Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2015 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSR Michał Bień

Protokolant starszy sekretarz sądowy Urszula Bajorek

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2015 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa (...) (...) (...) (...)spółki jawnej z siedzibą w D.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.

o zapłatę kwoty 11.373,32 (słownie: jedenaście tysięcy trzysta siedemdzie­siąt trzy złote trzydzieści dwa grosze) zł wraz z odsetka­mi ustawo­wymi

I.  zasądza od strony pozwanej (...) spółki z o­gra­niczoną odpowiedzialnością na rzecz strony powodowej (...). (...) (...) (...)spółki jawnej kwotę 11.373,32 (słownie: jedenaście tysięcy trzysta siedemdzie­siąt trzy złote trzydzieści dwa grosze) zł wraz z odset­ka­mi ustawo­wymi liczonymi od kwoty 11.373,32 (słownie: jedena­ście tysięcy trzysta siedemdzie­siąt trzy złote trzydzieści dwa gro­sze) zł od dnia 09 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od strony pozwanej (...) spółki z o­graniczoną odpowiedzialnością na rzecz strony powodowej (...) (...) (...) (...) spółki jawnej kwotę 3.003,00 (słownie: trzy tysiące trzy) zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 2.434,00 (słownie: dwa ty­siące czterysta trzydzieści cztery) zł tytułem zwrotu kosztów za­stępstwa procesowego.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 115/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 28 maja 2015 r.

I

Strona powodowa (...) (...),(...) (...)spółka jawna z siedzibą w D. w pozwie w postępo­waniu upo­minawczym wniesionym w dniu 27 stycznia 2014 r. skierowanym przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. doma­gała się zasądzenia kwoty 11.373,32 (słow­nie: je­denaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt trzy złote trzydzieści dwa grosze) zł wraz z od­setkami ustawo­wymi liczonymi od kwoty 11.373,32 zł od dnia 08 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania w tym kosz­tów za­stępstwa procesowe­go według norm przepisanych.

Na uzasadnienie żądania pozwu strona powodowa podniosła, iż dnia 10 stycznia 2013 r., w wyniku wyboru najkorzystniejszej oferty w postępowaniu
o za­mówienie w trybie przetargu nieograniczonego, zawarła ze stroną pozwaną umowę o roboty budowlane numer (...) na wykonanie sieci wodociągo­wej oraz komory redukcyjnej szczegółowo określonej w umowie i jej załączni­kach, na mocy której zobowiązała się do wykonania wskazanych tam prac po­legających na wykonaniu sieci wodociągowej z rur (...), (...), (...)oraz wykonaniu komory redukcji ciśnienia, zaś strona pozwana do zapłaty ryczałtowego wynagrodzenia w wysokości 29.924,28 zł netto, tj. 36.806,86 zł.

(...) (...), (...)spółka jawna wskazała, że przedmiot umowy został w całości, zgodnie
z u­mową wykonany i przekazany stronie pozwanej dnia 04 lipca 2013 r.

Powodowa spółka podała, że po sporządzeniu protokołu odbioru dzieła wystawiła na rzecz (...) spółkę z ograniczoną odpowie­dzialnością fakturę VAT numer (...) z dnia 08 lipca 2013 r. opiewającą na kwotę 36.806,86 zł „brutto”, której termin płatności przypadał na dzień 07 sierp­nia 2013 r.

Strona powodowa naprowadziła, że notą obciążeniową z dnia 09 lipca 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nali­czyła karę umowną w wysokości 11.373,32 zł i wezwała do jej zapłaty w termi­nie 7 dni od daty otrzymania noty. W dniu 06 sierpnia 2013 r. strona pozwana dokonała przelewu na rzecz strony powodowej jedynie kwoty 25.433,54 zł „brutto” z wynikającej z faktury VAT (...)opiewającej na kwotę 36.806,86 zł „brutto”, wskazując na postanowienia § (...)umowy o roboty bu­dowlane i nieterminowe wykonanie robót.

W ocenie strony powodowej obciążenie jej karą umowną było nieza­sad­ne. Wszelkie prace wskazane w umowie miały być pierwotnie wykonane w terminie do dnia 31 stycznia 2013 r. Aneksem numer (...) do umowy z dnia 14 lu­tego 2013 r. strony zgodnie przedłużyły termin wykonania zadania do dnia 15 marca 2013 r. Powodem zawarcia aneksu był fakt występowania w okresie od podpisania umowy tj. 10 stycznia 2013 r. do dnia 29 stycznia 2013 r. nieko­rzystnych warunków atmosferycznych uniemożliwiających wykonanie przed­miotu umowy.

Strona powodowa poniosła, iż naliczona kara umowna obejmowała okres od dnia 15 marca 2013 r. do 26 czerwca 2013 r., a zaistniałe opóźnienie w re­alizacji umowy po dniu 15 marca 2013 r. było spowodowane, niezależnymi od niej okolicznościami, za które odpowiedzialności ponosić nie mogła i które nie uzasadniały przypisania jej zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy. Dodatkowo wskazała, iż znaczna, przeważająca część przedmiotu umowy tj. wykonanie sieci wodociągowej z rur (...), (...), (...), została ukończona dnia 15 lutego 2013 r. – przed upływem ustalonego umow­nie terminu, co potwierdzała treść wpisu do dziennika budowy z tego dnia.

(...) (...), (...)spółka jawna podała, iż brak możliwości dojazdu do terenu inwestycji wy­nikający z braku uzyskania przez inwestora zgody właścicieli gruntów, przez które taki dojazd byłby możliwy, obciążał inwestora (stronę pozwaną) i nie mo­gła być podstawą do nałożenia kary umownej za opóźnienie, które wynikło z tej przyczyny. Brak możliwości korzystania z drogi utrzymywał się do początku kwietnia 2013 r. Dalsze problemy z dojazdem na teren inwestycji wystąpiły na skutek ulewnych opadów i roztopów, które spowodowały jej rozmoknięcie i brak możliwości dostarczenia przez stronę powodową elementów komory, bez do­starczenia której dalsza realizacja zadania była niemożliwa. Stan uniemożli­wiający wykonywanie inwestycji utrzymywał się od dnia 15 lutego 2013 r. do dnia 15 kwietnia 2013 r., tak więc za opóźnienia obejmujące powyższy okres nie można było przypisać stronie powodowej zwłoki.

Strona powodowa podała, iż dopiero dnia 15 maja 2013 r. na skutek sprzy­jających warunków atmosferycznych i wyrażonej przez właściciela drogi dojazdowej zgody na przejazd mogła przewieźć elementy komory redukcyjnej
i przystąpić do jej montażu, który ukończyła dnia 16 kwietnia 2013 r., jednocze­śnie oddając do dyspozycji przedmiot umowy.

Powodowa spółka zwróciła uwagę, że strona pozwana zobowiązana była dokonać odbioru końcowego w terminie 14 dni od daty zgłoszenia odbioru czyli do dnia 30 kwietnia 2013 r. i tylko do tego okresu strona pozwana teoretycznie mogłaby żądać zapłaty kary umownej za nieterminowe wykonanie przez stronę powodową robót.

(...) (...), (...)spółka jawna podniosła, iż w dniu 06 maja 2013 r. strona pozwana z jej udziałem przeprowadziła na terenie inwestycji przegląd techniczny, z którego sporządzono notatkę wskazującą na istnienie usterek w wykonanej komorze redukcyjnej. Zgodnie z treścią notatki strona powodowa zobowiązała się do usunięcia usterek w terminie do 3 tygodni. Strona pozwana w dniu tym nie do­konała odbioru końcowego, ani nie wyznaczyła terminu na usunięcie stwierdzo­nych usterek czy wad. Strona powodowa usunęła stwierdzone usterki do dnia 24 maja 2013 r., o czym poinformowała (...) (...) spółkę z ograni­czoną odpowiedzialnością.

Strona powodowa wskazała, iż dnia 07 czerwca 2013 r. (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sporządziła protokół od­bioru końcowego robót, w treści którego wskazała występowanie nowych uste­rek. Po usunięciu usterek w dniu 04 lipca 2013 r. podpisała protokół końco­wego odbioru robót nie zgłaszając do ich wykonania żadnych uwag.

Powodowa spółka podkreśliła, iż w świetle zapisów umowy strona po­zwana nie miała prawa odmówić dokonania odbioru przedmiotu robót z racji występujących usterek, gdyż po pierwsze niezależnie od tego, czy w trakcie odbioru ujawniły się jakiekolwiek wady czy usterki, w razie wystąpienia wad lub usterek strona pozwana zobowiązana była do wyznaczenia terminu na ich usu­nięcie, po drugie występowanie wad i usterek nie uprawniało strony pozwanej do odmowy dokonania odbioru końcowego i naliczania kar umownych z tytułu zwłoki w ukończeniu przedmiotu umowy.

(...) (...), (...)spółka jawna podała, iż za czas opóźnienia w sporządzeniu protokołu od­bioru końcowego nie mogła ponosić jakiejkolwiek odpowiedzialności, co wyłą­czało możliwość obciążenia jej za ten okres karami umownymi, mając na uwa­dze, iż zgodnie z § (...) umowy numer (...)kary umowne mogły być nali­czane jedynie za zwłokę w oddaniu przedmiotu umowy (co miało miejsce 16 kwietnia 2013 r.) nie za zwłokę w sporządzeniu protokołu odbioru końcowego.

Strona powodowa wskazała, iż opóźnienie w realizacji umowy, które o­bejmować mogło jedynie okres od dnia 15 marca 2013 r. do dnia 16 kwietnia 2013 r., było w całości spowodowane opóźnieniami związanymi z brakiem moż­liwości dostarczenia elementów budowlanych koniecznych do realizacji komory redukcyjnej z powodu braku zapewnionego dojazdu do inwestycji.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej powodowa spółka wniosła
o zmniejszenie naliczonej kary umownej w oparciu o postanowienia art. 484. § 2. k.c., wskazując, iż na dzień 15 marca 2015 r., czyli na ustalony termin wyko­nania umowy wykonała znaczny, przeważający zakres wynikających z zawartej umowy prac, tj. sieć wodociągową. Ponadto wskazała, iż nałożona na nią kara umowna była rażąco wygórowana (k. 2 – 11).

Na podstawie odpisów dokumentów dołączonych do po­zwu Sąd Rejo­nowy w Tar­nowie Wydział V Gospodarczy w dniu 29 stycznia 2014 r. wydał na­kaz zapłaty w po­stępo­waniu upominawczym, którym nakazał stronie pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, aby za­płaciła na rzecz strony powodowej (...) (...), (...) (...)spółki jawnej kwotę 11.373,32 zł wraz z us­tawowymi od­setkami li­czonymi od kwoty 11.373,32 zł od dnia 08 sierpnia 2013 r. do dnia za­płaty oraz kwotę 2.560,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 2.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastęp­stwa proceso­wego w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, albo wniosła w tymże terminie sprzeciw (k. 38).

W dniu 19 lutego 2014 r. strona pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. wniosła sprze­ciw od powyż­szego na­kazu zapłaty, którego odpis zo­stał jej doręczony w dniu 05 lu­tego 2014 r. zaskarżając go w całości i wnosząc o od­dalenie po­wództwa w ca­łości oraz o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa proceso­wego.

Na wstępie (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialno­ścią przyznała, że ze stroną powodową łączyła ją umowa numer (...)zawarta w dniu 10 stycznia 2013 r. o wykonanie robót budowlanych obejmują­cych wykonanie odcinka sieci wodociągowej (...)w miejscowości S. w gminie S. za ustalonym w umowie wynagrodzeniem 29.924,28 zł „netto” zawarta w wyniku przeprowadzonego postępowania prze­targowego. Termin wykonania robót objętych umową ustalony został na dzień 31 stycznia 2013 r., o czym (...) (...), (...) (...) spółka jawna wiedziała i na co się godziła. Pozwana spółka przyznała dalej, że obciążyła stronę powodową karą umowną z tytułu nieterminowego wykonania robót w wysokości 11.373,32 zł na podstawie noty obciążeniowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. Strony zawierając umowę zastrzegły w § (...) ust.(...)i ust. (...) kary umowne za nieterminowe wykonanie ro­bót w wysokości(...) % wartości umownej zadania za każdy dzień zwłoki oraz podobnie za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze końcowym. Celem było zdyscyplinowanie wykonawcy (strony powodowej) w wykonaniu przedmiotu umowy.

