Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2015 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt III U 812/14

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 czerwca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.odmówił J. B.prawa do emerytury, ponieważ nie wykazał piętnastoletniego stażu pracy w warunkach szczególnych. Do powyższego okresu organ rentowy nie uwzględnił: zatrudnienia w (...)w T.od 16.05.1972 r. do 10.01.1975 r., w (...)w R.od 14.01.1975 r. do 31.12.1975 r. oraz w (...)w J.w okresie od 1 stycznia 1976 r. do 31 sierpnia 1990 r.
W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca domagał się jego zmiany i przyznania dochodzonego świadczenia, po zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zakwestionowanych przez organ rentowy, w których stale i w pełnym wymiarze pracował na stanowisku operatora sprzętu ciężkiego.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy domagał się jego oddalenia.
Wyrokiem z dnia 15 października 2014 r., sygn. akt III U 812/14, Sąd Okręgowy w Przemyślu zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury w ustawowej wysokości, począwszy od dnia(...)r., tj. od ukończenia 60 lat życia.
Sąd ustalił, że J. B., ur. (...), był zatrudniony w (...)w T.od 16.05.1972 r. do 10.01.1975 r. na stanowisku pomocnika operatora spycharki. Prace wnioskodawcy polegały na: rekultywacji rzek, równaniu terenu, spychaniu hałd w(...).
Następnie wnioskodawca pracował w (...)w R.od 14.01.1975 r. do 31.12.1975 r., jako operator spycharki, wykonując wyrównania terenu, plantowanie, prace dla rejonów dróg publicznych i prace na żwirowni. W okresie od 28.10.1975 r. do 18.06.1977 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową, a bezpośrednio po niej kontynuował pracę w warunkach szczególnych do 31.08.1990 r.
Przechodząc do oceny zebranego w sprawie materiału, na który składały się zarówno akta osobowe wnioskodawcy, jak i zeznania świadków oraz przesłuchanie wnioskodawcy, Sąd I instancji uznał, że wnioskodawca w spornych okresach pracował w warunkach szczególnych, wykonując czynności wymienione w wykazie A, dział V, poz. 3 – załączniku do rozporządzenia RM z dn. 7.02.1983 r. Do stażu pracy w warunkach szczególnych Sąd zaliczył wnioskodawcy okres zasadniczej służby wojskowej, odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL, wskazując że w dniu powołania do odbywania służby wojskowej wnioskodawca pozostawał w zatrudnieniu w (...)w J.Oddział w R., wykonując prace zaliczane do prac w warunkach szczególnych, a po odbyciu służby kontynuował zatrudnienie w (...)w J.Oddział w R.na tym samym stanowisku. Wobec spełnienia warunku dotyczącego ogólnego stażu ubezpieczeniowego, prawo do świadczenia wnioskodawcy powstało z dniem ukończenia 60 lat.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy domagał się jego zmiany i oddalenia odwołania, zarzucając naruszenie prawa materialnego, poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności art. 184 w związku z art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 2 i 4 rozporządzenia RM z dn. 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze i uznanie, że wnioskodawca udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.
W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca pobiera rentę rolniczą z KRUS, do ustalenia której uwzględniono okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od 1.12.1990 r. do 30.09.1999 r. Pomniejszenie o powyższy okres ustalonego wymiaru okresów składkowych i nieskładkowych wnioskodawcy, skutkuje brakiem spełnienia warunku posiadania stażu ogólnego 25 lat.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest uzasadniona i skutkuje wydaniem wyroku reformatoryjnego przez Sąd drugiej instancji .

