Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 202/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 sierpnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Rafał Malarski (przewodniczący)
SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca)
SSN Jarosław Matras
Protokolant Ewa Oziębła
w sprawie R. M.
skazanego z 178a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 20 sierpnia 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Ż.
z dnia 3 kwietnia 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o
karze ( punkt 1-3 ) i w tym zakresie przekazuje sprawę
Sądowi Rejonowemu w Ż. do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
Prokurator Rejonowy w Ż. oskarżył R. M. o to, że w dniu 27 stycznia 2013 r.
na drodze krajowej nr […] w A. gm. W., pow. Ż., woj. M., prowadził w ruchu
2
lądowym samochód osobowy m-ki Ford Fusion nr. rej. […] znajdując się w stanie
nietrzeźwości kolejno: 0,52 mg/l, 0,48 mg/l i 0,45 mg/l w wydychanym powietrzu, tj.
o czyn z art. 178a § 1 k.k.
Sąd Rejonowy w Ż. wyrokiem nakazowym z dnia 3 kwietnia 2013 r., sygn.
akt … 239/13 uznał oskarżonego R. M. za winnego popełnienia zarzuconego mu w
akcie oskarżenia czynu, kwalifikując go z art. 178a § 1 k.k. i za to na podstawie
powołanego przepisu wymierzył mu grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych
po 20 złotych każda. Nadto na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec
oskarżonego środek kamy w postaci rocznego zakazu prowadzenia wszelkich
pojazdów mechanicznych, na poczet którego zaliczył oskarżonemu okres
zatrzymania prawa jazdy od dnia 27 stycznia 2013 r. (art. 63 § 2 k.k.).
Jednocześnie obciążył oskarżonego kosztami sądowymi.
Wyrok ten, wydany na posiedzeniu w trybie art. 500 k.p.k., wobec
niezłożenia sprzeciwu, uprawomocnił się w dniu 7 maja 2013 r. (k. 47,48).
Od powyższego wyroku kasację na korzyść skazanego R. M. w części
dotyczącej orzeczenia o karze wywiódł Prokurator Generalny, który na podstawie
art. 523 § 1, 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i 2 k.p.k., zarzucił prawomocnemu
wyrokowi nakazowemu rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia
naruszenia prawa procesowego, a mianowicie art. 502 § 1 k.p.k., polegające na
wymierzeniu oskarżonemu w postępowaniu nakazowym grzywny w wymiarze 150
stawek dziennych, w sytuacji gdy przepis ten przewiduje możliwość orzeczenia
grzywny w wysokości do 100 stawek dziennych.
Powołując się na powyższe wniósł on o uchylenie wyroku w zaskarżonej
części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Ż. do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego okazała się zasadna w stopniu
oczywistym, dlatego została rozpoznana na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Zgodzić się należy ze skarżącym, że Sąd Rejonowy wydając wyrok nakazowy w
sposób rażący naruszył dyspozycję art. 502 § 1 k.p.k. Przepis ten określa zarówno
rodzaj kar jakie może orzec sąd w wyroku nakazowym, jak też ich wysokość, w
tym górny pułap grzywny, który wyznacza na poziomie do 100 stawek dziennych
3
albo do 200.000 złotych. Ograniczenia te podyktowane są faktem, iż wskazane w
tym przepisie kary orzekane są w postępowaniu nakazowym charakteryzującym się
szczególnymi uproszczeniami.
Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku nakazowym wymierzył oskarżonemu
karę grzywny w wysokości 150 stawek dziennych, a więc w wysokości
przekraczającej maksymalną dopuszczalną granicę sankcji określoną w art. 502 § 1
k.p.k. Niezastosowanie się do tego przepisu w zakresie górnej granicy orzeczonej
kary grzywny miało istotny wpływ na treść wyroku, ponieważ konsekwencją tego
uchybienia było poniesienie przez oskarżonego dolegliwości w zakresie kary, której
w postępowaniu nakazowym nie powinien był ponieść.
W związku z tym, skoro wadliwość wyroku odnosi się tylko do orzeczenia o
karze i tak granice zaskarżenia zakreślił w kasacji Prokurator Generalny, to Sąd
Najwyższy związany treścią art. 536 k.p.k. uchylił zaskarżone orzeczenie tylko w tej
części. Wprawdzie uchylenie zaskarżonego wyroku co do kary grzywny wytworzyło
stan prawomocności horyzontalnej, jednak wyroku w takim kształcie nie można
uznać za wyrok skazujący w rozumieniu art. 413 § 2 k.p.k., ponieważ brak mu
niezbędnego elementu jakim jest rozstrzygnięcie co do kary. Konsekwencją takiej
sytuacji była konieczność uchylenia tegoż wyroku także co do środka karnego
orzeczonego na podstawie art. 42 § 2 k.p.k. i zaliczeniu na jego poczet okresu
zatrzymania prawa jazdy (art. 63 § 2 k.p.k.), ponieważ sąd może orzec zakaz
przewidziany w art. 42 § 2 k.k., tylko w razie wydania wyroku skazującego osoby
uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.
W toku kolejnego rozpoznania sprawy sąd rozważy możliwość wymierzenia
oskarżonemu kary grzywny przy respektowaniu ograniczeń przewidzianych w art.
502 § 1 k.p.k. i rozstrzygnie o środku karnym określonym w art. 42 § 2 k.k.
pamiętając, że fakt uwzględnienia kasacji wniesionej na korzyść skazanego
uruchamia w postępowaniu ponownym pośredni zakaz reformationis in peius
określony w art. 443 k.p.k.