Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 74/14
POSTANOWIENIE
Dnia 26 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marta Romańska
w sprawie z wniosku A. W.
przy uczestnictwie R. C. i G. N.
o rozgraniczenie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 czerwca 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania R. C.
od postanowienia Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 28 czerwca 2013 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
2
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie
występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów
prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności
w orzecznictwie sądowym, zachodzi nieważność postępowania lub skarga
kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (art. 3989
§ 1 k.p.c.). Obowiązkiem
skarżącego jest sformułowanie i uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania w nawiązaniu do tych przesłanek (art. 3984
§ 2 k.p.c.).
Cel wymagań przewidzianych przez art. 3984
§ 2 k.p.c. może być osiągnięty tylko
wtedy, gdy skarżący powoła i uzasadnieni istnienie przesłanek o charakterze
publicznoprawnym, które będą stanowiły podstawę oceny skargi kasacyjnej pod
kątem przyjęcia jej do rozpoznania. Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego w kwestii
przyjęcia bądź odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania jest
konsekwencją oceny, czy okoliczności powołane przez skarżącego odpowiadają
tym, o jakich jest mowa w art. 3989
§ 1 k.p.c.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania został przez
uczestniczkę uzasadniony ze wskazaniem na „występowanie w sprawie
istotnego zagadnienia prawnego związanego z interpretacją przepisu art. 10 ustawy
z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321)
dotyczącego możliwości uwzględnienia przy zasiedzeniu objętych hipotezą art. 10
nieruchomości także czasu ich posiadania przed wejściem w życie przepisów
wyłączających zasiedzenie”, a także ze wskazaniem na „oczywiste naruszenie
przez zaskarżone postanowienie wskazanych w podstawach skargi kasacyjnej
przepisów”.
Przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania w związku z występowaniem
w sprawie istotnego zagadnienia prawnego wymaga przedstawienia
problemu o charakterze abstrakcyjnym, nierozstrzygniętego w dotychczasowym
orzecznictwie i wymagającego pogłębionej wykładni (por. np. postanowienie Sądu
Najwyższego z 2 października 2001 r., I PKN 129/01, OSNP 2003, nr 18, poz. 436).
W postanowieniu z 23 marca 2012 r., II PK 284/11, niepubl.), Sąd Najwyższy
3
wyjaśnił, że zagadnieniem prawnym jest zagadnienie, które wiąże się z określonym
przepisem prawa materialnego lub procesowego względnie uregulowaniem
prawnym, których wyjaśnienie ma nie tylko znaczenie dla rozstrzygnięcia
konkretnej sprawy, ale także dla rozstrzygnięcia innych podobnych spraw.
Wskazanie na zagadnienie prawne uzasadniające wniosek o rozpoznanie skargi
kasacyjnej powinno nastąpić przez jego sformułowanie jako problemu prawnego
wymagającego rozstrzygnięcia, określenie przepisów prawa, w związku z którymi
powstało i wskazanie argumentów, które prowadzą do rozbieżnych ocen.
Dopiero wówczas Sąd Najwyższy ma podstawę do rozważenia, czy przedstawione
zagadnienie jest rzeczywiście zagadnieniem „prawnym” oraz czy jest to
zagadnienie „istotne”. Osobną kwestią jest to, że zagadnienie prawne,
na konieczność rozstrzygnięcia którego powołuje się skarżący musi nawiązywać
do okoliczności faktycznych ustalonych w sprawie, w której skarga kasacyjna
została wniesiona i musi mieć znaczenie dla jej rozstrzygnięcia.
