Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 171/14
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 9 lipca 2014 r.,
sprawy K. G.
skazanego z art. 280 § 2 k.k. i in.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 listopada 2013 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 16 kwietnia 2013 r.
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. zwolnić skazanego K. G. od kosztów sądowych
postępowania kasacyjnego,
3. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. K. –
Kancelaria Adwokacka w W. - kwotę 738,00 zł (siedemset
trzydzieści osiem złotych), w tym 23 % podatku VAT, tytułem
wynagrodzenia za sporządzenie kasacji z urzędu.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w W. uznał m.in. oskarżonego K. G. za winnego popełnienia
czynów:
2
- z art. 280 § 2 k.k. (pkt II a/o) i za to wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności,
- z art. 280 § 2 k.k. (z pkt III a/o) i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. skazał go na
karę 3 lat pozbawienia wolności,
- z art. 280 § 2 k.k. (z pkt IV a/o) i na podstawie art. 280 § 2 k.k. skazał go na karę 3
lat pozbawienia wolności,
- z art. 280 § 2 k.k. (z pkt V a/o) i za to skazał go na karę 3 lat pozbawienia
wolności,
- z art. 279 § 1 k.k. (z pkt VI a/o) i na podstawie art. 279 § 1 k.k. skazał go na karę
roku pozbawienia wolności (pkt IV wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. Sąd wymierzył oskarżonemu karę łączną
5 lat pozbawienia wolności (pkt. V wyroku).
We wniesionej na korzyść oskarżonego apelacji obrońca zarzucił:
„I. na zasadzie art. 427 § 2 i art. 438 pkt. 2 k.p.k.:
1. obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść wyroku, a
mianowicie art. 2, 4, 7, 366, 410, 424 § 1 i 2 k.p.k. polegającą na arbitralnej,
wybiórczej i noszącej cechy dowolności ocenie wiarygodności zeznań K. G. oraz
wyjaśnień oskarżonego K. G. i nieuzasadnione przydanie waloru wiarygodności
jedynie zeznaniom K. G. w zakresie rzekomej współpracy K. G. i K. G. w
dokonywaniu czynów zabronionych opisanych w akcie oskarżenia wbrew zasadom
logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, co doprowadziło do błędnych
ustaleń faktycznych w sprawie i skazania oskarżonego za popełnienie czynów
zabronionych stypizowanych w art. 280 § 2 k.k. i art. 279 § 1 k.k.;
2. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść tego wyroku, a
mianowicie - art. 4, 5 § 2, 410, 424 § 1 i 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie nie
dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego K. G., a w
szczególności przez wykluczenie wersji podawanej przez oskarżonego w sytuacji
gdy brak jest materiału dowodowego potwierdzającego wersję zdarzeń opisanych
przez K. G.;
3. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść tego wyroku, a
mianowicie - art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 i 2 pkt. 1
k.p.k. polegające na zaniechaniu wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności, w
tym w szczególności ustalenia czy i ew. kto posługiwał się bronią, czy i ew. kto
3
posługiwał się atrapą broni oraz skonstruowanie uzasadnienia zaskarżonego w
sposób sprzeczny z zasadami procedury karnej;
II. na zasadzie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 3 k.p.k.
1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mających
wpływ na jego treść poprzez uznanie K. G. winnym dokonania czynu zabronionego
opisanego w punkcie VI aktu oskarżenia wyczerpującego dyspozycję art. 279 § 1
k.k. przy ustaleniu, iż czynu tego dokonał działając wspólnie i w porozumieniu z Z.
K. i ustaloną osobą pomimo, że w materiale dowodowym nie istnieje dowód na tą
okoliczność, a w szczególności świadek K. G. nie wskazywał oskarżonego jako
osobę która miała brać udział w tym zdarzeniu;
2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający
wpływ na jego treść i wyrażający się w stwierdzeniu, że oskarżony K. G. dokonując
czynów zabronionych opisanych w punktach II - V posługiwał się bronią palną i
przez to wyczerpał dyspozycję art. 280 § 2 k.k. pomimo, że w świetle
zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności prawidłowo ustalonej
okoliczności faktycznej iż sprawcy czynów zabronionych opisanych w punktach II -
V aktu oskarżenia byli zamaskowani albowiem nosili kominiarki lub kaski
motocyklowe, okoliczność udziału oskarżonego w tych zdarzeniach, a w
szczególności posługiwania się bronią palną przez oskarżonego K. G. jest
domniemana i powinna być rozpatrywana z uwzględnieniem zasady wyrażonej w
art. 5 § 2 k.p.k.”
