V KK 272/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:15-09-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II K 169/13 II KK 14/13 II KK 149/11 II K 1043/12 II K 481/03 II K 554/01 II K 595/02 II K 624/12 II K 633/02 II K 993/11 III KK 70/05
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 272/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Barbara Skoczkowska
SSN Roman Sądej (sprawozdawca)
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie S. C.,
o wydanie wyroku łącznego,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 4 września 2014r.,
kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego,
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w W. z dnia 30 lipca 2013 r.,
uchyla punkty I oraz IV zaskarżonego wyroku i na podstawie
art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postępowanie o wydanie wyroku łącznego
w tym zakresie umarza, kosztami postępowania kasacyjnego
obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem łącznym z dnia 30 lipca 2013r., sygn. II K 169/13, orzeczono
wobec S. C. dwie kary łączne:
I. w punkcie pierwszym – w wysokości 7 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności
w miejsce kar orzeczonych wyrokami: Sądu Rejonowego w sprawie II K
554/01, Sądu Rejonowego w sprawie II K 595/02 oraz Sądu Rejonowego w
sprawie II K 633/02;
II. w punkcie drugim – w wysokości 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności w
miejsce kar orzeczonych wyrokami: Sądu Rejonowego w sprawie II K 993/11,
Sądu Rejonowego w sprawie II K 1043/12 oraz Sądu Rejonowego w sprawie
II K 624/12.
W puncie trzecim zaskarżonego wyroku orzeczono o zaliczeniu skazanemu
okresów odbytych kar na poczet kary łącznej orzeczonej w punkcie drugim, a w
punkcie czwartym tego wyroku o zaliczeniu takim na poczet kary orzeczonej w
punkcie pierwszym.
Wyrok ten, bez zaskarżenia, uprawomocnił się w dniu 7 sierpnia 2013 r.
Kasację od powyższego wyroku, na korzyść S. C. wniósł Rzecznik Praw
Obywatelskich. Podniósł on zarzut „rażącego naruszenia prawa karnego
procesowego, to jest art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. w zw. z art. 575 k.p.k., polegającego na
połączeniu jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzonych prawomocnymi
wyrokami:
- Sądu Rejonowego z dnia 13 stycznia 2003r., sygn. II K 554/01,
- Sądu Rejonowego z dnia 5 marca 2003r., sygn. II K 595/02,
- Sądu Rejonowego z dnia 25 sierpnia 2003r., sygn. II K 633/02 i wymierzeniu
skazanemu w ich miejsce kary łącznej w wymiarze 7 lat i 9 miesięcy pozbawienia
wolności, pomimo braku podstaw do zastosowania art. 575 k.p.k. wobec
wcześniejszego prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 17 lutego 2004 r.,
sygn. II K 481/03, którym połączone zostały kary jednostkowe pozbawienia
wolności orzeczone tymi wyrokami i wobec tego samego oskarżonego oraz
wymierzona została kara łączna w wymiarze 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1
pkt 8 k.p.k.”
3
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o uchylenie wyroku łącznego Sądu
Rejonowego w W. w zaskarżonej części i umorzenie postępowania w tym zakresie
na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich była zasadna w stopniu oczywistym,
uzasadniającym jej uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Dokumentacja zgromadzona w aktach głównych spraw Sądu Rejonowego o
sygnaturach II K 169/13 oraz II K 481/03 w sposób jednoznaczny dowodzi tego, że
wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji nie dostrzegł, że już uprzednio –
w dniu 17 lutego 2004r. – został wydany wyrok łączny obejmujący właśnie te trzy
skazania S. C., których dotyczył punkt pierwszy wyroku zaskarżonego kasacją. W
wyroku łącznym z dnia 17 lutego 2004r., tak jak podniósł to autor kasacji, w miejsce
kar jednostkowych orzeczono karę łączną w wysokości 6 lat i 6 miesięcy
pozbawienia wolności. Orzekając obecnie o karze łącznej obejmującej te same
skazania, Sąd Rejonowy orzekł karę łączną w wysokości 7 lat i 9 miesięcy
pozbawienia wolności.