Niniejsza sprawa była już uprzednio dwukrotnie przedmiotem rozpoznania
Sądu Najwyższego w związku ze skargami kasacyjnym wnoszonymi przez strony
od postanowień wydawanych przez Sąd Okręgowy w postępowaniu apelacyjnym.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy odniósł się do zarzutów
zgłoszonych w apelacji przez wnioskodawczynię i wyjaśnił, w jaki sposób należy
stosować art. 336, 176 i 172 k.c. do ustalonych okoliczności faktycznych oraz
stwierdził, że rozważanie zgłoszonego przez uczestniczkę zarzutu zasiedzenia
pasa gruntu przygranicznego dla nieruchomości stanowiących działki nr 528/1 i nr
528/2 może dotyczyć okresu nie wcześniejszego niż 4 maja 1989 r., bo dopiero od
tej daty obie te działki zaczęły stanowić odrębne nieruchomości, a nadto jeszcze –
nieruchomość stanowiąca działkę nr 528/2, jako własność Skarbu Państwa,
nie mogła być przedmiotem zasiedzenia do 1 października 1990 r. (art. 177 k.c.).
Do przerwy biegu terminu zasiedzenia doprowadziło wszczęcie przez
wnioskodawczynię w 2007 r. postępowania rozgraniczeniowego.
W związku z wykładnią art. 10 ustawy z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy
kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) Sąd Okręgowy stwierdził, że na korzyść
uczestniczki może być zaliczony jedynie okres posiadania od 4 maja 1989 r. do
14 czerwca 1993 r., który to okres łącznie z okresem posiadania przygranicznego
4
pasa gruntu przez nią samą nie wystarczył do nabycia jego własności przez
zasiedzenie. Skonstruowanie przez wnioskodawczynię we wniosku o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania zagadnienia prawnego dotyczącego wykładni art.
10 ustawy z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny w nawiązaniu do
zarzutu, że do okresu posiadania przez nią przygranicznego pasa gruntu powinno
być zaliczone jego posiadanie przez Spółdzielnię Produkcyjną w Ś. wykonywane w
okresie od 1972 r. do 4 maja 1989 r. nie uwzględnia tej okoliczności, że przez ten
czas Spółdzielnia była jedynie użytkownikiem gruntu państwowego. Formułując
zagadnienie prawne wymagające rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego skarżąca
pominęła i tę okoliczność, że wątpliwości w związku z wykładnią art. 10 ustawy z 28
lipca 1990 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny zostały wyjaśnione w uchwale składu
siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2002 r., III CZP 72/01 (OSNC
2002, nr 9, poz. 107).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że uzasadnienie
oczywistej zasadności skargi kasacyjnej jako przesłanki przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania wymaga powołania się na kwalifikowaną postać
naruszenia zaskarżonym orzeczeniem przepisów prawa materialnego lub
procesowego i przeprowadzania wywodu zmierzającego do jego wykazania.
Oczywistość naruszenia ma miejsce wówczas, gdy jest ono widoczne prima facie,
przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej, bez potrzeby wchodzenia
w szczegóły czy dokonywania pogłębionej analizy tekstu wchodzących w grę
przepisów i doszukiwania się ich znaczenia. O przyjęciu skargi kasacyjnej do
rozpoznania nie decyduje przy tym samo oczywiste naruszenie
konkretnego przepisu prawa materialnego lub procesowego przez sąd, który wydał
zaskarżone orzeczenie, lecz sytuacja, w której naruszenie to spowodowało wydanie
oczywiście nieprawidłowego orzeczenia. Sam zarzut naruszenia (nawet
oczywistego) określonego przepisu (przepisów) nie prowadzi wprost do oceny,
że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (por. orzecznictwo przytoczone
w motywach postanowienia Sądu Najwyższego z 6 listopada 2012 r., III SK 16/12,
niepubl.).
Skonfrontowanie uzasadnienia wniosku o przyjęcie skarg kasacyjnej
do rozpoznania z uzasadnieniem zaskarżonego postanowienia nie pozwala
5
stwierdzić, żeby skarga kasacyjna uczestniczki była uzasadniona w sposób
oczywisty.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 3989
§ 1 k.p.c., orzeczono jak
w postanowieniu.