Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I BP 5/10
POSTANOWIENIE
Dnia 8 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski
w sprawie z powództwa L. Ż.
przeciwko Miejskiej Bursie Szkolnej w Z.
o wynagrodzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 8 października 2010 r.,
skargi powoda o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia -
wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G.
z dnia 11 marca 2008 r.,
odrzuca skargę i odstępuje od obciążania powoda
obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz pozwanej.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 11 marca 2008 r., Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych oddalił apelację powoda L. Ż. od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu
Pracy z dnia 4 lipca 2007 r., w sprawie przeciwko pozwanej Miejskiej Bursie
Szkolnej o wynagrodzenie.
Wyrok Sądu Okręgowego powód zaskarżył w całości skargą o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Skargę oparto na podstawie
naruszenia art. 13 k.p. i art. 233 § 1 k.p.c. Skarżący, domagając się stwierdzenia
niezgodności z prawem orzeczenia Sądu drugiej instancji, wniósł o "uchylenie
2
zaskarżonego wyroku". Powołując się na to, że w dniu 12 lutego 2010 r. zmarł jego
ojciec - co wiązało się z koniecznością sprawowania osobistej opieki nad matką do
dnia 21 marca 2010 r. - powód zaznaczył, że nie mógł wnieść skargi w terminie
ustawowym, dlatego złożył wniosek o przywrócenie terminu do jej złożenia. W
uzasadnieniu skargi powód wywiódł, że ustalenia faktyczne będące podstawą
wyroku Sądu drugiej instancji "w dużej mierze są dowolne", nie zostały oparte na
materiale dowodowym zawartym w aktach sprawy i "nie rozważają" wszechstronnie
materiału dowodowego zebranego w sprawie. Powód nadmienił, że w dniu 19 maja
2008 r. od orzeczenia Sądu Okręgowego wniósł osobiście środek odwoławczy
zwany "ustosunkowaniem się do wyroku", który wobec uchybień formalnych został
odrzucony. Z tej przyczyny wzruszenie zaskarżonego wyroku przy pomocy innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
W odpowiedzi na skargę pozwana wniosła o jej odrzucenie z uwagi na
niewykazanie przez powoda szkody wywołanej wydaniem zaskarżonego wyroku
oraz o zasądzenie kosztów procesu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W myśl art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub
uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie
było i nie jest możliwe. Skargę wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w
terminie dwóch lat od dnia jego uprawomocnienia się (art. 4246
§ 1 k.p.c.).
Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia została złożona po upływie
ustawowego terminu. Tę okoliczność przyznał sam skarżący, formułując wniosek o
przywrócenie terminu do wniesienia skargi. Jednakże przedmiotowy wniosek nie
mógł zostać uwzględniony, bowiem jest on niedopuszczalny. Sąd Najwyższy w
utrwalonym orzecznictwie (por. postanowienia z dnia 15 czerwca 2007 r., I CNP
28/07, OSNC-ZD 2008 nr 3, poz. 61 oraz z dnia 11 stycznia 2008 r., I BU 15/07,
LEX nr 448221) przyjmuje, że termin do wniesienia skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie podlega przywróceniu na
podstawie art. 168 k.p.c. Dwuletni ustawowy termin do wniesienia skargi o
3
stwierdzenie niezgodności z prawem jest z jednej strony terminem zawitym prawa
materialnego, z drugiej zaś - terminem procesowym. Jego materialnoprawna
funkcja wiąże się z tym, że wniesienie skargi inicjuje postępowanie sądowe
zmierzające do stwierdzenia jednej z przesłanek odpowiedzialności Skarbu
Państwa za działalność judykacyjną - niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia (art. 4171
§ 2 k.c.). Na gruncie prawa materialnego uchybienie
terminowi do wniesienia skargi powoduje niemożność skutecznego dochodzenia
roszczenia odszkodowawczego. Warunkiem powstania (wymagalności) roszczenia
o odszkodowanie jest wniesienie skargi i uzyskanie orzeczenia stwierdzającego
niezgodność z prawem zaskarżonego orzeczenia (art. 4171
§ 1 k.c. w związku z art.
4241
k.p.c.). W tej sytuacji zaniechanie wniesienia skargi albo uchybienie terminowi
z art. 4246
§ 1 k.p.c. wywołuje skutki w zakresie prawa materialnego (niemożność
skutecznego dochodzenia roszczenia odszkodowawczego). Procesowy charakter
terminu do wniesienia skargi wyraża się - z kolei - wyznaczeniem okresu, w którym
skarga może być wniesiona, pod rygorem jej odrzucenia (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Uwzględniając dwoisty charakter przedmiotowego terminu, a zwłaszcza jego
dominującą funkcję materialnoprawną, należy - w konsekwencji - przyjąć, że nie
podlega on przywróceniu.
W tym stanie rzeczy - z uwagi na niemożność przywrócenia terminu do jej
wniesienia - skarga powoda jako spóźniona podlegała odrzuceniu stosownie do art.
4248
§ 1 k.p.c. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.