Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 275/14
POSTANOWIENIE
Dnia 21 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Siuchniński
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 21 stycznia 2015 r.
sprawy W. O.
oskarżonego z art. 286 § 1 k.k.w. zw. z art. 12 k.k.
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 21 marca 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w K.
z dnia 7 sierpnia 2013 r.
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć
oskarżyciela posiłkowego – F.P.H.U. „F.”, Sp. j.
UZASADNIENIE
W. O., wyrokiem Sądu Rejonowego w K. z dnia 7 sierpnia 2013 r., został
uznany za winnego tego, że:
1. w okresie od 9.12.2005 r. do 21.01.2006 r. w Z., działając w krótkich
odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem firmę
P.H.U. „F.” w kwocie 164 525,79 zł za pomocą wprowadzenia jej w błąd w ten
sposób, że pobrał towar w postaci papieru toaletowego oraz ręczników
papierowych na podstawie faktur VAT wiedząc, że nie wywiąże się z zaciągniętych
zobowiązań, tj. przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., za które na
2
podstawie art. 286 § 1 k.k., przy zastosowaniu art. 33 § 2 k.k., wymierzono mu karę
roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 200 stawek
dziennych, przy określeniu wysokości jednej stawki na kwotę 20 złotych;
2. w okresie od lutego 2006 r. do 30.10.2006 r. w W., pełniąc funkcję
prezesa A. Sp. z o.o., nie zgłosił wniosku o ogłoszenie upadłości tej spółki pomimo
powstania warunków to uzasadniających, określonych w art. 11 ust 1 ustawy z dnia
28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, tj. przestępstwa z art. 586
k.s.h., za które na podstawie tego przepisu wymierzono mu karę 3 miesięcy
pozbawienia wolności.
Sąd Rejonowy w K., na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k., połączył
wymierzone W. O. kary pozbawienia wolności, orzekając w ich miejsce karę łączną
roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw.
z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 4 lat tytułem próby.
Od tego wyroku apelację wniósł oskarżony, podnosząc zarzuty obrazy
przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 k.p.k., art. 7
k.p.k., art. 6 k.p.k. w zw. z art. 32 § 2 k.p.k., art. 74 § 1 k.p.k. i art. 86 § 1 k.p.k. i
wnosząc o zmianę wyroku Sądu Rejonowego oraz uniewinnienie od zarzucanych
mu przestępstw, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Apelację wniósł także pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, wskazując na
naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k. i art. 415 § 5
k.p.k. w zw. z art. 46 k.k. oraz podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych,
mający wpływ na treść orzeczenia. Na podstawie tych zarzutów wniósł o zmianę
zaskarżonego wyroku w zakresie obowiązku naprawienia szkody lub obowiązków
związanych z zastosowaniem probacji, ewentualnie o uchylenie wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 21 marca 2014 r., zmienił zaskarżony
wyrok w ten sposób, że uniewinnił W. O. od pierwszego z zarzucanych mu
przestępstw, zaś w odniesieniu do drugiego, uchylił wyrok Sądu pierwszej instancji i
w tej części przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
3
Orzeczenie Sądu odwoławczego w części uniewinniającej R. O. od zarzutu
popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. zostało zaskarżone
kasacją pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, w której podniesiono zarzuty:
1. naruszenia prawa procesowego:
a) art. 433 § 2 k.p.k. przez zaniechanie wszechstronnego rozważenia zarzutów
zawartych w apelacji oskarżonego, w świetle argumentacji zawartej w uzasadnieniu
wyroku Sądu Rejonowego w K., a w konsekwencji uznanie, że apelacja ta w części
dotyczącej przypisania oskarżonemu popełnienia czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z
art. 12 k.k. jest zasadna,
b) art. 437 § 1 i 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. oraz art. 457 § 3 k.p.k. przez uznanie, że
zebrany w sprawie materiał dowodowy, wprawdzie odmiennie oceniony przez Sąd
pierwszej instancji, daje podstawy do zmiany tego wyroku w zaskarżonej części i
odmiennego orzeczenia co do istoty, mimo niewykazania, aby pierwszoinstancyjna
ocena dowodów była tak oczywiście wadliwa, iż bez naruszenia gwarancyjnej roli
reguły bezpośredniości i dwuinstancyjności możliwe jest dokonanie w
postępowaniu odwoławczym odmiennych ustaleń na podstawie tych samych
dowodów;
2. naruszenia prawa materialnego, tj. art. 286 § 1 k.k., przez jego niewłaściwą
interpretację, a w konsekwencji uznanie, że w postępowaniu oskarżonego brak jest
zachowań wyczerpujących przesłanki wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd w
celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Na podstawie tak sformułowanych zarzutów skarżący wniósł o uchylenie
wyroku Sądu drugiej instancji w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym
zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym.