Strona pozwana podała, iż kara umowna została zasadnie naliczona, ponie­waż okoliczności sprawy wskazywały na zwłokę ze strony powodowej w wykonaniu przedmiotu umowy.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naprowa­dziła, że strona powodowa była zobowiązana wykonać roboty zgodnie z umową, z projektem budowlanym, specyfikacją istotnych warunków zamówienia oraz
w istniejących warunkach terenowych, których to obowiązków jednakże nie dopełniła i to już w początkowym okresie realizacji zadania.

Strona pozwana zarzuciła, że strona powodowa nie dostarczyła oświadcze­nia kierownika budowy stwierdzającego sporządzenie planu bezpieczeń­stwa i och­rony zdrowia oraz przyjęcia obowiązku kierowania budową wymaganych przepisami ustawy z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo budowlane (art. 41. ust. 4.) oraz de­cyzją numer (...)z dnia 27 lipca 2012 r. Starosty (...) zatwierdzającej projekt bu­dowlany i udzielającej pozwolenia na budowę. Dokument ten był ko­nieczny dla dokonania zgłoszenia rozpoczęcia robót w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Bu­dowlanego w T. oraz do projektanta, zgodnie ze wskazanym wyżej przepisem prawa i wymienioną decyzją. Fakt ten został odnotowany w protokole nu­mer (...) z przekazania placu budowy sporządzonym z udziałem obu stron w dniu 24 stycznia 2013 r. Brakujący dokument został sporządzony dopiero w dniu 29 stycz­nia 2013 r.

Pozwana spółka stwierdziła wreszcie, że strona powodowa nie wnosiła żadnych uwag w zakresie warunków realizacji robót w terenie, w tym także odnośnie dojazdu do miejsca wykonywania robót.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zazna­czyła też, że od zawarcia umowy upłynęło już 14 dni, zatem strona powodowa w tym czasie miała nie tylko możliwość, ale obo­wiązek zapoznania się z warunkami tereno­wymi realizacji – czego prawdopodobnie jednak nie uczyniła, na co wskazywały później zgłaszane trudności.

Strona pozwana przyznała, że pismem z dnia 29 stycznia 2013 r., strona powodowa wystąpiła o zmianę terminu zakończenia zadania na dzień 28 lutego 2013 r., konsekwencją czego było zawarcie przez strony aneksu numer (...) z dnia 14 lu­tego 2013 r., którym termin zakończenia robót ustalony został na dzień 15 marca 2013 r.

Pozwana spółka podała, iż w piśmie z dnia 15 lutego 2013 r. nie był w ogóle poruszony temat blokowania drogi dojazdowej. Pismem tym strona powodowa zwra­cała się o zgodę na zmianę gabarytów komory redukcji ciśnienia, która według pro­jektu miała przekrój prostokątny o wymiarach (...) x(...). Dopiero pismem z dnia 13 marca 2013 r., a zatem cztery dni po terminie wykonania umowy – po raz pierwszy powiadomiła inwestora (pozwanego) o trudnościach w korzystaniu z drogi dojazdo­wej i prosiła o spotkanie na miejscu. Po dokonaniu oględzin na miejscu inwestor zajął stanowisko stosowne do oko­liczności, które zawarte zostało w piśmie
z dnia 05 kwietnia 2013 r.

Odnosząc się do twierdzeń strony powodowej dotyczących zgłoszenia do odbioru obiektu w związku z zakończeniem robót w piśmie z dnia 18 kwietnia 2013 r., które zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 25 kwietnia 2013 r., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyjaśniła, że zarzuty strony powodowej w tym zakre­sie, w tym w szczególności dotyczące niedokonania odbioru końcowego nie miały uzasad­nienia. Strona pozwana po­dała, iż w dniu 24 kwietnia 2013 r. odbyło się spotkanie na miejscu robót z u­działem kierownika budowy R. Ś. (1) i przedstawicieli strony pozwanej, tj. inspektora nadzoru B. N. (1) i kierownika działu technicznego B. B. (1). Pierwotnie termin spotkania został wyznaczony na dzień 22 kwietnia 2013 r., następnie przesunięty na dzień 24 kwietnia 2013 r. Ustalenia z oględzin zostały zawarte w spisanym przy udziale obu stron pro­tokole, doręczonym stronie powodowej za pismem z dnia 24 kwietnia 2013 r.,
w którym zobowiązano stronę powodową m.in. do doręczenia protokołów prób szczelności i odbiorów bloków oporowych oraz protokołów robót zanikających, dokonania prawidłowego oznakowania ar­matury zamontowanej na sieci wodo­ciągowej, dokonania odkrywek.

Strona pozwana stwierdziła, że za­danie zostało wykonane niezgodnie
z umową, w sposób uniemożliwiający odbiór końcowy, wobec czego potraktowa­no dokonane czynności jako przegląd techniczny. W wyniku dokonanych oglę­dzin stanu robót została sporządzona notatka z dnia 06 maja 2013 r.
z udziałem kierownika budowy, w której zawarto ustalenia wskazujące na nieprawidłowości w wykonaniu wodociągu. Pismo to zawierało wykaz braków,
w tym braki w obo­wiąz­kowej dokumentacji (brak wymaganych oświadczeń), których nie można było potraktować jako usterki.

Pozwana spółka podniosła również, iż w dniu 20 czerwca 2013 r. prze­prowa­dziła na terenie robót kolejną wizję lokalną podczas, której stwierdziła dalsze liczne usterki – opisane w piśmie z dnia 05 czerwca 2013 r., stwierdzając także nie­usunięcie usterek spisanych w protokole od­bioru z dnia 07 czerwca 2013 r.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podała, iż odbiór końcowy zadania nastąpił dopiero w dniu 04 lipca 2013 r., w któ­rym dokona­no ponownie przeglądu technicznego sieci i stwierdzono poprawność wykonania robót, tj. zgodnie z zawartą umową.

Strona pozwana zaznaczyła, że dziennik budowy, który został przeka­zany przez inwestora wykonawcy w dniu 29 stycznia 2013 r., nie był udostępniony inwe­sto­rowi przez cały czas realizacji inwestycji, co uniemożliwiło dokonywanie wpisów przez inspektora budowy. Zdaniem strony pozwanej wpis dokonany w dzienniku budowy na stronie (...)w dniu 16 kwietnia 2013 r. dotyczący przywrócenia terenu budowy do stanu pierwotnego był nie­zgodny ze stanem faktycznym, albowiem roboty te były bo­wiem jeszcze prowadzone po dniu 24 kwietnia 2013 r.

W ocenie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione dokumenty wskazywały jednoznacznie na zawinione przez stronę powo­dową opóź­nione wykonanie robót, uchybiające umownemu terminowi zakończenia inwestycji, które było niewątpliwie nienależytym wykonaniem zobowiązania umowne­go z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. Gdyby strona powodowa podjęła roboty w odpowiednim czasie i wykonywała je należycie, nie popadłaby w zwłokę. Strona po­zwana naliczyła prawidłowo należną jej od strony powodowej karę umowną, a jej re­alizacja nastąpiła w drodze potrącenia z kwoty należności strony powodowej.

Odnośnie zmniejszenia (miarkowania) kary, strona pozwana zauważyła, iż brak było podstaw do jej zmniejszenia. Kara została za­strzeżona na wypadek zwłoki
w spełnieniu całego świadczenia. Strona powodowa nie przedstawiła żadnych szcze­gólnych przesłanek, wymaganych w takiej sytuacji, a samo powołanie się na częściowe wykonanie nie było wystarczającą przesłanką do zmniejszenia kary (k. 43 – 48).

W piśmie procesowym z dnia 31 marca 2014 r. (...) (...), (...) (...) spółka jawna podała, że nie mogła ponosić odpowiedzialności za to, że wskutek niedostarczenia oświad­czenia o przyjęciu obowiązków kierownika budowy doszło do opóźnienia reali­zacji inwestycji już na jej początkowym etapie, tj. w okresie od dnia 10 stycznia 2013 r. do dnia 29 stycznia 2013 r. Do przekazania placu budowy doszło bo­wiem dopiero dnia 24 stycznia 2013 r. i za okres opóźnienia do tej daty w żaden sposób odpowiedzialności ponosić nie mogła. Strona pozwana przekazała plac budowy dopiero 14 dni po zawarciu umowy, opóźnienie to ewidentnie leżało po stronie inwestora i co oczywiste strona powodowa nie mogła odpowiadać za jego skutki.

Strona powodowa podniosła, że w piśmie z dnia 15 lutego 2013 r. wska­zała, iż występowały „trudności dojazdu na miejsce wbudowania i rozładunku zbiornika”. Trudności te wynikały właśnie z ograniczonej możliwości dojazdu blokowaną drogą z pierwotnie przewidzianym zbiornikiem o wskazanych gaba­rytach.

(...). (...), (...)spółka jawna naprowadziła, że podjęła wszelkie dostępne środki w posta­ci zapewnienia możliwości umożliwienia poruszania się przedmiotową drogą dojazdową, podejmując próby negocjacji z właścicielem drogi.

W ocenie strony powodowej, strona pozwana nie miała prawa odmówić dokonania odbioru przedmiotu robót z racji występujących usterek, występowa­nie wad i usterek nie uprawniało strony pozwanej do odmowy dokonania odbio­ru końcowego i naliczania kar umownych z tytułu zwłoki w ukończeniu przed­miotu umowy. Zdaniem strony powodowej, stawianie przez stronę pozwaną ta­kich wymagań dla dokonania odbioru końcowego, które nie były związane
z zawartą umową o roboty budowlane, sprzeczne były z istotą, naturą umowy
o roboty budowlane.

Co do kwestii opóźnień w dostarczeniu oświadczeń o przywróceniu tere­nu do stanu pierwotnego, strona powodowa podała, iż wynikały one tylko i wy­łącznie z racji tego, iż właściciele posesji przebywali w tym czasie za granicą,
a zatem brak było możliwości uzyskania takich oświadczeń (k. 79 – 82).

Bezsporne było pomiędzy stronami, że (...) (...) spółka
z o­graniczoną odpowiedzialnością łączyła z (...) (...) (...) (...) (...) spółką jawną umowa numer (...)zawarta w dniu 10 stycznia 2013 r. o wykonanie robót budowlanych obejmujących wykonanie odcinka sieci wodociągowej (...)w miejsco­wości S. w gminie S.. Strony zgodnie przyznały, że w umowie zawartej pomiędzy stronami ustalono wynagrodzenie na kwotę 29.924,28 zł „netto”. Poza sporem było również, że umowa o roboty budowlane zawarta zo­stała w wyniku przeprowadzonego postępowania przetargowego. Nie było sporu co do tego, że termin wykonania robót objętych umową ustalony został na dzień 31 stycznia 2013 r. Bezsporne było wreszcie, że (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obciążyła (...) (...) (...) (...) spółkę jawną karą umowną
z tytułu nieterminowego wykonania robót w wysokości 11.373,32 zł na podsta­wie noty obciążeniowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. Poza sporem było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawierając umowę z (...) (...) (...) (...) spółką jawną zastrzegły w § (...) ust. (...) i ust.(...) kary umowne za nieterminowe wykonanie robót w wysokości (...) % wartości umownej zadania za każdy dzień zwłoki oraz podobnie za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze końcowym. Bezsporne było, że na poczet tej kwoty wynikającej
z przedmiotowej faktury (...) (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialno­ścią w dniu 06 sierpnia 2013 r. dokonała przelewu kwoty 25.433,54 zł „brutto”. Strony zgodne były co do tego, że pomiędzy (...) (...)spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a (...) (...) (...) (...) (...) spółką jawną nie toczyło się żadne postępowanie o zapłatę z tytułu kary umownej naliczonej na podstawie umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r.

