Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 232/14
POSTANOWIENIE
Dnia 9 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Jacek Sobczak
SSA del. do SN Dariusz Czajkowski (sprawozdawca)
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej,
w sprawie T. L.
w przedmiocie wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 9 października 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 13 lutego 2014 r. ,
1) oddala kasację;
2) kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża
Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem łącznym z dnia 13 lutego 2013 r., Sąd Okręgowy w W. na
podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. oraz art. 569 § 1 i 2 k.p.k. połączył
skazanemu T. L. kary pozbawienia wolności, orzeczone następującymi wyrokami:
1) Sądu Rejonowego dla okręgu L./…/ miasta K. z dnia 11 kwietnia 2007r., z
art.188 ust.2 rosyjskiego kodeksu karnego, za czyn popełniony w dniu
13.09.2006 r., skazującego go na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz za
przestępstwo z art.30 cz.3, art.228 ust. 1 cz.3 p. „g” rosyjskiego kodeksu
2
karnego, za czyn popełniony w dniu 21.09.2006r., skazującego go na karę 8
lat pozbawienia wolności, z czego wymierzono mu karę łączną 10 lat
pozbawienia wolności, który to wyrok został przekształcony postanowieniem
Sądu Okręgowego w S. z dnia 12 września 2011 r., według prawa polskiego,
określającym kwalifikację prawną na czyn z art.55 ust.1 i 3 ustawy z dnia 29
lipca 2005r., o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U nr 179, poz.1485 z 2005 r.)
i z określeniem wymierzonej kary na 10 lat pozbawienia wolności, z
zaliczeniem na jej poczet okresu rzeczywistego pozbawienia wolności od
dnia 21 września 2006 r., do 12 września 2011 r.,
2) Sądu Okręgowego w W. z dnia 16 października 2012r., za czyny :
- z art.258§1 k.k., popełniony w okresie od czerwca 2004 r. do lata
2005 r., na karę 1 roku pozbawienia wolności,
- z art.55 ust.1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art.65 k.k., popełniony w
okresie od czerwca 2004 r. do lata 2005 r., na karę 4 lat pozbawienia
wolności i grzywnę w liczbie 100 stawek dziennych, przyjmując
wysokość jednej stawki w kwocie 100 zł,
- z art.272 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k., popełniony w okresie od
10.02.2005 r. do 7.03.2005 r., na karę 6 miesięcy pozbawienia
wolności,
- z art.270§1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k., popełniony od początku
kwietnia 2005 r. do 26.04.2005 r.,na karę 1 roku pozbawienia wolności,
- z art.270§1 k.k., popełniony w dniu 18.04.2005 r.,na karę 3 miesięcy
pozbawienia wolności,
- z art.264§2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i w zw. z art. 11 §3 k.k., popełniony
w okresie od 09.03.2005 r. do 22.09.2006 r.,na karę 1 roku
pozbawienia wolności,
- z art.270§1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k., popełniony w dniu 14.07.2006
r., na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,
- z art.275§1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k., popełniony w okresie od
nieustalonej daty do 11 października 2006 r., na karę 3 miesięcy
pozbawienia wolności,
3
- z art.270§3 k.k., popełniony w okresie od nieustalonego momentu do
11 października 2006 r., na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,
- z art.270§1 k.k., popełniony w dniu 15.10.2005 r., na karę 4 miesięcy
pozbawienia wolności,
przy czym w miejsce kar jednostkowych pozbawienia wolności
orzeczono karę łączną 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Uznając, że czyny opisane wyżej wymienionymi wyrokami zostały
popełnione w warunkach uzasadniających orzeczenie kary łącznej, Sąd Okręgowy
orzekł tę karę, wymierzając T. L. 12 lat pozbawienia wolności. Na podstawie
art.577 k.p.k., oraz art. 417 k.p.k., zaliczył skazanemu na poczet łącznej kary
pozbawienia wolności okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania - od
dnia 21 września 2006 r. do 12 września 2011 r. oraz okresy kar odbytych z
wyroków podlegających łączeniu, a nadto okres tymczasowego aresztowania od 27
września 2001 r. do 17 czerwca 2002 r., odbytego w innej sprawie, w której to Sąd
Rejonowy w S. w dniu 14.11.2011 r., umorzył postępowanie karne wobec T. L.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w
dniu 25 marca 2014 roku.
