Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 249/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący)
SSN Jerzy Grubba
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej ,
w sprawie D. C.
oskarżonego z art. 57 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 19 listopada 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść
od wyroku Sądu Okręgowego w S.
z dnia 25 lutego 2014 r., zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w W.
z dnia 22 października 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu w S. do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym.
UZASADNIENIE
2
Sąd Rejonowy w W., wyrokiem z dnia 22 października 2013 r. uznał D. C. za
winnego tego, że będąc osobą odpowiedzialną za sprawy gospodarcze i finansowe
E. Sp. z o.o. z siedzibą w W. uporczywie nie wpłacał w terminie do dnia 25-go
następnego miesiąca podatku VAT na konto Urzędu Skarbowego w W. za okres VI
- X 2009 r., XII 2009 r. – IV.2010 r. , IX 2010 r., XI. 2010 r., III.2011 r., przy czym
kwota niewpłaconego w terminie podatku wyniosła ogółem 94.533,04 zł, tj. za
winnego czynu z art. 57 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. i za to skazał go na karę
grzywny w wysokości 7.000 złotych.
Apelacja od tego wyroku wniesiona została przez oskarżonego, który
zaskarżył wyrok w całości i zarzucił mu błędy w ustaleniach faktycznych, wnosząc o
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w W.
do ponownego rozpoznania.
Po rozpoznaniu apelacji wniesionej przez oskarżonego Sąd Okręgowy w S.,
wyrokiem z dnia 25 lutego 2014 r., uchylił zaskarżony wyrok i umorzył
postępowanie karne w stosunku do D. C. na podstawie art. 51 § 1 i 2 k.k.s. w zw. z
art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. z powodu przedawnienia karalności wykroczenia.
Kasację od tego wyroku na niekorzyść D. C. wniósł Prokurator Generalny.
Zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w S. w całości i zarzucił mu rażące i mające
istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa karnego procesowego i
materialnego – art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 51 § 1 i 2 k.k.s., polegające na
niezasadnym uchyleniu wyroku sądu pierwszej instancji i umorzeniu postępowania
o przypisane D. C. wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3
k.k.s., w oparciu o ujemną przesłankę procesową w postaci przedawnienia
karalności, podczas gdy przesłanka ta nie wystąpiła.
Prokurator Generalny wniósł w kasacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w S. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna i konieczne stało się
uwzględnienie zawartego w niej wniosku. Uznać trzeba, że Sąd Okręgowy dopuścił
się rażącego naruszenia prawa w trakcie obliczania terminu przedawnienia
wykroczenia skarbowego przypisanego przez sąd pierwszej instancji D. C. Sąd
Okręgowy prawidłowo ustalił, że przedawnienie to rozpoczęło swój bieg z dniem 31
3
grudnia 2011 r., a następnie przyjął, że przedawnienie to wynosi rok, a gdy w tym
czasie wszczęto przeciwko jego sprawcy postępowanie, przedłuża się do 2 lat od
lat od daty popełnienia czynu (s. 2 uzasadnienia wyroku). Sąd Okręgowy powołał
się przy tym na orzeczenia Sądu Najwyższego dotyczące tej kwestii z 2003 i 2005 r.
i ostatecznie ustalił, że przedawnienie karalności czynu D. C. nastąpiło z dniem 31
grudnia 2013 r., a więc przed dniem orzekania przez Sąd odwoławczy w tej sprawie.
Tymczasem, zgodnie z treścią interpretowanego przez Sąd Okręgowy art. 51
§ 2 k.k.s. karalność wykroczenia skarbowego ustaje z upływem 2 lat, ale nie od
czasu popełnienia wykroczenia, a od „zakończenia tego okresu”. Przepis art. 51 § 2
k.k.s. interpretowany wraz z zapisem z art. 51 § 1 k.k.s. oznacza, że termin
przedawnienia wykroczenia skarbowego należy obliczać w ten sposób, że w
sytuacji, w której w ciągu rocznego terminu od czasu popełnienia wykroczenia z § 1
wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, okres ten wydłuża się o dwa lata od
zakończenia okresu rocznego terminu. Innymi słowy jest to okres 3 lat od
popełnienia czynu. Taki stan prawny obowiązuje od czasu nowelizacji kodeksu
karnego skarbowego z dnia 28 lipca 2005 r. Zmieniono wówczas sposób obliczania
terminu przedawnienia wynikający z art. 51 § 1 i 2 k.k.s. licząc dodatkowe dwa lata,
o których mowa w § 2 nie od czasu popełnienia wykroczenia skarbowego, ale od
czasu zakończenia tego okresu, a więc rocznego okresu z § 1. Sąd Okręgowy,
przedstawiając w uzasadnieniu zaskarżonego kasacją wyroku tok swojego
rozumowania w tej kwestii zignorował zmianę treści omawianego przepisu,
powołując się jednocześnie na poglądy wyrażone w orzeczeniach bazujących na
nieaktualnym od 2005 r. brzmieniu art. 51 § 2 k.k.s.
W tym stanie rzeczy termin przedawnienia karalności wykroczenia
przypisanego D. C. upływa z dniem 31 grudnia 2014 r., a nie jak przyjął Sąd
Okręgowy rok wcześniej. Błąd sądu odwoławczego miał przy tym charakter rażący i
w sposób oczywisty wpłynął na treść zaskarżonego kasacją wyroku. Spowodowało
to konieczność wyeliminowania tego orzeczenia z obrotu prawnego, a więc
konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym, w trakcie
którego rozważy on zarzuty zawarte w apelacji D. C.
4