Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 47/14
POSTANOWIENIE
Dnia 18 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Owczarek (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku P. B.
przy uczestnictwie E. B.
o podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 lipca 2014 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w O.
z dnia 29 stycznia 2014 r.
oddala zażalenie, pozostawiając orzeczeniu kończącemu
postępowanie w sprawie rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
W wyniku rozpoznania wniosku P. B., z udziałem E. B., Sąd Rejonowy w K.
postanowieniem z dnia 24 czerwca 2013 r. dokonał działu spadku i podziału
majątku wspólnego stosownie do zgodnie wskazanego przez strony sposobu
podziału, przyznając wnioskodawczym rzeczy ruchome z majątku odrębnego
spadkodawcy S. B. oraz wskazane przedmioty z majątku wspólnego S. B. i E. B.,
w tym prawo odrębnej własności lokalu przy ul. M. w K., oraz przyznając
uczestniczce, stosownie do wniosku stron, samochód i pozostałą część
przedmiotów z majątku wspólnego. Ze względu na to, że wartość przedmiotów
i praw do majątku wspólnego przyznanych wnioskodawczym przekraczała jej udział
spadkowy w tym majątku, Sąd zasądził na rzecz uczestniczki od wnioskodawczyni
spłatę w wysokości 48.859,32 złotych z terminem zapłaty do końca 2013 r.,
oddalając wniosek wnioskodawczyni rozliczenie nakładów z majątku osobistego
spadkodawcy na majątek wspólny spadkodawcy uczestniczki E. B., a także
rozstrzygając o kosztach postępowania.
W wyniku wniesionej apelacji wnioskodawczyni oraz zażalenia uczestniczki
w przedmiocie kosztów postępowania, Sąd Okręgowy w O., uznając za zasadny
zarzut naruszenia art. 922 § 2 k.c. przez zaskarżone postanowienie,
postanowieniem z dnia 29 stycznia 2014 r. uchylił to postanowienie w zaskarżonej
części i przekazał sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania,
włącznie z orzeczeniem o kosztach postępowania.
W zażaleniu na to postanowienie uczestniczka zarzuciła obrazę przepisów
postępowania, tj. art. 386 § 4 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie w sprawie,
na skutek przyjęcia, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy w zakresie
złożonego przez wnioskodawczynię wniosku o rozliczenie nakładów. Z tych
względów pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia Sądu Okręgowego w całości i przekazania mu sprawy do
ponownego rozpoznania, z zasądzeniem kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Istota wniesionego zażalenia sprowadza się do stwierdzenia, że - zdaniem
skarżącej - Sąd pierwszej instancji, pomimo przyjęcia, iż wnioskodawczyni nie
może w toku niniejszego postępowania skutecznie dochodzić roszczeń określonych
w art. 45 § 1 k.r.o., to i tak rozpoznał istotę sprawy, rozważył bowiem zgromadzony
materiał dowodowy i doszedł do takich wniosków, jak gdyby wykładnia art. 922 § 1
k.c. pozwalała na rozpoznanie wniosku w przedmiocie wymienionych roszczeń.
Skarżący uważa również, że wniosek o rozliczenie nakładów zostałby oddalony
również, jako nieudowodniony, w przypadku przyjęcia odmiennej wykładni art. 922
§ 1 k.c. Chodzi głównie o to, że poza wymagającym nakładu zakupem mieszkania,
na co z rachunku bankowego S. B. pobrana została łącznie kwota 138.500 złotych,
wnioskodawczyni nie wskazała, jakie inne nakłady, w jakim czasie i za jaką kwotę
były poczynione przez spadkodawcę na majątek małżonków.
W motywach Sądu drugiej instancji to się właśnie znajduje, to znaczy na
gruncie zebranych dowodów nie zostały poczynione ustalenia, które są konieczne,
aby ustalić to, czego oczekuje skarżący, a czego wbrew jego twierdzeniom nie
zostało zbadane w sprawie.
Nawet więc, jeśli sąd po powtórnym zbadaniu sprawy doszedłby do wniosku, że w
okolicznościach sprawy wniosek o rozliczenie nakładów winien zostać oddalony
wskutek nieudowodnienia przez wnioskodawczynię jego faktycznych podstaw, to
winno się dokonać ustaleń faktycznych, mających to wykazać. Nie powinien ani
tego czynić sąd drugiej instancji, ani nie może postępowania dowodowego
zastępować przypuszczenie o oddaleniu stosownego wniosku, niezależnie od tego,
czy określone postępowanie się przeprowadzi, czy też się tego zaniecha.
Zasadnie więc Sąd Okręgowy zastosował art. 386 § 4 k.p.c. i orzekł jak
w zaskarżonym postanowieniu, więc wniesione zażalenie nie może zostać
uwzględnione. Dlatego na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
należało to zażalenie oddalić, na podstawie art. 108 § 2 w związku z art. 391 § 1,
art. 398 i art. 3941
§ 3 k.p.c. pozostawiając orzeczeniu kończącemu postępowanie
w sprawie rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.