I CNP 56/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:04-08-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CNP 56/07
POSTANOWIENIE
Dnia 12 października 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski
w sprawie ze skargi L.B. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 7 lutego 2007 r., sygn. akt [...]
wydanego w sprawie z urzędu
w postępowaniu upadłościowym U. Spółki z o.o.
w przedmiocie odwołania syndyka L.B.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 października 2007 r.
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 7 lutego 2007 r. oddalił
zażalenie L.B. na postanowienie Sądu Rejonowego w W. w części orzekającej o
odwołaniu L.B. z funkcji syndyka masy upadłości w postępowaniu upadłościowym
„U." sp. o.o. Od postanowienia z dnia 7 lutego 2007 r. L.B. wniosła na podstawie
art. 4241
§ 1 k.p.c. skargę, w której żądała stwierdzenia niezgodności zaskarżonego
orzeczenia z prawem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje - przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 424 § 1 k.p.c. –
od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie
w sprawie, a w wyjątkowych wypadkach wskazanych w art. 4241
§ 2 k.p.c. także od
takiego orzeczenia wydanego przez sąd pierwszej instancji.
W świetle przytoczonego uregulowania zasadniczego znaczenia nabiera
kwestia czy zaskarżone postanowienie jest orzeczeniem kończącym postępowanie
w sprawie. Wyjaśnienie tej kwestii, istotnej z punktu widzenia zaskarżalności
orzeczeń skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, wymaga zdefiniowania pojęcia „postanowienie kończące postępowanie
w sprawie". W judykaturze i doktrynie pojęcie to jest definiowane rozbieżnie i przy
zastosowaniu różnych kryteriów. Można spotkać wypowiedzi, według których
postanowieniami kończącymi postępowanie w sprawie są: takie, które zamykają
drogę do wydania wyroku; po wydaniu których dalsze postępowanie nie może się
toczyć; które kończą sprawę jako pewną całość poddaną pod osąd; w wyniku
których wykluczona zostaje możliwość przedsiębrania w danej sprawie dalszych
czynności; które kończą całość postępowania, a nie tylko jego fragment;
które zamykają drogę do wydania wyroku; które dotyczą całości sprawy, będąc
ostatnim orzeczeniem wydanym w postępowaniu. Przyjmuje się,
że w sformułowaniu „postanowienie kończące postępowanie w sprawie" słowo
3
„sprawa" występuje w znaczeniu materialnoprawnym. W tym ujęciu „sprawę" należy
rozumieć jako całość sporu (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów
z dnia 24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, OSNC 1999, nr 5, poz. 87, uchwałę
składu siedmiu sędziów z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSNC 2001, nr 1,
poz. 1, uchwałę składu 7 sędziów z dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00,
OSNC 2001, nr 2, poz. 22) Uwzględniając dorobek myśli zawartych
w przytoczonych poglądach przyjąć należy, że kończącymi postępowanie
w sprawie są te postanowienia, których uprawomocnienie się trwale zamyka drogę
do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty przez sąd danej instancji.
Przeciwieństwem tych postanowień są postanowienia nie kończące
postępowania w sprawie, lecz kończące w postępowaniu sądowym jedynie
zagadnienia incydentalne, uboczne.
Przedstawiona definicja postanowienia kończącego postępowanie w sprawie
sformułowana została na potrzeby sądowego postępowania rozpoznawczego,
może jednak stanowić podstawę definiowania tego pojęcia w postępowaniu
upadłościowym. Sąd Najwyższy wypowiadając się co do charakteru postanowienia
sędziego-komisarza i sądu w przedmiocie listy wierzytelności, wydanych
na podstawie art. 161 § 2 i 165 § 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej
z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 118,
poz. 512 ze zm.) stwierdził, że nie kończą one postępowania upadłościowego jako
całości. Nie przesądzają również o zasadności wierzytelności, gdyż jej uznanie lub
odmowa uznania skutkuje tylko w ramach postępowania upadłościowego i nie
wyłącza stosownego powództwa po jego ukończeniu (postanowienie SN z dnia
20 grudnia 1996 r., II CKU 68/96, niepubl.). W postanowieniu z dnia 14 listopada
1996 r., I CKU 28/96, Sąd Najwyższy uznał, że orzeczeniami kończącymi
postępowanie upadłościowe są wydane na podstawie art. 196, 217 i 218 Prawa
upadłościowego, natomiast inne postanowienia, wydawane w licznych kwestiach
wpadkowych, nie mają takiego charakteru. Podzielając stanowisko wyrażone
w powołanych orzeczeniach, stwierdzić należy, że postanowienie o odwołaniu
z funkcji syndyka masy upadłości nie jest postanowieniem kończącym
postępowanie upadłościowe. Już z tych przyczyn, nie wdając się w analizę samej
skargi, należało ją odrzucić (art. 424 § 1 k.p.c.).
