IV CZ 96/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-12-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CZ 29/66 IV CKN 590/00
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 96/06
POSTANOWIENIE
Dnia 6 grudnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z powództwa W. SA w K.
przeciwko Przedsiębiorstwu "P."
o stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwał,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 grudnia 2006 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 16 sierpnia 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Powódka, w pozwie z dnia 6 stycznia 2006 r. skierowanym przeciwko
Przedsiębiorstwu „P.” Spółce Akcyjnej w B., oznaczając wartość przedmiotu sporu
na kwotę 7000 zł, wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały nr 4 i uchwały nr 5
Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia 9 grudnia 2005 r., a na
wypadek nieuwzględnienia tego żądania o uchylenie tych uchwał. Uiściła wpis
stosunkowy w kwocie 560 zł.
Wyrokiem z dnia 9 maja 2006 r. Sąd Okręgowy Gospodarczy w B.
powództwo oddalił.
Powódka w apelacji oznaczyła wartość przedmiotu zaskarżenia także na
kwotę 7000 zł oraz uiściła opłatę w kwocie 2000 zł. Sąd pierwszej instancji nadał jej
bieg.
Postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
powódki. W uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z art. 29 pkt 3 w zw. z art. 18 ust 2
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.
Nr 167, poz. 1398, dalej „u.k.s.c.”). od apelacji w sprawie o uchylenie uchwały
organu spółki pobiera się opłatę stałą w kwocie 2000 zł. Każda uchwała, która jest
zaskarżona kreuje samodzielność roszczenia o jej uchylenie co skutkuje
koniecznością pobrania opłaty od każdej zakażonej uchwały (por. wyrok Sadu
Najwyższego z dnia 29 stycznia 2002 r., IV CKN 590/00, niepublikowany). Skoro
powódka zaskarżyła orzeczenie w zakresie obu uchwał, powinna uiścić opłatę w
kwocie 4000 zł, a nie 2000 zł. Ponieważ nienależyte opłacenie środka
odwoławczego jest równoznaczne z jego nieopłaceniem, to apelację trzeba było -
jego zdaniem - odrzucić na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 1302
§ 3 k.p.c.
Powódka w zażaleniu wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepisy dotyczące opłat stałych muszą być interpretowane ściśle ze
względu na rygory związane z ich nieuiszczeniem przez profesjonalnego
3
pełnomocnika (art. 1302
§ 1 i 3 k.p.c.), bądź przez przedsiębiorcę w sprawie
rozpoznawanej w postępowaniu odrębnym unormowanym w art. 4791
– 47922
k.p.c.
(art. 1302
§ 4 k.p.c.). Z tego względu należało podzielić wyrażony w literaturze
pogląd, że w sprawach o ustalenie nieistnienia uchwały spółki albo o stwierdzenie
nieważności takiej uchwały pobiera się opłatę stosunkową obliczoną od wartości
przedmiotu sporu wskazanej przez powoda, jeżeli powództwo, tak jak
w rozpoznawanej sprawie, ma charakter roszczenia majątkowego, albo opłatę stałą
w wysokości 600 zł określoną w art. 26 ust 1 pkt 6 u.k.s.c., jeżeli zaskarżona
została uchwała mająca charakter niemajątkowy.
Powódka oprócz żądania głównego stwierdzenia nieważności uchwał
zgłosiła żądanie ewentualne. W judykaturze wyjaśniono, że przepis art. 21 k.p.c.
nakazujący przy kumulacji roszczeń przyjmować za podstawę obliczenia opłaty
sądowej ogólną wartość połączonych roszczeń nie odnosi się do żądań
ewentualnych (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1966 r. I CZ
29/66, OSPiKA 1967, nr 2, poz. 36). W literaturze, już w okresie przedwojennym,
dominował pogląd, że przepis nakazujący dla określenia wartości przedmiotu sporu
w wypadku, gdy pozew obejmuje kilka roszczeń zliczyć ich wartość nie ma
zastosowania do żądań ewentualnych i alternatywnych.
Skoro wykluczona jest kumulacja opłat, tj. nieuzasadnione jest żądanie opłat
od roszczenia głównego i ewentualnego powstaje problem, od którego z nich
należy wymierzyć opłaty. Gdy choć jedno ma postać sumy pieniężnej, kwota ta
stanowi podstawę do wymiaru opłaty zgodnie z unormowaniem zawartym w art. 19
§ 1 k.p.c., oczywiście gdy w rachubę wchodzi opłata stosunkowa.
Jeżeli natomiast ani żądanie główne, ani ewentualne nie jest wyrażone
w pieniądzu, opłaty należy wymierzyć od roszczenia głównego z tego względu, że
gdy sąd uwzględnia żądanie główne, nie oddala niewchodzącego wtedy w rachubę
żądania ewentualnego (por. orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 7 września 1960
r., 2 CR 366/59, PUG 1961, nr 12, s. 424).
Przy tak sformułowanym roszczeniu jak w pozwie o żądaniu uchylenia
uchwał sąd orzeka zatem dopiero w wypadku nieuwzględnienia żądania
stwierdzenia ich nieważności.
4
Skoro więc powódka w terminie uiściła opłatę od apelacji w kwocie 2000 zł,
a należna opłata wyliczona od wartości przedmiotu sporu od żądania głównego
wynosiła 350 zł, to brak podstaw do przyjęcia, że nie spełniła wymagania
określonego w art. 1302
§ 3 k.p.c.