II

Stan faktyczny sprawy w części był bezsporny.

Bezsporne było pomiędzy stronami, że (...) (...) spółka
z o­graniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. łączyła z (...) (...) (...) (...) spółką jawną z siedzibą w D. umowa numer (...)zawarta w dniu 10 stycznia 2013 r. o wykonanie robót budowlanych obejmujących wykonanie od­cinka sieci wodociągowej (...)w miejscowości S. w gminie S. (k. 2 – 11, k. 14 – 15, k. 43 – 48). Strony zgodnie przyznały, że
w umowie zawartej pomiędzy stronami ustalono wynagrodzenie na kwotę 29.924,28 zł „netto” (k. 2 – 11, k. 14 – 15, k. 43 – 48). Poza sporem było rów­nież, że umowa o roboty budowlane zawarta została w wyniku przeprowadzo­nego postępowania przetargowego (k. 2 – 11, k. 14 – 15, k. 43 – 48). Nie było sporu co do tego, że termin wykonania robót objętych umową ustalony został na dzień 31 stycznia 2013 r. (k. 2 – 11, k. 14 – 15, k. 43 – 48).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ponadto ustalił następujący stan fak­tyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako zamawiający zawarła z (...) (...) (...) (...) spółką jawną jako wykonawcą umowę numer (...)o roboty budowlane w dniu 10 stycznia 2013 r.

Przedmiotem umowy było wykonanie zamówienia, które obejmowało wyko­nanie odcinka sieci wodociągowej (...)oraz komory redukcyjnej (§ (...) umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r.).

Do sumy wynagrodzenia podanego w umowie w kwocie określonej „netto” zgodnie z treścią umowy doliczony zostać miał podatek od towarów i usług w ustawowej wysokości (§ (...) ust(...) umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r.).

Strony umowy o roboty budowlane uzgodniły, że rozliczenie za wyko­nane roboty miało nastąpić w oparciu o fakturę końcową wystawioną na pod­stawie protokołu końcowego odbioru robót podpisanego przez stronę pozwaną, która miała być płatna do 30 dni od daty jej dostarczenia zamawiającemu (§ (...) ust.(...) umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r.).

Dowód: odpis umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r. – k. 14 – 15.

Poza sporem było, że (...) (...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością zawierając umowę z (...) (...) (...) (...) (...) spółką jawną zastrzegła w §(...)ust.(...) i ust.(...) kary umowne za nieterminowe wykonanie robót w wysokości (...) % wartości umownej zadania za każdy dzień zwłoki oraz za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze końcowym w wysokości (...) % wartości u­mownej za każdy dzień zwłoki liczonej od dnia wyznaczonego na usunięcie wad (k. 2 – 11, k. 14 – 15, k. 43 – 48).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił, że plac budowy został przekazany (...) (...),(...) (...) spółce jawnej w dniu 24 stycznia 2013 r.

Dowód: odpis p rotokołu numer (...) z przekazania placu budowy z dnia 24 stycznia 2013 r. – k. 59; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte ; przesłuchanie za stronę powodową wspólnika R. Ś. (1) – k. 124 – 126.

(...) (...), (...) (...) spółka jawna przy przekazaniu terenu budowy nie dysponowała stosownymi doku­mentami wymaganymi przez prawo budowlane do zgłoszenia rozpoczęcia robót budowlanych w inspektoracie nadzoru budowlanego.

Wykonawca nie przedstawił wówczas takich dokumentów jak oświadcze­nie o przejściu obowiązków kierownika budowy, poświadczenie wpisu do Izby Inżynierów Budownictwa oraz poświadczenie przygotowania zawodowego do pełnienia funkcji kierownika budowy, co zostało odnotowane w protokole numer (...)z przekazania placu budowy sporządzonego z udziałem zamawiającego oraz wykonawcy w dniu 24 stycznia 2013 r.

Dowód: odpis decyzji Starosty (...) numer (...)z dnia 27 lipca 2012 r. wraz z odpisem uzasadnienia znak: (...) (...) – k. 56 – 57; odpis decyzji Starosty (...) numer (...)z dnia 11 grudnia 2012 r. wraz z odpisem uzasadnienia – k. 58 – 58 verte ; odpis p ro­tokołu numer (...) z przekazania placu budowy z dnia 24 stycznia 2013 r.; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

Brakujący dokument w postaci oświadczenia o przyjęciu obowiązków kierow­nika budowy (robót) został sporządzony dopiero w dniu 29 stycznia 2013 r.

Dowód: odpis pisemnego oświadczenia o przyjęciu obowiązków kierow­nika budowy (robót) z dnia 29 stycznia 2013 r. – k. 61; zeznania świadka B. N. – k. 107 – 108 verte ; zeznania świadka B. B. (1) – k. 117 – 118 verte .

(...) (...) (...) (...) spółka jawna zwróciła się w dniu 29 stycznia 2013 r. do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z pismem o zmianę umownego terminu wy­konania robót do dnia 28 lutego 2013 r.

Dowód: zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte ; przesłuchanie za stronę pozwaną członka zarządu P. F. – k. 126 – 128.

Aneksem numer (...) sporządzonym w dniu 14 lutego 2013 r. do umowy
z dnia 10 stycznia 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością oraz (...) (...) spółka jawna zgodnie przedłużyły termin wykonania zadania przez wykonawcę do dnia 15 marca 2013 r. w związku z niesprzyjającymi wa­runkami atmosferycznymi.

Dowód: odpis aneksu numer (...) z dnia 14 lutego 2013 r. do umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r. – k. 19; odpis pisma z dnia 14 lutego 2013 r. – k. 62; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte ; zeznania świadka B. B. (1) – k. 117 – 118 verte .

Na dzień 15 lutego 2013 r. zakończone zostały prace przy budowie wodo­ciągu z wyjątkiem komory redukcyjnej.

Dowód: częściowo odpisy ośmiu stron dziennika budowy numer (...)– k. 20 – 23 verte .

W piśmie z dnia 15 lutego 2013 r. (...) (...) (...) (...) (...) spółka jawna zwróciła się do (...) (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o wyrażenie zgody na zamianę zbiornika z zaworem regulującym na zbiornik z kręgów (...), co spowodowane było trudnością w dojeździe na miejsce wbudowania i rozła­dunku zbiornika jednoczęściowego.

Dowód: odpis pisma z dnia 15 lutego 2013 r. – k. 24; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

W odpowiedzi na to pismo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyraziła zgodę na zmianę zbiornika z zaworem regulują­cym na zbiornik z kręgów betonowych jedynie w przypadku zastosowania krę­gów (...).

Dowód: odpis pisma z dnia 22 lutego 2013 r. – k. 64; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

Z kolei w piśmie z dnia 13 marca 2013 r. wykonawca poinformował (...) (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, iż w obecnych warunkach terenowych nie miał możliwości wykonania komory redukcyjnej
z uwagi na brak drogi, którą mogłyby zostać dostarczone elementy komory. Wykonawca podał w tym piśmie, że jedyna droga była drogą prywatną, lecz nie miał zgody właściciela na przejazd po niej cięższym sprzętem. Jednocześnie wniósł o zorganizowanie na miejscu budowy spotkania i o interwencję.

Dowód: odpis pisma z dnia 13 marca 2013 r. – k. 25, k. 65; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

Jeden ze współwłaścicieli nieruchomości, przez którą przebiegała droga dojazdowa do miejsca budowy komory redukcji ciśnień czasami zatrzymywał pojazdy wykonawcy. Nie zdarzyło sie jednak, aby zablokował roboty na cały dzień. Kiedy wykonawca zaczął nawozić żwir w celu poprawienia stanu drogi, współwłaściciel ten zaprzestał blokować drogę.

Dowód: zeznania świadka M. T. – k. 116 verte – 117; czę­ściowo przesłuchanie za stronę powodową wspólnika R. Ś.– k. 124 verte – 126.

Wcześniej wykonawca nie zawiadamiał zamawiającego o trudnościach
w korzystaniu z drogi dojazdowej do miejsca wykonania komory redukcji ciśnie­nia spowodowanych brakiem zgody jej właścicieli na przejazd. (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako inwestor uzyskała u­przednio pisemne oświadczenia obejmujące zgodę właścicieli nieruchomości na wejście w teren.

Dowód: zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte ; zeznania świadka M. T. – k. 116 verte – 117.

Pismo (...) (...) (...) (...)spółki jawnej datowane na dzień 13 marca 2013 r. zostało złożone
w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 19 marca 2013 r.

Dowód: odpis pisma z dnia 13 marca 2013 r. – k. 65; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

W piśmie z dnia 27 marca 2013 r. (...) (...) (...) (...) (...) spółka jawna ponownie zwróciła się do zamawiającego z prośbą o spotkanie na budowie wodociągu.

Dowód: odpis pisma z dnia 27 marca 2013 r. – k. 27; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w odpo­wiedzi na powyższe pisma wskazała, iż zgłoszenie braku możliwości ko­rzystania przez wykonawcę z drogi dojazdowej nie wpłynęło przed końcem umownego terminu wykonania robót.

Dowód: odpis pisma z dnia 05 kwietnia 2013 r. – k. 26; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

Zamawiający oświadczył jednocześnie, że wykonawcy został już wcze­śniej przekazany teren budowy, w związku z czym istniała możliwość oceny faktycznego stanu realizacji zadania. (...) spółka z ograni­czoną odpowiedzialnością odmówiła tym samym kolejnego przedłużenia czasu realizacji zadania inwestycyjnego objętego zawartą z wykonawcą umową.

Dowód: odpis pisma z dnia 05 kwietnia 2013 r. – k. 26.

Wykonawca w piśmie z dnia 10 kwietnia 2013 r. ponownie wniósł o zorga­nizowanie spotkanie na placu budowy celem oceny warunków gruntowych na prywatnej drodze dojazdowej do miejsca wbudowania komory.

Dowód: odpis pisma z dnia 27 marca 2015 r. – k. 27.

W odpowiedzi na to pismo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyznaczyła termin spotkania na dzień 22 kwietnia 2013 r.

Dowód: odpis pisma z dnia 18 kwietnia 2013 r. – k. 66; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

Na prośbę R. Ś. (1) termin spotkania został przesunięty na dzień 24 kwietnia 2013 r.

Dowód: zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

Pod datą 15 kwietnia 2013 r. w dzienniku budowy został dokonany wpis, zgodnie z którym tego dnia przystąpiono do wykonania komory redukcyjnej wraz z wyposażeniem.

Pod datą 16 kwietnia 2013 r. wpisano do dziennika budowy oświadcze­nie o zgłoszeniu obiektu do odbioru końcowego.

Dowód: odpisy ośmiu stron z dziennika budowy numer 86/13 – k. 20 – 23 verte .

W piśmie z dnia 18 kwietnia 2013 r. (...) (...) (...) spółka jawna zgłosiła obiekt w postaci odcinka sieci wodociągowej (...)w miejscowości S. do odbioru koń­cowego.

Dowód: odpisy pisma z dnia 18 kwietnia 2013 r. – k. 29, k. 70.

Pismo to zostało wniesione do (...) spółki z ograni­czoną odpowiedzialnością w dniu 25 kwietnia 2015 r.

Dowód: odpis pisma z dnia 18 kwietnia 2013 r. – k. 70.

Wpisy uczynione w dzienniku budowy pod datami 15 kwietnia 2013 r.
i 16 kwietnia 2013 r. były nieprawdziwe. Roboty nie zostały jeszcze wówczas skończone.

Dowód: zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 18 verte ; zeznania świadka B. B. (1) – k. 117 – 118 verte .

B. N. (1), która była na budowie w dniu 22 kwietnia 2013 r. stwierdziła, że tego dnia komora nie została jeszcze wzniesiona. W rzeczywi­stości komora redukcyjna została wybudowana dopiero w dniu 23 kwietnia 2013 r.

Dowód: zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

W dniu 24 kwietnia 2013 r. odbyło się spotkanie na miejscu wykonywania robót.