Prokurator w odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako oczywiście
bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście bezzasadna.
Zarzut wadliwej kontroli instancyjnej nie może zasługiwać na uwzględnienie,
albowiem jego uzasadnienie sprowadza się wyłącznie do zaprezentowania
odmiennego stanowiska co do oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego
4
i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych. Należy podkreślić, że
przyczyną zmiany wyroku w części dotyczącej odpowiedzialności za przestępstwo
z art. 286 § 1 k.k. było ustalenie o braku oszukańczego zamiaru po stronie
oskarżonego. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie wykazał wadliwości
stanowiska Sądu odwoławczego w tym zakresie, a tylko taka argumentacja
mogłaby stanowić merytoryczną podstawę skutecznego zarzutu kasacyjnego.
Sąd odwoławczy, w wypadku gdy ustala brak znamienia strony podmiotowej
przestępstwa oszustwa powinien wydać wyrok uniewinniającego bez potrzeby
przekazywania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Trzeba zaznaczyć, że nie chodziło tu o wątpliwości co do oceny materiału
dowodowego, ale o biegunowo odmienne stanowisko dotyczące strony
podmiotowej zarzucanego przestępstwa. Lektura uzasadnienia wyroku Sądu ad
quem prowadzi do wniosku, że dokonana przez ten Sąd ocena nie była dowolna i
mieściła się w granicach wyznaczonych przez treść art. 7 k.p.k., a argumentacja w
tym zakresie została szczegółowo zaprezentowana w części motywacyjnej wyroku.
Skarżący na poparcie swego zarzutu kwestionuje ocenę dowodów przeprowadzoną
przez Sąd drugiej instancji, nie wykazując jednak nielogiczności lub luk w
rozumowaniu zaprezentowanym w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia o takim
ciężarze, że przekonywałyby one o dowolności ustaleń, jakie legły u podstaw
zaskarżonego kasacją orzeczenia.
Niezasadny jest wobec tego zarzut obrazy prawa materialnego. Chociaż
pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego obszernie przytoczył poglądy przedstawicieli
nauki prawa karnego i orzecznictwa na temat przestępstwa oszustwa, to nie
wykazał, w jaki sposób miałyby one mieć przełożenie na poparcie zarzutu
kasacyjnego. Samo stwierdzenie, że „Sąd Okręgowy nie miał na uwadze kwestii
wynikających z przytoczonych wyżej orzeczeń” (s. 8 kasacji) oraz wyrażenie
ogólnego poglądu, iż wywód tego Sądu dotknięty jest daleko idącymi
sprzecznościami oraz jest niespójny, w żadnej mierze nie może być uznany za
merytoryczną argumentację, wskazującą na zasadność kasacji. Zresztą w sprawie
w ogóle nie powstaje problem prawidłowej subsumpcji, a tylko problem oceny
poprawności, w rozumieniu art. 7 k.p.k., dokonanych przez Sąd odwoławczy
5
ustaleń faktycznych odnośnie do strony podmiotowej zarzucanych oskarżonemu
przestępstw.
Wobec niestwierdzenia przesłanek, o których mowa w art. 439 § 1 k.p.k.,
należało zatem oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną. O kosztach
postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art.
518 k.p.k.