Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2015r.

Sąd Okręgowy w Lublinie w XI Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie: Przewodniczący: SO Katarzyna Żmigrodzka

Sędziowie: SO Sławomir Kaczor – spr.

SO Magdalena Kurczewska – Śmiech

Protokolant: st. prot. Małgorzata Polaczek

przy udziale Prokuratora Małgorzaty Kwaśnickiej

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2015r.

sprawy J. J.

oskarżonego z art. 234 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim

z dnia 5 września 2014r. sygn. akt II K 52/14

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę oskarżonego J. J. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Radzyniu Podlaskim do ponownego rozpoznania.

XI Ka 1212/14 UZASADNIENIE

J. J. oskarżony został o to, że w dniu 18 czerwca 2009 roku w R., województwa (...), składając pisemne zawiadomienie o przestępstwie do Prokuratury Rejonowej w Radzyniu Podlaskim – organu powołanego do ścigania przestępstw, fałszywie oskarżył J. M. o to, że dopuściła się ona występku z art. 217 § 1 k.k., polegającego na popchnięciu F. J. w plecy podczas przerwy w rozprawie odbywającej się przed Sądem Rejonowym
w R. w dniu 9 kwietnia 2009 roku w sprawie IC 26/09,

to jest o przestępstwo określone w art. 234 k.k.

Wyrokiem z dnia 5 września 2014 roku Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim: 1. uznał J. J. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 234 k.k. i za to, na podstawie art. 234 k.k. skazał go na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

2. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres 2 lat próby;

3. na podstawie art. 71 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego grzywnę w wymiarze 60 stawek dziennych, ustalając na podstawie art. 33 § 3 k.k. wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych;

4. na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej J. F. kwotę 3.500 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

5. na podstawie art. 50 k.k. orzekł podanie całości wyroku do publicznej wiadomości poprzez jego wywieszenie na tablicy ogłoszeń w budynku Sądu Rejonowego i Prokuratury Rejonowej w Radzyniu Podlaskim, przez okres 30 dni.

6. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 złotych tytułem opłaty, zaś od wydatków postępowania w całości zwolnił.

Od wyroku apelację wniósł oskarżony.

Zaskarżając wyrok w całości, zarzucił:

I. obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść wyroku, a to:

1. art. 4, 7, 92, 366 § 1 i art. 410 k.p.k. poprzez oparcie rozstrzygnięcia na części zgromadzonego materiału dowodowego – wyjaśnieniach i wnioskach jedynie oskarżycielki posiłkowej J. F. bez prawidłowej oceny tych dowodów w konfrontacji z innymi dowodami i okolicznościami oraz dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego;

2. art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 3 k.p.k. poprzez nierozpoznanie i odrzucenie wniosków dowodowych oskarżonego J. J. z dnia 2 czerwca 2014 roku, gdy wnioski te mogły mieć istotne i zasadnicze znaczenie dla wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy odnośnie ujawnienia kto i w jaki nieuprawniony sposób, z naruszeniem obowiązującej tajemnicy zawodowej poinformował oskarżycielkę posiłkową J. F. o fakcie złożenia przez J. J. pisemnego zawiadomienia do Prokuratury Rejonowej w Radzyniu Podlaskim w dniu 18 czerwca 2009 roku;

3. art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób uniemożliwiający kontrolę rozstrzygnięcia;

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu J. J. winnego fałszywego oskarżenia J. F..

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
w całości i orzeczenie wyroku uniewinniającego oskarżonego, bowiem okoliczność podnoszona w niniejszym procesie była już przedmiotem innego procesu zainicjowanego z powództwa prywatnego przez J. F., w którym to procesie podnoszoną okoliczność traktowała jako pomówienie i który to proces został umorzony wobec niskiej szkodliwości czynu wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 29 października 2012 roku (sygn. akt II K 1183/10); w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku oskarżony wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego nie może zostać uwzględniony z uwagi na jego ewidentną przedwczesność. Na uwzględnienie zasługuje natomiast alternatywne żądanie zawarte w apelacji.

Odnosząc się do zarzutów podnoszonych przez skarżącego należy na wstępie podkreślić całkowitą nietrafność obszernej argumentacji zarzucającej procedowanie przez Sąd Rejonowy w przedmiocie, który podlegał już osądowi w prawomocnie zakończonej sprawie II K 1183/10 Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim. Postępowanie jakie toczyło się w wyżej wskazanej sprawie dotyczyło bowiem czynu jakiego dopuścił się J. J. w dniu 9 kwietnia 2009r. w budynku tego sądu, zaś skargą wniesioną przez oskarżyciela publicznego w sprawie niniejszej objęty jest odrębny w znaczeniu faktycznym i prawnym czyn oskarżonego polegający na fałszywym – według postawionego zarzutu – oskarżeniu J. F. o popełnienie przestępstwa z art.217 § 1 k.k., co miało miejsce w dniu 18 czerwca 2009r., w pisemnym zawiadomieniu skierowanym do prokuratury. Wobec powyższego nie może być mowy o zaistnieniu przewidzianej w art.17 § 1 pkt 7 k.p.k. negatywnej przesłanki procesowej w postaci rei iudicate tj. powagi rzeczy osądzonej.

