Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KRS 30/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 lutego 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
SSN Andrzej Wróbel
Protokolant Halina Kurek
w sprawie z odwołania I. D.
od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 6 października 2009 r., w sprawie
nieprzedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu sędziego,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 18 lutego 2010 r.,
oddala odwołanie.
Uzasadnienie
Radca prawny I. D. wniosła odwołanie od uchwały Krajowej Rady
Sądownictwa z dnia 6 października 2009 r., odmawiającej przedstawienia jej
kandydatury Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskiem o powołanie do
pełnienia urzędu sędziego Sądu Rejonowego w […]. W uzasadnieniu Rada
stwierdziła, że kandydatka w 1998 r. uzyskała tytuł magistra prawa z oceną dobrą,
2
w maju 2003 r., po odbyciu aplikacji, złożyła egzamin radcowski uzyskując ocenę
dobrą, następnie została wpisana na listę radców prawnych, a od 11 czerwca 2004
r. wykonuje zawód radcy prawnego we własnej kancelarii w […].
Oceniający kwalifikacje kandydatki sędzia wizytator Sądu Okręgowego w […]
wyraził opinię, że brak jest podstaw do oceny negatywnej. W głosowaniu na
Kolegium Sądu Okręgowego dnia 8 czerwca 2009 r. kandydatka uzyskała 0 głosów
„za”, 6 głosów „przeciw” oraz 0 głosów „wstrzymujących się”. Na posiedzeniu
Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Okręgu […] w dniu 16 czerwca 2009 r.
kandydatka uzyskała 13 głosów „za”, 34 głosy „przeciw” i 18 głosów
„wstrzymujących się”. Minister Sprawiedliwości w stanowisku z dnia 31 stycznia
2009 r. ocenił kandydaturę pozytywnie. Rada podniosła, że kandydatka spełnia
wymogi formalne do objęcia stanowiska sędziego, wzięto jednak pod uwagę brak
poparcia Kolegium i Zgromadzenia Ogólnego Sądu Okręgowego, a także
okoliczności, że przedstawiony przez kandydatkę materiał nie pozwalał na
jednoznacznie pozytywną ocenę, bowiem na 33 przedstawione sprawy aż 25
dotyczyło postępowania nakazowego lub uproszczonego zakończonego
niezaskarżonymi orzeczeniami. Te okoliczności spowodowały, że w czasie
głosowania w Radzie dnia 6 października 2009 r. kandydatka uzyskała 0 głosów
„za”, 13 głosów „przeciw” i 1 głos „wstrzymujący się”.
W odwołaniu I. D., w zakresie prawa materialnego, zarzuciła naruszenie
przepisów art. 2 oraz art. 32 ust. 1 i 2, a także art. 60 Konstytucji przez ich
niezastosowanie, przez co jej kandydatura nie została oceniona i rozpatrzona
rzetelnie, w sposób obiektywny i sprawiedliwy. Zarzuciła także naruszenie art. 6
ust. 1 w związku z art. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (jednolity
tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 ze zm.) przez jego niezastosowanie i przez
to nieuwzględnienie charakteru pracy radcy prawnego, polegającej nie tylko na
występowaniu przed sądami, ale także na wykonywaniu szeregu innych czynności
w ramach obsługi prawnej, takich jak poradnictwo prawne, sporządzanie opinii
prawnych i umów. Skarżąca zarzuciła również naruszenie przepisów postępowania,
to jest art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie
Sądownictwa (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 67) oraz § 19 ust.
1, § 20 ust. 1 i 3 , a także § 23 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta
3
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie szczególnego trybu
działania Krajowej Rady Sądownictwa oraz postępowania przez Radę (Dz.U. Nr
219, poz. 1623) przez niedokonanie wszechstronnego rozpatrzenia i wnikliwej
oceny kandydatur, co spowodowało podjęcie wobec niej krzywdzącej i sprzecznej z
prawem uchwały. Wniesiono o uchylenie zaskarżonej uchwały i przekazanie
sprawy Radzie do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Odwołanie jest nieuzasadnione. Według art. 32 Konstytucji: Wszyscy są
równi wobec prawa. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze
publiczne (ust. 1); Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym,
społecznym lub gospodarczym z jakichkolwiek przyczyn (ust. 2). Natomiast zgodnie
z art. 60 Konstytucji obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają
prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Zarzut naruszenia
tych przepisów, poza szerokimi rozważaniami na temat ich funkcji i znaczenia
użytych w nich pojęć, sprowadza się do nieuwzględnienia innych aspektów pracy
radcy prawnego, jak tylko czynności podejmowanych przez kandydatkę w związku
z postępowaniami sądowymi. Rzeczywiście, zawód radcy prawnego, zgodnie z art.
6 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w
szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych,
opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i
urzędami. Jednak dla oceny przydatności kandydatki do wykonywania zawodu
sędziego zasadnicze, wręcz podstawowe znaczenie ma jej działalność związana z
postępowaniami sądowymi. Na jej podstawie można ocenić nie tylko ogólną wiedzę
prawniczą, ale także znajomość i rozumienie procedur sądowych, czyli wiedzy
niezbędnej w pracy każdego sędziego. Waloru tego z reguły nie mają materiały
dotyczące pozostałego zakresu działania radcy prawnego, które jedynie w sposób
uzupełniający – a więc nie niezbędny – mogą służyć ocenie kandydata na sędziego
będącego radcą prawnym.
Zarzuty naruszenia przepisów postępowania wyrażają przekonanie
kandydatki, że Rada powinna dokonać całkowicie samodzielnej oceny jej
4
przydatności do zawodu sędziego, nie przywiązując wagi do stanowisk zajętych
przez Kolegium i Zgromadzenie Ogólne Sędziów Okręgu […]. Jest to pogląd
sprzeczny z powołanym w odwołaniu przepisem § 20 ust. 1 rozporządzenia
Prezydenta RP, który nakazuje Radzie wszechstronne rozważenie wszystkich
okoliczności sprawy. Rozporządzenie nie dokonuje gradacji wagi poszczególnych
okoliczności, ale stanowisko kolegialnych organów Sądu – jednoznacznie
niekorzystne dla kandydatki – jest bez wątpienia jedną z podstawowych
okoliczności i nie może być przez Radę niedocenione.
Nie zostały naruszone § 20 ust. 3 oraz § 23 ust. 1 i 3 tego rozporządzenia
przez nieuzupełnienie materiałów służących ocenie kandydatury o opinie i inne akty
sporządzone przez kandydatkę, jako że mają one tylko charakter pomocniczy w
zakresie oceny jej przydatności do zawodu sędziego. Przepis § 19 ust. 1
rozporządzenia uprawnia Radę do zaproszenia kandydata celem odbycia rozmowy
w siedzibie Rady. To zaproszenie nie ma charakteru obligatoryjnego, Rada może
korzystać z tego uprawnienia według jej uznania, wyznaczonego przez rzeczowe
potrzeby wyjaśnienia okoliczności sprawy budzących wątpliwości. Zdaniem Sądu
Najwyższego w rozpoznawanej sprawie nie zachodziła konieczność skorzystania
przez Radę z uprawnienia przewidzianego w tym przepisie. Tym samym, wobec
nienaruszenia przez Radę przepisów powołanego rozporządzenia Prezydenta RP,
nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa, który nakłada na Radę zadanie polegające na rozpatrzeniu i ocenie
kandydatury do pełnienia urzędu sędziowskiego.
Z tych względów, na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa, orzeczono jak w sentencji.