III CZ 3/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-05-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 3/15
POSTANOWIENIE
Dnia 19 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku C. Ś.
przy uczestnictwie K. Ś.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 lutego 2015 r.,
zażalenia uczestniczki
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 12 listopada 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 12 listopada 2014 r. odrzucił
skargę kasacyjną uczestniczki postępowania od postanowienia Sądu Okręgowego
w K. z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie o podział majątku wspólnego. Podkreślił, że w
apelacji K. Ś. od postanowienia Sądu Rejonowego w K. z dnia 31 grudnia 2013 r.
wartość przedmiotu zaskarżenia została wskazana na kwotę 193.876 zł, co
odpowiadało wartości majątku podlegającego podziałowi, chociaż apelacja
dotyczyła dopłaty w kwocie 84.782,78 zł, zapłaty na rzecz wnioskodawcy kwoty
33.084,50 zł oraz błędnego rozliczenia nakładów uczestniczki na majątek wspólny.
Jeżeli zatem K. Ś. kwestionuje prawidłowość rozliczenia nakładu wnioskodawcy na
majątek wspólny, to zarzut ten dotyczy kwoty 33.084,50 zł. Z kolei, jeżeli skarżąca
uważa, iż wspólne mieszkanie zostało w całości nabyte z jej majątku osobistego, to
w istocie kwestionuje zasądzenie od niej na rzecz C. Ś. dopłaty w kwocie 84.782,78
zł. Wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi zatem 117.867,28 zł, czyli jest niższa
od przewidzianej w art. 5191
§ 2 k.p.c.
Uczestniczka postępowania wniosła zażalenie na postanowienie Sądu
Okręgowego, zarzucając naruszenie art. 5191
§ 2 w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c.
Podkreśliła, że w skardze kasacyjnej podniosła przede wszystkim zarzut
naruszenia przepisów postępowania, mianowicie 328 § 2 k.p.c. Istotą tego zarzutu
jest kwestionowanie zaliczenia przez sądy orzekające w sprawie niniejszej
mieszkania będącego przedmiotem sprawy do majątku dorobkowego, podczas gdy,
zdaniem uczestniczki postępowania, lokal mieszkalny został w całości
sfinansowany z majątku odrębnego K. Ś. Wartość tego lokalu wynosi 185.316 zł i
została ona wskazana w skardze kasacyjnej jako wartość przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 24 października
2013 r., IV CSK 98/13 (niepubl.), oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego w sprawach działowych pozostaje w ścisłej zależności od wyników
postępowania w tych sprawach i nie przesądza jej wartość przedmiotu podziału.
Określa ją natomiast wartość przedmiotu kwestionowanego w skardze kasacyjnej
3
rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji. W sprawach o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami oraz w sprawach o zniesienie
współwłasności i dział spadku wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość
poszczególnych rzeczy i praw, których objęcie lub nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu
albo sposób podziału kwestionuje skarżący, a także wartość roszczeń
dochodzonych w sprawie, będących przedmiotem zaskarżenia. Z reguły więc,
nawet jeżeli skarżący kwestionuje orzeczenie w całości, wartość ta nie przekracza
jego udziału w dzielonym majątku. Wyjątkowo jedynie, gdy uczestnik kwestionuje
zasadę podziału i rzutuje to na wartość przedmiotu zaskarżenia, to może być ona
wyższa. W postanowieniu z dnia 15 stycznia 2014 r., I CZ 113/13 (niepubl.)
Sąd Najwyższy przyjął, że w sprawie o podział majątku, wartość przedmiotu
zaskarżenia z reguły nie może przekraczać wartości udziału należącego do
uczestnika tego postępowania. Jednak, gdy uczestnik zaskarża rozstrzygnięcie
dotyczące roszczeń dochodzonych z tytułu rozliczenia nakładów, wartość
przedmiotu zaskarżenia może być wyższa niż wartość jego udziału.