Dowód: odpis pisma z dnia 24 kwietnia 2013 r. – k. 67; zeznania świadka B. B. (1) – k. 117 – 118 verte .

Spotkanie odbyło się z udziałem kierownika budowy R. Ś.i przedstawicieli (...) spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością, tj. inspektora nadzoru B. N. (1) i Kierownika Działu Technicznego B. B. (1). Ustalenia poczynione w toku oględzin zostały zawarte w spisanym przy udziale obu stron w protokole. Zobowią­zano wówczas stronę powodową m.in. do doręczenia protokołów prób szczelności
i odbiorów bloków oporowych oraz protokołów robót zanikających, dokonania prawidłowego oznakowania ar­matury zamontowanej na sieci wodociągowej, dokonania odkrywek co (...)m. Stwierdzono też, iż trzeba było dokonać prze­glądu technicznego wykonanej komory oraz sieci, wska­zano również na ko­nieczność doprowadzenia drogi do stanu przejezdności.

Dowód: odpis protokołu ze spotkania z dnia 24 kwietnia 2013 r. – k. 68 – 69; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte ; ze­znania świadka B. B. (1) – k. 117 – 118 verte .

W dniu 06 maja 2013 r. zamawiający z udziałem wykonawcy przeprowa­dzili na terenie inwestycji przegląd techniczny, z którego sporządzono notatkę wskazującą na istnienie usterek w wykonanej komorze redukcyjnej. Zorganizowanie przeglądu miało na celu wykonanie odkrywek robót zanikających sieci wodociągowej.

Dowód: odpis pisma z dnia 06 maja 2013 r. – k. 30; odpis notatki ze spotkania z dnia 06 maja 2013 r. – k. 71.

Sieć wodociągowa była już wówczas zakopana. Nastąpił wówczas odbiór częściowy, który polegał na sprawdzeniu jakości użytych materiałów, głęboko­ści ich ułożenia. Stwierdzono wówczas odstępstwa od projektu, nieprawidłowe założenie filtra siatkowego w komorze ciśnieniowej, brak uszczelnienia sieci wodociągowej, brak docieplenia komory, która została wykonana wyżej w sto­sunku do projektu oraz jej przesunięcie względem projektu. Nie zostały wyko­nane również stopnie ani izolacja zewnętrzna komory. Nie zostały wykonane prawidłowe oznaczenia hydrantów, nie było wykonanych szkiców geodezji po­wykonawczej. Nie został także uprzątnięty teren. Stwierdzono również, że za­suwy nie miały podstaw betonowych, co było istotne przy użytkowaniu zasuw.

Dowód: odpis pisma z dnia 06 maja 2013 r. – k. 30; odpis notatki ze spotkania z dnia 06 maja 2013 r. – k. 71; zeznania świadka B. N. (1)– k. 107 – 108 verte ; przesłuchanie za stronę pozwaną członka zarządu P. F. – k. 126 – 128.

(...) (...) (...)spółka jawna zobowiązała się do usunięcia usterek w terminie do 3 tygo­dni.

Dowód: odpis pisma z dnia 06 maja 2013 r. – k. 30.

Wykonawca usunął stwierdzone usterki do dnia 24 maja 2013 r., o czym poinformował (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Tego samego dnia pismo to zostało złożone w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dowód: odpis pisma z dnia 24 maja 2013 r. – k. 31.

W odpowiedzi zmawiający wyznaczył termin ponownego odbioru robót na dzień 07 czerwca 2013 r.

Dowód: odpis pisma z dnia 05 czerwca 2013 r. – k. 72; zeznania świadka B. N. (1) – k.107 – 108 verte .

Dnia 07 czerwca 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sporządziła protokół odbioru końcowego robót, w treści któ­rego wskazała występowanie nowych usterek. Dalej nie zostały usunięte usterki w postaci źle nabitych numerów armatury wodociągowej na tabliczkach, stwierdzono brak uporządkowania terenu na posesji M. T.. Ponadto w komorze ciśnienio­wej do poprawienia były stopnie, do wyprostowania nadawały się zasuwy. Co więcej nieprawidłowo zawieszony został hydrant przy budynku, przy którym rozpoczęła się budowa sieci. Stwierdzono usterki w związku z wykonaniem ocieplenia komory i przy kołnierzach komory. Ponadto wymiary komory były mniejsze o około (...) centymetrów w stosunku to tych, na które wyrażono zgodę. Niezabezpieczona była skarpa z jednej strony komory.

Dowód: odpis protokołu końcowego odbioru robót budowlanych sporządzony w dniu 07 czerwca 2013 r. – k. 32 – 32 verte ; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

(...) (...) (...)spółka jawna zobowiązała się do usunięcia stwierdzonych usterek do dnia 14 czerwca 2013 r.

Dowód: zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 20 czerwca 2013 r. przeprowadziła na terenie robót kolejną wizję lokalną podczas, któ­rej stwierdziła dalsze liczne usterki – opisane w piśmie z dnia 05 czerwca 2013 r. –
w tym brak właściwego oznakowania hydrantu i zaniżenie skrzynki zasuwy przy bu­dynku (...), niewłaściwe oznakowanie armatury, braki w do­kumentacji geodezyjnej. Stwierdzono także nieusunięcie usterek spisanych w protokole od­bioru z dnia 07 czerwca 2013 r.

Dowód: odpis pisma z dnia 05 czerwca 2013 r. – k. 73; zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte .

W dniu 25 czerwca 2013 r. wykonawca usunął wszystkie stwierdzone us­terki, o czym poinformował zamawiającego pismem z dnia 26 czerwca 2013 r.

Dowód: odpis pisma z dnia 26 czerwca 2013 r. – k. 33; zeznania świadka B. N. (1) – k.107 – 108 verte .

W dniu 04 lipca 2013 r. sporządzony został końcowy protokół odbioru robót budowlanych wykonanych przez (...) (...) (...) (...) (...) spółkę jawną na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialność na podstawie umowy nu­mer (...). W protokole tym za termin wykonania przedmiotu umowy uznano 25 czerwca 2013 r. W jego treści znalazło się stwierdzenie, że jakość robót dobra, a uwag nie było.

Dowód: odpis protokołu końcowego odbioru robót budowlanych po usunięciu usterek spisany w dniu 04 lipca 2013 r. – k. 16.

Przyjęto wówczas wszystkie prace. Wtedy to doszło do przekazania dzien­nika budowy i atestów materiałów użytych na terenie budowy. Wcześniej B. N. (1) nie mogła się zapoznać z dziennikiem budowy i uczynić jakichkolwiek wpisów.

Dowód: zeznania świadka B. N. (1) – k. 107 – 108 verte ; zeznania świadka B. B. (1) – k. 117 – 118 verte ; przesłucha­nie za stronę pozwaną członka zarządu P. F. – k. 126 – 128.

W dniu 08 lipca 2013 r. (...) (...) (...) (...) spółka jawna wystawiła fakturę VAT numer (...)na kwotę 29.924,28 zł „netto”, tj. 36.806,86 zł „brutto”. Jako termin zapłaty wykonawca wskazał w treści faktury VAT dzień 07 sierpnia 2013 r. przypadający w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury VAT. Faktura ta została doręczona (...) spółce z ograniczoną odpowie­dzialnością w dniu 09 lipca 2013 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 08 lipca 2013 r. – k. 17.

Bezsporne było, że (...) (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością obciążyła (...) (...) (...) (...) spółkę jawną karą umowną z tytułu nietermino­wego wykonania robót w wysokości 11.373,32 zł na podstawie noty obciąże­niowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. (k. 2 – 11, k. 18, k. 43 – 48).

Sąd ustalił, że w dniu 09 lipca 2013 r. (...) spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością wystawiła w związku z nieterminową realizacją przedmiotu umowy notę obciążeniową, w której naliczyła wobec (...) (...) (...) spółki jawnej karę umowną w wysokości 11.373,32 zł, przyjmując okres naliczenia kary umownej za czas od dnia 15 marca 2013 r. do dnia 26 czerwca 2013 r. i wezwała wykonawcę do jej zapłaty w terminie 7 dni od daty otrzymania noty.

Dowód: odpis noty obciążeniowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. – k. 18; przesłuchanie za stronę pozwaną członka zarządu strony po­zwanej P. F. – k. 126 – 128.

Nota obciążeniowa została podpisana przez jednego członka zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dowód: odpis noty obciążeniowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. – k. 18.

Poza sporem było, że na poczet tej kwoty wynikającej z przedmiotowej faktury (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 06 sierpnia 2013 r. dokonała przelewu kwoty 25.433,54 zł „brutto” (k. 2 – 11). Strony zgodne były co do tego, że pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a (...) (...) (...) (...) (...) spółką jawną nie toczyło się żadne postępowanie o zapłatę z tytułu kary umownej naliczonej na podstawie umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r. (k. 128).

Powyższy stan faktyczny sprawy został uznany w części za bezsporny na podstawie art. 229. k.p.c. Otóż strony zgodnie przyznały, że (...) (...) spółka z o­graniczoną odpowiedzialnością łączyła z (...) (...) (...) (...) spółką jawną u­mowa numer (...) zawarta w dniu 10 stycznia 2013 r. o wykonanie ro­bót budowlanych obejmujących wykonanie odcinka sieci wodociągowej (...)w miejscowości S. w gminie S.. Strony zgodnie przyznały, że w umowie zawartej pomiędzy stronami ustalono wynagrodzenie na kwotę 29.924,28 zł „netto”. Poza sporem było również, że umowa o roboty budowlane zawarta została w wyniku przeprowadzonego postępowania przetargowego. Nie było sporu co do tego, że termin wykonania robót objętych umową ustalony został na dzień 31 stycznia 2013 r. Poza sporem było, że (...) (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawierając umowę z (...) (...) (...) (...) spółką jawną zastrzegły w §(...) ust.(...) i ust.(...) kary umowne za nieterminowe wykona­nie robót w wysokości (...) % wartości umownej zadania za każdy dzień zwłoki oraz za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze końcowym w wy­sokości(...) % wartości umownej za każdy dzień zwłoki liczonej od dnia wyzna­czonego na usunięcie wad. Bezsporne było, że (...) (...) spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością obciążyła (...) (...) (...) (...) (...) spółkę jawną karą umowną z tytułu nieterminowego wykonania robót w wysokości 11.373,32 zł na podstawie noty obciążeniowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. Strony zgodne były co do tego, że pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowie­dzialnością a (...) (...) spółką jawną nie toczyło się żadne postępowanie o zapłatę
z tytułu kary umownej naliczonej na podstawie umowy numer (...)
z dnia 10 stycznia 2013 r.

Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez obydwie strony w sa­mym pozwie jak i w sprzeciwie od nakazu zapłaty bądź też w ustnych oświadcze­nia złożonych w toku rozprawy. Jako że przyzna­nie powołanych okoliczno­ści wy­ni­ka­jących z o­świad­czeń obu stron zawartych w po­zwie i w sprzeciwie od nakazu zapłaty bądź też później w toku rozprawy nie budziło w świetle prze­prowadzo­nego po­stępowania dowodowe­go wąt­pliwo­ści, o­ko­licz­ności te zostały uznane za praw­dziwe. Dlatego też, zwa­żywszy na za­sadę wy­rażoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał za udowod­nione.

Powyższy stan faktyczny sprawy sąd uznał w niewielkiej części za bez­spor­ny na pod­stawie art. 230. k.p.c.

Otóż bezsporne było to, na poczet kwoty wynagrodzenia wynikającej
z wystawionej przez wykonawcę faktury VAT w dniu 06 sierpnia 2013 r. dokonała przelewu kwoty 25.433,54 zł „brutto”.

Fakty te przytoczone przez stronę powodową w pozwie nie docze­kały się ze strony pozwanej spółki wyraź­nego za­przeczenia czy też po­twier­dze­nia. Skoro zatem strona prze­ciwna nie wypo­wie­działa się co do przytoczonych oko­liczno­ści, fakty te sąd, mając na uwadze wy­niki całej rozprawy, mógł uznać za przyznane a w konse­kwen­cji za rzeczywi­ście zaistniałe.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w całości na podstawie odpisów dokumentów zgromadzonych w toku postępowania dowodo­wego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz formie.

