III CZ 2/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-03-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 2/15
POSTANOWIENIE
Dnia 19 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z wniosku Z. K.
przy uczestnictwie Zakładu S. S. K. sp. j.
w likwidacji w M.
o odwołanie likwidatora i powołanie innego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 lutego 2015 r.,
zażalenie likwidatora Spółki Zakładu S. S. K. sp. j. w likwidacji – B. K.
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 3 listopada 2014 r.
oddala zażalenie; zasądza od B. K. na rzecz wnioskodawcy
120 (sto dwadzieścia) zł kosztów zastępstwa prawnego w
postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 3 listopada 2014 r. odrzucił
skargę kasacyjną uczestnika Zakładu S. S. K. Spółki Jawnej w likwidacji od
postanowienia tego Sądu z dnia 14 maja 2014 r. jako niedopuszczalną.
W uzasadnieniu wskazał, że skarga kasacyjna nie przysługuje
od postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie odwołania likwidatorów
spółki i powołania innych, a postępowanie w przedmiocie zmiany likwidatora
prowadzone przez sąd rejestrowy jest postępowaniem rejestrowym w rozumieniu
art. 5191
§ 3 k.p.c. i tylko w sytuacjach tam przewidzianych możliwe jest wniesienie
skargi kasacyjnej.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zarzucił naruszenie art. 5191
§ 1
i 3 k.p.c. i wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania.
W odpowiedzi na zażalenie uczestnika postępowania, wnioskodawca wniósł
o jego oddalenie i zasądzenie kosztów, według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c. od wydanego przez sąd drugiej instancji
postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie
odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie
w sprawie - w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego -
przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej.
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury, określenie w art. 5191
k.p.c.
rodzaju spraw, w których przysługuje lub nie przysługuje skarga kasacyjna
nawiązuje bezpośrednio do systematyki spraw poddanych rozpoznaniu
w postępowaniu nieprocesowym w poszczególnych działach części pierwszej,
księgi drugiej, tytułu II k.p.c. Przez określenie według rodzaju sprawy, w których
przysługuje skarga kasacyjna, należy zatem rozumieć sprawy odpowiadające tej
systematyce (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia
2014 r., II CZ 116/13, nie publ.). Wskazany przepis dopuszcza skargę kasacyjną
od postanowienia co do istoty kończącego postępowanie w sprawie z zakresu
prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego, chyba że przepis szczególny
3
stanowi inaczej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2013 r. I CZ
74/13, OSNC 2014, Nr 2, poz. 19).
Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy dotyczącej odwołania
likwidatora i powołania innego w pierwszej kolejności należy wskazać, że jeżeli nie
wchodzi w grę odwołanie likwidatorów spółki w drodze uchwały wspólników, do
odwołania likwidatorów i mianowania innych powołany jest sąd rejestrowy. Sąd
rejestrowy prowadzi m.in. rejestr handlowy i postanawia o dokonaniu w tym
rejestrze odpowiednich wpisów lub o ich wykreśleniu. Do sądu rejestrowego należy
też prowadzenie innych spraw dotyczących podmiotu wpisanego do rejestru,
nie związanych bezpośrednio z dokonaniem wpisu lub jego wykreśleniem
w rejestrze. W doktrynie ten zakres działalności sądu rejestrowego określa się jako
sprawowanie przez ten sąd funkcji nadzorczych nad podmiotami wpisanymi
do rejestru i funkcji pomocniczych. W jego ramach mieści się m.in. odwoływanie
z ważnych powodów likwidatorów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
i mianowanie innych (art. 276 § 4 k.s.h. por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 stycznia 2000 r. I CZ 208/99, OSNC 2000, nr 6, poz. 122).
