Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 400/14
POSTANOWIENIE
Dnia 28 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 28 stycznia 2015 r.,
sprawy W. T.
skazanego z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii i innych
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 23 maja 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w D.
z dnia 23 stycznia 2014 r.,
p o s t a n o w i ł
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2) obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w D. wyrokiem z dnia 23 stycznia 2014 r., uznał W. T. za
winnego tego, że:
I. w dniu 2 maja 2012 r., w S., wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r., o
przeciwdziałaniu narkomanii posiadał środki odurzające w postaci marihuany o
wadze 40, 55 grama netto oraz środki psychotropowe w postaci amfetaminy o
wadze 53, 72 grama netto i za to na podstawie art. 62 ust. 2 tej ustawy skazał
oskarżonego na karę roku pozbawienia wolności,
2
II. w dniu 2 maja 2012 r. w S. na drodze krajowej nr 94, znajdując się pod wpływem
środka odurzającego, prowadził pojazd mechaniczny marki VW Passat i za to na
podstawie art. 178a § 1 k.k. skazał oskarżonego na karę roku pozbawienia
wolności.
Następnie Sąd na podstawie art. 85 i 86 § 1 k.k. orzekł karę łączną roku i 6
miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł środek karny
zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na 5 lat, orzekł o świadczeniu
pieniężnym oraz rozstrzygnął o dowodach rzeczowych i kosztach.
Wyrokiem z dnia 23 maja 2014 r., Sąd Okręgowy w K., po rozpoznaniu
apelacji obrońcy oskarżonego, zarzucającej obrazę przepisów postępowania,
skutkującą błędami w ustaleniach faktycznych i obrazę prawa materialnego,
polegającą na nieustalaniu rzeczywistej ilości substancji odurzających lub
psychotropowych w posiadanych przez oskarżonego suszu roślinnym i białym
proszku, uniemożliwiającym stwierdzenie, że oskarżony posiadał znaczną ilość
narkotyków, o której mowa w z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii i swym działaniem wypełnił znamiona czynu
zabronionego stypizowanego w przywołanej ustawie, oraz „z ostrożności
procesowej” rażącą niewspółmierność kary, po czym wnoszącej o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego
rozpoznania, zmienił ten wyrok przez: przyjęcie w pkt I, że oskarżony posiadał
marihuanę o wadze 38, 42 grama netto oraz amfetaminę w postaci soli o wadze 51,
84 grama netto, obniżenie kary łącznej do roku pozbawienia wolności i uchylenie
orzeczenia o świadczeniu pieniężnym, zaś w pozostałej części utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok.
W kasacji od tego wyroku obrońca skazanego zarzucił rażące naruszenie
prawa, mogące mieć wpływ na treść orzeczenia, a to obrazę przepisów prawa
procesowego:
1) „art. 167 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. w zw. z art. 410
k.p.k. poprzez ich niezastosowanie i nieprzeprowadzenie z urzędu dowodu z
opinii fizyko - chemicznej, względnie dowodu z opinii uzupełniającej, na
okoliczność ustalenia rzeczywistej zawartości substancji odurzających lub
psychotropowych w posiadanych przez oskarżonego suszu roślinnym i białym
3
proszku oraz ustalenia ilości pojedynczej dawki - wyodrębnionej z
zatrzymanego suszu oraz białego proszku - koniecznej do odurzenia osoby
uzależnionej od środków odurzających i psychotropowych, a w konsekwencji
sformułowanie przez Sądy orzekające w sprawie wniosków, dla których
wyrażenia niezbędne jest stwierdzenie okoliczności wymagających wiedzy
specjalnej bez zasięgnięcia stosownej opinii biegłych, co skutkowało
bezzasadnym, niepopartym wiedzą specjalistyczną ustaleniem przez Sąd
Okręgowy, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona czynu
stypizowanego w art. 62 ust 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii poprzez
posiadane środków odurzających lub psychotropowych w znacznych
ilościach, podczas gdy ustalenia determinujące kwalifikację zarzucanego
oskarżonemu czynu powinny obejmować nie tylko kryteria ilościowe
posiadanych środków, ale również ustalenia co do stopnia toksyczności oraz
rodzaju narkotyków z rozróżnieniem na narkotyki miękkie oraz twarde.
Dokonanie ustaleń rzutujących na kwalifikację prawną czynu wyłącznie w
oparciu o niepełną opinię fizyko - chemiczną, przedmiotem której było jedynie
stwierdzenie czy zabezpieczony w dniu 2 maja 2012 r. w S. w samochodzie
należącym do W. T. materiał dowodowy w postaci suszu roślinnego i białego
proszku stanowi substancję psychotropową lub środek odurzający w
rozumieniu ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii bez
jednoczesnego ustalenia stopnia toksyczności, to jest rzeczywistej zawartości
substancji odurzających lub psychotropowych w posiadanych przez
oskarżonego substancjach w przeliczeniu na ilość działek, skutkowało w
konsekwencji przypisaniem oskarżonemu sprawstwa czynu, którego się nie
dopuścił”;
2) „art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k. poprzez ich niewłaściwe
zastosowanie przejawiające się nierozpoznaniem wszystkich zarzutów
podniesionych w apelacji, w tym zarzutu obrazy prawa procesowego mającej
wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 i 410 k.p.k., polegającej na nie daniu wiary
wyjaśnieniom oskarżonego przy jednoczesnym braku dowodów przeciwnych”;
3) „rażącą niewspółmierność kary, poprzez wymierzenie skazanemu kary rażąco
surowej, tj. bezwzględnej kary pozbawienia wolności w wymiarze jednego roku,
4
nieuwzględniającej dyrektyw wymiaru kary ujętych w art. 53 k.k., jak i
okoliczności przemawiającej na korzyść skazanego, w tym stanowiących
podstawę do orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem.”
