Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 108/14
POSTANOWIENIE
Dnia 5 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M. K., M. N., K. A., M. I. Spółki z o.o. w T., P. Spółki z o.o.
w W., M. Spółka z o.o. Spółki Komandytowej w W., M. P. E.W. M. Spółki Jawnej w
W.
przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji S.A.
w W.
o ustalenie i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 lutego 2015 r.,
zażalenia strony powodowej K. A.,M. N., M. I. Spółka z o.o. w T., P. Spółka z o.o. w
W., M. Spółka z o.o. Spółka Komandytowa w W. i M. P. E.W. M. Spółka Jawna w
W. na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 29 sierpnia 2014 r.,
1) oddala zażalenie,
2) obciąża skarżących kosztami postępowania zażaleniowego
na rzecz strony pozwanej, pozostawiając szczegółowe wyliczenie
tych kosztów Sądowi Okręgowemu w W.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2014 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił
skargę kasacyjną powodów M. N., K. A., M. I. Spółki z o.o. w T., P. Spółki z o.o. w
W., M. Spółka z o.o. Spółki Komandytowej w W. i M. P. E.W. M. Spółki Jawnej w W.
od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 17 kwietnia 2014 r. Podstawą prawną
odrzucenia skargi był art. 3982
§ 1 k.p.c. ze względu na to, że pomiędzy powodami
zachodzi współuczestnictwo formalne i wartość przedmiotu zaskarżenia oblicza się
oddzielnie dla każdego ze współuczestników, a to oznacza w niniejszej sprawie, iż
wartość ta jest odnośnie do każdego z powodów niższa od 50 000 złotych.
W zażaleniu powodowie zarzucili zaskarżonemu postanowieniu naruszenie
art. 72 § 1, 73 § 2 i art. 3986
w związku z art. 3982
§ 1 k.p.c. przez wadliwe
przyjęcie zachodzenia w sprawie współuczestnictwa formalnego powodów zamiast
współuczestnictwa materialnego jednolitego i nieuznania wartości przedmiotu
zaskarżenia skargą kasacyjną w kwocie 163 976 złotych. Skarżący wnieśli
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i nadanie biegu skardze kasacyjnej
w stosunku do wszystkich powodów oraz zasądzenie kosztów. W odpowiedzi na
zażalenie pozwane Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. w W.
wniosło o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c. kilka osób może w jednej sprawie
występować w roli powodów lub pozwanych, jeżeli przedmiot sporu stanowią prawa
i obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej
(współuczestnictwo materialne), a zgodnie z art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. kilka osób może
w jednej sprawie występować w roli powodów lub pozwanych, jeżeli przedmiot
sporu stanowią roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na
jednakowej podstawie faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest
uzasadniona dla każdego z roszczeń lub zobowiązań z osobna, jako też dla
wszystkich wspólnie (współuczestnictwo formalne).
Z ustalonych okoliczności w niniejszej sprawie wynika, że występuje w niej
współuczestnictwo formalne powodów, z których każdy jest zobowiązany
samodzielnie do świadczenia przypisanej mu kwoty na podstawie umów, których
ważność powodowie podważają. Nie odpowiadają oni ani wzajemnie względem
3
siebie, ani solidarnie i nie występuje podstawa prawna, z której wynikałoby ich
łączne zobowiązanie w kwocie wskazanej w skardze kasacyjnej. Kwota ta stanowi
tylko sumę zobowiązań należną pozwanemu na podstawie kwestionowanych umów,
zawierających zobowiązania każdego z powodów z osobna. Wbrew twierdzeniom
powodów w zażaleniu, o materialnym i jednolitym współuczestnictwie nie stanowią
postanowienia umów łączących ich z pozwanym, nie mają oni także ani wspólnych
zobowiązań, ani wspólnych praw względem pozwanego.
Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, znajdującego
poparcie w doktrynie, w razie współuczestnictwa formalnego dochodzi do łącznego
rozpoznania podobnych spraw, opartych na jednakowej podstawie faktycznej
i prawnej, ale względem siebie samodzielnych. Dlatego w takim wypadku wartość
przedmiotu sporu oraz wartość zaskarżenia orzeczenia oblicza się oddzielnie dla
każdej z tak połączonych spraw, a nie stanowi o niej suma poszczególnych
roszczeń lub ogólna kwota zaskarżenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 15 kwietnia 1997 r., I CKN 154/97, nie publ.). W rozpoznawanej sprawie nie
występuje więc ani współuczestnictwo materialne, ani nie są spełnione powoływane
w zażaleniu przesłanki współuczestnictwa materialnego jednolitego (art. 73 § 2
k.p.c.). Jest tak tym bardziej, że już wnosząc pozew powodowie odrębnie uiszczali
opłaty należne od każdego z nich w związku z wartością przedmiotu sporu, równą
kwocie obciążającej każdego z powodów w kwestionowanych umowach. Ponadto
sami oświadczyli to w pozwie, co potwierdził Sąd Okręgowy w uzasadnieniu
zaskarżonego postanowienia. Wartość ta w odniesieniu do każdego z powodów
jest niższa od kwoty minimalnej, od której przysługuje wniesienie skargi kasacyjnej
na podstawie art. 3982
§ 1 k.p.c.
Z tych względów na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
należało zażalenie oddalić, rozstrzygając o kosztach postępowania kasacyjnego na
podstawie art. 98 w związku z art. 391 § 1, art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c.,
z pozostawieniem szczegółowego ich obliczenia Sądowi Okręgowemu.
4