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu
Okręgowego i orzeczenie przez Sąd Odwoławczy odmiennie, co do istoty sprawy
przez uniewinnienie oskarżonego od zarzutów popełnienia czynów zabronionych
opisanych w art. 280 § 2 k.k. oraz art. 279 § 1 k.k., ewentualnie wniósł aby Sąd
Odwoławczy, korzystając z uprawnień przewidzianych w art. 437 § 2 k.p.k., uchylił
zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę Sądowi I instancji do ponownego
rozpoznania, w przypadku uznania że zebrane dowody nie pozwalają na wydanie
orzeczenia odmiennego, co do istoty sprawy.
Sąd Apelacyjny, po rozpoznaniu m.in. apelacji obrońcy oskarżonego K. G.
zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
1. uchylił rozstrzygnięcie o karze łącznej,
4
2. uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynu z art. 279 § 1 k.k.,
zarzuconego w pkt VI a/o, a przypisanego w pkt IV akapit piąty wyroku Sądu
pierwszej instancji,
3. w ramach czynu zarzuconego w pkt IV a/o, a przypisanego w pkt IV akapit
trzeci, ustalił, że czynu tego oskarżony dokonał działając wspólnie i w
porozumieniu z R. S. oraz ustaloną osobą, a także z nieustaloną osobą o
pseudonimie „D./…/”,
4. z opisu czynu zarzuconego oskarżonemu w pkt V a/o i przypisanego w pkt
IV wyroku – czwarty akapit – wyeliminował ustalenie „posługując się bronią
nieustalonego rodzaju” i przyjął, że czyn ten wyczerpał znamiona
przestępstwa określonego w art. 280 § 1 k.k. i w konsekwencji wymierzył
oskarżonemu na podstawie tego przepisu karę 2 lat pozbawienia wolności,
5. w zakresie rozstrzygnięcia w pkt VI wyroku, na podstawie art. 46 § 1 k.k.
orzekł wobec oskarżonego obowiązek częściowego naprawienia szkody
wyrządzone przestępstwem zarzuconym w pkt II a/o, a przypisanym w pkt IV
– akapit pierwszy – wyroku,
6. utrzymał wyrok w mocy w pozostałej części,
7. na podstawie art. 85 k.k. i 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę łączną 3
lat pozbawienia wolności.
Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się obrońca skazanego i we wniesionej
na jego korzyść kasacji podniósł zarzut rażącego naruszenie prawa procesowego,
które miało istotny wpływ na treść orzeczenia tj. „obrazę przepisów postępowania
mających wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 2, 4, 5 § 2, 7, 366, 410, 424 § 1
i 2 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k. oraz art. 457 § 3 k.p.k. polegającą na arbitralnej,
wybiórczej i noszącej cechy dowolności ocenie zebranego materiału dowodowego,
w szczególności wiarygodności zeznań K. G. oraz wyjaśnień oskarżonego K. G., w
szczególności co do okoliczności udziału oskarżonego w zdarzeniach opisanych w
akcie oskarżenia a nadto rzekomego udziału oskarżonego w tych zdarzeniach oraz
rzekomego posługiwania się przez oskarżonego bronią palną, w sytuacji istnienia
nie dających się usunąć wątpliwości czy i kto miał posługiwać się bądź bronią
palną, bądź jej atrapą i braku podstaw w materiale dowodowym dla dokonania
ustalenia, iż w zakresie zarzutów II, III i IV oskarżony posługiwał się bronią palną,
5
co było przedmiotem zarzutów apelacyjnych, a co w konsekwencji doprowadziło do
błędnych ustaleń faktycznych w sprawie i skazania oskarżonego za popełnienie
czynów zabronionych stypizowanych w art. 280 § 1 i § 2 k.k.”
Na zakończenie obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w
zaskarżonej części i uniewinnienie skazanego od popełnienia przypisanych
czynów, ewentualnie o przekazanie sprawy sądowi właściwemu do ponownego
rozpoznania.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator wniósł o jej oddalenie, jako
oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesiona przez obrońcę skazanego K. G. kasacja jest bezzasadna i to w
stopniu oczywistym w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k.
Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, a powody jej wniesienia
określa przepis art. 523 k.p.k. Wzruszenie prawomocnego orzeczenia w jej drodze
możliwe jest jedynie w wypadku stwierdzenia rażącego naruszenia prawa
materialnego lub procesowego, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na treść
orzeczenia.
Zarzut podniesiony w kasacji przez jej autora jest sumą zarzutów z pkt I.1 i 3
oraz II.2 apelacji, do których to Sąd Apelacyjny odniósł się w swoim uzasadnieniu i
w tym zakresie zainteresowane strony należy odesłać do jego treści (k. 42 - 44, 48
– 55). Lektura wywodów Sądu odwoławczego przekreśla w oczywisty sposób
trafność zarzutu obrazy art. 457 § 3 k.p.k.