Kasację od tej części wyroku, na niekorzyść skazanego T. L., wniósł
Prokurator Generalny, zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść
orzeczenia naruszenie przepisów postępowania karnego a to art. 569 § 1 k.p.k. i art.
572 k.p.k., polegające na uznaniu spełnienia przesłanek do orzeczenia kary łącznej
przy stwierdzeniu skazania na kary pozbawienia wolności wyrokiem sądu polskiego
tj. Sądu Okręgowego w W. z dnia 16 października 2012 r. oraz wyrokiem sądu
państwa obcego tj. Sądu Rejonowego dla okręgu L./…/ miasta K. z dnia 11 kwietnia
2007 r., , co w konsekwencji przez wydanie wyroku łącznego i połączenie
wzmiankowanych kar pozbawienia wolności implikowało rażącą obrazą prawa
materialnego w postaci art. 85 k.k., podczas gdy postępowanie w przedmiocie
wydania wyroku łącznego powinno być zgodnie z dyspozycją art. 572 k.p.k. –
umorzone.
W konkluzji Prokurator Generalny wniósł o uchylenie powyższego
wyroku w zaskarżonej części i w tym zakresie umorzenie postępowania na
podstawie art. 572 k.p.k.
4
W pisemnej odpowiedzi na tę kasację, obrońca skazanego T. L. wniósł o jej
oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Argumenty kasacji Prokuratora Generalnego nie znalazły aprobaty Sądu
Najwyższego, który uznał, że w realiach przedmiotowej sprawy nie doszło do
zarzucanej obrazy przepisów postępowania – art. 569 § 1 k.p.k. i art. 572 k.p.k., a
w konsekwencji – wskazywanej w skardze obrazy przepisu art. 85 k.k. Nie podzielił
tym samym Sąd Najwyższy również i stanowiska Sądu I instancji, który w
uzasadnieniu zaskarżonego wyroku uznał swój rzekomy błąd co do
niedopuszczalności - a limine - wydania wyroku łącznego obejmującego skazania,
w których skład wchodzi orzeczenie wydane przez państwo obce nawet wtedy, gdy
zostało ono skutecznie przejęte do wykonania w Rzeczypospolitej Polskiej (patrz
str. 9 – 10 uzasadnienia wyroku).
Na wstępie podnieść należy, że autor kasacji odwołując się do ,,utrwalonego
stanowiska judykatury” (str. 5 kasacji), co do braku uprawnienia sądu polskiego do
modyfikacji orzeczeń wydanych przez państwa obce w ramach wyroku łącznego,
odwołuje się zaledwie do jednego orzeczenia, (cytując tylko jego tezę), a
mianowicie do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 2 września 2009 r.,
sygn. akt II AKz 579/09, (LEX nr 519637), w którym Sąd ten wyraził pogląd,
iż ,,Przepis art. 569 § 1 k.p.k. zezwala na wydanie wyroku łącznego jedynie
wówczas, gdy dotyczy to prawomocnych skazań wyrokami różnych polskich sądów
tak powszechnych, jak i szczególnych, a co za tym idzie nie obejmuje
prawomocnych orzeczeń skazujących obywatela polskiego przez inne państwa,
nawet wówczas, gdy zostały one skutecznie przejęte do wykonania w
Rzeczypospolitej Polskiej”. W dalszej części argumentacji kasacyjnej Prokurator
Generalny wskazuje na wprowadzenie do przepisów ustawy – Kodeks karny z
dniem 8 maja 2011 r. normy art. 92a k.k. w wykonaniu przepisów Decyzji Ramowej
Rady Europy 2008/675/WSiSW z dnia 24 lipca 2008 r. w sprawie uwzględniania w
nowym postępowaniu karnym wyroków skazujących zapadłych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 220 z 15.08.2008 r., s. 32), który to
przepis wprowadził zakaz obejmowania wyrokiem łącznym orzeczeń wydanych w
tych państwach. W podsumowaniu swoich rozważań autor kasacji stwierdził, że
5
powyższa zmiana normatywna ,,bez wątpienia potwierdza” proponowaną przez
niego interpretację, iż wprowadzony cytowanym przepisem zakaz odnosi się
również do orzeczeń wydanych poza państwami Unii.
