Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 353/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Roman Kuczyński (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogusław Cudowski
SSN Romualda Spyt
w sprawie z powództwa L. L.
przeciwko Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w P.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 13 maja 2010 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego w O.
z dnia 21 lipca 2009 r.,
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia 25 listopada 2004 r. powódka
została przywrócona do pracy w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w P. Wyrok
ten uprawomocnił się 6 czerwca 2005 r. W dniu 13 czerwca 2005 r. powódka
2
zgłosiła gotowość niezwłocznego podjęcia pracy. Powódka nie świadczyła pracy na
rzecz pracodawcy, tj. MOPS w P., ponieważ pracodawca jej to uniemożliwił. W
związku z powyższym powódka podjęła działania, aby wyegzekwować
przywrócenie do pracy w drodze egzekucji sądowej. Postanowieniem z dnia 20
stycznia 2006 r. Sąd Rejonowy w O. wyznaczył pozwanemu 7 - dniowy termin na
wykonanie wyroku z dnia 25 listopada 2004 r. poprzez przywrócenie pozwanej do
pracy na poprzednich warunkach pod rygorem wymierzenia grzywny. W toku
postępowania przed Sądem Rejonowym w O. w przedmiocie egzekucji sądowej
(sygn. akt VI Po …/06) w dniu 19 czerwca 2006 r. powódka i MOPS w P. zawarli
ugodę, na mocy której Burmistrz Miasta P. zobowiązał się zatrudnić powódkę w
Urzędzie Miejskim w P. od dnia 20 czerwca 2006 r. na stanowisku głównego
specjalisty, zaś L. L. cofnęła wniosek o egzekucję wyroku Sądu Rejonowego w O. z
dnia 25 listopada 2004 r. Umowa o pracę w Urzędzie Miejskim w P. faktycznie
została zawarta w dniu 22 czerwca 2006 r.
L. L. w niniejszej sprawie ostatecznie precyzując roszczenia przed
Sądem Rejonowym wniosła: o ustalenie, że doszło do restytucji stosunku pracy w
dniu 13 czerwca 2005r. i stosunek pracy trwa nadal; o ustalenie, że świadectwo
pracy z dnia 19 lutego 2007 r. zostało wydane przedwcześnie; o zasądzenie od
pozwanego kwoty 133,22 zł brutto tytułem wynagrodzenia za dzień 13 czerwca
2005 r.
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 12 lutego 2009r. (pkt I) ustalił, że z dniem
14 czerwca 2005 r. doszło do restytucji stosunku pracy między stronami i stosunek
ten trwał do 19 czerwca 2006r., (pkt II) oddalił powództwo w zakresie żądania
ustalenia, że stosunek pracy trwał po dacie 19 czerwca 2006 r. i trwa nadal;
żądania ustalenia, że świadectwo pracy z dnia 19 lutego 2007r. zostało wydane
przedwcześnie oraz żądania zasądzenia kwoty 133,22 zł brutto. Ponadto (pkt III)
umorzył postępowanie w sprawie w zakresie cofniętych żądań i (pkt IV) zniósł
koszty procesu między stronami.
W apelacji L. L. zakwestionowała rozstrzygnięcia Sądu pierwszej
instancji w pkt I, II i III zawarte w sentencji wyżej wymienionego wyroku.
