I UZ 136/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-01-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I UZ 136/10
POSTANOWIENIE
Dnia 18 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Gonera
w sprawie z odwołania Z. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej: PPUH "Z." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
o ustalenie istnienia ubezpieczenia społecznego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 18 października 2010 r.,
zażalenia organu rentowego na postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt I UK 40/10,
odrzuca zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Najwyższy postanowieniem z 7 kwietnia 2010 r., I UK 40/10, odmówił
przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
wniesionej od wyroku Sądu Apelacyjnego z 9 września 2009 r., w sprawie o
ustalenie istnienia ubezpieczenia społecznego.
Zażalenie na postanowienie Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2010 r., I UK
40/10, wniósł w imieniu organu rentowego jego pełnomocnik, zarzucając
naruszenie art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. oraz art. 3989
§ 1 pkt 1 i pkt 4 k.p.c. Skarżący
wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania.
2
W uzasadnieniu zażalenia skarżący podniósł, że postanowienie Sądu
Najwyższego jest wadliwe, ponieważ podstawa prawna, na którą powołuje się Sąd
Najwyższy – art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. - stanowi, że skarga kasacyjna powinna
zawierać wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem
zakresu żądanego uchylenia i zmiany. W ocenie skarżącego, taki wniosek znajduje
się w treści skargi kasacyjnej. Podstawą skargi kasacyjnej może być naruszenie
przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik
sprawy (3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.). Skarga kasacyjna zawierała zarzuty w przedmiocie
naruszenia prawa procesowego przez Sąd Apelacyjny, które mogły doprowadzić do
błędnych ustaleń faktycznych oraz błędnej oceny prawej stanu faktycznego, co
zdaniem skarżącego czyniło skargę kasacyjną oczywiście zasadną. Sąd Najwyższy
nie odniósł się do tego zarzutu. Skarga kasacyjna zawierała w swej treści istotne
zagadnienie prawne, które nie było dotychczas przedmiotem rozważań Sądu
Najwyższego, a - zdaniem organu rentowego - w ustalonym przez Sąd Apelacyjny
stanie faktycznym zasadne było dokonanie oceny prawej tego stanu faktycznego
przez pryzmat zasad współżycia społecznego, solidarności ubezpieczonych i
sprawiedliwości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jako niedopuszczalne podlega odrzuceniu.
Zażalenie do Sądu Najwyższego może być wniesione jedynie na
postanowienia sądu drugiej instancji, które są wymienione w przepisach Kodeksu
postępowania cywilnego jako objęte możliwością zaskarżenia.
Według art. 3941
§ 1 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na
postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (od 22 maja 2009
r. także na postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie
były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji). Według art. 3941
§ 2
k.p.c., w sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje
także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z
wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981
k.p.c. (w przedmiocie
3
odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania), a także postanowień wydanych w
wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji.
Przytoczony przepis dotyczy dopuszczalności zaskarżania do Sądu
Najwyższego postanowień (nie wszystkich, a tylko niektórych, mających
precyzyjnie określony przedmiot) wydanych przez sąd drugiej instancji. Ani ten
przepis, ani żaden inny, nie przewiduje możliwości i dopuszczalności zaskarżenia
postanowień Sądu Najwyższego wydanych na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c.
Skarżący nie wskazuje w zażaleniu podstawy prawnej wniesienia środka
odwoławczego, nie podaje przepisu prawa (zwłaszcza prawa procesowego), z
którego można byłoby wyprowadzić dopuszczalność zaskarżenia postanowienia
Sądu Najwyższego mającego za przedmiot odmowę przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania. Zatem już nawet z opisanego zaniechania pełnomocnika skarżącego
wynika, że podstawa taka nie istnieje.
Orzeczenia Sądu Najwyższego – w tym postanowienia w przedmiocie
odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania – jako wydane przez
najwyższy organ sądowy nie podlegają dalszemu zaskarżeniu. Zażalenie nie
przysługuje ani na postanowienie Sądu Najwyższego o odrzuceniu skargi
kasacyjnej – poprzednio kasacji (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 28
września 2004 r., II UZ 39/04, z 15 listopada 2004 r., II UO 3/04, niepublikowane),
ani na postanowienie Sądu Najwyższego o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (por. postanowienia SN z 9 czerwca 2006 r., III UO 2/06, z 20 czerwca
2007 r., I UZ 13/07, z 7 grudnia 2009 r., IV CZ 84/09, z 2 czerwca 2010 r., II PZ
18/10, niepublikowane).