Konstatując, Prokurator Generalny podniósł iż ,,wymierzenie przez sąd
polski kary łącznej, w skład której miałaby też wchodzić jako kara jednostkowa kara
orzeczona w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej prowadziłoby do
naruszenia orzeczenia zagranicznego, co byłoby sprzeczne z art. 3 ust. 1
wymienionej decyzji ramowej. Tym bardziej posługując się argumentem
prakseologicznym w ramach wykładni logicznej interpretowanych przepisów, należy
takie stanowisko odnieść do orzeczeń wydanych przez państwa nie będące
członkami Unii Europejskiej…” (podkr. SN).
Na wstępie rozważań zauważyć należy, że Prokurator Generalny na
uzasadnienie zajętego w niej stanowiska odwołuje się do normy art. 92a k.k., która
reguluje niedopuszczalność wydania krajowego wyroku łącznego, obejmującego
orzeczenia wydane wyłącznie w państwach Unii Europejskiej. Treść tego przepisu
jest jasna, zatem a contrario nie można z niego wywodzić, jak czyni to skarżący, iż
tym bardziej dotyczy on orzeczeń wydanych poza państwami Unii. Jest to przepis o
charakterze materialnym, o czym przesądza nawet nie tyle zamieszczenie go w
Kodeksie karnym, co jego istota, wyrażająca się w ograniczeniu uprawnień
skazanego do skorzystania z materialnoprawnej instytucji kary łącznej, o której
mowa w art. 85 k.k., a z drugiej strony – wynikającego z tego przepisu oraz z
przepisu art. 570 k.p.k. obowiązku orzeczenia takiej kary. Sąd Najwyższy w
składzie niniejszym nie podziela zatem wyrażonego w uzasadnieniu zaskarżonego
wyroku i wyrażonego swego czasu w orzecznictwie zapatrywania, jakoby
obowiązujący od 8 maja 2011 r. przepis art. 92a k.k. stanowił ,,doprecyzowanie”
zawartego w art. 569 § 1 k.p.k. sformułowania ,,wyrokami różnych sądów” (patrz
postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 listopada 2011 r., sygn.
akt II AKz 685/11, LEX nr 1112373). Pomiędzy normą art. 92a k.k., a przepisem art.