4
POSTANOWIENIE
Dnia 12 października 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski
w sprawie ze skargi L.B. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 7 lutego 2007 r., sygn. akt [...]
wydanego w sprawie z urzędu
w postępowaniu upadłościowym U. Spółki z o.o.
w przedmiocie odwołania syndyka L.B.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 października 2007 r.
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 7 lutego 2007 r. oddalił
zażalenie L.B. na postanowienie Sądu Rejonowego w W. w części orzekającej o
odwołaniu L.B. z funkcji syndyka masy upadłości w postępowaniu upadłościowym
„U." sp. o.o. Od postanowienia z dnia 7 lutego 2007 r. L.B. wniosła na podstawie
art. 4241
§ 1 k.p.c. skargę, w której żądała stwierdzenia niezgodności zaskarżonego
orzeczenia z prawem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje - przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 424 § 1 k.p.c. –
od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie
w sprawie, a w wyjątkowych wypadkach wskazanych w art. 4241
§ 2 k.p.c. także od
takiego orzeczenia wydanego przez sąd pierwszej instancji.
W świetle przytoczonego uregulowania zasadniczego znaczenia nabiera
kwestia czy zaskarżone postanowienie jest orzeczeniem kończącym postępowanie
w sprawie. Wyjaśnienie tej kwestii, istotnej z punktu widzenia zaskarżalności
orzeczeń skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, wymaga zdefiniowania pojęcia „postanowienie kończące postępowanie
w sprawie". W judykaturze i doktrynie pojęcie to jest definiowane rozbieżnie i przy
zastosowaniu różnych kryteriów. Można spotkać wypowiedzi, według których
postanowieniami kończącymi postępowanie w sprawie są: takie, które zamykają
drogę do wydania wyroku; po wydaniu których dalsze postępowanie nie może się
toczyć; które kończą sprawę jako pewną całość poddaną pod osąd; w wyniku
których wykluczona zostaje możliwość przedsiębrania w danej sprawie dalszych
czynności; które kończą całość postępowania, a nie tylko jego fragment;
które zamykają drogę do wydania wyroku; które dotyczą całości sprawy, będąc
ostatnim orzeczeniem wydanym w postępowaniu. Przyjmuje się,
że w sformułowaniu „postanowienie kończące postępowanie w sprawie" słowo
3
„sprawa" występuje w znaczeniu materialnoprawnym. W tym ujęciu „sprawę" należy
rozumieć jako całość sporu (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów
z dnia 24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, OSNC 1999, nr 5, poz. 87, uchwałę
składu siedmiu sędziów z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSNC 2001, nr 1,
poz. 1, uchwałę składu 7 sędziów z dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00,
OSNC 2001, nr 2, poz. 22) Uwzględniając dorobek myśli zawartych
w przytoczonych poglądach przyjąć należy, że kończącymi postępowanie
w sprawie są te postanowienia, których uprawomocnienie się trwale zamyka drogę
do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty przez sąd danej instancji.
Przeciwieństwem tych postanowień są postanowienia nie kończące
postępowania w sprawie, lecz kończące w postępowaniu sądowym jedynie
zagadnienia incydentalne, uboczne.
Przedstawiona definicja postanowienia kończącego postępowanie w sprawie
sformułowana została na potrzeby sądowego postępowania rozpoznawczego,
może jednak stanowić podstawę definiowania tego pojęcia w postępowaniu
upadłościowym. Sąd Najwyższy wypowiadając się co do charakteru postanowienia
sędziego-komisarza i sądu w przedmiocie listy wierzytelności, wydanych
na podstawie art. 161 § 2 i 165 § 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej
z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 118,
poz. 512 ze zm.) stwierdził, że nie kończą one postępowania upadłościowego jako
całości. Nie przesądzają również o zasadności wierzytelności, gdyż jej uznanie lub
odmowa uznania skutkuje tylko w ramach postępowania upadłościowego i nie
wyłącza stosownego powództwa po jego ukończeniu (postanowienie SN z dnia
20 grudnia 1996 r., II CKU 68/96, niepubl.). W postanowieniu z dnia 14 listopada
1996 r., I CKU 28/96, Sąd Najwyższy uznał, że orzeczeniami kończącymi
postępowanie upadłościowe są wydane na podstawie art. 196, 217 i 218 Prawa
upadłościowego, natomiast inne postanowienia, wydawane w licznych kwestiach
wpadkowych, nie mają takiego charakteru. Podzielając stanowisko wyrażone
w powołanych orzeczeniach, stwierdzić należy, że postanowienie o odwołaniu
z funkcji syndyka masy upadłości nie jest postanowieniem kończącym
postępowanie upadłościowe. Już z tych przyczyn, nie wdając się w analizę samej
skargi, należało ją odrzucić (art. 424 § 1 k.p.c.).
4