Postanowienie Sądu Najwyższego o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania jest niewątpliwie postanowieniem kończącym postępowanie w
sprawie. Taka jego charakterystyka nie przemawia jednak za przyjęciem jego
zaskarżalności. Nie sposób jakichkolwiek wniosków w tym względzie wyciągać z
treści art. 394 § 1 a capito k.p.c. lub z treści art. 3941
§ 2 k.p.c. Pierwszy z tych
przepisów dotyczy zaskarżania do sądu drugiej instancji kończących postępowanie
w sprawie postanowień sądu pierwszej instancji. Drugi z kolei – zaskarżania do
Sądu Najwyższego kończących postępowanie w sprawie postanowień sądu drugiej
instancji. Skoro Sąd Najwyższy nie jest ani sądem pierwszej, ani sądem drugiej
4
instancji, to nie stosuje się do jego postanowień żadnego z tych przepisów (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z 27 lipca 2005 r., III PO 1/05, niepublikowane).
Reasumując, na postanowienia Sądu Najwyższego nie przysługuje zażalenie (art.
3941
k.p.c.). W każdym systemie sądownictwa istnieje najwyższa instancja sądowa,
której orzeczenia nie podlegają dalszemu zaskarżeniu. Tak jest w przypadku
orzeczeń – wyroków i postanowień - Sądu Najwyższego.
Od orzeczeń Sądu Najwyższego przysługuje natomiast skarga o wznowienie
postępowania (por. art. 412 § 4 w związku z art. 399 k.p.c.). Orzeczenia Sądu
Najwyższego mogą także podlegać sprostowaniu (art. 350 k.p.c.), uzupełnieniu (art.
351 k.p.c.) i wykładni (art. 352 k.p.c.).
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy odrzucił wniesione zażalenie
jako niedopuszczalne (możliwości jego wniesienia nie przewidują przepisy
obowiązującego Kodeksu postępowania cywilnego).
POSTANOWIENIE
Dnia 18 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Gonera
w sprawie z odwołania Z. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej: PPUH "Z." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
o ustalenie istnienia ubezpieczenia społecznego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 18 października 2010 r.,
zażalenia organu rentowego na postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt I UK 40/10,
odrzuca zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Najwyższy postanowieniem z 7 kwietnia 2010 r., I UK 40/10, odmówił
przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
wniesionej od wyroku Sądu Apelacyjnego z 9 września 2009 r., w sprawie o
ustalenie istnienia ubezpieczenia społecznego.
Zażalenie na postanowienie Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2010 r., I UK
40/10, wniósł w imieniu organu rentowego jego pełnomocnik, zarzucając
naruszenie art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. oraz art. 3989
§ 1 pkt 1 i pkt 4 k.p.c. Skarżący
wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania.
2
W uzasadnieniu zażalenia skarżący podniósł, że postanowienie Sądu
Najwyższego jest wadliwe, ponieważ podstawa prawna, na którą powołuje się Sąd
Najwyższy – art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. - stanowi, że skarga kasacyjna powinna
zawierać wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem
zakresu żądanego uchylenia i zmiany. W ocenie skarżącego, taki wniosek znajduje
się w treści skargi kasacyjnej. Podstawą skargi kasacyjnej może być naruszenie
przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik
sprawy (3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.). Skarga kasacyjna zawierała zarzuty w przedmiocie
naruszenia prawa procesowego przez Sąd Apelacyjny, które mogły doprowadzić do
błędnych ustaleń faktycznych oraz błędnej oceny prawej stanu faktycznego, co
zdaniem skarżącego czyniło skargę kasacyjną oczywiście zasadną. Sąd Najwyższy
nie odniósł się do tego zarzutu. Skarga kasacyjna zawierała w swej treści istotne
zagadnienie prawne, które nie było dotychczas przedmiotem rozważań Sądu
Najwyższego, a - zdaniem organu rentowego - w ustalonym przez Sąd Apelacyjny
stanie faktycznym zasadne było dokonanie oceny prawej tego stanu faktycznego
przez pryzmat zasad współżycia społecznego, solidarności ubezpieczonych i
sprawiedliwości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jako niedopuszczalne podlega odrzuceniu.
