III UK 200/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-05-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III UK 200/14
POSTANOWIENIE
Dnia 9 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z odwołania G. K.
od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
o zwrot nienależnie pobranego świadczenia,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 9 kwietnia 2015 r.,
na skutek skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 3 grudnia 2013 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 3 grudnia 2013 r. oddalił apelację skarżącej
wnioskodawczyni G. K. od wyroku Sądu Okręgowego w R. z 24 maja 2013 r.,
którym oddalono jej odwołanie od decyzji pozwanego z 26 października 2012 r.,
wstrzymującej wypłatę emerytury rolniczej i zobowiązującej do zwrotu świadczenia
za okres od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2012 r. Ujawniono, że skarżąca miała
okresy ubezpieczenia w systemie powszechnym (ZUS), które zmniejszały jej
rolniczy staż emerytalny. Sądy decyzję pozwanego uznały za prawidłową. Pozwany
po uzyskaniu od ZUS dokumentów, potwierdzających posiadanie przez
wnioskodawczynię okresów pracowniczego ubezpieczenia w okresach
wskazanych, jako okresy pracy w rolnictwie, nie miał możliwości innego
postąpienia. W świetle art. 20 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników,
osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r. nie zalicza się do okresów wymaganych
2
do emerytury rolniczej, okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu w
systemie powszechnym (wyrok Sądu Najwyższego z 9 marca 2011 r., III UK 83/10).
Wyłączenie okresów zatrudnienia spowodowało brak wymaganego stażu do
emerytury rolniczej. Powstała nadpłata objęta obowiązkiem zwrotu.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazano na
podstawę przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. Zarzucono niezrealizowanie funkcji
rozpoznawczej i kontrolnej (uchwały Sądu Najwyższego z 23 marca 1999 r., III CZP
59/98 i z 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07). Funkcja rozpoznawcza Sądu drugiej
instancji „została zaniechana poprzez wadliwe przeprowadzenie postępowania
wyjaśniającego mającego na celu ustalenie wszystkich istotnych okoliczności
sprawy oraz brak zbadania zasadności żądań oraz zarzutów przedstawionych w
apelacji czego konsekwencją było m.in. zastosowanie przez Sąd art. 84 ust. 1 i 2
ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (…) i
zobowiązanie wnioskodawczyni do zwrotu na rzecz Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego - Oddział Regionalny w R. nienależnie pobranych
świadczeń za okres od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2012 r., w sytuacji, gdy
wnioskodawczyni swoim zachowaniem nie wyczerpała żadnej z przesłanek
wskazanych w tymże przepisie”. Nie zrealizowano funkcji kontrolnej, gdyż
„rozpoznanie apelacji ma (powinno) doprowadzić do naprawienia wszystkich
błędów sądu pierwszej instancji, ewentualnie także błędów stron, co w niniejszym
postępowaniu nie miało miejsca”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej nie przedstawia zasadnej podstawy
przedsądu i dlatego nie został uwzględniony.
Skarga kasacyjna nie jest zwykłym (powszechnym) środkiem zaskarżenia,
co tłumaczy i uzasadnia funkcję przesłanki przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Skarżąca nie wykazała, że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Ogólne odwołanie się do uchwał Sądu Najwyższego i funkcji kontrolnej oraz
rozpoznawczej sądu drugiej instancji niewiele wnosi, gdyż nie przekłada się na
zasadne (konkretne) zarzuty naruszenia prawa procesowego lub materialnego.
3
Przepis art. 382 k.p.c. jest naruszony, gdy sąd pomija zebrany materiał. Tu zaś
skarżąca nie wskazuje jaki materiał został pominięty, innymi słowy jakie dowody
(fakty) były znaczące w sprawie i zostały pominięte. Skarżąca nie kwestionuje
ustalenia i oceny, że okresy ubezpieczenia w systemie powszechnym (ZUS)
wyłączały okresy ubezpieczenia w systemie rolniczym (KRUS). Art. 382 k.p.c. nie
obejmuj też wszystkich reguł postępowania dowodowego, jako że istotne są dalsze
(szczególne przedmiotowo) przepisy dotyczące dowodów i ich prowadzenia –
przykładowo art. 217 § 3 k.p.c., 227 k.p.c., art. 378 § 1 k.p.c. We wniosku skarżąca
nie zarzuca naruszenia tych przepisów. Na etapie przedsądu nie ocenia się
zarzutów podstaw kasacyjnych, gdyż stanowią odrębny element skargi i podlegają
rozpoznaniu dopiero po przyjęciu jej do rozpoznania. Skoro skarżąca nie podważa
stanu faktycznego na którym oparto zaskarżony wyrok, to wiąże on w ocenie
zarzutu materialnego. Ten zaś obejmuje tylko art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych, co nie jest wystarczające, jako że zasadniczą podstawę
negatywnego rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 20 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników. Przepis tego skarżąca nie wskazuje we wniosku o przyjęcie
skargi (także w podstawie kasacyjnej nie zarzuca jego naruszenia). Metodycznie i
merytorycznie brak jest więc podstaw do stwierdzenia, że wniosek wykazuje
zasadną podstawę przedsądu.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 9 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z odwołania G. K.
