Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 256/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Dorota Rysińska
Protokolant Jolanta Włostowska
w sprawie W.P.
skazanego z art. 288 § 2 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 25 września 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w .z dnia 18 lutego 2014 r.,
1) uchyla zaskarżony wyrok,
2) na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.s.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w.
umarza postępowanie wobec W. P.,
3) kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
Prokurator Rejonowy w B. skierował do Sądu Rejonowego w B. wniosek z
dnia 15 czerwca 2012 r. o warunkowe umorzenie postępowania przeciwko W. P.,
któremu zarzucono, że: w dniu 12 kwietnia 2012 r. w B. na ul. K. 56, dokonał
uszkodzenia mienia w postaci zamków do drzwi wejściowych do mieszkania w ten
sposób, iż rozkręcił dolny zamek, a w górnym odgiął kołnierz osłony, powodując
straty w wysokości 50 zł na szkodę J. Ł., przy czym zakwalifikowano to zachowanie
jako wypadek mniejszej wagi, tj. czyn z art. 288 § 2 k.k. (k. 22-23).
W opisie zawartym we wniosku prokurator błędnie przytoczył wartość
uszkodzonego mienia określając ją kwotą 50 zł, zamiast kwoty 350 zł, jaka widnieje
w zarzucie postawionym oskarżonemu (k. 11). Wartość tę skorygował Sąd
Rejonowy w B. w wyroku z dnia 26 lipca 2012 r., w którym to orzeczeniu
uwzględniono wniosek prokuratora o warunkowe umorzenie postępowania.
Wyrokiem tym Sąd Rejonowy w B.:
1. ustalił, że wina i stopień społecznej szkodliwości czynu zarzuconego
oskarżonemu W. P. nie są znaczne oraz przyjął, iż wartość szkody wynosiła 350 zł,
a w konsekwencji - na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. postępowanie
karne wobec niego warunkowo umorzył na okres roku próby ;
2. na podstawie art. 67 § 3 k.k. zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody
wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę kwoty 350 zł na rzecz pokrzywdzonej J.
Ł.;
3. na podstawie art. 67 § 3 k.k. i art. 39 pkt 7 k.k. zobowiązał oskarżonego do
spełnienia świadczenia pieniężnego na cele społeczne, przez zapłatę kwoty 300 zł
na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;
4. zasądził od oskarżonego kwotę 60 zł tytułem opłaty sądowej i obciążył go
dalszymi kosztami w sprawie.
Powyższy wyrok uprawomocnił się w dniu 2 sierpnia 2012 r. (k. 31, 35).
Następnie, postanowieniem z dnia 26 listopada 2013 r., Sąd Rejonowy w B.
podjął warunkowo umorzone postępowanie wobec W. P., albowiem wymieniony
uchylał się od obowiązku naprawienia szkody oraz uiszczenia świadczenia
pieniężnego (k. 52).
Orzekając ponownie w tej sprawie, tym razem wyrokiem nakazowym z dnia
18 lutego 2014 r.; Sąd Rejonowy w B.:
3
1. oskarżonego W. P. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, który
zakwalifikował jako występek z art. 288 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 288 § 2 k.k.
w zw. z art. 34 § 1 k.k. i art. 35 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy ograniczenia
wolności, zobowiązując go w tym czasie do wykonywania nieodpłatnej,
kontrolowanej pracy na cele społeczne, w wymiarze po 20 godzin w stosunku
miesięcznym;
2. na podstawie art. 36 § 2 k.k. w zw. z art. 72 § 2 k.k. zobowiązał oskarżonego do
naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, przez zapłatę kwoty 350 złotych
na rzecz pokrzywdzonej J. Ł. w terminie 2 miesięcy od uprawomocnienia się
wyroku w sprawie;
3. zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej i dalszych
kosztów w sprawie, obciążając nimi Skarb Państwa (k. 58).
Powyższy wyrok został uznany za prawomocny z dniem 21 marca 2014 r. (k.
60, 63).
Obecnie kasację od tego wyroku wniósł Prokurator Generalny, który zarzucił
rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa
karnego materialnego w postaci obrazy art. 4 § 1 kk, polegające na
niezastosowaniu przez sąd ustawy nowej wobec skazanego W. P. i wadliwe
przyjęcie, że zarzucany mu czyn w postaci wyrządzenia szkody w mieniu
wysokości 350 zł stanowi przestępstwo z art. 288 § 2 kk.