Zażalenie do Sądu Najwyższego może być wniesione jedynie na
postanowienia sądu drugiej instancji, które są wymienione w przepisach Kodeksu
postępowania cywilnego jako objęte możliwością zaskarżenia.
Według art. 3941
§ 1 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na
postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (od 22 maja 2009
r. także na postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie
były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji). Według art. 3941
§ 2
k.p.c., w sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje
także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z
wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981
k.p.c. (w przedmiocie
3
odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania), a także postanowień wydanych w
wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji.
Przytoczony przepis dotyczy dopuszczalności zaskarżania do Sądu
Najwyższego postanowień (nie wszystkich, a tylko niektórych, mających
precyzyjnie określony przedmiot) wydanych przez sąd drugiej instancji. Ani ten
przepis, ani żaden inny, nie przewiduje możliwości i dopuszczalności zaskarżenia
postanowień Sądu Najwyższego wydanych na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c.
Skarżący nie wskazuje w zażaleniu podstawy prawnej wniesienia środka
odwoławczego, nie podaje przepisu prawa (zwłaszcza prawa procesowego), z
którego można byłoby wyprowadzić dopuszczalność zaskarżenia postanowienia
Sądu Najwyższego mającego za przedmiot odmowę przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania. Zatem już nawet z opisanego zaniechania pełnomocnika skarżącego
wynika, że podstawa taka nie istnieje.
Orzeczenia Sądu Najwyższego – w tym postanowienia w przedmiocie
odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania – jako wydane przez
najwyższy organ sądowy nie podlegają dalszemu zaskarżeniu. Zażalenie nie
przysługuje ani na postanowienie Sądu Najwyższego o odrzuceniu skargi
kasacyjnej – poprzednio kasacji (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 28
września 2004 r., II UZ 39/04, z 15 listopada 2004 r., II UO 3/04, niepublikowane),
ani na postanowienie Sądu Najwyższego o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (por. postanowienia SN z 9 czerwca 2006 r., III UO 2/06, z 20 czerwca
2007 r., I UZ 13/07, z 7 grudnia 2009 r., IV CZ 84/09, z 2 czerwca 2010 r., II PZ
18/10, niepublikowane).
Postanowienie Sądu Najwyższego o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania jest niewątpliwie postanowieniem kończącym postępowanie w
sprawie. Taka jego charakterystyka nie przemawia jednak za przyjęciem jego
zaskarżalności. Nie sposób jakichkolwiek wniosków w tym względzie wyciągać z
treści art. 394 § 1 a capito k.p.c. lub z treści art. 3941
§ 2 k.p.c. Pierwszy z tych
przepisów dotyczy zaskarżania do sądu drugiej instancji kończących postępowanie
w sprawie postanowień sądu pierwszej instancji. Drugi z kolei – zaskarżania do
Sądu Najwyższego kończących postępowanie w sprawie postanowień sądu drugiej
instancji. Skoro Sąd Najwyższy nie jest ani sądem pierwszej, ani sądem drugiej
4
instancji, to nie stosuje się do jego postanowień żadnego z tych przepisów (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z 27 lipca 2005 r., III PO 1/05, niepublikowane).
Reasumując, na postanowienia Sądu Najwyższego nie przysługuje zażalenie (art.
3941
k.p.c.). W każdym systemie sądownictwa istnieje najwyższa instancja sądowa,
której orzeczenia nie podlegają dalszemu zaskarżeniu. Tak jest w przypadku
orzeczeń – wyroków i postanowień - Sądu Najwyższego.
Od orzeczeń Sądu Najwyższego przysługuje natomiast skarga o wznowienie
postępowania (por. art. 412 § 4 w związku z art. 399 k.p.c.). Orzeczenia Sądu
Najwyższego mogą także podlegać sprostowaniu (art. 350 k.p.c.), uzupełnieniu (art.
351 k.p.c.) i wykładni (art. 352 k.p.c.).
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy odrzucił wniesione zażalenie
jako niedopuszczalne (możliwości jego wniesienia nie przewidują przepisy
obowiązującego Kodeksu postępowania cywilnego).