Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 47/14
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku R. K.
przy uczestnictwie J. K.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
.w dniu 26 listopada 2014 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 28 maja 2014 r.,
oddala zażalenie i zasądza od wnioskodawcy na rzecz
uczestniczki kwotę 1 800 (jeden tysiąc osiemset) zł tytułem
kosztów postępowania zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 28 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w K. w pierwszym
punkcie ustalił wartość przedmiotu zaskarżenia przez wnioskodawcę R. K. we
wniesionej przez niego skardze kasacyjnej od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 17 grudnia 2013 r. na kwotę 123 000 zł. W drugim punkcie odrzucił tę skargę,
uznając, że ze względu na zbyt niską (poniżej 150 000 zł) wartość przedmiotu
zaskarżenia wnioskodawcy nie przysługuje prawo zaskarżenia postanowienia z dnia
17 grudnia 2013 r. Wartość interesu majątkowego wnioskodawcy w zaskarżeniu
rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego zamyka się, zdaniem tego Sądu, w połowie sumy
wskazanej wcześniej jako wartość zaskarżenia apelacją (to znaczy kwoty 246 000 zł) i
wynosi 123 000 zł.
W zażaleniu wnioskodawca domagał się uchylenia postanowienia
o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Zarzucił naruszenie art. 5191
§ 1 i 4 k.p.c. oraz art.
3986
§ 2 k.p.c., wniósł także o dokonanie kontroli prawidłowości ustalenia przez
Sąd Okręgowy wartości przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 2 k.p.c. w sprawach o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami skarga kasacyjna
od postanowień sądu drugiej instancji jest dopuszczalna, jeżeli wartość przedmiotu
zaskarżenia wynosi co najmniej 150 000 zł. W skardze kasacyjnej wnioskodawca
wskazał jako wartość przedmiotu zaskarżenia kwotę 310 000 zł, powołując się na
wadliwość ustalonego przez Sądy obu instancji składu majątku wspólnego, poprzez
niezaliczenie do niego prawa odrębnej własności lokalu i związanych z nim praw
do nieruchomości wspólnej i części wspólnych budynku przy ul. Z., oraz poprzez
potraktowanie jako składnika tego majątku akcji pracowniczych nabytych
przez wnioskodawcę. Sąd Okręgowy wyjaśnił, że wartość przedmiotu zaskarżenia
ustalił mając na uwadze granice interesu majątkowego wnioskodawcy. Granice
te wyznaczył jako połowę wartości majątku, który powinien być objęty podziałem
i sprecyzował kwotowo odwołując się do sumy wskazanej przez wnioskodawcę
w apelacji, którą podzielił na pół. Taki sposób ustalenia wartości przedmiotu
3
zaskarżenia słusznie budzi zastrzeżenia wnioskodawcy, ponieważ w ogóle nie
odnosi się do przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego, to znaczy nie uwzględnia
wartości żądań wnioskodawcy objętych skargą kasacyjną. Jak zgodnie przyjmuje
się w orzecznictwie wartość przedmiotu zaskarżenia sprowadza się do wartości
konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego objętego
zaskarżeniem (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r.,
III CZ 98/02, OSNC 2004, nr 1, poz. 11). Oznaczenie wartości przedmiotu
zaskarżenia w sprawach o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności
majątkowej między małżonkami jest ściśle związane z wynikami postępowania
w tych sprawach. O wartości przedmiotu zaskarżenia nie przesądza ani łączna
wartość majątku, ani wartość udziału skarżącego. Wartość tę określa natomiast
zakres kwestionowanego rozstrzygnięcia (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 5 kwietnia 2002 r. II CZ 25/02, nie publ.; postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 19 lutego 275/13, nie publ.).
Mimo uchybień w zakresie prawidłowości kontroli wartości przedmiotu
zaskarżenia, postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, które jest przedmiotem
zażalenia, odpowiada jednak prawu.
Wnioskodawca wniósł skargę kasacyjną ograniczając zakres zaskarżenia do
punktu piątego postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 17 grudnia 2013 r.
W punkcie tym Sąd Okręgowy postanowił „oddalić w pozostałej części apelację
od postanowienia z dnia 7 lutego 2012 r.” Takie sformułowanie punktu piątego
nawiązywało do dokonanej w punkcie czwartym postanowienia zmiany orzeczenia
o kosztach zawartego w postanowieniu z dnia 7 lutego 2012 r. Przedmiot orzekania
w postanowieniu z dnia 7 lutego 2012 r. był ograniczony w stosunku do przedmiotu
sprawy o podział majątku jako całości, ponieważ wcześniej, postanowieniem
wstępnym z dnia 21 października 2009 r. Sąd Rejonowy ustalił, że w skład majątku
podlegającego podziałowi nie wchodzi prawo do odrębnego lokalu mieszkalnego
i związane z nim prawa do gruntu i części wspólnych budynku przy ul. Z.
Wnioskodawca wprawdzie złożył wniosek o przywrócenie mu terminu do
zaskarżenia apelacją tego postanowienia, jednak w postanowieniu z dnia
17 grudnia 2013 r. Sąd Okręgowy wniosek ten oddalił i odrzucił apelację od
postanowienia wstępnego (punkty 2 i 3). Postanowienie o odrzuceniu apelacji
4
uprawomocniło się. W konsekwencji oddalenie apelacji, o którym stanowi punkt
piąty postanowienia z dnia 17 grudnia 2013 r. i który jest zaskarżany przez
wnioskodawcę, dotyczy rozstrzygnięcia o pozostałych objętych postępowaniem
składnikach majątkowych, z wyłączeniem całości praw do lokalu mieszkalnego
przy ul. Z. Zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty podważające prawidłowość
nieuwzględnienia w podziale praw do tego lokalu są więc bezprzedmiotowe
i nie mają znaczenia przy określaniu wartości przedmiotu zaskarżenia. Składniki
majątkowe objęte podziałem oszacowane zostały w postanowieniu działowym
z 7 lutego 2012 r. na 23 828 zł, z czego skarżący w skardze kwestionuje zaliczenie
do majątku podlegającego podziałowi kwoty 23 288 zł, domagając się jej
wyłączenia jako jego majątku osobistego. Wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną ogranicza się więc w rzeczywistości do kwoty 23 288 zł, a więc nie sięga
granicy przewidzianej w art. 5191
§ 2 k.p.c.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie
art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.
Na wniosek uczestniczki zawarty w odpowiedzi na skargę kasacyjną Sąd
Najwyższy orzekł o kosztach postępowania kasacyjnego na podstawie art. 98 § 1
i 3 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., art. 39821
k.p.c. w zw. z art.
13 § 2 k.p.c. oraz § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461).