Zasadnie Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, że wyrok łączny z dnia 17
lutego 2004r. obejmował przestępstwa, które w żadnym stopniu nie spełniały
warunków z art. 85 k.k. w zestawieniu z innymi skazaniami zawartymi w wyrokach
będących przedmiotem analizy w postępowaniu zakończonym zaskarżonym
wyrokiem. Nie wystąpiła zatem potrzeba – w rozumieniu art. 575 k.p.k. –
wydawania w tym zakresie nowego wyroku łącznego. Dodać trzeba, że nie
wystąpiła nie tylko „potrzeba”, ale wręcz orzeczenie nowej kary łącznej w takiej
sytuacji było niedopuszczalne, gdyż kara łączna orzeczona uprzednim wyrokiem
łącznym nosiła przymiot prawomocności, a ponownemu orzekaniu w tym
przedmiocie sprzeciwiał się stan powagi rzeczy osądzonej (por. wyrok SN z dnia 24
czerwca 2005r., III KK 70/05, R – OSNKW 2005, poz. 1264; z dnia 30 listopada
2011r., II KK 149/11, OSNKW 2011, z. 12, poz. 113 czy postanowienie SN z dnia
10 lipca 2013r., II KK 14/13, Lex nr 1341265).
W realiach tej sprawy Sąd Rejonowy powinien dostrzec, że kary jednostkowe
opisane w pierwszych trzech punktach części wstępnej wyroku łącznego objęte już
były wyrokiem łącznym wydanym w sprawie II K 481/03 (co wykazywały informacje
4
„o pobytach i orzeczeniach” dotyczące skazanego – k.20, k.32, k.42 w aktach
głównych sprawy II K 169/13), a zatem wobec braku przesłanek z art. 575 k.p.k.,
umorzyć w tym zakresie postępowanie na podstawie art. 572 k.p.k. Tak się jednak
nie stało, a Sąd Rejonowy orzekł nową karę łączną, skądinąd wyższą niż uprzednia.
Orzekając o nowej karze łącznej naruszył stan res iudicata, popełniając uchybienie
określone w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., co trafnie podniósł autor kasacji. Implikacją tej
sytuacji musiało być uwzględnienie kasacji Rzecznika Praw Obywatelskich,
uchylenie wyroku w zaskarżonej części i umorzenie w tym zakresie postępowania
na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
Koszty postępowania kasacyjnego obciążają Skarb Państwa – art. 638 k.p.k.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Barbara Skoczkowska
SSN Roman Sądej (sprawozdawca)
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie S. C.,
o wydanie wyroku łącznego,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 4 września 2014r.,
kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego,
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w W. z dnia 30 lipca 2013 r.,
uchyla punkty I oraz IV zaskarżonego wyroku i na podstawie
art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postępowanie o wydanie wyroku łącznego
w tym zakresie umarza, kosztami postępowania kasacyjnego
obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem łącznym z dnia 30 lipca 2013r., sygn. II K 169/13, orzeczono
wobec S. C. dwie kary łączne:
I. w punkcie pierwszym – w wysokości 7 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności
w miejsce kar orzeczonych wyrokami: Sądu Rejonowego w sprawie II K
554/01, Sądu Rejonowego w sprawie II K 595/02 oraz Sądu Rejonowego w
sprawie II K 633/02;
II. w punkcie drugim – w wysokości 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności w
miejsce kar orzeczonych wyrokami: Sądu Rejonowego w sprawie II K 993/11,
Sądu Rejonowego w sprawie II K 1043/12 oraz Sądu Rejonowego w sprawie
II K 624/12.
W puncie trzecim zaskarżonego wyroku orzeczono o zaliczeniu skazanemu
okresów odbytych kar na poczet kary łącznej orzeczonej w punkcie drugim, a w
punkcie czwartym tego wyroku o zaliczeniu takim na poczet kary orzeczonej w
punkcie pierwszym.
Wyrok ten, bez zaskarżenia, uprawomocnił się w dniu 7 sierpnia 2013 r.
