, który uzyskał całkowite zwolnienie od kosztów sądowych, jest stroną
zwolnioną od kosztów sądowych przez sąd w rozumieniu art. 14 ust. 2 i art. 100
ust. 2 uksc, którą obciąża obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej od apelacji.
Na tym tle zasadnicze znaczenie w sprawie ma rozstrzygnięcie wątpliwości
odnośnie do wykładni art. 1302
§ 3 dotyczącej zakresu ustanowionej tam sankcji
odrzucenia środka odwoławczego lub środka zaskarżenia.
Przepis ten (tak jak § 1 tego artykułu) operuje, obok pojęcia „opłaty
w wysokości stosunkowej”, pojęciem „opłaty w wysokości stałej”, której nie
wymienia art. 11 uksc zawierający wyczerpujące wyliczenie opłat występujących na
gruncie tej ustawy. Posłużenie się przez ustawodawcę w tym samym akcie
prawnym dla określenia tych samych opłat innymi pojęciami, raz to w uksc
pojęciem opłaty stałej, zaś w k.p.c. pojęciem opłaty w wysokości stałej, z punktu
widzenia reguł prawidłowej legislacji, budzić musi istotne wątpliwości co do tego,
że rzeczywiście chodzi tu o synonimy, a więc różne nazwy o tym samym
znaczeniu, zatem w obu przypadkach chodzi o opłatę stałą.
Zważyć przy tym trzeba, że opłata podstawowa wynosi 30 zł (art. 14 ust. 3
uksc), a więc jej wysokość jest stała. Na gruncie art. 11 uksc nie stanowi ona
jednak opłaty stałej, natomiast mieści się, obok opłaty stałej, w szerszej pojęciowo
kategorii „opłat w wysokości stałej” (art. 1302
§ 3).
Trafnie też zwraca uwagę Sąd Apelacyjny , iż za taką wykładnią art. 1302
§ 3
k.p.c. przemawiają istotne argumenty celowościowe. Celem wprowadzonych zmian
legislacyjnych w zakresie kosztów sądowych było usprawnienie i przyspieszenie
postępowania sądowego w szczególności toczącego się z udziałem
profesjonalnych pełnomocników. W tym kontekście trudno uznać za racjonalne
i celowe rozwiązanie wyłączające obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej przez
profesjonalnego pełnomocnika, wnoszącego środek zaskarżenia w imieniu strony,
której sąd przyznał całkowite zwolnienie od kosztów sądowych i nakładające na sąd
(przewodniczącego) obowiązek wezwania pełnomocnika do jej uiszczenia, gdy
równocześnie obowiązek taki obciążą pełnomocnika w przypadku trudniejszej
w stosowaniu opłaty stosunkowej, czy też ułamkowej opłaty stałej (art.19 uksc).
4
Względy te prowadzą do sformułowania tezy, iż adwokat wnoszący apelację
w imieniu strony, całkowicie zwolnionej przez sąd od kosztów sądowych ma
obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej. Prawnie skuteczne jest uiszczenie tej
opłaty przed upływem terminu do w niesienia apelacji (uchwała SN z 25 września
1970, III CZP 58/70, OSNC1971, nr 9, poz. 146). Sąd odrzuca bez wezwania do
uiszczenia opłaty apelację wniesioną przez adwokata w imieniu strony całkowicie
zwolnionej od kosztów sądowych, od której nie uiszczono opłaty podstawowej
(tak również SN w postanowieniu z 30 maja 2006 r., I CZ 23/06 nie publ).
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy oddalił zażalenie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c.) oraz na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył powoda
kosztami postępowania zażaleniowego na rzecz pozwanego.
jz

V CZ 79/06

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia