Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 24/14
POSTANOWIENIE
Dnia 30 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący)
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
SSN Romualda Spyt
w sprawie z wniosku J. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o umorzenie należności funduszu alimentacyjnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 30 września 2014 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 13 listopada 2013 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z 13 listopada 2013 r. odrzucił skargę J. S.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Okręgowego w G. z 28 maja 2010 r. Wyrokiem tym Sąd zmienił decyzję
pozwanego organu rentowego z 15 stycznia 2010 r. w ten sposób, że umorzył
skarżącemu należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu
alimentacyjnego oraz opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością
funduszu powyżej kwoty 5.000 zł, oddalając odwołanie w pozostałym zakresie oraz
oddalił odwołanie od drugiej decyzji z tej samej daty. Sąd Apelacyjny wyrokiem z 6
kwietnia 2011 r. oddalił apelację obu stron od tego wyroku. Pismem z 27 czerwca
2012 r. J. S. wniósł o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
2
wyrokiem Sądu z 28 maja 2010 r. Pismo to zostało złożone 28 czerwca 2012 r. w
ZUS Inspektorat w S. i następnie 6 maja 2013 r. zostało przekazane Sądowi
Okręgowemu w G. W piśmie wskazał zasadniczo na nieprawidłową ocenę jego
stanu zdrowia i brak perspektywy poprawy, dlatego potrącenie alimentacyjne
uznawał za przestępstwo.
Skarga o wznowienie postępowania została odrzucona przez Sąd Okręgowy
w G. postanowieniem z 22 maja 2013 r. Po zażaleniu skarżącego Sąd Apelacyjny
postanowieniem z 10 lipca 2013 r. uchylił postanowienie o odrzuceniu skargi. Sąd
Okręgowy postanowieniem z 9 września 2013 r. uznał się niewłaściwym i przekazał
skargę o wznowienie postępowania Sądowi Apelacyjnemu. Skarżący zarządzeniem
z 14 października 2013 r. został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi
przez nadesłanie jej odpisu wraz z załącznikami oraz wskazanie podstawy
wznowienia oraz jej uzasadnienia, okoliczności stwierdzających zachowanie
terminu do wniesienia skargi z art. 407 § 1 k.p.c. Skarżący wskazał, że nie posiada
kopii skargi a podstawa wznowienia jest znacząca przestępcza sytuacja wywołana
postępowaniem jego byłej żony i jej konkubenta. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę o
wznowienie postępowania na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. Skarżący nie przedstawił
żadnej okoliczności uzasadniającej wznowienie postępowania. Prawomocnie
zakończone postępowanie dotyczyło umorzenia należności z tytułu wypłaconych
świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz opłaty na pokrycie kosztów
związanych z działalnością funduszu w oparciu o art. 68 ust. 1 ustawy z 28
listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr
139, poz. 992 ze zm.). Podnoszone przez skarżącego okoliczności nie dotyczą
podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Skarga polegała również odrzuceniu z
powodu nie uzupełnienia jej braku formalnego – złożenia jej odpisu z załącznikami.
W zażaleniu wnioskodawca zarzucił naruszenie art. 410 § 1 k.p.c. przez
bezzasadne uznanie, iż nie wskazano ustawowych podstaw wznowienia
postępowania. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku z 28 maja 2010 r. podał, iż
okolicznością uzasadniającą umorzenie należności funduszu alimentacyjnego
jedynie w części jest między innymi stwierdzona częściowa niezdolność do pracy, z
której niejako wynika możliwość podjęcia pracy zarobkowej. Okoliczność ta uległa
zmianie, gdyż orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 29 września 2010 r. ustalono,
3
że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy do 11 czerwca 2015 r. Na ten
fakt, obok pogarszającego się stanu zdrowia, wnioskodawca powołał się w skardze
o wznowienie postępowania. Sąd Apelacyjny bezzasadnie uznał, że przytoczone
okoliczności nie stanowią wystarczającej przesłanki do wznowienia postępowania.
Sąd Okręgowy przyjął, że wnioskodawca jest w stanie podjąć pracę zarobkową i
tym samym nie ma podstaw do całkowitego umorzenia należności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
Odwołuje się do podstawy skargi o wznowienie postępowania z art. 403 § 2
k.p.c. Zgodnie z tym przepisem - Można również żądać wznowienia w razie
późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku
prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych,
które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła
skorzystać w poprzednim postępowaniu.
Skarżący zarzuca, iż nienależycie oceniono fakt pogorszenia jego
niezdolności do pracy z częściowej do całkowitej, co stwierdzono w orzeczeniu
lekarza orzecznika ZUS z 29 września 2010 r.
Zarzut, że fakt ten stanowił zasadną podstawę wznowienia postępowania nie
jest zasadny. Przede wszystkim ze względu na przekroczenie terminu do
wniesienia skargi z art. 407 § 1 k.p.c., zgodnie z którym skargę o wznowienie wnosi
się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona
dowiedziała się o podstawie wznowienia. Postępowanie o wznowienie rozpoczęło
pismo złożone przez ubezpieczonego w czerwcu 2012 r., a więc znacznie po
terminie trzymiesięcznym liczonym od ustalenia całkowitej niezdolności do pracy.
Po wtóre i co ważniejsze, to fakt pogorszenia niezdolności do pracy skarżący
mógł zgłosić w poprzednim postępowaniu (art. 403 § 2 k.p.c. in fine), jako że
toczyło się jeszcze postępowanie w drugiej instancji. Sąd Apelacyjny wyrok wydał 6
kwietnia 2011 r., a więc kilka miesięcy po ustaleniu całkowitej niezdolności do pracy.
Niezależnie, zważając na treść art. 68 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o
świadczeniach rodzinnych – w szczególnie uzasadnionych przypadkach
4
związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest
prowadzona egzekucja alimentów, lub osoby zobowiązanej do zwrotu
bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu, likwidator może umorzyć,
rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności należności likwidowanego funduszu z
tytułu wypłaconych lub bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu – trudno
przyjąć, iżby wskazywany fakt miał decydujący wpływ na wynik sprawy, choć ta
ostatnia ocena wykracza ponad potrzebę argumentacji w tym uzasadnieniu.
Wskazana okoliczność faktyczna nie spełnia się zatem jako podstawa
wznowienia postępowania z art. 403 § 2 k.p.c., jako że mogła zostać zgłoszona w
sprawie głównej i dlatego zażalenie na odrzucenie skargi o wznowienie
postępowania należało oddalić (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).