Kasację od powyższego wyroku, na korzyść S. C. wniósł Rzecznik Praw
Obywatelskich. Podniósł on zarzut „rażącego naruszenia prawa karnego
procesowego, to jest art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. w zw. z art. 575 k.p.k., polegającego na
połączeniu jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzonych prawomocnymi
wyrokami:
- Sądu Rejonowego z dnia 13 stycznia 2003r., sygn. II K 554/01,
- Sądu Rejonowego z dnia 5 marca 2003r., sygn. II K 595/02,
- Sądu Rejonowego z dnia 25 sierpnia 2003r., sygn. II K 633/02 i wymierzeniu
skazanemu w ich miejsce kary łącznej w wymiarze 7 lat i 9 miesięcy pozbawienia
wolności, pomimo braku podstaw do zastosowania art. 575 k.p.k. wobec
wcześniejszego prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 17 lutego 2004 r.,
sygn. II K 481/03, którym połączone zostały kary jednostkowe pozbawienia
wolności orzeczone tymi wyrokami i wobec tego samego oskarżonego oraz
wymierzona została kara łączna w wymiarze 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1
pkt 8 k.p.k.”
3
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o uchylenie wyroku łącznego Sądu
Rejonowego w W. w zaskarżonej części i umorzenie postępowania w tym zakresie
na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich była zasadna w stopniu oczywistym,
uzasadniającym jej uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Dokumentacja zgromadzona w aktach głównych spraw Sądu Rejonowego o
sygnaturach II K 169/13 oraz II K 481/03 w sposób jednoznaczny dowodzi tego, że
wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji nie dostrzegł, że już uprzednio –
w dniu 17 lutego 2004r. – został wydany wyrok łączny obejmujący właśnie te trzy
skazania S. C., których dotyczył punkt pierwszy wyroku zaskarżonego kasacją. W
wyroku łącznym z dnia 17 lutego 2004r., tak jak podniósł to autor kasacji, w miejsce
kar jednostkowych orzeczono karę łączną w wysokości 6 lat i 6 miesięcy
pozbawienia wolności. Orzekając obecnie o karze łącznej obejmującej te same
skazania, Sąd Rejonowy orzekł karę łączną w wysokości 7 lat i 9 miesięcy
pozbawienia wolności.
Zasadnie Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, że wyrok łączny z dnia 17
lutego 2004r. obejmował przestępstwa, które w żadnym stopniu nie spełniały
warunków z art. 85 k.k. w zestawieniu z innymi skazaniami zawartymi w wyrokach
będących przedmiotem analizy w postępowaniu zakończonym zaskarżonym
wyrokiem. Nie wystąpiła zatem potrzeba – w rozumieniu art. 575 k.p.k. –
wydawania w tym zakresie nowego wyroku łącznego. Dodać trzeba, że nie
wystąpiła nie tylko „potrzeba”, ale wręcz orzeczenie nowej kary łącznej w takiej
sytuacji było niedopuszczalne, gdyż kara łączna orzeczona uprzednim wyrokiem
łącznym nosiła przymiot prawomocności, a ponownemu orzekaniu w tym
przedmiocie sprzeciwiał się stan powagi rzeczy osądzonej (por. wyrok SN z dnia 24
czerwca 2005r., III KK 70/05, R – OSNKW 2005, poz. 1264; z dnia 30 listopada
2011r., II KK 149/11, OSNKW 2011, z. 12, poz. 113 czy postanowienie SN z dnia
10 lipca 2013r., II KK 14/13, Lex nr 1341265).
W realiach tej sprawy Sąd Rejonowy powinien dostrzec, że kary jednostkowe
opisane w pierwszych trzech punktach części wstępnej wyroku łącznego objęte już
były wyrokiem łącznym wydanym w sprawie II K 481/03 (co wykazywały informacje
4
„o pobytach i orzeczeniach” dotyczące skazanego – k.20, k.32, k.42 w aktach
głównych sprawy II K 169/13), a zatem wobec braku przesłanek z art. 575 k.p.k.,
umorzyć w tym zakresie postępowanie na podstawie art. 572 k.p.k. Tak się jednak
nie stało, a Sąd Rejonowy orzekł nową karę łączną, skądinąd wyższą niż uprzednia.
Orzekając o nowej karze łącznej naruszył stan res iudicata, popełniając uchybienie
określone w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., co trafnie podniósł autor kasacji. Implikacją tej
sytuacji musiało być uwzględnienie kasacji Rzecznika Praw Obywatelskich,
uchylenie wyroku w zaskarżonej części i umorzenie w tym zakresie postępowania
na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
Koszty postępowania kasacyjnego obciążają Skarb Państwa – art. 638 k.p.k.