Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 123/14
POSTANOWIENIE
Dnia 5 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z wniosku K. K.
przy uczestnictwie M. K.
o podział majątku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 5 marca 2015 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania na postanowienie
Sądu Okręgowego w L.
z dnia 4 września 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 4 września 2014 r. Sąd Okręgowy w L. odrzucił, jako
nieopłaconą, skargę uczestniczki postępowania M. K. złożoną w sprawie o podział
majątku wspólnego. W uzasadnieniu wyjaśnił, że postanowieniem z dnia 4 sierpnia
2014 r. oddalił wniosek o zwolnienie uczestniczki od opłaty od skargi kasacyjnej,
przyjmując, że uczestniczka, która na wcześniejszych etapach postępowania
korzystała ze zwolnienia od kosztów sądowych, nie spełnia wymagań, aby
przyznać jej takie zwolnienie w postępowaniu kasacyjnym, ponieważ jej sytuacja
majątkowa uległa poprawie. Na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu
Okręgowego w L. wydanego w niniejszej sprawie w dniu 17 kwietnia 2014 r.
uzyskała na własność nieruchomość o wartości 200 000 zł, zaś termin uiszczenia
obciążającej ją spłaty na rzecz wnioskodawcy został odroczony o rok. Ponadto
Sąd podał w wątpliwość wiarygodność oświadczenia majątkowego uczestniczki,
która twierdziła, że uzyskuje jedynie rentę w wysokości 600 zł miesięcznie, a
jednocześnie była w stanie utrzymać samodzielnie mieszkanie o powierzchni 100
m2
. Zdaniem Sądu, uczestniczka może wyasygnować kwotę 1 000 zł na opłatę od
skargi kasacyjnej. Postanowienie o odmowie zwolnienia uczestniczki od kosztów
sądowych zostało doręczone jej pełnomocnikowi w dniu 11 sierpnia 2014 r. i
otworzyło termin do uiszczenia opłaty od skargi, która jednak nie wpłynęła.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej uczestniczka
wniosła o poddanie kontroli prawidłowości postanowienia o odmowie zwolnienia jej
od obowiązku opłacenia skargi kasacyjnej. Jej zdaniem, postanowienie było oparte
na niesłusznym wniosku o możliwości wygospodarowania przez uczestniczkę
środków na uiszczenie opłaty.
We wnioskach skarżąca domagała się uchylenia zaskarżonego
postanowienia i przekazania sprawy w zakresie wniosku o zwolnienie jej od
kosztów sądowych do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzuty podniesione przez skarżącą, dotyczące prawidłowości poddanego
badaniu na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 , art. 39821
i art. 391 § 1
k.p.c. postanowienia odmawiającego jej zwolnienia od kosztów sądowych
3
w postępowaniu kasacyjnym są uzasadnione. Fakt przyznania uczestniczce
nieruchomości lokalowej, w której mieszka, nie wpływa w zasadniczy sposób na jej
zdolność do opłacenia skargi kasacyjnej, nadal bowiem uzyskuje jedynie rentę
w minimalnej kwocie, a jednocześnie ciąży na niej znacznych rozmiarów dopłata na
rzecz wnioskodawcy. Dokumenty złożone w toku postępowania potwierdzały
zaległości w płatnościach, a zadłużenie spłacał wnioskodawca, więc także sugestie
jakoby oświadczenie uczestniczki było niewiarygodne, ponieważ jest w stanie
utrzymać mieszkanie, co wydaje się niemożliwe przy wykazywanych dochodach,
opierają się na niepotwierdzonych przesłankach. W rezultacie przyjęta przez Sąd
Okręgowy przyczyna odrzucenia skargi kasacyjnej nie była uzasadniona.
Mimo to jednak postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej odpowiada
prawu.
Skarżąca wskazała jako wartość przedmiotu zaskarżenia całą wartość
majątku wspólnego, ustaloną na 213 000 zł, jednak w rzeczywistości kwestionuje
jedynie prawidłowość nieuwzględnienia jej wniosku o ustalenie nierównych
udziałów byłych małżonków w tym majątku, wyrażającą się w odmowie
stwierdzenia, że uczestnik nie przyczynił się w ogóle lub co najwyżej przyczynił się
w znikomym stopniu do powstania tego majątku. Zaskarżenie dotyczy więc jedynie
przyjętego w zaskarżonym postanowieniu udziału uczestnika w majątku wspólnym.
Wartość tego udziału wynosi – w związku z przyjęciem przez Sąd równych
udziałów obojga byłych małżonków - ½ z 213 000 zł, co stanowi kwotę 106 500 zł
i nie sięga 150 000 zł, wymaganych w art. 5191
§ 2 k.p.c., jako przesłanka
dopuszczalności skargi kasacyjnej. W konsekwencji skarga kasacyjna
wnioskodawczyni podlegała odrzuceniu na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c., jednak
nie jako nieopłacona lecz jako niedopuszczalna, wobec czego zaskarżone
orzeczenie, pomimo błędnego uzasadnienia odpowiadało prawu. Uzasadnia to
oddalenie zażalenia na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
k.p.c.