II CZ 63/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-01-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 63/14
POSTANOWIENIE
Dnia 6 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
SSA Barbara Trębska
w sprawie z wniosku D. J.
przy uczestnictwie K. J.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 6 listopada 2014 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 27 maja 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z dnia 27 maja 2014 r. sprawdził
z urzędu wartość przedmiotu sporu, ustalił wartość przedmiotu zaskarżenia
i odrzucił skargę kasacyjną K. J. na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł. z dnia
28 stycznia 2014 r. w sprawie o podział majątku wspólnego. Podkreślił, że w
niniejszej sprawie skarżąca oznaczyła wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
156.343,29 zł, ale oznaczenie to jest nieprawidłowe. Skarżąca wywodzi bowiem, że
Sąd nie uwzględnił nakładów poczynionych przez nią na majątek wspólny w łącznej
wysokości 76.343,29 zł.
K. J. w zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego zarzuciła naruszenie
art. 5191
§ 2 oraz art. 566, 567 § 3 w związku z art. 684 k.p.c. przez przyjęcie
błędnego poglądu, że przy ustalaniu wartości przedmiotu zaskarżenia w skardze
kasacyjnej, kwestionującej sposób obliczenia wartości majątku osobistego
przeznaczonego w całości na nabycie znacznej części majątku wspólnego
małżonków, rozstrzygające znaczenie ma orzeczona zaskarżonym postanowieniem
wysokość spłat z tego tytułu na rzecz drugiego małżonka, a nie wartość tego
majątku wynikająca z przyjęcia kwestionowanej zasady jego obliczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
K. J. (uczestniczka postępowania) w skardze kasacyjnej na postanowienie
Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 28 stycznia 2014 r. jako wartość przedmiotu
zaskarżenia podała kwotę 156.343,29 zł. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej
wskazała, że na tę kwotę składa się nakład uczestniczki z majątku odrębnego na
majątek wspólny, wynoszący 79.500 zł w chwili jego dokonywania, który powinien
być oszacowany na kwotę 147.220 zł (200.000 zł x 73,6%) oraz wysokość spłaty
kredytu hipotecznego w okresie od daty rozwodu do daty ustalenia pozostałej kwoty
kredytu do spłaty, które wynosi 9.123,29 zł. Sąd Okręgowy, kwestionując to
wyliczenie, powołał się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24
października 2013 r., IV CSK 98/13 (niepubl.), zgodnie z którym oznaczenie
wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego w sprawach działowych pozostaje
w ścisłej zależności od wyników postępowania w tych sprawach i nie przesądza jej
3
wartość przedmiotu podziału. Określa ją natomiast wartość przedmiotu
kwestionowanego w skardze kasacyjnej rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji.
W sprawach o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej
między małżonkami oraz w sprawach o zniesienie współwłasności i dział spadku
wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość poszczególnych rzeczy i praw,
których objęcie lub nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu albo sposób podziału
kwestionuje skarżący, a także wartość roszczeń dochodzonych w sprawie,
będących przedmiotem zaskarżenia. Z reguły więc, nawet jeżeli skarżący
kwestionuje orzeczenie w całości, wartość ta nie przekracza jego udziału
w dzielonym majątku. Wyjątkowo jedynie, gdy uczestnik kwestionuje zasadę
podziału i rzutuje to na wartość przedmiotu zaskarżenia, to może być ona wyższa.
Powołane postanowienie Sądu Najwyższego jest oczywiście prawidłowe,
nie uzasadnia jednak dokonanej przez Sąd Okręgowy z urzędu weryfikacji wartości
przedmiotu zaskarżenia. Sąd Okręgowy przyjął bowiem wartość nominalną nakładu
z majątku odrębnego (obecnie osobistego) na majątek wspólny, podczas
gdy uczestniczka w skardze kasacyjnej kwestionuje podstawę oszacowania
wartości nakładu, która - jej zdaniem - powinna być zwaloryzowana, zarzucając
naruszenie prawa materialnego (art. 33 pkt 1 w związku z art. 46 k.r.o.).
Trafny jest w tej sytuacji zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 5191
§ 2 k.p.c.
