Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 55/07
POSTANOWIENIE
Dnia 7 grudnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący)
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
SSA Michał Kłos
w sprawie z wniosku M.P.
przy uczestnictwie S.D. i "N." sp. z o.o.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 grudnia 2007 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 3 września 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 3 września 2007 r. odrzucił skargę
kasacyjną S.D. i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „N.”, uczestników
postępowania o zniesienie współwłasności, na postanowienie tego Sądu z dnia 14
czerwca 2007 r. W uzasadnieniu wyjaśnił, że zaskarżonym postanowieniem Sąd
Okręgowy uchylił postanowienie wstępne Sądu Rejonowego. Zaskarżone
postanowienie Sądu Okręgowego nie było zatem postanowieniem, na które
zgodnie art. 5191
§ 1 k.p.c. przysługuje skarga kasacyjna.
W zażaleniu wnioskodawca podniósł, że postanowieniem z dnia 14 czerwca
2007 r. Sąd Okręgowy zmienił postanowienie wstępne Sądu Rejonowego w ten
sposób, że je uchylił; w rezultacie postanowienie Sądu Okręgowego z dnia
14 czerwca 2007 r. dotyczyło istoty sprawy i jako takie podlegało zaskarżeniu
skargą kasacyjną.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie ulega w orzecznictwie wątpliwości, że wydane przez sąd drugiej instancji
postanowienie wstępne oraz postanowienie oddalające apelację od postanowienia
wstępnego sądu pierwszej instancji są orzeczeniami co do istoty kończącymi
postępowanie w sprawie w pewnym jej zakresie, które, jeżeli w sprawie w myśl art.
5191
k.p.c. przysługuje skarga kasacyjna, podlegają zaskarżeniu tą skargą
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1997 r., I CZ
155/97, „Prokuratura i Prawo” 1998, nr 5, poz. 44, i z dnia 6 stycznia 1999 r., II CKN
110/98, OSNC 1999, nr 7-8, poz. 129, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16
kwietnia 1997 r., II CKN 106/97, OSNC 1997, nr 11, poz. 170, i postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 21 października 1999 r., I CKN 169/98, OSP 2001, z. 4, poz.
63, i z dnia 30 września 2004 r., IV CK 455/04, Biul. SN 2005, nr 2, s. 15).
Nie ma natomiast takich cech – jak trafnie przyjął Sąd Okręgowy –
postanowienie sądu drugiej instancji uchylające postanowienie wstępne sądu
pierwszej instancji.
3
Postanowienie wstępne, podobnie jak wyrok wstępny, może zapaść tylko
w razie uznania żądania (roszczenia) za usprawiedliwione co do zasady (art. 567,
618 i 685 k.p.c. oraz art. 318 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Nie ma natomiast
podstaw do wydania postanowienia wstępnego stwierdzającego, że żądanie jest
co do zasady nieusprawiedliwione (por. końcowy fragment uzasadnienia wyroku
Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2000 r., III CKN 264/00, OSNC 2001,
nr 3, poz. 47). Jeżeli więc sąd pierwszej instancji wydał postanowienie wstępne
dotyczące określonego żądania, choć żądanie to nie było usprawiedliwione co do
zasady, wydane postanowienie powinno zostać w razie jego zaskarżenia uchylone
przez sąd drugiej instancji. Skutkiem jego uchylenia będzie objęcie kwestii, której
ono dotyczyło, orzeczeniem rozstrzygającym o całym wniosku (orzeczeniem
pełnym). Jakkolwiek więc postanowienie sądu drugiej instancji, uchylające
postanowienie wstępne sądu pierwszej instancji, jest orzeczeniem co do istoty
w określonym zakresie sprawy, to jednak nie kończy postępowania w sprawie
w tym zakresie i tym samym nie podlega, zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c., zaskarżeniu
skargą kasacyjną, choćby nawet w ogóle skarga kasacyjna była w sprawie,
w świetle art. 5191
k.p.c., dopuszczalna.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. jak w sentencji.