Sygn. akt V CZ 109/07
POSTANOWIENIE
Dnia 19 grudnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSA Michał Kłos
w sprawie ze skargi "E." S.A.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 21 września 2006 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa Szpitala Specjalistycznego w L.
przeciwko "E." S.A.
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 19 grudnia 2007 r.,
zażalenia skarżącej "E." S.A.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 lipca 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 lipca 2007 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
pozwanej o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
tego Sądu z dnia 21 września 2006 r., wydanym w sprawie z powództwa Szpitala
Specjalistycznego w L. przeciwko spółce „E.” S.A. o pozbawienie tytułu
wykonawczego wykonalności.
W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny stwierdził, że w skardze o wznowienie
pozwana, powołując się na podstawę z art. 4011
k.p.c., zakwestionowała zawarte
w zaskarżonym wyroku postanowienie o kosztach procesu i domagała się jego
zmiany w sposób wskazany w skardze. Podniosła przy tym, że wyrokiem z dnia
27 marca 2007 r., SK 3/05 (OTK-A 2007, nr 3, poz. 32), Trybunał Konstytucyjny
uznał art. 39318
§ 2 k.p.c., w brzmieniu obowiązującym do czasu jego uchylenia
przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz.U. z 2005 r., Nr 13, poz. 98), w zakresie, w jakim uniemożliwia zaskarżenie
postanowienia w przedmiocie kosztów procesu zasądzonych po raz pierwszy przez
sąd drugiej instancji, za niezgodny z art. 78 w związku z art. 176 ust. 1 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej.
Złożona skarga – stwierdził Sąd Apelacyjny – nie została oparta na
ustawowej podstawie wznowienia (art. 410 § 1 k.p.c.). Zgodnie z art. 4011
k.p.c.,
można żądać wznowienia postępowania w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny
orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową
międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.
Z przepisu tego wynika, że przesłanką wznowienia jest orzeczenie przez Trybunał
Konstytucyjny niezgodności z Konstytucją aktu normatywnego będącego podstawą
orzeczenia i wiążąca się z tym faktem utrata mocy obowiązującej tego aktu.
Pozwana wniosła o wznowienie w zakresie orzeczenia o kosztach, powołując się
na stwierdzoną przez Trybunał Konstytucyjny niezgodność art. 39318
§ 2 k.p.c.
z Konstytucją. Przepis ten nie stanowił jednak podstawy zawartego
w zaskarżonym wyroku orzeczenia o kosztach, Sąd Apelacyjny postanowił
3
bowiem o kosztach na podstawie art. 101 k.p.c. Uchylony na skutek orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego art. 39318
§ 2 k.p.c. określał jedynie przesłanki
zaskarżenia postanowienia, stąd stwierdzenie jego niezgodności z Konstytucją nie
skutkowało odpadnięciem podstawy orzeczenia o kosztach. Innymi słowy,
pozostawało bez znaczenia dla oceny możliwości wzruszenia tego rozstrzygnięcia.
W zażaleniu skarżąca zarzuciła Sądowi Apelacyjnemu błędną wykładnię
i niewłaściwe zastosowanie art. 4011
k.p.c. przez przyjęcie, że wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 27 marca 2007 r., SK 3/05, nie może stanowić w niniejszej
sprawie podstawy wznowienia postępowania. W konkluzji żaląca wniosła
o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozważanie zarzutów żalącej trzeba rozpocząć od przypomnienia regulacji
zawartej w art. 39318
§ 2 k.p.c., który wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia
27 marca 2007 r., SK 3/05, w zakresie w jakim uniemożliwia zaskarżenie
postanowienia w przedmiocie kosztów procesu zasądzonych po raz pierwszy przez
sąd drugiej instancji, uznany został za niezgodny z art. 78 w związku z art. 176 ust.
1 Konstytucji (Dz.U. z 2007 r. Nr 61, poz. 418, OTK-A 2007, nr 3, poz. 32). Przepis
ten stanowił, że w sprawach, w których przysługuje kasacja, zażalenie przysługuje
także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie,
z wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 392, a także postanowień
wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej
instancji. Został on uchylony przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r.
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo
o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98), która weszła
w życie z dniem 6 lutego 2005 r.
W świetle art. 4011
k.p.c., podstawą wznowienia postępowania może być
orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego
z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, jeżeli dotyczy ono tego aktu
normatywnego, który stanowił podstawę wydanego orzeczenia. Jak podkreślił Sąd
Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 12 października 2007 r., IV CZ
44/07 (niepubl.), merytoryczne rozstrzygnięcie przez Trybunał Konstytucyjny
problemu zgodności z Konstytucją zaskarżonej treści normatywnej jest zawsze
4
orzeczeniem o zgodności z Konstytucją tego przepisu, nie odnosi się natomiast
i nie wywiera skutku w stosunku do innych przepisów, nawet zbieżnych lub
tożsamych z normą objętą sentencją wyroku (zob. wyroki Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 19 października 1998 r., SK 3/98, OTK 1998, nr 5, poz. 69
i z dnia 9 listopada 2005 r., P 11/05, OTK-A 2005, nr 10, poz. 113). Mając na
względzie to stanowisko trzeba podkreślić, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 27 marca 2007 r., SK 3/07, nie wywiera skutku w stosunku do
obowiązującego art. 3941
§ 2 k.p.c. Nie dotyczy także – wbrew odmiennym
zapatrywaniom żalącej – zawartego w zaskarżonym wyroku orzeczenia o kosztach
wydanego na podstawie art. 101 k.p.c.
Konkludując, trzeba zgodzić się z oceną Sądu Apelacyjnego i stwierdzić, że
wniesiona skarga nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia (art. 410
§ 1 k.p.c.).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.