Według, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., II CZ 16/14
(niepubl.) wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość konkretnego interesu,
tj. roszczenia, żądania lub składnika majątkowego, którego dotyczy wniesiona
skarga. Co do zasady w tych sprawach wartość przedmiotu zaskarżenia nie może
przekraczać wartości udziału należącego do skarżącego. Wyjątkowo, gdy uczestnik
podważa samą zasadę podziału, np. zarzucając, że dzielony majątek nie stanowi
wspólności, albo gdy zaskarża rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń dochodzonych
z tytułu posiadania rzeczy wspólnej lub tytułem zwrotu pożytków, albo rozliczenia
nakładów w wysokości przekraczającej wartość udziału, wartość przedmiotu
zaskarżenia może być wyższa niż wartość jego udziału. Zgodnie z postanowieniem
Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2014 r., V CSK 275/13 (niepubl.), tylko
wyjątkowo, gdy uczestnik podważa samą zasadę podziału albo gdy zaskarża
rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń dochodzonych z tytułu posiadania rzeczy
wspólnej lub tytułem zwrotu pożytków albo rozliczenia nakładów, wartość
przedmiotu zaskarżenia może być wyższa niż wartość jego udziału.
Powołane postanowienia Sądu Najwyższego nie uzasadniają dokonanej
przez Sąd Okręgowy z urzędu weryfikacji podanej w skardze kasacyjnej wartości
4
przedmiotu zaskarżenia. Sąd Okręgowy uznał mianowicie, odrzucając skargę
kasacyjną, że wartością przedmiotu zaskarżania jest kwota 117.867,28 zł
obejmująca nakład wnioskodawczyni na majątek wspólny w wysokości 33.084,50 zł
oraz dopłatę w kwocie 84.782,78 zł. Uczestniczka postępowania w skardze
kasacyjnej na postanowienie Sądu Okręgowego jako wartość przedmiotu
zaskarżenia podała natomiast kwotę 185.316 zł, wskazując, że jest to wartość
lokalu. Trafny jest w tej sytuacji zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 5191
§ 2 w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39815
§ 1
w związku z art. 3941
§ 1 i § 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 19 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku C. Ś.
przy uczestnictwie K. Ś.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 lutego 2015 r.,
zażalenia uczestniczki
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 12 listopada 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 12 listopada 2014 r. odrzucił
skargę kasacyjną uczestniczki postępowania od postanowienia Sądu Okręgowego
w K. z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie o podział majątku wspólnego. Podkreślił, że w
apelacji K. Ś. od postanowienia Sądu Rejonowego w K. z dnia 31 grudnia 2013 r.
wartość przedmiotu zaskarżenia została wskazana na kwotę 193.876 zł, co
odpowiadało wartości majątku podlegającego podziałowi, chociaż apelacja
dotyczyła dopłaty w kwocie 84.782,78 zł, zapłaty na rzecz wnioskodawcy kwoty
33.084,50 zł oraz błędnego rozliczenia nakładów uczestniczki na majątek wspólny.
Jeżeli zatem K. Ś. kwestionuje prawidłowość rozliczenia nakładu wnioskodawcy na
majątek wspólny, to zarzut ten dotyczy kwoty 33.084,50 zł. Z kolei, jeżeli skarżąca
uważa, iż wspólne mieszkanie zostało w całości nabyte z jej majątku osobistego, to
w istocie kwestionuje zasądzenie od niej na rzecz C. Ś. dopłaty w kwocie 84.782,78
zł. Wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi zatem 117.867,28 zł, czyli jest niższa
od przewidzianej w art. 5191
§ 2 k.p.c.
Uczestniczka postępowania wniosła zażalenie na postanowienie Sądu
Okręgowego, zarzucając naruszenie art. 5191
§ 2 w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c.
