Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 154/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski
SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)
Protokolant Anna Janczak
w sprawie W. P.
ukaranej za wykroczenie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o
cmentarzach i chowaniu zmarłych
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w trybie art. 535 § 5 k.p.k., bez udziału stron na
posiedzeniu w dniu 9 lipca 2014 r.,
kasacji Prokuratora Generalnego wniesionej na korzyść W. P.
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w C.
z dnia 23 października 2013 r.
I. uchyla zaskarżony wyrok i uniewinnia W. P.
od zarzucanego jej czynu;
II. kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
Komenda Powiatowa Policji w C. skierowała w dniu 4 października 2013 r.
do Sądu Rejonowego w C. wniosek o ukaranie w postępowaniu nakazowym W. P.,
obwiniając ją o to, że w dniu 30 sierpnia 2013 r. w C., napisała i przesłała wniosek
do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. o wydanie zgody na
ekshumację zwłok siostry B. Ż., w którym to wniosku nie wykazała wszystkich
członków rodziny mających prawo decydowania o ekshumacji tej osoby, a
mianowicie męża zmarłej D. Ż. oraz ich dzieci. Obwiniono zatem W. P. o czyn z art.
18 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.
U. tekst jedn. 2011, Nr 118, poz. 687).
Sąd Rejonowy w C., wydanym w trybie art. 93 § 1 i 2 k.p.s.w. wyrokiem
nakazowym z dnia 23 października 2013 r., sygn. akt … 1428/13, uznał W. P.
winną zarzuconego jej czynu i za to wymierzył jej karę grzywny w wysokości 100 zł,
zwalniając obwinioną od kosztów postępowania i opłaty.
Ponieważ wyrok ten nie został zaskarżony, uprawomocnił się w dniu 21
listopada 2013 r. (k. 25, 26).
Kasację od wyroku na korzyść obwinionej wniósł do Sądu Najwyższego na
podstawie art. 110 k.p.s.w. i art. 111 k.p.s.w. w zw. z art. 112 k.p.s.w. Prokurator
Generalny.
Zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie prawa
procesowego, a to art. 82 § 2 pkt 1 k.p.s.w. polegające na braku dokładnego
określenia przypisanego obwinionej czynu poprzez niewskazanie, w jaki sposób i
które z przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu
zmarłych zostały naruszone działaniem W. P., co w konsekwencji doprowadziło do
skazania obwinionej na podstawie przepisu blankietowego wymienionego w art. 18
ust. 1 powołanej ustawy, bez koniecznego w tej sytuacji dookreślenia normy
sankcjonowanej, z naruszeniem prawa materialnego w postaci art. 1 § 1 k.w.
W konkluzji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie
obwinionej W. P. od popełnienia zarzuconego jej czynu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Podniesiony w kasacji Prokuratora Generalnego zarzut dotyczący rażącego
naruszenia prawa okazał się trafny i dlatego też kasacja zasługiwała na
uwzględnienie jej w trybie art. 535 § 5 k.p.k., jako oczywiście zasadna.
Słusznie podniesiono w kasacji, że przepis art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia
1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, ma charakter blankietowy i stanowi
jedynie normę sankcjonującą naruszenie poprzedzających go przepisów tej ustawy.
Tymczasem Sąd Rejonowy nie wskazał, jaki konkretnie przepis w/w ustawy
obwiniona naruszyła, przez co blankietowo, w sposób niedookreślony uznał jej winę.
Należy zaakcentować, że według art. 82 § 2 pkt 1 k.p.s.w., wyrok skazujący
powinien zawierać dokładne określenie przypisanego obwinionemu czynu oraz jego
kwalifikację prawną. A zatem dla przypisania sprawstwa wykroczenia konieczne
jest w pierwszej kolejności wykazanie w opisie czynu, jaki konkretnie przepis
sankcjonowany został naruszony zarzucalnym działaniem osoby obwinionej. Jest
rzeczą oczywistą, że bez takiego wskazania niemożliwe jest dokonanie właściwej
subsumpcji czynu, a w konsekwencji wydanie prawidłowego orzeczenia. W
przedmiotowej sprawie wymóg z art. 82 § 2 pkt 1 k.p.s.w. nie został przez Sąd
spełniony.
Określona w art. 1 § 1 k.w. zasada nullum crimen sine lege, znajdująca
swoje oparcie systemowe także w art. 42 ust. 1 zd. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej, zabrania posługiwania się przy opisie czynu zabronionego klauzulami
generalnymi, które przesuwają na sąd ustalenie, jakiego typu czyny uznane są za
zabronione pod groźbą kary. Nie ulega wątpliwości, iż przepisy prawne, które
ingerują w prawa jednostek, muszą być odpowiednio dostępne i sformułowane z
wystarczającą precyzją, aby umożliwić obywatelom dostosowanie swego
zachowania do zachowań prawnie oczekiwanych.
Przepisy art. 10 i 15 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i
chowaniu zmarłych określają zarówno osoby uprawnione do pochówku zwłok
ludzkich, jak i warunki ekshumacji. Nie wdając się w szczegółowe rozważania
odnośnie adresata normy prawnej wyrażonej w art. 15 tej ustawy – gdyż jest to
zbyteczne - należy tylko zasygnalizować, iż zachodzą również wątpliwości co do
istnienia materialnoprawnych podstaw ukarania.
4
Niezależnie od tego trzeba podkreślić, że wobec upływu w dniu 21 lutego
2014 r. terminu określonego w art. 110 § 2 k.p.s.w., nie jest możliwe ewentualne
wniesienie kasacji na niekorzyść obwinionej. Natomiast niekorzystnym
rozstrzygnięciem, łamiącym zakaz reformationis in peius, byłoby uzupełnienie w
ponownym rozpoznaniu sprawy opisu czynu o wskazanie naruszenia przez
obwinioną konkretnej normy sankcjonowanej. W tej sytuacji należało uchylić
zaskarżony kasacją wyrok i uniewinnić obwinioną W. P. od zarzucanego jej czynu.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13