Odpisy dokumentów prywatnych sąd uznał w ca­łości za au­tentyczne
i wiarygodne. Żadna ze stron ich nie kwe­stionowała, tak pod wzglę­dem po­prawności formal­nej jak i material­nej. Nie u­jaw­niły się też ja­kie­kolwiek okolicz­ności podważa­ją­ce moc dowo­dową odpisów tych do­ku­mentów, które należa­łoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzystają do­ku­menty urzę­dowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i zło­żenia za­wartego w nim o­świad­czenia przez o­sobę, która podpi­sała doku­ment prywatny ( vide: T. Ereciń­ski, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Komen­tarz. Część pierw­sza. Postępowa­nie rozpoznaw­cze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczają­ce. Tom 1”, wyda­nie 2, Wy­dawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­ciń­skie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały nie­wzruszone. Dokumenty prywatne stanowiły do­wód te­go, że o­soby, które je podpi­sały, zło­ży­ły oświad­czenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.).

Osobnego omówienia wymagały natomiast odpisy dokumentów w po­staci odpisu umowy o roboty budowlane numer (...) z dnia 10 stycznia 2013 r. oraz odpisu aneksu numer(...)z dnia 14 lutego 2013 r. do umowy o robo­ty budowlane z dnia 10 stycznia 2013 r. jak i odpisów stron z dziennika budowy.

Dokument prywatny jakkolwiek nie został wyposażony w domniemanie prawne zgodności jego treści z rzeczywistym stanem, to jednak może stanowić samodzielny środek dowodowy i w oparciu o jego treść sąd ma możliwość wy­rokowania. Dokument prywatny pozostaje jednym z dowodów wymienionych
w kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne do­wody ( vide: art. 233. § 1. k.p.c.). Może zatem stanowić podstawę ustaleń fak­tycz­nych i wyrokowania ( vide: wyrok i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 30 czerwca 2004 r., sygn. akt IV CK 474/03, publ. OSNC 2005 r., nr 6, poz. 113, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r., sygn. akt IV PR 200/85, publ. OSNCP 1986 r., nr 5, poz. 84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03 października 2000 r., sygn. akt I CKN 804/98, nie publ., LEX nr 50890).

Dokument prywatny w świetle brzmienia art. 253. k.p.c. ma znacznie mniej­szą moc dowodową, jeżeli miałby świadczyć na rzecz strony, która go sporządziła. Ma za to dużą wartość dowodową, jeśli pochodzi od osoby trzeciej, niezwiązanej ze stronami i od nich niezależnej. Założyć bowiem można wów­czas, że intencją wystawcy takiego dokumentu nie było wzmocnienie bądź też osłabienie którejkolwiek ze stron postępowania ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 06 listopada 2002 r., sygn. akt I CKN 1280/2000, nie publ., LEX nr 78358). Takimi dokumentami w przedmiotowej sprawie pochodzą­cymi w całości bądź też w części od stron procesu, tj. były umowa o roboty bu­dowlane numer (...) z dnia 10 stycznia 2013 r. oraz aneks numer (...)
z dnia 14 lutego 2013 r. do umowy o roboty budowlane.

Odpisy wydruków tych dokumentów ze względu na brak domniemania zgodności z rzeczywi­stym stanem jako dokumenty prywatne podlegały ocenie sądu wedle reguł sta­tuowanych przepisem art. 233. § 1. k.p.c. Skoro bowiem dokument prywatny nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim oświadczeń, to każda osoba mająca w tym interes prawny może twierdzić i do­wodzić, że treść złożo­nych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82, nie publ., LEX nr 8414).

Strona pozwana w toku postępowania mocy dowodowej odpisów tych dokumen­tów skutecznie nie podważyła. Stwierdziła natomiast w treści sprze­ciwu od nakazu zapłaty w postę­powaniu upominawczym, że obciążyła stronę powodową karą umowną z tytułu nieterminowego wykonania robót w wysokości 11.373,32 zł na podstawie noty obciążeniowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. w oparciu o przepis § (...)ust. (...)umowy, przyjmując okres naliczenia kary umownej od dnia 15 marca 2013 r. do dnia 26 czerwca 2013 r., czego kon­sekwencją było dokonanie w dniu 06 sierpnia 2013 r. zapłaty na rzecz strony po­wodowej jedynie kwoty 25.433,54 zł „brutto” wynikającej z faktury VAT numer (...)opiewającej na kwotę 36.806,86 zł „brutto”.

Przy takim stanowisku względem odpisów dokumentów w postaci umowy numer (...)jak i aneksu numer(...)z dnia 13 lutego 2013 r. pochodzących m. in. od strony pozwanej brak było dostatecznych podstaw do uznania, że wie­rzytelność (...). (...) (...) (...)spółki jawnej w części obejmującej kwotę 11.373,32 zł przestała ist­nieć. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie zgło­siła żadnych dowodów na tą okolicz­ność.

Twierdzenia zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty nie mogły zastąpić odpowiednich środków dowo­dowych ani zostać uznane w tym zakresie za przy­znane. Po­wszechnie aprobo­wa­ną w de­mokra­tycznych państwach prawnych zasadą po­zostaje bowiem regu­ła, że ius civile vi­gilanti­bus scriptum est, co oznacza, iż prawo cy­wilne wymaga dbałości zainte­resowa­nego o swoje prawa ( vide: uzasadnienie wyroku Trybuna­łu Kon­stytucyj­nego z dnia 25 maja 1999 r., sygn. akt SK 9/98, publ. OTK ZU 1999 r., nr 4, poz. 78). Zważywszy na powyż­sze rozważania dotyczące oceny dowodu w postaci odpisu umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r. i odpisu aneksu numer(...)z dnia 14 lutego 2013 r. do umowy o roboty budowlane z dnia 10 stycznia 2013 r. nale­ża­ło stwierdzić podzielając ten pogląd, że „reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powo­do­wej. Jeżeli strona powodowa udowod­niła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasad­nia­ją­cych jej zdaniem oddalenie powództwa” (tak Sąd Najwyż­szy w wyro­ku z dnia 20 kwietnia 1982 r., sygn. akt I CR 79/82, nie publ., LEX nr 8416). Pomimo, że strona pozwana nie zgadzała się z twierdzeniami strony powodowej podnosząc, iż kara umowna została naliczona zasadnie i w sposób prawidłowy, to nie zaoferowała żadnych dowodów, że wierzytelność, której strona powodowa dochodziła w niniejszym po­stępowaniu, jej się nie należała.

Sąd uznał przy tym, iż nie ma pod­staw do dalszego uzu­pełnienia z urzędu postępowa­nia dowodowego. W tym zakresie sąd nie mógł wyręczać strony
i niejako w za­stępstwie przeprowadzać taki dowód, gdyż takie postępowanie by­łoby sprzeczne z zasadą kontradyktoryjności. Zgodnie ze sta­nowiskiem Sądu Naj­wyższego „od 1 lipca 1996 r. wskutek zmiany treści art. 232 KPC oraz skre­śle­nia § 2 w art. 3 KPC nastąpiło zniesienie zasady odpo­wie­dzialności sądu za wynik postępowania dowodowego” (tak Sąd Naj­wyższy w wyroku z dnia 07 paź­dziernika 1998 r. sygn. akt II UKN 244/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 20, poz. 662 i w wyroku z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt II UKN 615/99, publ. OSNAP 2002 r., nr 1, poz. 24). Rola sądu w sprawie winna ogra­niczać się jedy­nie do pozostawania obiektywnym arbitrem w sporze stron (za­sada kontradyk­toryjno­ści). Sąd jedynie wyjątkowo może wy­kazywać inicjatywę dowodową, spoczywającą cały czas na stronach pod groźbą przegrania proce­su. Zdanie powyższe pozostaje w pełni zgodne z przy­jętą linią orzecznictwa i wykładnią Sądu Naj­wyższego, w myśl której „możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wska­zanego przez strony nie oznacza, że sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynność strony. Jedynie w szczególnych sytu­acjach proceso­wych o wyjątkowym charakterze sąd powi­nien skorzystać ze swojego upraw­nienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (art. 232 kpc)” (tak Sąd Najwyż­szy w wyroku z dnia 05 listopada 1997 r., sygn. akt III CKN 244/97, publ. OSNC 1998 r., nr 3, poz. 52). Brak postępowania dowodo­wego prowadzonego z u­rzę­du był przy tym usprawiedliwiony w świetle poglądu Sądu Najwyższego, w myśl któ­re­go „działanie sądu z urzędu i przeprowadzenie dowodu nie wska­za­nego przez stronę jest po uchyleniu art. 3 § 2 kpc dopusz­czalne tylko w wy­jąt­kowych sytu­acjach procesowych oraz musi wypływać z opartego na zobiek­tywi­zowanej oce­nie przekonania o konieczności jego prze­prowadzenia” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 09 września 1998 r., sygn. akt II UKN 182/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 17, poz. 556). Pogląd ten pozostaje tym bardziej ak­tualny w świetle obecnie obowiązującego kodeksu postępowa­nia cywilnego a w szczególności
w kontekście zmian wprowadzonych ustawą z dnia 02 lipca 2004 r. o zmianie u­sta­wy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 172 poz. 1804).

Sąd mimo powyższych wywodów zwracał się w toku procesu do strony pozwanej, czy poza dokumentem w postaci noty obciążeniowej został sporzą­dzony inny dokument, który zostałby doręczony stronie powodowej, a który od­nosiłby się do wierzytelności w kwocie 11.373,32 zł. Zwracał się również z py­taniem czy toczyło się postępowanie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko (...) (...) (...) (...) spółce jawnej o zapłatę kwoty 11.373,32 zł z tytułu kary umownej naliczonej na podsta­wie umowy o roboty budowlane numer (...) z dnia 10 stycznia 2013 r., na co pełnomocnicy obu stron zgodnie oświadczyli, że takie postępowanie nie toczyło się w sądzie.

Za niewiarygodne i sprzeczne z pozostałym zebranym materiałem dowo­dowym w tym w szczególności zgodnymi ze sobą zeznaniami świadków B. N. i B. B. (1) uznał sąd treść odpisu dokumentu w posta­ci stron z dziennika budowy w zakresie, w jakim wpisy w nim uczynione zostały pod datami 15 kwietnia 2013 r. i 16 kwietnia 2013 r. Treść tych wpisów pozo­stawała w sprzeczności z korelującymi ze sobą depozycjami świadków B. N. i B. B. (1), którym sąd dał wiarę.

Ustalając stan faktyczny sprawy sąd oparł się też na dowodzie z zeznań przed wszystkim świadków B. N. (1) i B. B. (1) oraz
w niewielkim zakresie M. T., którym sąd dał wiarę w takim zakresie,
w jakim depozycje tych świadków korespondowały z pozostałymi dowodami. Depozycje tych świadków stanowić mogły podstawę czynio­nych ustaleń faktycznych, jako że były zgodne z zebranym mate­riałem dowodowym i znajdowały potwierdzenie w treści odpi­sów dokumentów. Świadkowie w sposób spontaniczny i jasny od­powiadali na za­dawane pytania a bezpośredni z nimi kontakt na rozprawie w czasie jego przesłuchiwa­nia jedynie umocnił przekonanie co wiarygodności ich słów.

Sąd oparł się również na dowodzie z przesłuchania wspólnika strony powo­dowej R. Ś. (1). Sąd nie do­pa­trzył się po­ważniejszych sprzeczności w jego depozy­cjach a ponadto znaj­do­wały one czę­ściowo po­twierdze­nie w pozostałym materiale dowodowym. Jednakże w zakresie w jakim depozycje wspólnika powodowej spółki kolidowały z zeznaniami świadków B. N. i B. B. (1), sąd dał wiarę świadkom, których zezna­nia były spontaniczne, zgodne wzajemnie ze sobą i korelowały z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym.