Nie doszło natomiast do naruszenia art. 566 k.p.c. O naruszeniu art. 567 § 3
w związku z art. 684 k.p.c. można zaś mówić jedynie w związku z zarzutem
naruszenia art. 5191
§ 2 k.p.c.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39815
§ 1
w związku z art. 3941
§ 1 i § 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 6 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
SSA Barbara Trębska
w sprawie z wniosku D. J.
przy uczestnictwie K. J.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 6 listopada 2014 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 27 maja 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z dnia 27 maja 2014 r. sprawdził
z urzędu wartość przedmiotu sporu, ustalił wartość przedmiotu zaskarżenia
i odrzucił skargę kasacyjną K. J. na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł. z dnia
28 stycznia 2014 r. w sprawie o podział majątku wspólnego. Podkreślił, że w
niniejszej sprawie skarżąca oznaczyła wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
156.343,29 zł, ale oznaczenie to jest nieprawidłowe. Skarżąca wywodzi bowiem, że
Sąd nie uwzględnił nakładów poczynionych przez nią na majątek wspólny w łącznej
wysokości 76.343,29 zł.
K. J. w zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego zarzuciła naruszenie
art. 5191
§ 2 oraz art. 566, 567 § 3 w związku z art. 684 k.p.c. przez przyjęcie
błędnego poglądu, że przy ustalaniu wartości przedmiotu zaskarżenia w skardze
kasacyjnej, kwestionującej sposób obliczenia wartości majątku osobistego
przeznaczonego w całości na nabycie znacznej części majątku wspólnego
małżonków, rozstrzygające znaczenie ma orzeczona zaskarżonym postanowieniem
wysokość spłat z tego tytułu na rzecz drugiego małżonka, a nie wartość tego
majątku wynikająca z przyjęcia kwestionowanej zasady jego obliczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
K. J. (uczestniczka postępowania) w skardze kasacyjnej na postanowienie
Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 28 stycznia 2014 r. jako wartość przedmiotu
zaskarżenia podała kwotę 156.343,29 zł. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej
wskazała, że na tę kwotę składa się nakład uczestniczki z majątku odrębnego na
majątek wspólny, wynoszący 79.500 zł w chwili jego dokonywania, który powinien
być oszacowany na kwotę 147.220 zł (200.000 zł x 73,6%) oraz wysokość spłaty
kredytu hipotecznego w okresie od daty rozwodu do daty ustalenia pozostałej kwoty
kredytu do spłaty, które wynosi 9.123,29 zł. Sąd Okręgowy, kwestionując to
wyliczenie, powołał się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24
października 2013 r., IV CSK 98/13 (niepubl.), zgodnie z którym oznaczenie
wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego w sprawach działowych pozostaje
w ścisłej zależności od wyników postępowania w tych sprawach i nie przesądza jej
3
wartość przedmiotu podziału. Określa ją natomiast wartość przedmiotu
kwestionowanego w skardze kasacyjnej rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji.
W sprawach o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej
między małżonkami oraz w sprawach o zniesienie współwłasności i dział spadku
wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość poszczególnych rzeczy i praw,
których objęcie lub nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu albo sposób podziału
kwestionuje skarżący, a także wartość roszczeń dochodzonych w sprawie,
będących przedmiotem zaskarżenia. Z reguły więc, nawet jeżeli skarżący
kwestionuje orzeczenie w całości, wartość ta nie przekracza jego udziału
w dzielonym majątku. Wyjątkowo jedynie, gdy uczestnik kwestionuje zasadę
podziału i rzutuje to na wartość przedmiotu zaskarżenia, to może być ona wyższa.
Powołane postanowienie Sądu Najwyższego jest oczywiście prawidłowe,
nie uzasadnia jednak dokonanej przez Sąd Okręgowy z urzędu weryfikacji wartości
przedmiotu zaskarżenia. Sąd Okręgowy przyjął bowiem wartość nominalną nakładu
z majątku odrębnego (obecnie osobistego) na majątek wspólny, podczas
gdy uczestniczka w skardze kasacyjnej kwestionuje podstawę oszacowania
wartości nakładu, która - jej zdaniem - powinna być zwaloryzowana, zarzucając
naruszenie prawa materialnego (art. 33 pkt 1 w związku z art. 46 k.r.o.).
Trafny jest w tej sytuacji zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 5191
§ 2 k.p.c.
Nie doszło natomiast do naruszenia art. 566 k.p.c. O naruszeniu art. 567 § 3
w związku z art. 684 k.p.c. można zaś mówić jedynie w związku z zarzutem
naruszenia art. 5191
§ 2 k.p.c.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39815
§ 1
w związku z art. 3941
§ 1 i § 3 k.p.c.).