Skarżący wniósł o uchylenie obu wyroków i przekazanie sprawy Sądowi I
instancji do ponownego rozpoznania .
Prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako
oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy ważył, co następuje.
1) nadzwyczajny środek zaskarżenia w postaci kasacji został przywrócony do
polskiej procedury karnej w 1995 r. (rozdział 47 Kodeksu postępowania karnego z
1969 r.) Przepis art. 463a § 1 zd. drugie tego Kodeksu już wówczas stanowił, że
kasacja nie może być wniesiona z powodu niewspółmierności kary. Wyłączenie to
zostało powtórzone w art. 523 § 1 in fine obowiązującego Kodeksu postępowania
karnego z 1997 r. Zatem od prawie 20 lat niedopuszczalne jest podnoszenie w
kasacji zarzutu niewspółmierności kary, jeżeli – jak w tej sprawie - nie wykaże się,
że jest ona skutkiem rażącego naruszenia prawa,
2) zarzut naruszenia art. 433 § 2 k.p.k. i 457 § 3 k.p.k. został odniesiony do
rozstrzygnięcia Sądu odwoławczego co do czynu z pkt II. Jest on nieprawdziwy,
ponieważ pomija wywód tego Sądu zawarty na s. 4 - 5 jego uzasadnienia. Kasacja
przedstawiając własną ocenę wybranych dowodów, pomijającą pierwsze
wyjaśnienia oskarżonego, nie wzięła również pod uwagę, że zadaniem Sądu
odwoławczego było sprawdzenie, czy Sąd I instancji nie obraził wskazanych w
apelacji przepisów, nie zaś danie wiary z naruszeniem tych przepisów zmienionym
wyjaśnieniom,
3) obrońca oskarżonego, obecny na rozprawie głównej, w toku składania
uzupełniającej opinii przez biegłego D. H. (k. 290-291) ani później nie wnosił o
wydanie przez niego uzupełniającej pisemnej opinii. Obrońca nie postulował też
wówczas ani później (w tym, w apelacji czy na rozprawie odwoławczej) o
dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego. Brak aktywności obrońcy w tym
kierunku nie może czynić obecnie zasadnym zarzutu nieprzeprowadzenia przez
Sąd odwoławczy z urzędu takiego dowodu, czyli – naruszenia art. 167 k.p.k. Nie
5
jest obowiązkiem Sądu działać za stronę, gdy ma ona wykwalifikowanego
pełnomocnika (adwokata albo radcę prawnego), a nie zachodzi obawa postąpienia
wbrew zasadzie określonej w art. 2 § 2 k.p.k.
W tej sprawie obawa taka nie wystąpiła. Znamię „znacznej ilości” wskazane
m.in. w art. 62 ust. 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
zostaje wypełnione taką ilością środków odurzających lub substancji
psychotropowych, które mogą jednorazowo zaspokoić potrzeby co najmniej
kilkudziesięciu osób uzależnionych (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
23 września 2009 r., I KZP 10/09 – OSNKW 2009, z. 10, poz. 84 i inne judykaty SN
zajmujące analogiczne stanowisko). Zakwestionowana marihuana nawet w ilości
przyjętej przez Sąd odwoławczy (omyłkowo na korzyść oskarżonego, jak trafnie
wskazano w odpowiedzi na kasację) nie zawierała żadnych domieszek. Trafnie
przyjął również Sąd Okręgowy, bazując na wiedzy powszechnej wynikającej
również z innych rozpoznawanych spraw, że 1 gram marihuany stanowi 1 porcję
(„działkę”). Zatem ponad 38 gram marihuany może jednorazowo zaspokoić
potrzeby kilkudziesięciu osób uzależnionych. Już więc posiadanie tego środka
odurzającego realizowało znamiona art. 62 ust. 2 u.p.n. Oskarżony posiadał
również amfetaminę w mieszaninie zawierającej m.in. kofeinę. Jest jednak
oczywistym (wiedza notoryjna), że przedmiotem m. in. posiadania nie jest
amfetamina w czystej postaci. Przeznaczona na własny użytek również występuje
w mieszaninie. Nawet jeżeli występowały w niej inne substancje w ilości
przeważającej, to i tak amfetamina zwiększała ilość niewątpliwie wykazaną jako
„znaczną” w rozumieniu art. 62 ust. 2 u.p.n. Zatem nieprzeprowadzenie
postulowanego dowodu, który – jak wspomniano - wcześniej nie był zgłoszony
przez obrońcę mimo istnienia wielokrotnie takiej możliwości, nie miało istotnego
wpływu na treść zaskarżonego wyroku.
Z przytoczonych względów uznano kasację za oczywiście bezzasadną.