W konkluzji nadzwyczajnego środka zaskarżenia Autor kasacji wniósł o
uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w B. z dnia 18 lutego 2014 r. i umorzenie
postępowania na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.s.w. – wobec upływu -
przewidzianego w art. 45 § 1 k.w. – okresu przedawnienia karalności czynu
przypisanego oskarżonemu
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego wniesiona w tej sprawie na korzyść
W. P. okazała się w pełni zasadna, a zamieszczony w niej wniosek o
uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania z uwagi na
upływ okresu przedawnienia karalności czynu przypisanego oskarżonemu –
zasługiwał na uwzględnienie. Podzielić trzeba pogląd skarżącego, że
przedmiotowe orzeczenie wydane zostało z rażącym naruszeniem przepisu
4
prawa karnego materialnego, wskazanego w zarzucie kasacji.
Rzeczywiście, Sąd Rejonowy uznał W. P. za winnego popełnienia
zarzucanego mu czynu, wadliwie kwalifikując ów czyn jako występek z art. 288 § 2
k.k.
Sąd Rejonowy w B., orzekając w tej sprawie nie dostrzegł, że ustawą z dnia
27 września 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r.; poz. 1247), która w tej części weszła w
życie z dniem 9 listopada 2013 r., dokonano nowelizacji art. 124 § 1 k.w. Stosownie
do brzmienia przepisu art. 124 § 1 k.w. obowiązującego od tej daty, czyn o
znamionach w nim określonych, stanowi przestępstwo jedynie wówczas, gdy
wysokość wyrządzonej szkody przekracza kwotę 1/4 minimalnego wynagrodzenia
za pracę. Zasadniczej zmianie uległ zatem sam system określania wysokości kwoty
należącej do zespołu znamion czynu zabronionego.
W tej sytuacji, dla ustalenia granicy wartości uszkodzonego mienia dzielącej
występek i wykroczenie, niezbędne jest sięgnięcie do dyspozycji art. 2 ust. 5
ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.
U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314),
który to przepis odsyła z kolei do odpowiednich rozporządzeń Rady Ministrów
ustalających co roku wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wprawdzie,
w dacie czynu zarzuconego skazanemu, a także w dacie wydania wyroku o
warunkowym umorzeniu postępowania, granica oddzielająca występek zniszczenia
lub uszkodzenia mienia od wykroczenia tego rodzaju, była sprecyzowana w ustawie
w formie kwotowej, ale już w momencie podjęcia postępowania w tej sprawie i jej
rozstrzygania obowiązywała nowa regulacja. Obligowała ona do ustalenia
wysokości aktualnego minimalnego wynagrodzenia i porównania ¼ tej kwoty z
wartością mienia uszkodzonego lub zniszczonego. Zgodnie z rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 11 września 2013 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 1074) w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2014 r., zostało ono określone
w kwocie 1 680 zł. Zatem, w realiach przedmiotowej sprawy, w chwili orzekania
wyrokiem nakazowym przez Sąd Rejonowy w B., wysokość ¼ minimalnego
wynagrodzenia za pracę odpowiadała kwocie 420 zł. Była to więc kwota wyższa niż
wartość mienia będącego przedmiotem czynu zarzuconego osk. W. P., wobec
5
czego czyn nie stanowił już występku.
Sąd Rejonowy, zgodnie z art. 4 § 1 k.k., zobligowany był do uwzględnienia
dokonanej zmiany normatywnej i zastosowania ustawy nowej, która jednocześnie
była względniejsza dla sprawcy. Stosownie bowiem do przyjętego w niej
rozwiązania należało uznać, że czyn skazanego W. P. już w chwili orzekania
zaskarżonym wyrokiem, wyczerpywał jedynie znamiona wykroczenia z art. 124 § 1
k.w.
Podkreślić też trzeba, że w niniejszej sprawie, zgodnie z art. 45 § 1 k.w.,
karalność czynu będącego przedmiotem postępowania, stanowiącego wykroczenie
z art. 124 § 1 k.w. w chwili orzekania, ustała w dniu 12 kwietnia 2014 r., co obecnie –
w konsekwencji uchylenia zaskarżonego wyroku – spowodowało konieczność
umorzenia postępowania przeciwko W. P. na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.s.w.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak w wyroku.