Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SW 8/14
POSTANOWIENIE
Dnia 10 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z protestu wyborczego B. W.
przeciwko ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego,
przy udziale:
1) Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej,
2) Prokuratora Generalnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 czerwca 2014 r.,
postanawia:
pozostawić protest bez dalszego biegu.
UZASADNIENIE
B. W. wniósł do Sądu Najwyższego protest przeciwko ważności wyborów do
Parlamentu Europejskiego, przeprowadzonych w dniu 25 maja 2014 r., formułując
w nim zarzut nieważności wyborów do Parlamentu Europejskiego. Wskazał, że ze
względu na wcześniejszą nieważność wyboru Prezydenta RP, dokonanego w dniu
8 października 2000 r., nie są prawnie skuteczne akty i czynności podjęte po dniu
23 grudnia 2000 r., czyli po dacie złożenia przysięgi prezydenckiej. Wnoszący
protest podniósł także, iż wybory do Parlamentu Europejskiego zostały
przeprowadzone „w czasie stanu bezskuteczności zawieszonej traktatu
dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej” oraz, że
2
„nie ma także daty pierwszej czynności wyborczej, do wydania postanowienia o
zarządzeniu danych wyborów”.
Państwowa Komisja Wyborcza, odpowiadając na wezwanie Sądu,
przedstawiła stanowisko w przedmiocie zarzutów protestu i wniosła o
pozostawienie protestu bez dalszego biegu na podstawie art. 243 1 w związku z
art. 82 § 1 i w związku z art. 336 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks
wyborczy (Dz.U. Nr 21, poz. 112, ze zm.).
Prokurator Generalny wniósł o pozostawienie protestu bez dalszego biegu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 14 akapitem 2. Traktatu o Unii Europejskiej (w wersji
uwzględniającej zmiany wprowadzone Traktatem z Lizbony: Dz.U. z 2004 r. Nr 90,
poz. 864/30 ze zm.) w skład Parlamentu Europejskiego wchodzą przedstawiciele
obywateli Unii. Ich liczba nie przekracza siedmiuset pięćdziesięciu, nie licząc
przewodniczącego. Reprezentacja obywateli ma charakter degresywnie
proporcjonalny, z minimalnym progiem sześciu członków na Państwo
Członkowskie. Żadnemu Państwu Członkowskiemu nie można przyznać więcej niż
dziewięćdziesiąt sześć miejsc. Rada Europejska przyjmuje jednomyślnie, z
inicjatywy Parlamentu Europejskiego i po uzyskaniu jego zgody, decyzję
określającą skład Parlamentu Europejskiego, z poszanowaniem zasad, o których
mowa w akapicie pierwszym. Członkowie Parlamentu Europejskiego są wybierani
na pięcioletnią kadencję w powszechnych wyborach bezpośrednich, w głosowaniu
wolnym i tajnym.
Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 12 września 2006 r., w sprawie C-
145/04 (Królestwo Hiszpanii v. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii
Północnej - ZOTSiS 2006/8-/I-7917) zajął stanowisko, że na obecnym etapie
rozwoju prawa wspólnotowego określenie osób, którym przysługuje prawo
głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego, należy do
kompetencji każdego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że nie narusza ono
prawa wspólnotowego.
3
Sąd Najwyższy uznał, że zasada ta znajduje zastosowanie również po
wejściu w życie Traktatu lizbońskiego, co implikowało subsumpcję zarzutów
protestu wyborczego pod unormowania Kodeksu wyborczego. Zgodnie z art. 328
ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. Nr 21, poz. 112 ze zm.)
wybory do Parlamentu Europejskiego są powszechne, równe, bezpośrednie i
proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym. Stosownie do art. 338 tego
kodeksu w związku z art. 241 § 1 i 3 - protest przeciwko ważności wyborów wnosi
się na piśmie do Sądu Najwyższego w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników
wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej, a wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty
oraz przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty.
Relewantny jest także art. 82. § 1 Kodeksu wyborczego, w myśl którego
przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi
określonej osoby może być wniesiony protest z powodu: 1) dopuszczenia się
przestępstwa przeciwko wyborom, określonego w rozdziale XXXI Kodeksu
karnego, mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania
lub wyników wyborów lub 2) naruszenia przepisów kodeksu dotyczących
głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ
na wynik wyborów. Zgodnie z § 2 tego artykułu protest przeciwko ważności
wyborów z powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom, o którym
mowa w § 1, lub naruszenia przez właściwy organ wyborczy przepisów kodeksu
dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów
może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w
spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania; § 3 stanowi natomiast, że
protest przeciwko ważności wyborów w okręgu wyborczym lub przeciwko wyborowi
posła, senatora, posła do Parlamentu Europejskiego, radnego lub wójta może
wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie
wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu
wyborczego.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że wnoszący protest wyborczy
powinien zgodnie z wymogami wyżej przedstawionych przepisów Kodeksu
wyborczego sformułować w nim zarzuty dotyczące jego naruszenia, albo
4
dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom - mające wpływ na wynik
wyborów, jak też przedstawić lub wskazać dowody uzasadniające te zarzuty.
Skarżący nie przedstawił w swoim proteście takich zarzutów.
Sąd Najwyższy nadaje dalszy bieg wniesionemu protestowi wyborczemu
jedynie wówczas, gdy ten spełnia wymogi art. 241 § 3 w zw. z art. 82 § 1 Kodeksu,
zaś protest wniesiony przez B. W. wymogów tych nie spełnia.
Jak już wyżej zaznaczono w Polsce regulacje prawne dotyczące wyłaniania
składu Parlamentu Europejskiego zawarte są w Kodeksie wyborczym, który
zgodnie z procedurą ustawodawczą został podpisany przez ważnie wybranego
Prezydenta. W uchwale z dnia 6 listopada 2000 r., III SW 87/00 Sąd Najwyższy
stwierdził bowiem ważność wyboru Aleksandra Kwaśniewskiego na Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, dokonanego dnia 8 października 2000 r. Państwowa
Komisja Wyborcza również słusznie podniosła, że Sąd Najwyższy stwierdził
ważność wyboru każdego z Prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej wskazanych w
proteście i każdy z tych Prezydentów złożył przysięgę wobec Zgromadzenia
Narodowego, co zgodnie z art. 130 Konstytucji RP warunkuje objęcie urzędu.
Ponadto protest nie formułuje zarzutów z art. 82 § 1 Kodeksu dotyczących
np. dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenia przepisów
Kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników
wyborów. Protest nie spełnia zatem wymogów formalnych.
Stosownie do art. 243 § 1 Kodeksu wyborczego, Sąd Najwyższy pozostawia
bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną lub
niespełniający warunków określonych w art. 241. Niedopuszczalne jest
przywrócenie terminu do wniesienia protestu.
Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Najwyższy uznał, że
niespełniający warunków określonych w art. 241 protest należy pozostawić bez
dalszego biegu.