Z tych względów orzeczono, jak w sentencji (art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c.).
jc
POSTANOWIENIE
Dnia 6 grudnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z powództwa W. SA w K.
przeciwko Przedsiębiorstwu "P."
o stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwał,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 grudnia 2006 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 16 sierpnia 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Powódka, w pozwie z dnia 6 stycznia 2006 r. skierowanym przeciwko
Przedsiębiorstwu „P.” Spółce Akcyjnej w B., oznaczając wartość przedmiotu sporu
na kwotę 7000 zł, wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały nr 4 i uchwały nr 5
Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia 9 grudnia 2005 r., a na
wypadek nieuwzględnienia tego żądania o uchylenie tych uchwał. Uiściła wpis
stosunkowy w kwocie 560 zł.
Wyrokiem z dnia 9 maja 2006 r. Sąd Okręgowy Gospodarczy w B.
powództwo oddalił.
Powódka w apelacji oznaczyła wartość przedmiotu zaskarżenia także na
kwotę 7000 zł oraz uiściła opłatę w kwocie 2000 zł. Sąd pierwszej instancji nadał jej
bieg.
Postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
powódki. W uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z art. 29 pkt 3 w zw. z art. 18 ust 2
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.
Nr 167, poz. 1398, dalej „u.k.s.c.”). od apelacji w sprawie o uchylenie uchwały
organu spółki pobiera się opłatę stałą w kwocie 2000 zł. Każda uchwała, która jest
zaskarżona kreuje samodzielność roszczenia o jej uchylenie co skutkuje
koniecznością pobrania opłaty od każdej zakażonej uchwały (por. wyrok Sadu
Najwyższego z dnia 29 stycznia 2002 r., IV CKN 590/00, niepublikowany). Skoro
powódka zaskarżyła orzeczenie w zakresie obu uchwał, powinna uiścić opłatę w
kwocie 4000 zł, a nie 2000 zł. Ponieważ nienależyte opłacenie środka
odwoławczego jest równoznaczne z jego nieopłaceniem, to apelację trzeba było -
jego zdaniem - odrzucić na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 1302
§ 3 k.p.c.
Powódka w zażaleniu wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepisy dotyczące opłat stałych muszą być interpretowane ściśle ze
względu na rygory związane z ich nieuiszczeniem przez profesjonalnego
3
pełnomocnika (art. 1302
§ 1 i 3 k.p.c.), bądź przez przedsiębiorcę w sprawie
rozpoznawanej w postępowaniu odrębnym unormowanym w art. 4791
– 47922
k.p.c.
(art. 1302
§ 4 k.p.c.). Z tego względu należało podzielić wyrażony w literaturze
pogląd, że w sprawach o ustalenie nieistnienia uchwały spółki albo o stwierdzenie
nieważności takiej uchwały pobiera się opłatę stosunkową obliczoną od wartości
przedmiotu sporu wskazanej przez powoda, jeżeli powództwo, tak jak
w rozpoznawanej sprawie, ma charakter roszczenia majątkowego, albo opłatę stałą
w wysokości 600 zł określoną w art. 26 ust 1 pkt 6 u.k.s.c., jeżeli zaskarżona
została uchwała mająca charakter niemajątkowy.
Powódka oprócz żądania głównego stwierdzenia nieważności uchwał
zgłosiła żądanie ewentualne. W judykaturze wyjaśniono, że przepis art. 21 k.p.c.
nakazujący przy kumulacji roszczeń przyjmować za podstawę obliczenia opłaty
sądowej ogólną wartość połączonych roszczeń nie odnosi się do żądań
ewentualnych (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1966 r. I CZ
29/66, OSPiKA 1967, nr 2, poz. 36). W literaturze, już w okresie przedwojennym,
dominował pogląd, że przepis nakazujący dla określenia wartości przedmiotu sporu
w wypadku, gdy pozew obejmuje kilka roszczeń zliczyć ich wartość nie ma
zastosowania do żądań ewentualnych i alternatywnych.
Skoro wykluczona jest kumulacja opłat, tj. nieuzasadnione jest żądanie opłat
od roszczenia głównego i ewentualnego powstaje problem, od którego z nich
należy wymierzyć opłaty. Gdy choć jedno ma postać sumy pieniężnej, kwota ta
stanowi podstawę do wymiaru opłaty zgodnie z unormowaniem zawartym w art. 19
§ 1 k.p.c., oczywiście gdy w rachubę wchodzi opłata stosunkowa.
Jeżeli natomiast ani żądanie główne, ani ewentualne nie jest wyrażone
w pieniądzu, opłaty należy wymierzyć od roszczenia głównego z tego względu, że
gdy sąd uwzględnia żądanie główne, nie oddala niewchodzącego wtedy w rachubę
żądania ewentualnego (por. orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 7 września 1960
r., 2 CR 366/59, PUG 1961, nr 12, s. 424).
Przy tak sformułowanym roszczeniu jak w pozwie o żądaniu uchylenia
uchwał sąd orzeka zatem dopiero w wypadku nieuwzględnienia żądania
stwierdzenia ich nieważności.
4
Skoro więc powódka w terminie uiściła opłatę od apelacji w kwocie 2000 zł,
a należna opłata wyliczona od wartości przedmiotu sporu od żądania głównego
wynosiła 350 zł, to brak podstaw do przyjęcia, że nie spełniła wymagania
określonego w art. 1302
§ 3 k.p.c.
Z tych względów orzeczono, jak w sentencji (art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c.).
jc