W rozpoznawanej sprawie istotą było ustalenie uprawnienia wnioskodawcy J. B. do emerytury o której stanowi art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powoływanej dalej , jako ustawa emerytalno – rentowa , tj. do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze . Prawo do spornego świadczenia przysługuje ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. po osiągnięciu przez nich wieku przewidzianego w art. 32 , 33 , 39 i 40 w/w ustawy emerytalno – rentowej ( a to , wieku 55 lat dla kobiet oraz 60 lat dla mężczyzn ), o ile przed 1 stycznia 1999 r. spełnili przesłanki stażowe – a to wykazali łączny staż ubezpieczenia wynoszącym odpowiednio dla mężczyzn , co najmniej 25 lat, a dla kobiet 20 lat , w tym . co najmniej piętnastoletni staż pracy w warunkach szczególnych ( wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku ) , oraz którzy nie przystąpili do OFE , ewentualnie złożyli wniosek o przekazanie zgromadzonych na rachunku tego Funduszu środków na dochody budżetu państwa .
Z treści decyzji ZUS z 2 czerwca 2014 r. wynika , że organ rentowy kwestionował spełnienie przez wnioskodawcę ustawowego warunku wykazania 15 lat pracy w warunkach szczególnych . Dlatego Sąd Okręgowy w postępowaniu odwoławczym skupił się na zbadaniu tej właśnie przesłanki , przyjmując spełnienie przez wnioskodawcę pozostałej stażowej przesłanki tj : 25 letniego okresu ubezpieczonego przed dniem 1 stycznia 1999 r. za niesporny tj: wykazany i niekwestionowany przez ZUS.
Tymczasem jak wynika z treści samego wniosku emerytalnego ( ZUS Rp – 1E ) J. B. wskazał , że jest świadczeniobiorcą KRUS ( renta ) .
Sumaryczny okres ubezpieczenia w ZUS wnioskodawcy wynosił 18 lat
1 miesiąc i 16 dni i był za niski do nabycia prawa do spornego świadczenia
( 25 lat ) .

Dlatego organ rentowy zgodnie z treścią art. 10 ust 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS , ustalając prawo do emerytury mógł uzupełnić staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy okresami ubezpieczenia społecznego rolników , za które odprowadzono składki ( okres od 1.12.1990 r. – 31.12.1998 r. tj:
8 lat 1 miesiąc ) uzupełniająco do 25 lat okresem 6 lat i 11 miesięcy .

Organ rentowy nie zwrócił uwagi jednakże na to , że okres ubezpieczenia społecznego rolników posłużył już wcześniej , do ustalenia w KRUS prawa do renty rolniczej dla wnioskodawcy , od 8 lipca 1999 r. Obecnie jest to już renta stała .
Z uwagi na treść art. 10 ust 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS brak jest możliwości uwzględnienia okresów ubezpieczenia rolniczego wymienionych w art. 10 ust 1 , jeżeli zostały one zaliczone do okresów , od których zalezy prawo do emerytury lub renty , na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników .
Jeżeli zatem z okresu ubezpieczenia społecznego rolników wykazanego przez wnioskodawcę ( 8 lat i 1 miesiąc ) odejmiemy 5 lat tego ubezpieczenia , które posłużyły do ustalenia prawa do renty rolniczej , pozostanie okres zaledwie 3 lat i 1 miesiąca ubezpieczenia rolniczego , który jest niewystarczającym do wykazania łącznie 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych przypadających przed okresem 1 stycznia 1999 r.
Ubiegając się o emeryturę , wnioskodawca wykazywał również okres
( bezskładkowy ) pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16-go roku życia od 4.05.1970 r. do 11.05.1972 r. tj. okres 2 lat 7 dni stanowiący okres uzupełniający do ustalenia prawa do emerytury ( zgodnie z art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ) .
Jest to jednak nadal okres uzupełniający niewystarczający do wykazania łącznie 25 lat okresów ubezpieczenia przypadających przed dniem 1 stycznia
1999 r.
Wnioskodawca J. B.z całą pewnością ubiegając się o ustalenie prawa do spornego świadczenia emerytalnego nie spełnił ustawowego warunku wykazania ogólnego stażu ubezpieczeniowego 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych przypadających przed dniem 1 stycznia 1999 r.
Sąd ubezpieczeń społecznych , przyznając prawo do emerytury , ma obowiązek ustalić spełnienie wszystkich ustawowych warunków , nawet wówczas , gdy organ rentowy w spornej decyzji ocenił tylko niektóre z nich , bez rozpoznania pozostałych ( por. wyrok SN z 7 marca 2006 r. sygn. I UK 195/05 publ. OSNP 2007/3-4/55 , wyrok SN z 20 maja 2014 r. sygn. I UK 421/13 LEX nr. 1480156) .

Z tych względów Sąd Apelacyjny po przeanalizowaniu okresów ubezpieczenia wykazanych przez wnioskodawcę uznał , że apelacja organu rentowego jest w pełni uzasadniona , bowiem nie został spełniony przez wnioskodawcę ustawowy warunek ogólnego stażu ubezpieczeniowego , konieczny do nabycia prawa do dochodzonego świadczenia emerytalnego .

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny zgodnie z treścią
art. 386 § 4 k. p. c. zmienił zaskarżony wyrok i orzekł co do istoty sprawy .