Wbrew twierdzeniom skarżącego żadnego znaczenia dla odpowiedzialności oskarżonego nie ma również prawdziwość pozostałych twierdzeń, dotyczących J. F., zawartych w piśmie z 18 czerwca 2009r.

Analogicznie – co do zasady – należy odnieść się do zagadnienia związanego z tym w jaki sposób pokrzywdzona dowiedziała się o wpłynięciu do prokuratury, a następnie do Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim, powyższego pisma, finalnie potraktowanego jako prywatny akt oskarżenia, skoro wobec jego bezskuteczności nie uzyskała statusu osoby oskarżonej. Powyższe stwierdzenie musi jednak zostać uzupełnione uwagą, iż kwestia ta, mogąca zostać wyjaśnioną w pierwszej kolejności poprzez przesłuchanie samej pokrzywdzonej, może mieć znaczenie przy orzekaniu na jej rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Jeżeli bowiem sprawa II K 608/09 zakończyła się na etapie postępowania sądowego, bez jakiegokolwiek udziału w niej pokrzywdzonej, to wnikliwej analizy i weryfikacji wymagać będą twierdzenia zawarte we wniosku o zasądzenie zadośćuczynienia, na jakich oskarżycielka posiłkowa opiera to żądanie (k.149). Rzecz jasna powyższe uwagi będą aktualne wyłącznie w razie uznania oskarżonego za winnego, co w chwili obecnej nie może zostać przesądzone.

W dalszej kolejności podkreślić należy, iż nie ma racji skarżący twierdząc, że oskarżyciel publiczny wnosząc akt oskarżenia w sprawie niniejszej skupił się na kwestii już rozstrzygniętej wyrokiem Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim w sprawie II K 1183/10. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że analogicznego błędu w rozumowaniu dopuścił się sąd I instancji opierając poczynione ustalenia faktyczne, w zakresie przebiegu zdarzenia do jakiego doszło w budynku sądu w dniu 9 kwietnia 2012r., na treści uzasadnienia sporządzonego w wyżej wskazanej sprawie oraz w pisemnych motywach rozstrzygnięcia zapadłego w sprawie V Ka 55/13 Sądu Okręgowego w Lublinie. Zdaniem Sądu Rejonowego „we wskazanych wyrokach zostało prawomocnie przesądzone, iż do popełnienia czynu w postaci popchnięcia F. J. w dniu 9 kwietnia 2009r. w budynku Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim przez J. M. nie doszło” (str.3 uzasadnienia). Rzecz jednak w tym, że takie stanowisko, uzależniające rozstrzygnięcie sprawy niniejszej od treści ustaleń poczynionych w innym postępowaniu, stanowi wyraz oczywistej obrazy art.8 § 1 k.p.k., zgodnie z treścią którego sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. Określona w cytowanym przepisie zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego, znajdująca ograniczenie w jego § 2, który nie znajduje zastosowania w realiach sprawy niniejszej, nakładała na Sąd Rejonowy obowiązek przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczność przebiegu zdarzenia z dnia 9 kwietnia 2012r. i poczynienia samodzielnych ustaleń faktycznych w tym przedmiocie. Obowiązkowi temu Sąd Rejonowy jednak nie sprostał, sprowadzając postępowanie dowodowe w jego istotnej części do gromadzenia dokumentów, których przydatność w sprawie jest wysoce wątpliwa. Tymczasem uczynienie zadość powyższemu obowiązkowi jest niezbędnym warunkiem, od spełnienia którego uzależnione jest ustalenie, czy pismo oskarżonego zawierało oskarżenie fałszywe w rozumieniu art.234 k.k. Oparcie się zaś przez Sąd Rejonowy wyłącznie na ustaleniach poczynionych w innych postępowaniach i – de facto – uznanie tych ustaleń za wiążące, co znalazło wyraz w sformułowaniu o prawomocnym przesądzeniu w tych procesach przebiegu zdarzenia z dnia 9 kwietnia 2009r. – pozostaje nie tylko w sprzeczności z regulacją powołanego już art.8 § 1 k.p.k., ale czyniło iluzorycznymi wszelkie gwarancje procesowe oskarżonego, łącznie z zasadą domniemania niewinności i przesądzało o wyniku postępowania już w momencie wpłynięcia aktu oskarżenia.

Ze wskazanych powodów zaskarżony wyrok podlega uchyleniu. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie dowodowe uwzględniając wyżej poczynione uwagi.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art.437 § 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.

Katarzyna Żmigrodzka Sławomir Kaczor Magdalena Kurczewska - Śmiech