od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
o zwrot nienależnie pobranego świadczenia,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 9 kwietnia 2015 r.,
na skutek skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 3 grudnia 2013 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 3 grudnia 2013 r. oddalił apelację skarżącej
wnioskodawczyni G. K. od wyroku Sądu Okręgowego w R. z 24 maja 2013 r.,
którym oddalono jej odwołanie od decyzji pozwanego z 26 października 2012 r.,
wstrzymującej wypłatę emerytury rolniczej i zobowiązującej do zwrotu świadczenia
za okres od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2012 r. Ujawniono, że skarżąca miała
okresy ubezpieczenia w systemie powszechnym (ZUS), które zmniejszały jej
rolniczy staż emerytalny. Sądy decyzję pozwanego uznały za prawidłową. Pozwany
po uzyskaniu od ZUS dokumentów, potwierdzających posiadanie przez
wnioskodawczynię okresów pracowniczego ubezpieczenia w okresach
wskazanych, jako okresy pracy w rolnictwie, nie miał możliwości innego
postąpienia. W świetle art. 20 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników,
osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r. nie zalicza się do okresów wymaganych
2
do emerytury rolniczej, okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu w
systemie powszechnym (wyrok Sądu Najwyższego z 9 marca 2011 r., III UK 83/10).
Wyłączenie okresów zatrudnienia spowodowało brak wymaganego stażu do
emerytury rolniczej. Powstała nadpłata objęta obowiązkiem zwrotu.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazano na
podstawę przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. Zarzucono niezrealizowanie funkcji
rozpoznawczej i kontrolnej (uchwały Sądu Najwyższego z 23 marca 1999 r., III CZP
59/98 i z 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07). Funkcja rozpoznawcza Sądu drugiej
instancji „została zaniechana poprzez wadliwe przeprowadzenie postępowania
wyjaśniającego mającego na celu ustalenie wszystkich istotnych okoliczności
sprawy oraz brak zbadania zasadności żądań oraz zarzutów przedstawionych w
apelacji czego konsekwencją było m.in. zastosowanie przez Sąd art. 84 ust. 1 i 2
ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (…) i
zobowiązanie wnioskodawczyni do zwrotu na rzecz Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego - Oddział Regionalny w R. nienależnie pobranych
świadczeń za okres od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2012 r., w sytuacji, gdy
wnioskodawczyni swoim zachowaniem nie wyczerpała żadnej z przesłanek
wskazanych w tymże przepisie”. Nie zrealizowano funkcji kontrolnej, gdyż
„rozpoznanie apelacji ma (powinno) doprowadzić do naprawienia wszystkich
błędów sądu pierwszej instancji, ewentualnie także błędów stron, co w niniejszym
postępowaniu nie miało miejsca”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej nie przedstawia zasadnej podstawy
przedsądu i dlatego nie został uwzględniony.
Skarga kasacyjna nie jest zwykłym (powszechnym) środkiem zaskarżenia,
co tłumaczy i uzasadnia funkcję przesłanki przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Skarżąca nie wykazała, że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Ogólne odwołanie się do uchwał Sądu Najwyższego i funkcji kontrolnej oraz
rozpoznawczej sądu drugiej instancji niewiele wnosi, gdyż nie przekłada się na
zasadne (konkretne) zarzuty naruszenia prawa procesowego lub materialnego.
3
Przepis art. 382 k.p.c. jest naruszony, gdy sąd pomija zebrany materiał. Tu zaś
skarżąca nie wskazuje jaki materiał został pominięty, innymi słowy jakie dowody
(fakty) były znaczące w sprawie i zostały pominięte. Skarżąca nie kwestionuje
ustalenia i oceny, że okresy ubezpieczenia w systemie powszechnym (ZUS)
wyłączały okresy ubezpieczenia w systemie rolniczym (KRUS). Art. 382 k.p.c. nie
obejmuj też wszystkich reguł postępowania dowodowego, jako że istotne są dalsze
(szczególne przedmiotowo) przepisy dotyczące dowodów i ich prowadzenia –
przykładowo art. 217 § 3 k.p.c., 227 k.p.c., art. 378 § 1 k.p.c. We wniosku skarżąca
nie zarzuca naruszenia tych przepisów. Na etapie przedsądu nie ocenia się
zarzutów podstaw kasacyjnych, gdyż stanowią odrębny element skargi i podlegają
rozpoznaniu dopiero po przyjęciu jej do rozpoznania. Skoro skarżąca nie podważa
stanu faktycznego na którym oparto zaskarżony wyrok, to wiąże on w ocenie
zarzutu materialnego. Ten zaś obejmuje tylko art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych, co nie jest wystarczające, jako że zasadniczą podstawę
negatywnego rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 20 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników. Przepis tego skarżąca nie wskazuje we wniosku o przyjęcie
skargi (także w podstawie kasacyjnej nie zarzuca jego naruszenia). Metodycznie i
merytorycznie brak jest więc podstaw do stwierdzenia, że wniosek wykazuje
zasadną podstawę przedsądu.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji (art. 3989
§ 2 k.p.c.).