Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 41/14
POSTANOWIENIE
Dnia 15 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Kuczyński (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Beata Gudowska
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z wniosku J. B.
przeciwko Dyrektorowi Wojskowego Biura Emerytalnego w W.
o wysokość emerytury wojskowej i wypłatę odsetek oraz stwierdzenie nieważności
decyzji wydanych po 1 stycznia 1999 r.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 15 lipca 2014 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 30
grudnia 2013 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Wyrokiem wydanym w dniu 29 marca 2011 r. Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację J. B. od wyroku Sądu Okręgowego –
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia 30 listopada 2010 r.
Od tego wyroku pełnomocnik J.B. wniósł skargę kasacyjną.
Postanowieniem z dnia 14 czerwca 2012 r. Sąd Apelacyjny z uwagi na
wartość przedmiotu sporu nie przekraczającą 10.000 zł, odrzucił przedmiotową
skargę.
2
Zażalenie na to postanowienie wniósł odwołujący wnosząc o uchylenie
zaskarżonego postanowienia i zasądzenie od organu rentowego na rzecz
skarżącego kosztów postępowania zażaleniowego.
Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone
postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego. W
uzasadnieniu wskazano, że przedmiotem sporu w tej sprawie jest wysokość
emerytury, a wiec prawo majątkowe. Wobec czego do nadania dalszego biegu
wymagane jest określenie wartości przedmiotu zaskarżenia, dokonane zgodnie z
art. 21 k.p.c.
Sąd Apelacyjny wezwał strony do oznaczenia wartości przedmiotu
zaskarżenia zgodnie w wytycznymi zawartymi w postanowieniu Sądu Najwyższego.
W wykonaniu powyższego zobowiązania organ rentowy wskazał, że wartość
przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie wynosi 8.396,97 zł. Z kolei
pełnomocnik skarżącego podał, iż wartość ta jest równa 91.860 zł. Pismem
datowanym 5 marca 2013 r. pełnomocnik skarżącego uzupełnił poprzedni
dokument zawierający stosowne obliczenia, poprzez powołanie się na dane z
2008 r. uzyskane z Departamentu Kadr Ministerstwa Obrony Narodowej dotyczące
wynagrodzenia żołnierzy według stopnia i wysługi lat będących w sytuacji
analogicznej do skarżącego i wartość przedmiotu zaskarżenia oszacował na kwotę
103.564,17 zł.
Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2013 r. Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych odrzucił skargę kasacyjną. Sąd ustosunkowując się do
kwot wskazanych przez pełnomocnika skarżącego, a zarazem mając na względzie
wytyczne Sądu Najwyższego odnośnie sposobu wyliczenia wartości przedmiotu
zaskarżenia niniejszej sprawy uznał, że wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi
kwota 8.396,97 zł. W ocenie Sądu Apelacyjnego wartość przedmiotu zaskarżenia
określona przez pełnomocnika odwołującego nie miała uzasadnienia w
okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy. Dlatego też Sąd uznał, że kwota
wskazana przez organ emerytalny, wraz z podstawą na jakiej oparte zostało
przedmiotowe wyliczenie, dokonana została w sposób miarodajny. Wobec czego
3
wartość przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie nie przekracza 10.000 zł, co
zgodnie z art. 3986
§ 2 k.p.c. skutkuje jej odrzuceniem.
Ubezpieczony zaskarżył w całości postanowienie Sąd Apelacyjnego - Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 grudnia 2013 r. Zarzucił Sądowi
Apelacyjnemu naruszenie art. 3982
§ 1 oraz art. 3986
§ 2 k.p.c. polegające na
uznaniu, że wartość przedmiotu sprawy nie przekracza kwoty 10.000 zł., co
doprowadziło do odrzucenia skargi kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Apelacyjny realizując postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4
grudnia 2012 r. zobowiązał skarżącego do wskazania wartości przedmiotu
zaskarżenia, a następnie zwrócił się również do organu rentowego o obliczenie
wartości przedmiotu zaskarżenia. Realizując wezwanie skarżący w pismach z dnia
6 lutego 2013 r., a następnie z dnia 5 marca 2013 r., określił wartość przedmiotu
sporu, zgodnie z wytycznymi Sądu Najwyższego odrębnie dla roszczeń zaległych
oraz roszczeń przeszłych. W pismach tych szczegółowo wskazano, według jakich
zasad dokonano wyliczenia, pokazując jednocześnie metodę wyliczania oraz
różnicę pomiędzy kwotą waloryzacji z zastosowaniem mechanizmu waloryzacji
uposażeniowej w porównaniu do waloryzacji cenowej. Wprawdzie w piśmie z dnia 6
lutego 2013 roku, skarżący podał, że informacje źródłowe pochodzą od kolegów
oraz ustnych informacji uzyskanych z Departamentu Kadr, na co powołał się
pozwany organ w piśmie z dnia 13 listopada 2013 r., to ostatecznie w piśmie z dnia
5 marca 2013 r. bazą do wyliczeń były dane przedstawione przez Departament
Kadr MON.