Wyrokiem z dnia 21 lipca 2009 r. Sąd Okręgowy w O. zmienił zaskarżony
wyrok w punkcie pierwszym tylko w ten sposób, że datę restytucji stosunku pracy
3
między stronami ustalił na dzień 13 czerwca 2005r., zmienił zaskarżony wyrok w
punkcie drugim tylko w zakresie żądania zasądzenia wynagrodzenia za pracę za
dzień 13 czerwca 2005 r. w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz
powódki kwotę 133,22 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami od 28 czerwca 2005
r. do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie apelację oddalił, koszty postępowania za
drugą instancję pomiędzy stronami wzajemnie zniósł. Sąd Okręgowy w pełni
podzielił tok rozumowania i wywody Sądu Rejonowego co do ustania stosunku
pracy między powódką i MOPS oraz co do daty końcowej tej umowy, tj. 19 czerwca
2006 r. Poza sporem było, że wobec nie wykonywania przez MOPS wyroku Sądu
Rejonowego z dnia 25 listopada 2004 r. L. L. wniosła o przymuszenie dłużnika do
wykonania powołanego wyroku. Poza sporem było też, że MOPS w sprawie wniósł
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego wyroku Sądu Rejonowego z 25
listopada 2004r. a Sąd Rejonowy oddalił to powództwo. Z akt niniejszej sprawy
jednoznacznie wynikało, że w dniu 19 czerwca 2006r. strony zawarły ugodę, na
mocy której Burmistrz Miasta P. zatrudnił L. L. od 20 czerwca 2006 r. na czas
nieokreślony w Urzędzie Miejskim w P. w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd
stwierdził, że prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że wynikiem przedmiotowej ugody
było ustanie z dniem 19 czerwca 2006 r. stosunku pracy między L. L. a MOPS.
Zawierając tę ugodę strony doprowadziły do uregulowania sytuacji personalnej na
stanowisku dyrektora MOPS, należy więc uznać, że taki był ich zgodny zamiar.
Świadczył o tym przede wszystkim fakt, że w konsekwencji L. L. cofnęła żądanie
wykonania wyroku z 25 listopada 2004 r. i postępowanie zostało umorzone a
jednocześnie MOPS cofnął apelację od wyroku Sądu Rejonowego w sprawie IVPm
…/06. Logiczny był wniosek Sądu Rejonowego, iż zawierając ugodę L. L. miała
świadomość, iż z dniem zawarcia ugody ustaje jej stosunek pracy w MOPS, a od
20 czerwca 2006 r. będzie zatrudniona w Urzędzie Miasta P. Sąd słusznie też dał
wiarę stronie pozwanej co do takiego celu ugody. W konsekwencji słuszny był też
wniosek Sądu pierwszej instancji o ustaniu z dniem 19 czerwca 2006 r. stosunku
pracy między L. L. a MOPS i sposobie jego ustania, tj. za porozumieniem stron.
Ponieważ po dacie 19 czerwca 2006 r. ustał stosunek pracy powódki w MOPS,
żądanie ustalenia trwania stosunku pracy dalej aż do chwili wyrokowania słusznie
Sąd oddalił. W pełni prawidłowe były też rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w
4
pozostałym zakresie. Sąd oddalił żądanie ustalenia, iż świadectwo pracy z 19
lutego 2007 r. zostało wydane przedwcześnie. Wobec ustania stosunku pracy
między stronami z dniem 19 czerwca 2006 r. nie można bowiem mówić o
przedwczesności wydania świadectwa pracy wydanego w dniu 19 lutego 2007 r. W
zakresie pozostałych żądań powódki, tj. niewykonania wyroku przywracającego
powódkę do pracy na poprzednich warunkach, nienawiązania z powódką nowego
stosunku pracy, niedopuszczenia powódki do świadczenia pracy i nieświadczenia
pracy przez powódkę w dniach 14 czerwca 2005 r. do 19 czerwca 2006 r. Sąd
Rejonowy umorzył postępowanie, gdyż powódka skutecznie cofnęła te żądania.
Jednocześnie umorzenie postępowania w powyższym zakresie nie narusza
słusznego interesu powódki gdyż we wskazanych kwestiach Sąd faktycznie
wypowiadał się wydając rozstrzygnięcie w pkt I i II wyroku.
Na powyższe orzeczenie Sądu drugiej instancji powódka wniosła skargę
kasacyjną zarzucając w niej naruszenia prawa materialnego: - art. 45 § 1 k.p. i art.