Co do zasady uznał sąd również zeznania przesłuchanie członka za­rządu strony pozwanej P. F. w szczególności w tym zakresie, w ja­kim po­twierdził on fakt, że roboty budowlane nie zostały wykonane nawet
w przedłużonym umownym terminie.

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne, przy czym w tej części, w jakiej strona powodowa żądała zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty objętej żądaniem pozwu od dnia 08 sierpnia 2013 r. a więc od daty przypadającej dzień wcześniej aniżeli ustalona przez sąd data zapłaty kwoty należnej stronie powodowej zgodnie z umową o ro­boty budowlane numer (...) z dnia 10 stycznia 2013 r., powództwo nale­żało oddalić, jako że zgodnie z powołaną umową termin płatności wynagrodze­nia wykonawcy został określony na 30 dni od dnia dostarczenia faktury końco­wej wystawionej na podstawie protokołu końcowego odbioru robót, ta zaś zo­stała dostarczona do (...) spółki
z ograniczoną odpowie­dzialnością w dniu 09 lipca 2013 r.

Strona powodowa (...) (...) (...) (...) spółka jawna wystąpiła z żądaniem zasądze­nia od strony pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzial­nością kwoty 11.373,32 zł wraz z odsetka­mi us­ta­wowymi liczonymi od kwoty 11.373,32 zł od dnia 08 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty na podstawie art. 647. § 1. k.c. oraz art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c.

W myśl art. 647. k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobo­wiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i do­starczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagro­dzenia.

Stosownie do brzmienia art. 471. k.c. dłużnik obowiązany jest do napra­wienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowią­zania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem o­ko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Po myśli art. 476. k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świad­czenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wy­padku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczno­ści, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wy­nikłej ze zwłoki.

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny spo­sób o­kreślona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świad­czenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odse­tek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481. § 2. zd. I. k.p.c.).

W przepisie art. 647. k.c. ustawodawca unormował umowę o roboty bu­dow­lane będącą odmianą umowy o dzieło różniącą się jednak od umowy
o dzieło tym, że przedmiotem świadczenia niepieniężnego wykonawcy nie może być każdy rezultat pracy, lecz tylko taki, który powstał w wyniku robót bu­dowlanych a ponadto obowiązkiem inwestora pozostaje szczególna po­stać współdziałania z wykonawcą w zakresie przygotowania i wykonania przedmiotu świad­czenia polegająca na dostarczeniu projektu i przekazaniu te­renu budowy. Do elementów konstytutywnych umowy o roboty budowlane zo­stała zatem zali­czona m. in. postać współdziałania inwestora przejawiająca się w szczególności w dostar­czeniu projektu ( vide: K. Kołakowski, „Komentarz do ko­deksu cywilne­go. Księga trzecia. Zobo­wią­za­nia. Tom 2”, Wydawnictwo Prawni­cze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., wydanie 8, pod red. G. Bieńka, s. 215, teza 2 do tytułu XVI Umowa o roboty budowlane, P. Drapała, „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobo­wią­za­nia. Tom III, część 2”, Wydawnictwo Lexi­sNexis, War­szawa 2013 r., wy­danie 1, pod red. J. Gudowskiego, ss. 300 – 301, teza 10 do art. 647).

Elementami istotnymi przedmiotowo ( essentialia negotii) umowy o robo­ty budowlane pozostają zobowiązanie wykonawcy do oddania przewidzianego
w u­mowie obiektu wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy tech­nicznej oraz zobowiązanie inwestora do dokonania wymaganych przez właści­we przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót w szczegól­ności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu
i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Jak zatem wynika z brzmienia art. 647. k.c. zobowiązanie inwestora do dostarczenia projektu jest jednym z jego obo­wiązków i to o tyle istotnych, że warunkuje on zakwalifikowanie umowy jako u­mowy o roboty budowlane. Brak tego obowiązku a w szczególności nałożenie zobowiązania dostarczenia projektu na wykonawcę oznacza, że zawarta u­mo­wa nie jest umową o roboty budowlane ale umową o dzieło. W przypadku przy­jęcia przez wykonawcę obowiązku dostarczenia projektu następuje prze­niesie­nie na wykonawcę zobowiązania spoczywającego w myśl art. 647. k.c. na inwe­sto­rze. Następuje zatem modyfikacja zobowiązań w stosunku do przepisu art. 647. k.c. i to zobowiązań istotnych dla konstrukcji umowy o roboty budow­lane bo warunkujących powstanie stosunku umownego kwalifikowanego jako umowa o roboty budowlane. Umowa, na podstawie której do dostarczenia pro­jektu zo­bowiązuje się wykonawca nie zaś inwestor, pozostaje umową o dzieło nie zaś u­mo­wą o roboty budowlane ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyj­nego
w Gdańsku z dnia 20 kwietnia 1995 r., sygn. akt I ACr 101/95, publ. OSA 1995 r., nr 9, poz. 61, s. 16.; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 07 listo­pada 1997 r., sygn. akt II CKN 446/97, publ. OSNIC 1998 r., nr 4, poz. 67, s. 64). Zastosowanie przepisu art. 647. i następnych kodeksu cywilnego do sto­sunku prawnego powstałego pomiędzy (...) spółką
z ograniczoną odpowiedzialnością a (...) (...) (...) (...) spółką jawną determinowało zatem to, że to (...). (...) (...) (...) spółka jawna jako wykonawca przyjęła na siebie zo­bo­wiązanie wykonania robót budowlanych polegających na wznoszeniu odcinka sieci wodociągowej oraz komory redukcji ciśnienia na terenie miejscowości S. na rzecz (...) (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako zamawiają­cego. Ta z kolei spółka zo­bowiązała się do protokolarnego przekazania terenu budowy wy­konawcy oraz przekazania uzgodnionej i zatwierdzonej dokumenta­cji technicz­nej wraz z pozwoleniem na budowę jak i zapłaty umówionego wyna­grodzenia. Przyjęcie zobowiązania przez (...) (...) (...) (...) (...) spółkę jawną wykonania robót określo­nych w umowie z dnia 10 stycznia 2013 r., w wyniku których po­wstać miał odci­nek sieci wodociągowej wraz z komorą redukcji ciśnień na terenie miejscowości S. oraz przyjęcie zobowią­zania przez (...) (...) spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością do dostarczenia dokumentacji technicznej
i specyfikacji istotnych warunków zamówienia a także na podstawie pozwo­lenia na budowę, doprowadziło zatem do tego, że zostały spełnione wszystkie istotne przedmiotowo wa­runki statuujące powstanie po­między strona­mi umowy o ro­boty budow­lane.

Określony został również istotny składnik umowy o ro­boty budowlane
w postaci wynagrodzenia. Doszło bowiem do umówienia się przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jako zamawiającego i (...) (...) (...) (...) spółkę jawną jako wykonawcę co do wyna­grodzenia za całość robót, które zgodnie
z umową o roboty budowlane miały zostać wykonane, gdyż z góry określono wy­nagro­dzenie za prace opi­sane w sa­mej umowie.

Podstawowymi obowiązkami przyjmującego zamówienie wynikającymi
z u­mowy o roboty budowlane jest oddanie oznaczonego w umowie obiektu wy­konanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej natomiast na zamawiają­cym ciąży obowiązek dokonania określonych przez właściwe przepi­sy czynności związanych z przygotowaniem robót w szczególności przygoto­wania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Obowiązki te statuowane zostały w przepisie art. 647. k.c.

Norma art. 647. k.c. zawiera regulację statuującą istotę umowy o roboty budowlane, o­kre­śla elementy istotne przedmiotowo umowy o roboty budowlane oraz zasadnicze o­bo­wiąz­ki stron umowy o roboty budowlane. Stosownie do brzmienia tego przepisu umowa o roboty budowlane po­zostaje umową konsen­sualną, tj. dochodzi do skutku w wyniku osią­gnię­cia po­rozumienia przez kontra­hentów, jest umową dwustronnie zobo­wiązu­jącą a jed­nocześnie wzajemną, gdyż świadczenie jednej strony umowy pozo­staje od­powiednikiem świadczenia drugiej ze stron. Ponadto jest to umowa re­zultatu, a zatem umowa, której wyni­kiem wykonania ma być konkretny efekt, rezultat, przy czym obiekt – finalny efekt umowy o roboty budowlane – musi mieć charakter materialny i być rezul­tatem robót budowlanych.

Podstawowym obowiązkiem zamawiającego względem wykonawcy wyni­kającym z umowy o roboty budowlane pozo­stawało zapłacenie wynagrodzenia, w czym przejawia się wła­śnie odpłatność i wzajemność umowy o roboty budow­lane.

W rozsądzanym przypadku takim obowiązkiem (...) (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością po­zosta­wało świadczenie na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowie­dzialnością kwoty pieniędzy odpowiadają­cej części wyna­grodzenia wykonawcy za wykonanie usługi w postaci zrealizowania robót budowla­nych w oparciu
o umowę o roboty budowlane nu­mer (...). Umowa o roboty budowlane jako umowa odpłatna zawarta przez (...) (...) spółkę z ograni­czoną odpowiedzialnością z (...) (...) (...) (...) spółką jawną statuowała obowią­zek świad­czenia przez zamawiającego na rzecz wykonawcy wynagrodzenia za wykona­nie obiektu będącego efektem przeprowadzonych robót budowlanych.

Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych należało stwierdzić, że po­między stronami doszło do zawarcia umowy o roboty budowlane (wyko­nawca zobowiązał się do wykonania określonego obiektu budowlanego w postaci od­cinka sieci wodociągowej a zamawia­jący do zapłaty wynagrodzenia), przy czym strony wska­zały kwotowo wysokość wynagrodzenia ryczałtowo określając je na łączną kwotę 29.924,28 zł „netto” (czyli kwotę 36.806,86 zł „brutto”, jako że do kwoty wskazanej jako kwota „netto” zostać miał doliczony podatek od towarów
i usług), w wyniku której strona powodowa wykonała swe obowiązki, cze­go nie można było stwierdzić o (...) spółce z ograniczoną od­powiedzialnością. U­mowa o roboty budowlane zawarta przez zama­wiają­cego
z wy­konawcą określała wysokość kwoty należnego wynagrodze­nia i obligowała stronę pozwaną do zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością aż do dnia zamknięcia rozprawy i wydania wyroku jednak nie uczy­niła zadość w sposób nale­żyty swe­mu pod­stawowe­mu obo­wiązkowi. O ile bo­wiem przyjmujący zamówienie wy­wiązał się ostatecznie ze swych obowiązków w całości, to zamawiający jedynie czę­ściowo zrealizował ciążą­cy na nim obo­wiązek, tj. nie zapłacił części wyna­grodzenia za wykonane roboty budowlane, które to świad­czenie zostało przez wykonawcę zrealizowane. Czę­ściowo zatem (...) (...) spółka z o­graniczoną odpowiedzialnością zobowiązania swe­go należycie nie wyko­nała, gdyż w chwili wniesienia pozwu nie zapłaciła części wynagrodzenia w kwocie 11.373,32 zł.

Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych należało stwierdzić, że po­między stronami doszło do zawarcia na podstawie postępowania o zamówie­nie przeprowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego umowy która obej­mowała wykonanie odcinka sieci wodociągowej (...)oraz komory redukcyjnej w miejscowości S. gminie S.. Termin wykonania umowy o­kreślono na dzień 31 stycznia 2013 r. Strony wska­zały w umowie kwotowo wysokość wynagrodzenia określając je na 29.924,28 zł „netto”, do któ­rej to kwoty zostać miał doliczony podatek od towarów i usług. Strony w umowie oznaczyły kary umowne: za nieterminowe wykonanie robót – (...) % wartości umownej zadania za każdy dzień zwłoki w oddaniu przedmiotu umowy, oraz za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze końcowym – (...) % war­tości umownej za każdy dzień zwłoki liczonej od dnia wyznaczonego na usunię­cie wad.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikało również, że termin zakończenia robót aneksem numer(...)z dnia 14 lutego 2013 r. został przedłużony przez strony do dnia 15 marca 2015 r. mimo to w tym terminie ro­boty nie zostały zakończone przez wykonawcę. Na ten dzień zakończone zo­stały prace przy budowie wodociągu bez wykonania komory redukcyjnej. Usta­lenia faktyczne wskazywały, że w piśmie z dnia 13 marca 2013 r. (...). (...) (...) (...) spółka jawna poinformowała (...) (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialno­ścią, iż w obecnych warunkach terenowych nie miała możliwości wykonania komory redukcyjnej z uwagi na brak drogi, którą mogłyby zostać dostarczone elementy komory, zaś jedyna droga była droga prywatną, lecz nie było zgody właściciela na przejazd nią cięższym sprzętem. W treści protokołu końcowego odbioru robót budowlanych spisanego w dniu 04 lipca 2013 r. wynikało z kolei, że strony procesu budowlanego, tj. zamawiający i wykonawca przyjęli zgodnie dzień 25 czerwca 2013 r. za datę wykonania przedmiotu zawartej pomiędzy nimi umowy.

Abstrahując od tego, że czy po stronie wykonawcy zaistniała okoliczność która spowodowała, że to strona powodowa odpowiadała za to, iż termin za­kończenia robót budowlanych przedłużony aneksem nie został dochowany, to nie został wykazany fakt, że te środki pieniężne, które zostały objęte wysta­wioną przez zamawiającego w dniu 09 lipca 2013 r. notą obciążeniową numer (...), nie należały się stronie powodowej.

Z akt sprawy wynikało jedynie, że (...) (...) spółka z ograni­czoną odpowiedzialnością doprowadziła do naliczenia wobec strony powodowej na podstawie § (...) umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r. kary umownej w kwocie 11.373,32 zł i sporządziła w dniu 09 lipca 2013 r. notę obciążeniową numer (...) na tę kwotę, w której nie wskazała jednak, w jaki sposób dokonała naliczenia tej kary, i jaki okres przyjęła do jej naliczenia.
Z analizy materiału dowodowego, który sąd miał do dyspozycji, nie można było natomiast wywieść, że wierzytelność strony powodowej w kwocie 11.373,32 zł przestała istnieć. Dowód wykazania zasadności tej okoliczności spoczywał na stronie pozwanej, która wywodziła z tego faktu korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6. k.c.), a nie na stronie powodowej tym bardziej, że wystawiona przez stronę pozwaną nota obciążeniowa numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r. (k. 18) była dokumentem prywatnym (art. 245. k.p.c.), który nie korzystał z do­mniemania zgodności z prawdą zawartych w nim oświadczeń.

Sąd zwracał się przy tym do strony pozwanej czy poza notą obciąże­niową sporządziła inny dokument, który został doręczony stronie powodowej oraz czy w sprawie o zapłatę 11.373,32 zł, toczyło się postępowanie z po­wództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko (...) (...) (...) (...) spółce jawnej o zapłatę z tytułu kary umownej naliczonej na podsta­wie umowy numer (...)z dnia 10 stycznia 2013 r., czemu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaprzeczyła.

Skoro zatem strona pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów, na podstawie których można było przyjąć, że wierzytelność strony powodowej przestała istnieć, co stanowiłoby podstawę do odmowy zapłaty całości należ­nego jej wynagrodzenia z umowy, to w niniejszym procesie nie było żadnych podstaw do pomniejszenia należnego (...) (...) (...) (...) (...) spółce jawnej wynagrodzenia opiewa­jącego na kwotę 36.806,86 zł określonego w fakturze VAT numer (...)
o równowartość naliczonej kary umownej, tj. 11.373,32 zł.

Sąd dostrzegł również, iż (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ani w sprzeciwie od nakazu zapłaty ani w toku procesu nie zgłosiła oficjalnie zarzutu potrącenia kwoty wynikającej z noty obciążeniowej
z kwotą dochodzoną niniejszym pozwem. Strona pozwana w sprzeciwie od na­kazu zapłaty jedynie przyznała, iż obciążyła stronę powodową karą umowną
z tytułu nieterminowego wykonania robót w wysokości 11.373,32 zł na podstawie noty obciążeniowej numer (...) z dnia 09 lipca 2013 r.

Podzielając zatem wypracowane w doktrynie i orzecznictwie pojęcie za­rzutu jako twierdzenia pozwanego o istnieniu określonej okoliczności faktycznej, niesprzeczne z twierdzeniem powoda, uzasadniające jednak skutek skierowany przeciwko powództwu, należało przyjąć, że „oświadczenie o potrąceniu stanowi materialnoprawną podstawę procesowej czynności pozwanego w postaci za­rzutu potrącenia. Pozwany w ramach tego zarzutu oświadcza wolę potrącenia, powołując się na fakt dokonania potracenia i wynikające z niego skutki prawne obejmujące trwałe zniweczenie żądania powoda” (tak Sąd Apelacyjny w Bia­łymstoku w wyroku z dnia 19 marca 2015 r., sygn. akt I ACa 991/14, nie publ. LEX numer 1665069). W orzecznictwie Sądu Najwyższego za przeważający uznać należało przy tym pogląd, że zarzut potrącenia stanowił środek obrony pozwanego, a nie jest formą dochodzenia roszczenia ( vide: uzasadnienie u­chwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r., sygn. akt III CZP 58/07, publ. OSNC 2008 r., nr 5, poz. 44; uzasadnie­nie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 04 sierpnia 2005 r., sygn. akt III CZP 53/05, publ. OSNC 2006 r., nr 5, poz. 86; wyrok Sąd Najwyższego z dnia 07 listopada 2008 r., sygn. akt II CSK 243/08, nie publ., LEX numer 560544; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2006 r., sygn. akt III CSK 256/06, publ. OSNC 2007 r., nr 7 – 8, poz. 116; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyż­szego
z dnia 07 maja 2004 r., sygn. akt I CK 666/03, publ. OSNC 2005 r., nr 5, poz. 86; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2004 r., sygn. akt V CK 190/03, nie publ., LEX numer 707402; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1997 r., sygn. akt II CKN 365/97, publ. OSNC 1998 r., nr 4, poz. 66; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1987 r., sygn. akt I CR 184/87, nie publ., LEX numer 8839; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 06 września 1983 r., sygn. akt IV CR 260/83, publ. OSNCP 1984 r., nr 4, poz. 59).

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy, „oświadczenie o potrąceniu stanowi materialnoprawną podstawę procesowej czynności pozwanego w postaci za­rzutu potrącenia. Pozwany w ramach tego zarzutu oświadcza wolę potrącenia, powołując się na fakt dokonania potrącenia i wynikające z niego skutki prawne, obejmujące trwałe zniweczenie żądania powoda. Jakkolwiek dla zarzutu potrą­cenia, jak i innych zarzutów procesowych, także opartych na materialnopraw­nych podstawach, przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują żadnych wymagań formalnych, a zatem nie stosuje się do nich wymagań prze­widzianych dla pozwu w art. 187 § k.p.c., to swoboda wyboru formy zgłoszenia zarzutu potrącenia (art. 60 k.c.) i podleganie jedynie ogólnym wymaganiom do­tyczącym zarzutów, nie oznacza dowolności w jego formułowaniu. Poza wymo­giem oświadczenia o potrąceniu pozwany powinien zindywidualizować swoją wierzytelność, skonkretyzować jej zakres przedstawiony do potrącenia z wie­rzytelnością powoda, wskazać przesłanki jej powstania, wymagalności i wyso­kość oraz dowody w celu ich wykazania” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt III CSK 317/11, nie publ., LEX numer 1229968).

Zważywszy na ustalony stan faktyczny i dostępne środki dowodowe przed­stawione przez obie strony tego rodzaju oświadczenie procesowe nie zo­stało złożone, brak było także jakichkolwiek danych świadczących o tym, że do potrącenia doszło poza procesem, a dokument w postaci noty obciążeniowej numer (...) nie mógł być w tym przypadku uznany za wystarczający. W do­kumencie tym strona pozwana jedynie obciążyła stronę powodową karą umowną, nie składając przy tym żadnego oświadczenia np. o skompensowaniu części wierzytelności strony powodowej, tj. w kwocie 11.373,32 zł z jej wierzy­telnością w kwocie 11.373,32 zł. Nie można było natomiast domniemywać, że zarzut potrącenia czy też wcześniej oświadczenie o potrąceniu zostały złożone w sposób dorozumiany tylko na tej podstawie, że strona pozwana odmówiła zapłaty wynagrodzenia wynikającego z umowy z dnia 10 stycznia 2013 r. Taka sytuacja jest co do zasady wykluczona zważywszy na doniosłość i skutki prawne oświadczenia o potrąceniu. Oświadczenie takie winno zatem zawierać jednoznacznie ujawniony na zewnątrz zamiar doprowadzenia do wygaśnięcia
w całości czy też jedynie w części wierzytelności podmiotu, któremu takie oświadczenie zostało złożone ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 28 października 1999 r., sygn. akt II CKN 551/98, publ. OSNC 2000 r., nr 5, poz. 89; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r., sygn. akt V CSK 223/07, nie publ.. LEX numer 337555). Należało również zaznaczyć, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, co tym bardziej nie mogło skłaniać do nadawania jego oświadczeniom procesowym treści, które nie zostały wprost wyrażone. Co więcej oświadczenie o potrąceniu winno zostać złożone zgodnie z regułami dotyczącymi składania oświadczeń woli także
w takim zakresie, w jakim jego skuteczność zależała od zasad reprezentacji pod­miotu, który takie oświadczenie złożył bądź też miał złożyć.

Nie spełniając części świad­czenia w postaci zapłaty wynagrodzenia za wykonane roboty pozwana (...) (...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością sprzeniewierzyła się nie tylko obowiązkowi zamawiającego sformułowanemu w art. 647. k.c., tj. po­legającemu na zapłacie umó­wionego wynagrodzenia jak i zasadzie leżącej u pod­walin prawa zo­bo­wiązań, zgodnie
z któ­rą pacta sunt servanda. Skoro bowiem (...) (...) spółka z o­graniczoną odpowiedzialnością zdecydowała się za­wrzeć umowę, w ramach której wykonane zostały usługi budowlane polegające na wykonaniu części sieci wodociągowej przez (...) (...) (...) (...) spółkę jawną jako wykonawcę oraz zainstalowaniu ko­mory redukcji ciśnień i z usług świadczonych przez wykonawcę skorzystała
a rezultat umowy został osiągnięty, tj. umówiony obiekt budowlany zo­stał wyko­nany i wydany, to obowiązana była również do spełnienia swego wzajemnego świad­czenia pole­ga­ją­ce­go na zapłacie wykonawcy umówio­nego wynagrodze­nia. Inne roz­wiązanie w postaci braku spełnienia świadczenia z ty­tułu zawartej przez stronę po­zwaną u­mowy o roboty budowlane doprowadzi­łoby do zdestabili­zo­wa­nia pewności ob­rotu. Usankcjonowa­nie takiego stanu rze­czy spowodowało­by trudne do przyjęcia konse­kwencje. Brak przy tym dowodu, aby strona powo­dowa za­mierzała zwol­nić (...) (...) spółkę z ograni­czoną odpowiedzialnością z długu, skoro nie tylko wzywała wskazywała wy­so­kość jej zobowiązania, ostatecznie zaś wystąpiła ze stosownym po­wódz­twem. O tym natomiast, że występujący z po­zwem podmiot legitymowany był do do­chodze­nia zapłaty części wynagrodzenia za wykonane dzieło w postaci obiektu budowlanego, przekonywała treść art. 647. k.c. (...) spółka z ogra­ni­czoną odpowiedzialnością nie uczyniła przy tym użytku z żadnego z upraw­nień z tytułu umowy o roboty budowlane, z których skorzystanie pozwoli­łyby uz­nać, że nie popadła w zwłokę ze spełnie­niem swego świadczenia. W szczegól­ności nie podniosła żadnych za­istniałych w rze­czywistości zarzutów w tym przede wszystkim procesowych względem u­praw­nienia wykonawcy, które u­za­sadnić mo­głyby powstrzymanie się przez zamawiają­cego z zapłatą części umówionego wynagrodzenia czy też zapła­tę wynagro­dzenia z u­chybieniem umownego termi­nu.