Uzasadnienie kasacji sprowadza się de facto do zakwestionowania
poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych oraz dokonania własnej, odmiennej,
oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym przede wszystkim
oceny zeznań świadka K. G., na których Sąd I instancji oparł ustalenia faktyczne w
zakresie sprawstwa i winy m.in. skazanego K. G., czego w kasacji czynić nie wolno.
Przypomnieć trzeba, że ponowienie w kasacji argumentacji prezentowanej
uprzednio w apelacji może być skuteczne wówczas, gdy sąd odwoławczy nie
rozpozna należycie wszystkich zarzutów i nie odniesie się do nich w uzasadnieniu
swojego orzeczenia w sposób zgodny z wymogami określonymi w art. 433 § 2
6
k.p.k. oraz art. 457 § 3 k.p.k. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego
2009 r., V KK 400/08, LEX nr 495318), co w rozważanej sprawie nie miało miejsca.
Sąd Apelacyjny podkreślił, iż Sąd I instancji poddał poszczególne
wyjaśnienia, a następnie zeznania K. G. wnikliwej analizie oraz ocenie w korelacji z
całokształtem ujawnionego materiału dowodowego, trafnie wskazując, które
dowody je potwierdzają. Sąd I instancji słusznie zauważył, że K. G. w toku
postępowania, wiarygodnie i konsekwentnie opisywał przestępstwa, w których brał
udział, a dowód z zeznań świadka nie jest dowodem odosobnionym w całokształcie
zebranego materiału dowodowego. Jak wynika z uzasadnienia wyroku Sądu I
instancji, w wyczerpujący i przekonujący sposób wyjaśnił on dlaczego obszerne i
szczegółowe wyjaśnienia K. G., pomimo uzupełniania ich o dodatkowe elementy
podczas kolejnych przesłuchań, nie straciły waloru wiarygodności. Oceniając
zeznania K. G. Sąd trafnie przyjął, że zatarcie pewnych szczegółów w pamięci
świadka, czy to związane z dynamiką poszczególnych wydarzeń, ich wielością i
powtarzalnością, jak i ze znacznym upływem czasu od tych wydarzeń, nie jest
okolicznością podważającą wiarygodność jego zeznań. Przekonanie Sądu
orzekającego pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. dopóki nie zostanie wykazane, że
zaskarżone orzeczenie zostało oparte, bądź na okolicznościach nieujawnionych w
toku przewodu sądowego, bądź też ujawnionych, ale ocenionych w sposób
sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania, wiedzy i doświadczenia
życiowego, co w tej sprawie nie miało miejsca.
Zdaniem Sąd Apelacyjnego, zebrany materiał dowodowy, w tym zeznania i
wyjaśnienia K. G. w powiązaniu z zeznaniami osób pokrzywdzonych, w
szczególności T. i W. K. oraz R. J., czy protokołami oględzin miejsca popełnienia
przestępstwa, stanowił należytą podstawę do poczynienia kompletnych ustaleń
faktycznych wskazujących na to, że skazany K. G. jest jednym z współsprawców
rozbojów opisanych w pkt II, III, IV i V aktu oskarżenia oraz, że w trakcie rozbojów
opisanych w pkt II, III i IV a/o posługiwał się on bronią palną w postaci pistoletu (w
czasie rozboju z pkt II a/o broń palną miał tylko skazany – K. G. używał tylko
straszaka, także w czasie rozboju z pkt IV a/o broń posiadał tylko skazany, zaś w
czasie rozboju z pkt III a/o K. G. nie brał udziału w bezpośrednim ataku na
7
pokrzywdzonych; tak samo w przypadku czynu z pkt IV a/o jedynym sprawcą, który
posiadał broń w trakcie tego rozboju, był skazany).
K. G., w trakcie kolejnych przesłuchań, uszczegółowił poszczególne okoliczności
dotyczące użycia broni palnej i przekonująco wyjaśnił, podczas rozprawy, wszystkie
związane z tym wątpliwości, co nie podważyło wiarygodności jego zeznań w
powyższym zakresie.
Na koniec należy zauważyć, że sposób skonstruowania zarzutu
kasacyjnego, tj. połączenie twierdzenia o rzekomej wadzie motywacyjnej części
orzeczenia Sądu Apelacyjnego z przepisami art. 2, 4, 5 § 2, 7, 366, 410 i 424 k.p.k.,
zawierającymi zasady procesowe, bądź odnoszącymi się wprost do postępowania
przed sądem pierwszej instancji, uzasadnia przekonanie, że wniesienie kasacji
potraktowane zostało jako próba poszukiwania „trzeciej instancji”, a nie jako
rzeczywiste kwestionowanie sposobu procedowania przed Sądem odwoławczym,
sposobu opartego na rażącej obrazie prawa, która mogła mieć istotny wpływ na
treść zaskarżonego orzeczenia.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.