569 § 1 k.p.k., który reguluje przecież wyłącznie właściwość funkcjonalną sądu do
wydania wyroku łącznego, trudno doszukiwać się jakichkolwiek konotacji czy
zależności logicznych, gdyż materia regulowana wskazanymi przepisami dotyczy
innych zagadnień. Art. 92a k.k. musi być zatem uznany za normę wpływającą na
6
kwestie materialnoprawne, gdyż w istocie skutkuje on ograniczeniem
materialnoprawnej funkcji kary łącznej, poprzez wyłączenie spod jej zakresu
wyroków przejętych do wykonania, wydanych w państwach Unii Europejskiej, a
które nadawałyby się do połączenia z uwagi na spełnienie pozostałych warunków
określonych w przepisie art. 85 k.k. Skoro tak, to w świetle obowiązującej w
procesie wykładniczym - w odniesieniu prawa materialnego - zasady
pierwszeństwa wykładni językowej (nullum crimen sine lege scripta) oraz zakazu
dokonywania wykładni rozszerzającej na niekorzyść oskarżonego (nullum crimen
sine lege stricta), takiego typu argumentacja, jaka zawarta jest w uzasadnieniu
kasacji, a posługująca się motywami o charakterze prakseologicznym, nie może
zasługiwać na aprobatę. Sam autor kasacji przyznaje, że wprowadzenie przepisu
art. 92a k.k. nastąpiło w wykonaniu Decyzji Ramowej Rady Europy z dnia 24 lipca
2008 r. w sprawie uwzględniania w nowym postępowaniu karnym wyroków
skazujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej (podkr. SN), zatem nie
sposób skutków prawnych tego uregulowania rozciągać na orzeczenia wydane
poza państwami Unii. Wręcz przeciwnie – wydaje się, że powyższa zmiana
uzasadnia argumentację całkowicie odmienną: skoro ustawodawca expressis
verbis zakazał obejmowania krajowym wyrokiem łącznym orzeczeń skazujących
wydanych tylko w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, to a contrario
uznać należy, że dotyczy to tylko tego rodzaju orzeczeń i tym samym dopuścił
sytuacje, kiedy możliwe jest objęcie węzłem kary łącznej orzeczenia wydanego w
Polsce i w kraju spoza Unii. Warunkiem wydania takiego wyroku jest oczywiście to,
aby nie sprzeciwiały się temu inne przepisy.
Rację należy zatem przyznać obrońcy skazanego, który w powyższy sposób
interpretuje normę art. 92a k.k., trafnie cytując na poparcie takiej wykładni wyrażony
w doktrynie identyczny pogląd, iż przepis ten nie stawia przeszkody do wymierzenia
przez polski sąd kary łącznej – w formie wyroku łącznego – uwzględniającej karę
wymierzoną sprawcy za zbiegające się przestępstwo przez sąd państwa
niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej (patrz R. Stefański,
Kodeks karny. Komentarz., teza 6 do art. 92a k.k., LEXIS, 2012, wyd.2).
Na marginesie tylko wskazać należy, że chociaż de lege lata przepis art. 92a
k.k. obowiązuje, to jednak jego konstytucyjność budziła w orzecznictwie
7
kontrowersje do tego stopnia, że w Trybunale Konstytucyjnym zainicjowana
została sprawa o zbadanie jego zgodności z art. 32 Konstytucji RP oraz z art. 20
Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (vide sprawa o sygn. P 19/14, z
wniosku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - strona internetowa Trybunału
Konstytucyjnego - http://trybunal.gov.pl/s/p-1914/). W uzasadnieniu postanowienia
o zwróceniu się do Trybunału Konstytucyjnego z zapytaniem prawnym, autor
wniosku, którym jest Sąd Apelacyjny w Gdańsku, wyraził pogląd, że skoro polski
ustawodawca nie odniósł się w żadnym z przepisów do orzeczeń skazujących
wydanych w państwach nie będących członkami Unii Europejskiej, tak jak uczynił to
w art. 92a k.k. w stosunku do wyroków państw unijnych, to oznacza to, że na
łączenie takich wyroków zezwolił (str. 3 - 4 uzasadnienia postanowienia – ibidem).
Z kolei w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz
innych niektórych ustaw (druk sejmowy nr 2393 – http://sejm.gov.pl), znajduje się
zapis o całkowitym skreśleniu art. 92a k.k., a jednocześnie zawarta propozycja
nowego uregulowania (art. 85 § 4 k.k.), w świetle którego, stanie się możliwe
wydanie wyroku łącznego, obejmującego skazanie w państwie Unii Europejskiej, w
przypadku przejęcia takiego wyroku do wykonania.