Podkreśliła, że w skardze kasacyjnej podniosła przede wszystkim zarzut
naruszenia przepisów postępowania, mianowicie 328 § 2 k.p.c. Istotą tego zarzutu
jest kwestionowanie zaliczenia przez sądy orzekające w sprawie niniejszej
mieszkania będącego przedmiotem sprawy do majątku dorobkowego, podczas gdy,
zdaniem uczestniczki postępowania, lokal mieszkalny został w całości
sfinansowany z majątku odrębnego K. Ś. Wartość tego lokalu wynosi 185.316 zł i
została ona wskazana w skardze kasacyjnej jako wartość przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 24 października
2013 r., IV CSK 98/13 (niepubl.), oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego w sprawach działowych pozostaje w ścisłej zależności od wyników
postępowania w tych sprawach i nie przesądza jej wartość przedmiotu podziału.
Określa ją natomiast wartość przedmiotu kwestionowanego w skardze kasacyjnej
3
rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji. W sprawach o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami oraz w sprawach o zniesienie
współwłasności i dział spadku wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość
poszczególnych rzeczy i praw, których objęcie lub nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu
albo sposób podziału kwestionuje skarżący, a także wartość roszczeń
dochodzonych w sprawie, będących przedmiotem zaskarżenia. Z reguły więc,
nawet jeżeli skarżący kwestionuje orzeczenie w całości, wartość ta nie przekracza
jego udziału w dzielonym majątku. Wyjątkowo jedynie, gdy uczestnik kwestionuje
zasadę podziału i rzutuje to na wartość przedmiotu zaskarżenia, to może być ona
wyższa. W postanowieniu z dnia 15 stycznia 2014 r., I CZ 113/13 (niepubl.)
Sąd Najwyższy przyjął, że w sprawie o podział majątku, wartość przedmiotu
zaskarżenia z reguły nie może przekraczać wartości udziału należącego do
uczestnika tego postępowania. Jednak, gdy uczestnik zaskarża rozstrzygnięcie
dotyczące roszczeń dochodzonych z tytułu rozliczenia nakładów, wartość
przedmiotu zaskarżenia może być wyższa niż wartość jego udziału.
Według, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., II CZ 16/14
(niepubl.) wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość konkretnego interesu,
tj. roszczenia, żądania lub składnika majątkowego, którego dotyczy wniesiona
skarga. Co do zasady w tych sprawach wartość przedmiotu zaskarżenia nie może
przekraczać wartości udziału należącego do skarżącego. Wyjątkowo, gdy uczestnik
podważa samą zasadę podziału, np. zarzucając, że dzielony majątek nie stanowi
wspólności, albo gdy zaskarża rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń dochodzonych
z tytułu posiadania rzeczy wspólnej lub tytułem zwrotu pożytków, albo rozliczenia
nakładów w wysokości przekraczającej wartość udziału, wartość przedmiotu
zaskarżenia może być wyższa niż wartość jego udziału. Zgodnie z postanowieniem
Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2014 r., V CSK 275/13 (niepubl.), tylko
wyjątkowo, gdy uczestnik podważa samą zasadę podziału albo gdy zaskarża
rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń dochodzonych z tytułu posiadania rzeczy
wspólnej lub tytułem zwrotu pożytków albo rozliczenia nakładów, wartość
przedmiotu zaskarżenia może być wyższa niż wartość jego udziału.
Powołane postanowienia Sądu Najwyższego nie uzasadniają dokonanej
przez Sąd Okręgowy z urzędu weryfikacji podanej w skardze kasacyjnej wartości
4
przedmiotu zaskarżenia. Sąd Okręgowy uznał mianowicie, odrzucając skargę
kasacyjną, że wartością przedmiotu zaskarżania jest kwota 117.867,28 zł
obejmująca nakład wnioskodawczyni na majątek wspólny w wysokości 33.084,50 zł
oraz dopłatę w kwocie 84.782,78 zł. Uczestniczka postępowania w skardze
kasacyjnej na postanowienie Sądu Okręgowego jako wartość przedmiotu
zaskarżenia podała natomiast kwotę 185.316 zł, wskazując, że jest to wartość
lokalu. Trafny jest w tej sytuacji zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 5191
§ 2 w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39815
§ 1
w związku z art. 3941
§ 1 i § 3 k.p.c.).