48 § 1 k.p. poprzez błędną wykładnię, że w wypadku orzeczenia przez sąd o
przywróceniu do pracy, samo zgłoszenie przez pracownika gotowości
niezwłocznego podjęcia pracy - bez faktycznego podjęcia pracy - jest
wystarczające do restytucji stosunku pracy; - art. 3531
k.c. w związku z art. 300 k.p.
poprzez błędną wykładnię, że nawiązanie nowego stosunku pracy, a nawet samo
przyrzeczenie nawiązania nowego stosunku pracy, jest równoznaczne z
rozwiązaniem stosunku pracy, w którym pracownik już pozostaje; - art. 65 § 2 k.c.
poprzez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu i przyjęcie treści ugody zawartej
w dniu 19 czerwca 2006 r. przed Sądem Rejonowym niezgodnie ze zgodną wolą
stron tej ugody. Ponadto w skardze kasacyjnej zarzucono naruszenie prawa
procesowego: - art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. i art. 365 § 1 k.p.c. poprzez
niezastosowanie tych przepisów i orzeczenie odmiennie niż w prawomocnych
wyrokach Sądu Rejonowego z dnia 6 marca 2006 r. IV P …/06 i Sądu Rejonowego
z dnia 21 kwietnia 2006 r. IV Pm …/06; - art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie
podstawy prawnej; - art. 826 k.p.c. poprzez nadanie wnioskowi o umorzenie
postępowania skutku dalej idącego niż w wymienionym przepisie i pozbawienie
powódki możliwości ponownego wszczęcia egzekucji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
5
Skarga kasacyjna okazała się nieuzasadniona. Zgodnie z art. 366 k.p.c.,
wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z
podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi
samymi stronami. Granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej określa
przedmiot rozstrzygnięcia i podstawa faktyczna tego rozstrzygnięcia. Oznacza to,
że zastosowanie art. 366 k.p.c. w rozpoznawanej sprawie znajdowałoby
uzasadnienie, gdyby przedmiot i podstawa faktyczna rozstrzygnięcia w sprawie
zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia 6 marca 2006 r., gdzie Sąd
uznał wypowiedzenie umowy o pracę powódce L. L. z dnia 30 grudnia 2005 r. za
bezskuteczne były tożsame z roszczeniem i jego podstawą faktyczną, zgłoszonym
przez powódkę w niniejszej sprawie. Sytuacja taka nie wystąpiła, w wyroku z dnia 6
marca 2006 r. podstawą faktyczną rozstrzygnięcia był prawomocny wyrok Sądu
Rejonowego z dnia 24 listopada 2004 r. w sprawie IV P …/03 przywracający
powódkę do pracy w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w P. na poprzednich
warunkach, co w ocenie tego Sądu tj. - prawomocne orzeczenie przywracające
powódkę do pracy u pozwanego - powodowało reaktywację stosunku pracy na
dotychczasowych zasadach, a w konsekwencji powodowało, iż nie istniały
podstawy do zawierania nowej umowy o pracę w dniu 14 czerwca 2005 r. Z kolei w
postępowaniu sądowym zakończonym wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 12
lutego 2009 r. powódka żądała ustalenia, iż doszło do restytucji stosunku pracy w
dniu 13 czerwca 2005 r., że stosunek pracy trwa nadal oraz, że świadectwo pracy z
dnia 19 lutego 2007 r. zostało wydane przedwcześnie. Wnosiła także o zasądzenie
od pozwanego kwoty 133,22 zł brutto tytułem wynagrodzenia za dzień 13 czerwca
2005.r. Z powyższego wynika, że wskazane roszczenia, wprawdzie wywodzą się z
tego samego stosunku prawnego, do którego powódka została przywrócona
wyrokiem z dnia 24 listopada 2004 r., ale nie były przedmiotem osądu w procesie
zakończonym wyrokiem z dnia 6 marca 2006 r. Podkreślenia wymaga stwierdzenie,
że prawomocny wyrok swą mocą powoduje, że nie jest możliwe dokonanie
odmiennej oceny i odmiennego osądzenia tego samego stosunku prawnego, w tych
samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami.