Z dniem 1 lipca 2000 r., a więc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia
24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy
o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr
48, poz. 554), przepis art. 5191
k.p.c. otrzymał nowe brzmienie, natomiast od dnia
1 stycznia 2001 r., gdy weszła w życie ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r.
o Krajowym Rejestrze Sądowym (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze
zm.), w kodeksie postępowania cywilnego w części pierwszej, księdze drugiej,
tytule II zamieszczony został nowy dział VI(1) pt. „Postępowanie rejestrowe”
zawierający art. 6941
– 6948
. W świetle tych przepisów obecnie odróżnia się
postępowanie przed sądem rejestrowym od postępowania rejestrowego. Zgodnie
z art. 6941
k.p.c., postępowanie rejestrowe, w rozumieniu powyższych przepisów,
to tylko postępowanie w sprawach o wpis (wykreślenie) w Krajowym Rejestrze
Sądowym (§ 1) i odpowiednio postępowanie o wpis (wykreślenie) w innych
rejestrach prowadzonych przez sądy (§ 2). Nie jest natomiast postępowaniem
rejestrowym, postępowanie prowadzone wprawdzie przed sądem rejestrowym, ale
4
nie dotyczące wpisu ani wykreślenia z rejestru lecz tzw. czynności pomocniczych
i nadzorczych należących do tego sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 15 kwietnia 2010 r. V CSK 409/09, LEX nr 584779).
O dopuszczalności skargi kasacyjnej w postępowaniu rejestrowym
przesądza art. 5191
§ 3 k.p.c. Zgodnie z jego treścią, w takim postępowaniu skarga
kasacyjna przysługuje jedynie od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie
wpisu lub wykreślenia z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji, przez co
należy rozumieć wpis ujawniający w rejestrze podmiot podlegający rejestracji
(wpis pierwotny, pierwszy) oraz wpis usuwający z tego rejestru podmiot tamże
ujawniony na podstawie wpisu pierwotnego. O możliwości zaskarżenia decyduje
więc nie zakres pojęcia "postępowanie rejestrowe", ale przedmiot rozstrzygnięcia
wydanego w takim postępowaniu. W konsekwencji należy uznać, że przedmiotowa
sprawa nie jest objęta zakresem przedmiotowym wynikającym z art. 5191
§ 3 k.p.c.
i nie podlega kontroli kasacyjnej (zob. odpowiednio postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 6 stycznia 2000 r., sygn. akt I CZ 208/1999, Lex nr 393849).
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
O kosztach postępowania zażaleniowego, na wniosek zawarty w odpowiedzi
na zażalenie, orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 391 § 1, art. 39821
i art.
3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 19 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z wniosku Z. K.
przy uczestnictwie Zakładu S. S. K. sp. j.
w likwidacji w M.
o odwołanie likwidatora i powołanie innego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 lutego 2015 r.,
zażalenie likwidatora Spółki Zakładu S. S. K. sp. j. w likwidacji – B. K.
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 3 listopada 2014 r.
oddala zażalenie; zasądza od B. K. na rzecz wnioskodawcy
120 (sto dwadzieścia) zł kosztów zastępstwa prawnego w
postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 3 listopada 2014 r. odrzucił
skargę kasacyjną uczestnika Zakładu S. S. K. Spółki Jawnej w likwidacji od
postanowienia tego Sądu z dnia 14 maja 2014 r. jako niedopuszczalną.
W uzasadnieniu wskazał, że skarga kasacyjna nie przysługuje
od postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie odwołania likwidatorów
spółki i powołania innych, a postępowanie w przedmiocie zmiany likwidatora
prowadzone przez sąd rejestrowy jest postępowaniem rejestrowym w rozumieniu
art. 5191
§ 3 k.p.c. i tylko w sytuacjach tam przewidzianych możliwe jest wniesienie
skargi kasacyjnej.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zarzucił naruszenie art. 5191
§ 1
i 3 k.p.c. i wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania.
W odpowiedzi na zażalenie uczestnika postępowania, wnioskodawca wniósł
o jego oddalenie i zasądzenie kosztów, według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c. od wydanego przez sąd drugiej instancji
postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie
odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie
w sprawie - w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego -
przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej.
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury, określenie w art. 5191
k.p.c.
rodzaju spraw, w których przysługuje lub nie przysługuje skarga kasacyjna
nawiązuje bezpośrednio do systematyki spraw poddanych rozpoznaniu
w postępowaniu nieprocesowym w poszczególnych działach części pierwszej,
księgi drugiej, tytułu II k.p.c. Przez określenie według rodzaju sprawy, w których
przysługuje skarga kasacyjna, należy zatem rozumieć sprawy odpowiadające tej
systematyce (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia
2014 r., II CZ 116/13, nie publ.). Wskazany przepis dopuszcza skargę kasacyjną
od postanowienia co do istoty kończącego postępowanie w sprawie z zakresu
prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego, chyba że przepis szczególny
3
stanowi inaczej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2013 r. I CZ
74/13, OSNC 2014, Nr 2, poz. 19).
Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy dotyczącej odwołania
likwidatora i powołania innego w pierwszej kolejności należy wskazać, że jeżeli nie
wchodzi w grę odwołanie likwidatorów spółki w drodze uchwały wspólników, do
odwołania likwidatorów i mianowania innych powołany jest sąd rejestrowy. Sąd
rejestrowy prowadzi m.in. rejestr handlowy i postanawia o dokonaniu w tym
rejestrze odpowiednich wpisów lub o ich wykreśleniu. Do sądu rejestrowego należy
też prowadzenie innych spraw dotyczących podmiotu wpisanego do rejestru,
nie związanych bezpośrednio z dokonaniem wpisu lub jego wykreśleniem
w rejestrze. W doktrynie ten zakres działalności sądu rejestrowego określa się jako
sprawowanie przez ten sąd funkcji nadzorczych nad podmiotami wpisanymi
do rejestru i funkcji pomocniczych. W jego ramach mieści się m.in. odwoływanie
z ważnych powodów likwidatorów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
i mianowanie innych (art. 276 § 4 k.s.h. por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 stycznia 2000 r. I CZ 208/99, OSNC 2000, nr 6, poz. 122).
Z dniem 1 lipca 2000 r., a więc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia
24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy
o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr
48, poz. 554), przepis art. 5191
k.p.c. otrzymał nowe brzmienie, natomiast od dnia
1 stycznia 2001 r., gdy weszła w życie ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r.
o Krajowym Rejestrze Sądowym (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze
zm.), w kodeksie postępowania cywilnego w części pierwszej, księdze drugiej,
tytule II zamieszczony został nowy dział VI(1) pt. „Postępowanie rejestrowe”
zawierający art. 6941
– 6948
. W świetle tych przepisów obecnie odróżnia się
postępowanie przed sądem rejestrowym od postępowania rejestrowego. Zgodnie
z art. 6941
k.p.c., postępowanie rejestrowe, w rozumieniu powyższych przepisów,
to tylko postępowanie w sprawach o wpis (wykreślenie) w Krajowym Rejestrze
Sądowym (§ 1) i odpowiednio postępowanie o wpis (wykreślenie) w innych
rejestrach prowadzonych przez sądy (§ 2). Nie jest natomiast postępowaniem
rejestrowym, postępowanie prowadzone wprawdzie przed sądem rejestrowym, ale
4
nie dotyczące wpisu ani wykreślenia z rejestru lecz tzw. czynności pomocniczych
i nadzorczych należących do tego sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 15 kwietnia 2010 r. V CSK 409/09, LEX nr 584779).
O dopuszczalności skargi kasacyjnej w postępowaniu rejestrowym
przesądza art. 5191
§ 3 k.p.c. Zgodnie z jego treścią, w takim postępowaniu skarga
kasacyjna przysługuje jedynie od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie
wpisu lub wykreślenia z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji, przez co
należy rozumieć wpis ujawniający w rejestrze podmiot podlegający rejestracji
(wpis pierwotny, pierwszy) oraz wpis usuwający z tego rejestru podmiot tamże
ujawniony na podstawie wpisu pierwotnego. O możliwości zaskarżenia decyduje
więc nie zakres pojęcia "postępowanie rejestrowe", ale przedmiot rozstrzygnięcia
wydanego w takim postępowaniu. W konsekwencji należy uznać, że przedmiotowa
sprawa nie jest objęta zakresem przedmiotowym wynikającym z art. 5191
§ 3 k.p.c.
i nie podlega kontroli kasacyjnej (zob. odpowiednio postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 6 stycznia 2000 r., sygn. akt I CZ 208/1999, Lex nr 393849).
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
O kosztach postępowania zażaleniowego, na wniosek zawarty w odpowiedzi
na zażalenie, orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 391 § 1, art. 39821
i art.
3941
§ 3 k.p.c.