Oczywiście dwie wskazane kwestie nie mają wpływu na aktualne
obowiązywanie wskazanego przepisu art. 92a k.k., jakkolwiek mogą poddawać
pod wątpliwość zasadność twierdzenia zawartego w uzasadnieniu kasacji, jakoby
istniało obecnie utrwalone stanowisko, iż sąd polski w każdym przypadku i sytuacji
nie jest uprawniony do wydania wyroku łącznego, w którego skład wchodzić będzie
orzeczenie zagraniczne.
Wracając na grunt sprawy niniejszej, podnieść należy, że kwestie
przekazywania osób skazanych na karę pozbawienia wolności w celu odbycia kary
pomiędzy Polską i Rosją reguluje umowa dwustronna (patrz Umowa o pomocy
prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych zawarta 16
września 1996 r. w Warszawie – Dz. U. z 2002 r., Nr 83, poz. 750). Powyższe
powoduje, że zgodnie z treścią art. 615 § 2 k.p.k., postanowienia tej umowy
zastępują postanowienia, jakie w tej materii zawarte są w ustawodawstwie
krajowym. W art. 99 umowy znajduje się zapis, że w stosunku do osoby
przekazanej w celu odbycia kary do Państwa wykonania wyroku skutki prawne
8
skazania są takie same, jak w stosunku do osób skazanych w tym Państwie za
popełnienie takiego czynu. Lege non distinguente stwierdzić należy, iż brak jest
podstaw normatywnych do zawężającej interpretacji przepisu art. 99 tej umowy i to
w taki sposób, by pojęcie tożsamości skutków prawnych skazania ograniczać
jedynie do stricte wykonawczych aspektów kary, dotyczących np. określenia
długości okresu przedawnienia wykonania kary czy długości terminu, od którego
taki skazany może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.
Zauważyć ponadto należy, że dwustronna umowa z Rosją nie zawiera dosłownego
powtórzenia uregulowania, jakie występuje w art. 13 Konwencji strasburskiej z dnia
21 marca 1983 r. o przekazywaniu osób skazanych (Dz. U. Nr 51 poz. 279),
zgodnie z którym państwo skazania jest wyłącznie właściwe w przedmiocie
dopuszczalności postępowania zmierzającego do zmiany orzeczenia przejętego do
wykonania. Zamiast tego, w art. 97 ust. 1 jest zapis, że do zmiany wyroku
przejętego do wykonania właściwe wyłącznie jest Państwo wydania wyroku. Nie są
to określenia, jak się wydaje, synonimiczne. O ile w Konwencji położony jest
akcent na niedopuszczalność postępowania zmierzającego do zmiany orzeczenia
przejętego do wykonania (co można rozumieć jako niedopuszczalność
jakiegokolwiek postępowania, którego konsekwencją może być jakakolwiek
ingerencja w treść tego wyroku powodująca zaostrzanie lub złagodzenie sankcji
penalnych bezpośrednio z niego wynikających), o tyle w Umowie dwustronnej
mowa jest w sposób bezpośredni o zmianie wyroku.
Zważyć należy, że wydanie wyroku łącznego nie przekreśla istoty wyroku
jednostkowego, uznając za nienaruszalne elementy najbardziej ważne dla jego bytu,
jakim jest stwierdzenie winy i przypisanie sprawstwa konkretnie określonego czynu.
O nienaruszalności tych rozstrzygnięć pośrednio świadczy instytucja utraty mocy
wyroku łącznego z powodu okoliczności, o których mowa w art. 575 § 1 i 2 k.p.k.,
skutkujących powrotem do punktu wyjścia w zakresie wszystkich rozstrzygnięć, w
tym penalnych, zawartych w wyroku składowym.