Opierając się na tych założeniach należy dojść do wniosku, że orzeczenie co do
części roszczenia nie ma - jak wykazano - powagi rzeczy osądzonej co do jego
6
reszty, która nie była przedmiotem orzekania sądu. Nie stanowi także przeszkody
do oddzielnego dochodzenia pozostałej reszty. Mając powyższe na uwadze nie jest
uzasadniony zarzut skargi kasacyjnej przyjmujący z podstawę nieważność
postępowania, jak również naruszenie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. i art. 365 § 1 k.p.c.,
skoro w niniejszym postępowaniu Sądy rozstrzygały kwestie, które nie były
przedmiotem orzekania Sądu Rejonowego z dnia 6 marca 2006 r. IV P …/06, jak
również Sądu Rejonowego z dnia 21 kwietnia 2006 r. Z kolei zarzut naruszenia art.
65 § 2 k.c. w zakresie ustaleń dotyczących skutków prawnych wynikających z
ugody sądowej zawartej w dniu 19 czerwca 2006 r. nie poddaje się kontroli w
postępowaniu kasacyjnym. Nie został bowiem powiązany z jakimkolwiek przepisem
postępowania, a ustalenia Sądów w niniejszym postępowaniu sprowadzają się w tej
kwestii do oceny faktów i dowodów, które legły u podstaw zaskarżonego
orzeczenia. Z ustaleń tych wynika, że wobec niedopuszczenia powódki do
wykonywania pracy dyrektora MOPS w P. i faktycznego jej wykonywania przez inną
osobę, strony sporu w wyniku zawarcia ugody doprowadziły do uregulowania
sytuacji personalnej na stanowisku dyrektora MOPS w związku z zatrudnieniem
powódki od 20 czerwca 2006 r. w Urzędzie Miasta P. Świadczyła o tym przede
wszystkim okoliczność cofnięcia przez powódkę żądania wykonania wyroku z 25
listopada 2004 r. Tym samym uprawnione było przyjęcie przez Sądy orzekające w
niniejszej sprawie, iż zawierając ugodę powódka miała świadomość, iż z dniem
zawarcia ugody ustaje jej stosunek pracy w MOPS, a od 20 czerwca 2006 r. będzie
zatrudniona w Urzędzie Miasta P. Mając powyższe ustalenia faktyczne na uwadze
oraz treść art. 39813
§ 1 k.p.c., w wyniku którego Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę
kasacyjną w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw - co oznacza
rozpoznanie skargi w granicach zgłoszonych przez skarżącego zarzutów
naruszenia konkretnie wskazanych (zidentyfikowanych) przepisów prawa
(materialnego lub procesowego) - ogólne stwierdzenie, że doszło do naruszenia art.
65 § 2 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu i przyjęcie treści ugody
zawartej w dniu 19 czerwca 2006 r. przed Sądem Rejonowym w O. niezgodnie ze
zgodną wolą stron tej ugody, w sytuacji, gdy przyjęte skutki prawne wynikające z
przedmiotowej ugody w istocie związane były jednoznacznie i bezpośrednio z
oceną dowodów ma ten skutek, iż skarga kasacyjna w tym zakresie nie spełnia
7
wymagania sformułowania zarzutu naruszenia ściśle określonego przepisu prawa.
W tym miejscu zwrócić należy uwagę, iż skarżąca winna zarzut ten powiązać z
określonym przepisem prawa procesowego, aby mógł być on rozważany w
postępowaniu kasacyjnym. Mając na uwadze treść żądań powódki
sformułowanych w niniejszym postępowaniu sądowym, pozostałe zarzuty skargi
kasacyjnej, w szczególności dotyczące naruszenia art. art. 45 § 1 k.p. i art. 48 § 1
k.p., nie znajdują uzasadnienia, skoro w zaskarżonym orzeczeniu Sąd Okręgowy -
zgodnie z żądaniem powódki - ustalił, że restytucja stosunku pracy miedzy stronami
nastąpiła w dniu 13 czerwca 2005 r.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji na
podstawie art. 39814
k.p.c.