Sygn. akt IV CZ 113/14
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Kopalni Kruszywa K. Spółki Jawnej
w W.
przeciwko W. S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 lutego 2015 r.,
zażalenia pozwanego
na wyrok Sądu Okręgowego w O.
z dnia 15 października 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok, pozostawiając rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania zażaleniowego w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w O. oddalił powództwo
Kopalni Kruszywa K. sp. j. w W. o zasądzenie od pozwanego W. S. kwoty 44.200 zł
z ustawowymi odsetkami od dnia 24 maja 2011 r. do dnia zapłaty. Powód domagał
się zapłaty wynagrodzenia za usługi wykonane w ramach łączącej strony umowy,
objętego wymienionymi w pozwie fakturami VAT. Sąd pierwszej instancji ustalił, że
pozwany zapłacił należność wynikającą z faktury VAT nr …/11, w pozostałym
zakresie uwzględnił zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony przez
pozwanego na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2014 roku. Po rozpoznaniu apelacji
powoda Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 15 października 2014 r. uchylił zaskarżony
wyrok w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego
rozpoznania z powodu stwierdzonej z urzędu nieważności postępowania. Sąd
Okręgowy wskazał, że ani powód ani jego pełnomocnik nie uczestniczyli w
rozprawie w dniu 18 kwietnia 2014 roku, w toku której pozwany podniósł zarzut
przedawnienia roszczeń, co skutkowało pozbawieniem powoda możności obrony
jego praw (art. 379 punkt 5 k.p.c.).
W zażaleniu pozwany zarzucił naruszenie art. 386 § 2 w związku z art. 379 pkt
5 k.p.c. i domagał się uchylenia wyroku Sądu drugiej instancji.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
W świetle art. 3941
§ 11
k.p.c., w razie uchylenia przez sąd drugiej instancji
wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania
przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego. Przy rozpoznawaniu tego środka
odwoławczego badaniu podlega, czy sąd drugiej instancji dopuścił się błędu
przy kwalifikowaniu określonej sytuacji procesowej jako odpowiadającej powołanej
w orzeczeniu kasatoryjnym podstawie uchylenia. Trafny jest zarzut naruszenia art.
386 § 2 w związku z art. 379 punkt 5 k.p.c., albowiem w postępowaniu
przed Sądem Rejonowym nie doszło do pozbawienia powoda możności obrony
jego praw. Ta przesłanka nieważności postępowania zachodzi, gdy w wyniku
wadliwych czynności procesowych sądu lub strony przeciwnej strona nie mogła
brać i nie brała udziału nie tylko w toku całego postępowania, ale także w jego
3
istotnej części, przy czym chodzi o całkowite faktyczne pozbawienie możności
obrony (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2002 r., II CKN
399/01, nie publ., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1974 r., II CR 155/74,
OSP 1975, nr 3, poz. 66). W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja nie miała
miejsca, ponieważ powód i jego pełnomocnik nie stawili się, mimo prawidłowego
zawiadomienia (k. 47, 70 akt), na rozprawę w dniu 18 kwietnia 2014 roku, na której
pozwany zgłosił zarzut przedawnienia roszczeń objętych pozwem, uwzględniony
przez Sąd pierwszej instancji. Nie wystąpiła żadna z przewidzianych przepisami
k.p.c. podstaw do odroczenia rozprawy. Powód wniósł apelację kwestionującą
uwzględnienie zarzutu przedawnienia dochodzonych roszczeń. Wbrew stanowisku
Sądu Okręgowego, nie doszło do naruszenia przysługujących powodowi gwarancji
procesowych, skutkujących nieważnością postępowania przed Sądem pierwszej
instancji, nie było więc podstaw do uchylenia z tej przyczyny zaskarżonego wyroku
Sądu Rejonowego.
Ze wskazanych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39815
§ 1 w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).