Z kolei organ rentowy przedstawił informację na temat wyliczenia kwoty
wartości przedmiotu sporu, które podtrzymał również pismem z dnia 13 listopada
2013 r. W piśmie tym wskazano, że różnica wynikająca z zastosowania dwóch
metod waloryzacji za okres od stycznia do grudnia 2008 r. wynosi 224,46 zł
natomiast kwota roszczenia za okres od stycznia 1999 r. do grudnia 2008 r.
wyniosłaby łącznie 8.396,97 zł. W piśmie organu rentowego nie przedstawiono
żadnej metodologii tego wyliczenia. Sam organ przyznał, że jest to wartość czysto
4
hipotetyczna i nie jest on w stanie dokonać żadnych wyliczeń, ponieważ nie
posiada takich danych.
Mając na uwadze, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest wysokość
emerytury o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu
zaskarżenia. Wartość tę, zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 18 października 2012 r., III UZP 3/12, ustala się na podstawie
art. 22 k.p.c. w odniesieniu do świadczeń przyszłych, a w odniesieniu do świadczeń
zaległych na podstawie art. 19 § 1 k.p.c. W razie dochodzenia świadczeń
przyszłych i zaległych stosuje się art. 21 k.p.c. Jeżeli zatem ubezpieczony domagał
się przeliczenia jego emerytury od 1999 roku, to świadczenia zaległe powinny być
wyrażone określoną kwotą pieniężną, stanowiącą różnicę pomiędzy emeryturą mu
wypłacaną a należną, według jego twierdzeń, poczynając od 1999 r. (art. 19 § 1
k.p.c.), a świadczenia przyszłe – sumą kwot stanowiących miesięczne różnice
pomiędzy świadczeniem dochodzonym a pobieranym za okres jednego roku
(art. 22 k.p.c.). Dla określenia wartości przedmiotu zaskarżenia, biorąc pod uwagę
oddalenie odwołania ubezpieczonego w całości, wartość tych roszczeń powinna
być zaś zliczona (art. 21 k.p.c.).
Skarżący konstruuje swoje roszczenie w ten sposób, że kwestionuje
zastosowaną do jego świadczenia emerytalnego tak zwaną „waloryzację cenową”.
Wskazuje, że spór dotyczy zakresu obowiązywania normy art. 6 ustawy o
zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych w brzmieniu obowiązującym
przed dniem 1 stycznia 1999 r., a więc przed dniem wejścia w życie nowelizacji
wynikającej z ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Stwierdza, że jego roszczenie
wynika z niezastosowania zasad waloryzacji uposażeniowej do przyznanego jemu
świadczenia, które uzyskał przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach
z FUS.
Skarżący pozyskał dane z Departamentu Kadr MON, które ostatecznie
pozwoliły mu dokonać zaprezentowanych Sądowi Apelacyjnemu wyliczeń. Z
zestawienia dokonanego na podstawie tych danych wynika, że różnica przy
waloryzacji świadczenia emerytalnego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 marca
2004 r. na podstawie waloryzacji uposażeniowej względem waloryzacji cenowej
wynosi 27.525,55 zł. Mając na uwadze okoliczność, że wskazany powyżej okres
5
dotyczący przeliczenia emerytury ubezpieczonego odnośnie świadczeń zaległych,
to należy w tym zakresie wartość sporu ustalić na podstawie art. 19 § 1 k.p.c.
Zgodnie z tym przepisem podana przez powoda kwota pieniężna odpowiadająca
jego roszczeniu stanowi wartość przedmiotu sporu. Fakt, że obliczona wartość
przedmiotu sporu ma charakter hipotetyczny, nie oznacza, że tak ustalona
wysokość roszczenia ubezpieczonego jest niedopuszczalna, w sytuacji gdy
ustalenia te oparte zostały na danych dotyczących wynagrodzenia żołnierzy wedlug
stopnia stanowiska i wysługi lat będących w sytuacji prawnej analogicznej do
skarżącego. Już z powyższych ustaleń wynika, że wartość zaskarżenia w niniejszej
sprawie przekraczała kwotę 10.000 zł. Nie można zgodzić się zatem z ustaleniami
faktycznymi dokonanymi przez Sąd Apelacyjny, że wartość przedmiotu sporu jest
niższa niż 10.000 zł, ponieważ Sąd Apelacyjny bez żadnego uzasadnienia przyjął
wartość podaną przez organ rentowy, nie uzasadniając tego w żaden sposób,
podając jedynie, że wartość przedmiotu zaskarżenia podana przez pełnomocnika
skarżącego nie miała uzasadnienia w okolicznościach faktycznych i prawnych
sprawy.
Z powyższych względów zaskarżone postanowienie należało uchylić.