Przytoczony wyżej in extenso przepis art. 471. k.c. normuje zasadę odpo­wiedzialności dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zo­bowiązania zwanej odpowiedzialnością kontraktową. Odpowiedzialność sta­tuowa­na art. 471. k.c. uzależniona została od zaistnienia kumulatywnie kilku przesła­nek a mianowicie niewykonania zobowiązania bądź też nienależytego wykona­nia zobowiązania, szkody powstałej w wyniku niewykonania bądź też nie­nale­żytego wykonania zobowiązania, związku przyczynowego pomiędzy nie­wykona­niem bądź też nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą oraz winy dłużnika.

Ciężar udowodnienia zaistnienia trzech spośród czterech przesłanek odpo­wiedzialności powszechnie zwanej kontraktową spoczywa na wierzycielu. Na­wet jednak ich udowodnienie nie gwarantuje definitywnego przypisania od­powiedzialności dłużnika z tego tytułu. Po stronie dłużnika bowiem zgodnie
z brzmieniem części końcowej art. 471. k.c. ( verba legis art. 471. in fine k.c.: „…chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem oko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”) istnieje możliwość egzoneracji, tj. wykazania, że nie ponosi on odpowiedzialności za niewykonanie bądź też nienależyte wykonanie zobowiązania w szczególności poprzez przed­stawienie o­ko­liczności, z których wynikać będzie, że niewykonanie bądź też nienależyte wy­konanie zobowiązania było następstwem sytuacji, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Fakt braku zapłaty przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością na dzień zamknięcia rozprawy i na dzień wydania wyroku (...) (...) (...) (...) spółka jawna środ­ków pie­nięż­nych w wysokości odpo­wiadającej pozostałej części wynagrodzenia należnego wykonawcy z ty­tułu wykonania robót budow­lanych polegających na wzniesieniu części sieci wodociągowej na podstawie umowy o roboty budowlane z dnia 10 stycznia 2013 r. do­pro­wa­dził do konkluzji, że zamawiający popadł względem wykonawcy w zwłokę w wy­konaniu zobowią­zania z u­mowy o roboty budowlane za­wartej z (...) (...) (...) (...) spółką jawną. Wnio­sek taki naka­zywało przy­jąć brzmienie art. 471. k.c. (...) (...) (...) (...) (...) spółka jawna nie otrzymała środ­ków pie­niężnych od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzial­nością w takiej wy­sokości, w jakiej zostało ustalo­ne wynagrodzenie zgodnie
z umową o roboty budowlane i wyrażone w fakturze VAT wystawio­nej z tytułu wykonania na rzecz strony pozwanej robót budowlanych. Jeśli zatem po­mimo ist­nienia umowy o roboty budowlane i obo­wiązku zamawiającego zapłaty umó­wionego wyna­grodze­nia, zmawiający takiego wynagrodzenia nie płaci w odpo­wiedniej kwocie i w termi­nie, to jako dłużnik wykonawcy z tego tytułu popa­da co najmniej w opóź­nienie i powoduje po­wstanie szkody w mieniu wykonawcy, któ­rego majątek nie po­większa się na skutek braku fi­zycznego uzy­skania środków pieniężnych w od­powiedniej wyso­kości. Nie­nale­żytym wykonaniem zobowią­zania pozostawał zatem sam stan zwłoki (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w wyko­naniu zo­bowią­zania z zawartej umowy o roboty budowlane sprowadza­jącego się do zapłaty w całości wynagrodzenia za wykonane roboty. Dłużnik zaś do­puszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świad­czenia w ter­minie, a je­żeli termin nie jest ozna­czony, gdy nie speł­nia świadcze­nia nie­zwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela, przy czym nie doty­czy to wy­padku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następ­stwem okoliczno­ści, za któ­re dłużnik od­po­wiedzialności nie ponosi (art. 476. k.c.). Oko­liczność ta zaś oznaczała, że dłużnik nie wykonał zobowią­zania w tej części
z przyczyn leżą­cych po jego stronie, zaś wniosek taki nakazywała przy­jąć treść art. 471. k.c. w zw. z art. 476. k.c. Do­mniemania prawne statuowane po­woła­nymi przepi­sami art. 471. k.c. i art. 476. k.c. obcią­żały dłużnika oraz na­kazywały przyjąć, że nie dotrzy­mując terminu zapłaty po­zostawał w zwło­ce nie zaś
w opóźnieniu.

Zważywszy na ustalony stan faktyczny i powyższe rozważania a także brzmienie art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 647. k.c. pozostawało stwierdzić, że stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. (...) (...) (...) (...) spółka jawna mogła zasadnie doma­gać się względem strony pozwanej wykonania zobowiązania z u­mowy o roboty bu­dowlane. U­praw­nienie (...) (...) (...) (...)spółki jawnej z ty­tułu nienależytego wy­konania zo­bowią­zania przez zamawiającego sprowa­dzało się za­tem do możliwo­ści żądania wy­konania przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością umowy o roboty budowlane poprzez za­płatę części nieuiszczonego do­tychczas wy­nagrodzenia jak i do możliwości żądania naprawienia szkody z tytułu zwłoki po­przez zapłatę odsetek ustawo­wych.

Co do rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia odsetek od kwoty nie zapła­conej stronie powodowej przez pozwaną spółkę tytułem wynagrodzenia z umowy o roboty budowlane to stwierdzić nale­żało, że zobowiązanie zamawiają­cego do zapłacenia umówionego wynagrodzenia było zo­bowiązaniem termino­wym. Obo­wiązek za­płaty wynagrodzenia powstał bo­wiem w chwili określonej zgodnie z treścią u­mowy o roboty budowlane jako termin płatności. Termin spełnienia takiego świad­czenia został zatem oznaczony przez czynność prawną sta­tu­o­wa­ną prze­pisem art. 647. k.c. W przedmiotowym przypadku kwota na­leżna tytu­łem części wynagro­dzenia w kwocie 11.373,32 zł „brutto” nie za­płaco­nej przez stronę po­zwaną stronie po­wodowej, winna zostać wypłacona w termi­nie wynikającym z umowy o roboty budowlane. Ten zaś zgod­nie z treścią umowy numer (...)przypadał na 30 dzień od dnia doręczenia faktury VAT sporządzonej na podstawie protokołu końcowego odbioru robót. Dokument ten w postaci faktury VAT z kolei został doręczony (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 09 lipca 2013 r. Od dnia na­stępnego po dniu, w którym termin płat­ności upły­nął a zatem od dnia 09 sierp­nia 2013 r., strona pozwana pozostawała zatem w zwłoce z wyko­naniem świadcze­nia w po­staci zapłaty wynagrodzenia w tym zakre­sie, w jakim nie zo­stało ono jeszcze uiszczone. Skoro jednak strona po­wo­dowa za­żądała zasą­dzenia odsetek od roszczenia objęte­go żądaniem pozwu czyli od kwoty zaległej tytułem części wynagrodzenia, od dnia poprzedzającego o 1 dzień dzień będą­cy terminem zapłaty tej części wynagrodzenia, to sąd zasądził odsetki od tej kwoty, tj. od 11.373,32 zł dopiero od dnia 09 sierpnia 2013 r. Żądanie za­są­dzenia odsetek od kwoty 11.373,32 zł odpowiadającej po­zostałej do zapłaty części wynagrodzenia należnego (...) (...) (...) (...) spółce jawnej w związku z brakiem jego za­płaty począwszy już od dnia 08 sierpnia 2013 r. pozostawało w sprzeczności z treścią § 5. ust. 1. umowy
o roboty bu­dowlane numer (...). W tym zatem zakresie powództwo podle­gało od­daleniu.

Źródłem roszczenia odsetkowego zgodnie z hipotezą art. 359. § 1. k.c. pozostają czynność prawna, ustawa, orzeczenie sądu jak i decyzja właściwego or­ganu, przy czym o ile wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Jako że część wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych nie zo­stała zapłacona w terminie wynikającym z umowy z dnia 10 stycznia 2013 r. i z tego tytułu strona powodowa była uprawniona do uzyskania swoistego odszko­dowania w postaci kwoty odpo­wiadającej odsetkom ustawowym obliczo­nym od wynagro­dzenia, które nie zostało zapłacone w termi­nie zapłaty i za okres od dnia wy­magalności do dnia zapłaty, toteż sąd zasądził odsetki ustawowe od kwoty wskazanej w wyroku. Strony nie wskazały bowiem w umowie innej wyso­kości odsetek należnych z tytułu opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia.

Z uwagi na to, że sąd uwzględnił żądanie pozwu niemal w całości odda­lając je tylko w znikomym zakresie co do znikomej części odsetek ustawowych żądanych obok roszczenia głównego zde­cydował – postę­pu­jąc w myśl dyrek­tywy odpowie­dzialnością za wynik postępo­wania – ob­ciążyć stronę po­zwaną kosztami postępo­wania wkła­dając na nią obo­wiązek zwrotu na rzecz strony po­wo­dowej kosz­tów po­stę­po­wa­nia przez nią po­nie­sionych.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 5.420,00 zł, składały się opłata od pozwu w kwocie 569,00 zł (pokwitowanie wpłaty na okładce akt, k. 13) oraz wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników stron określone we­dług stawki mi­ni­mal­nej obliczonej od warto­ści przedmiotu sprawy, tj. w kwotach po 2.400,00 zł a także koszty opłaty skar­bo­wej od 3 odpisów dokumentów stwierdzają­cych u­stanowienie zawo­dowych pełno­mocników procesowych stron
w kwotach pod 17,00 zł (k. 12, k. 92, k. 49, k. 50, k. 102 – 103).

Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała
i ich zasądzenia nie żądała.

Sąd postanowił obciążyć stronę pozwaną całością kosztów procesu
w łącznej kwocie 5.420,00 zł związanych z wnie­sieniem pozwu przez za­wodo­wego peł­nomocnika strony powodowej jak i sprzeciwu od nakazu zapłaty przez profesjo­nalnego pełnomocnika strony pozwanej oraz zasądzić od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz strony powo­dowej kwotę 3.303,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 2.434,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Koszty procesu zasądzone na rzecz strony powodowej obejmo­wały zatem koszty związa­ne z opłatą od po­zwu oraz z zastępstwem procesowym przez zawodo­wego peł­no­moc­ni­ka, tj. kosz­ty wynagrodzenia jak i koszty opłaty skarbowej od dokumentu względnie odpisu dokumentu stwierdzających ustanowienie zawodowych pełnomocników strony powodowej w tym pełnomocnika substytucyjnego.

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji, uznając powództwo w zakresie, w jakim nie zostało oddalone, na pod­stawie art. 647. k.c. oraz art. 477. § 1. k.c. i art. 476. k.c. w zw. z art. 471. k.c. jak i przy zasto­so­waniu pozosta­łych powołanych w u­zasadnieniu przepisów za zasadne.

Rozstrzygnięcie o odsetkach znajdowało oparcie w brzmieniu art. 359. § 1. i § 2. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I k.c.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98. § 1. i § 3. k.p.c. oraz art. 99. k.p.c. i art. 100. zd. II. k.p.c. a także art. 108. § 1. k.p.c. oraz art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 13. ust. 1. i art. 18. ust. 1. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosz­tach sądowych w sprawach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.) oraz w oparciu o § 6. pkt 5) w zw. z § 2. ust. 1. i ust. 2. zd. I. roz­porządze­nia Mi­nistra Sprawie­dliwo­ści z dnia 28 wrze­śnia 2002 r. w sprawie opłat za czynno­ści rad­ców prawnych oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów po­mocy prawnej udzielonej przez radcę prawne­go ustano­wio­nego z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490) a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listo­pada 2006 r. o opłacie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1628 z późn. zm.).

SSR Michał Bień

Tarnów, dnia 19 czerwca 2015 r.