Zauważyć należy, że dopuszczalność pewnego zmodyfikowania sankcji
karnych zawartych w wyroku przejętym do wykonania przez państwo jego
wykonania, wbrew generalnej zasadzie, że do zmiany wyroku przejętego do
wykonania upoważnione jest państwo wydania tego wyroku, wynika bezpośrednio z
9
postanowień konwencyjnych i dwustronnych. Wszak zarówno z Konwencji
Strasburskiej o przekazywaniu osób skazanych, jak i z umowy z Rosją o pomocy
prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych nie wynika
obowiązek bezwarunkowej akceptacji rozstrzygnięć penalnych, zawartych w
orzeczeniu przejętym do wykonania. Z art. 10 ust. 2 Konwencji wynika bowiem
prawo państwa wykonania do dostosowania kary do kary lub środka
przewidzianego przez jego prawo. Zawarty w tym przepisie postulat, by kara ta
możliwie najbardziej odpowiadała swoim rodzajem karze wymierzonej w orzeczeniu
przejętym do wykonania dowodzi, iż sankcje penalne nie są w orzeczeniu
przejętym do wykonania nienaruszalne.
Jeszcze dalej idące są postanowienia umowy dwustronnej z Rosją, z których
wynika wręcz obowiązek państwa wykonania wyroku do złagodzenia kary
orzeczonej w państwie wydania, jeśli kara ta przekracza maksymalny ustawowy
wymiar za dany czyn lub jeśli państwo wykonania nie przewiduje za dany czyn kary
pozbawienia wolności (patrz art. 92 ust. 3 i 4 umowy). Wreszcie przewidziane przez
oba akty uregulowania, zgodnie z którymi amnestia, jak i ułaskawienie może
nastąpić zarówno w świetle wewnętrznych przepisów tak państwa wydania, jak i
państwa wykonania wyroku (art. 12 Konwencji oraz art. 96 ust. 2 Umowy), stanowi
argument przeciwko tezie, iż rozstrzygnięcia penalne zawarte w orzeczeniu
przejętym do wykonania są bezwzględnie nienaruszalne dla państwa wykonania, a
przepisy mówiące o wyłącznej kompetencji państwa wydania do zmiany wyroku
należy w każdym wypadku interpretować tak, by wykluczyć istniejące w państwie
wykonania instytucje prawa materialnego, nakazujące orzeczenie kary łącznej w
sytuacji, gdy zachodzą ku temu warunki.
W podsumowaniu powyższych rozważań stwierdzić należy, po pierwsze, że
przepis art. 92 a k.k. wprowadził zakaz obejmowania wyrokiem łącznych orzeczeń
skazujących wydanych za granicą, ale wyłącznie w odniesieniu do orzeczeń
wydanych na terenie innych państw Unii Europejskiej. A contrario oznacza to,
że ustawodawca nie wykluczył możliwości wydania takiego wyroku,
obejmującego skazanie przez państwo spoza Unii, jeżeli wyrok tego państwa
został przejęty do wykonania w Polsce. Wydanie takiego wyroku łącznego
10
musi być jednak każdorazowo poprzedzone analizą prawną dopuszczalności
takiej decyzji w świetle uregulowań konwencyjnych i dwustronnych.
Po drugie zaś, wracając do konkretnego przypadku sprawy niniejszej,
stwierdzić należy, że określona w art. 97 ust. 1 Umowy z Rosją z dnia 16
września 1996 r. o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach
cywilnych i karnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 83, poz. 750) wyłączna właściwość
państwa wydania wyroku do jego zmiany, nie wyklucza przeprowadzenia w
Polsce postępowania o wydanie wyroku łącznego, obejmującego przejęty do
wykonania wyrok. Dopuszczalność takiego postępowania wynika z przepisu
art. 99 niniejszej umowy, zgodnie z którym ,,w stosunku do osoby
przekazanej w celu odbycia kary do Państwa wykonania wyroku, skutki
prawne skazania są takie same, jak w stosunku do osób skazanych w tym
Państwie za popełnienie takiego czynu”.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy kasację Prokuratora Generalnego
oddalił.
O wydatkach związanych z rozpoznaniem kasacji Sąd Najwyższy orzekł
zgodnie z treścią przepisu art. 638 k.p.k.