Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2015 roku

Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Maciej Skórniak

Protokolant: Joanna Rowińska

przy udziale Małgorzaty Dziewońskiej prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Stare Miasto

po rozpoznaniu w dniach: 10 września 2014 roku, 26 września 2014 roku, 9 marca 2015 roku, 30 marca 2015 roku, 24 kwietnia 2015 roku, 8 czerwca 2015 roku i 29 czerwca 2015 roku, sprawy:

D. R. (1) (R.) syna A. i I. z domu D., urodzonego w dniu (...) we W.,

oskarżonego o to, że:

w okresie od dnia 26 sierpnia 2011 roku do 26 stycznia 2012 roku we W., W., P. i Ł., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i w celu uzyskania odszkodowań z tytułu zawartych uprzednio przez siebie umów ubezpieczenia obejmujących ryzyko następstw nieszczęśliwych wypadków, w tym pobyt w szpitalu, spowodował zdarzenie będące podstawą do wypłaty takich odszkodowań w ten sposób, że dokonał celowego poparzenia części ciała bliżej nieustaloną gorącą cieczą lub inną substancją chemiczną, co skutkowało leczeniem w warunkach szpitalnych, a następnie zgłosił w towarzystwach ubezpieczeń szkody powstałe w wyniku powyższego zdarzenia, wprowadzając ubezpieczycieli w błąd co do rzeczywistego przebiegu i okoliczności zdarzenia, zwłaszcza co do jego charakteru oraz rodzaju i temperatury substancji powodującej oparzenia, czym doprowadził niżej wskazane podmiot do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a mianowicie:

- (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. w kwocie 10.250 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- (...) S.A. z siedzibą w P. w kwocie 8.000 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. w łącznej kwocie 15.770 zł z tytułu wypłaconych odszkodowań,

- Towarzystwo (...) S.A. z siedziba w W. w łącznej kwocie 11.315 zł z tytułu wypłaconych odszkodowań,

- (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. w kwocie 6.450 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- (...) S.A. z siedzibą w W. w kwocie 37.870 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. w kwocie 8.750 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

a nadto czym usiłował doprowadzić niżej wskazane towarzystwa ubezpieczeń do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości, a mianowicie:

- (...) S.A. z siedzibą w W. w łącznej kwocie 176.500 zł (z tytułu odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu oraz tytułem zasiłku dziennego w kwocie 200 zł na 1 dzień i diety szpitalnej w kwocie 300 zł za 1 dzień), lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania,

- (...) S.A. z siedzibą w W. w kwotach 100.000 zł i 91.000 zł, tj. do wysokości sum ubezpieczeń, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania,

- (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w kwocie 100.000 zł, tj. do wysokości sumy ubezpieczenia, a także w kwotach po 3.000 zł tytułem zasiłku za dzień pobytu w szpitalu w kwotach po 2.400 zł tytułem zasiłku za dzień niezdolności do pracy, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 298 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

* * * * *

I.  oskarżonego D. R. (1) uznaje winnym tego, że w okresie od dnia 26 sierpnia 2011 roku do 26 stycznia 2012 roku we W., W., P. i Ł., działając w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w celu uzyskania odszkodowań z tytułu zawartych uprzednio przez siebie umów ubezpieczenia obejmujących ryzyko następstw nieszczęśliwych wypadków, w tym pobyt w szpitalu, spowodował zdarzenie będące podstawą do wypłaty takich odszkodowań w ten sposób, że dokonał poparzenia części swojego ciała nieustaloną gorącą cieczą lub inną substancją chemiczną, co skutkowało leczeniem w warunkach szpitalnych, a następnie zgłosił w towarzystwach ubezpieczeń szkody powstałe w wyniku powyższego zdarzenia, wprowadzając ubezpieczycieli w błąd co do rzeczywistego przebiegu i okoliczności zdarzenia, zwłaszcza co do jego charakteru, okoliczności oraz rodzaju i temperatury substancji powodującej oparzenia, czym doprowadził niżej wskazane podmiot do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a mianowicie:

- (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. w kwocie 10.250 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- (...) S.A. z siedzibą w P. w kwocie 8.000 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. w łącznej kwocie 15.770 zł z tytułu wypłaconych odszkodowań,

- Towarzystwo (...) S.A. z siedziba w W. w łącznej kwocie 11.315 zł z tytułu wypłaconych odszkodowań,

- (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. w kwocie 6.450 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- (...) S.A. z siedzibą w W. w kwocie 37.870 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

- Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. w kwocie 8.750 zł z tytułu wypłaconego odszkodowania,

a nadto czym usiłował doprowadzić niżej wskazane towarzystwa ubezpieczeń do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości, a mianowicie:

- (...) S.A. z siedzibą w W. w łącznej kwocie 176.500 zł (z tytułu odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu oraz tytułem zasiłku dziennego w kwocie 200 zł na 1 dzień i diety szpitalnej w kwocie 300 zł za 1 dzień), lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania,

- (...) S.A. z siedzibą w W. w kwotach 100.000 zł i 91.000 zł, tj. do wysokości sum ubezpieczeń, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania,

- (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w kwocie 100.000 zł, tj. do wysokości sumy ubezpieczenia, a także w kwotach po 3.000 zł tytułem zasiłku za dzień pobytu w szpitalu w kwotach po 2.400 zł tytułem zasiłku za dzień niezdolności do pracy, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania,

tj. czynu z art. 286 § 1 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk oraz art. 33 § 2 i 3 kk wymierza mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 (trzydzieści) złotych;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt. 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na 5 (pięć) lat okresu próby;

III.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego środek karny obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę na rzecz:

- (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. kwoty 10.250 zł;

- (...) S.A. z siedzibą w P. kwoty 8.000 zł;

- (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. kwoty 15.770,00 zł;

- Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 11.315 zł;

- (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. kwoty 6.450 zł;

- (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 37.870 zł;

- Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 8.750 zł;

IV.  na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego od kosztów postępowania obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt III K 213/14

UZASADNIENIE

W toku przewodu sądowego ustalono następujący stan faktyczny:

W dniu 26 lipca 2011 roku oskarżony D. R. (1) zawarł z (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, numer polisy (...).

Dowód:

- zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z (...) S.A. – K. 150- 151, T. I;

- akta szkodowe (...) S.A. dot. D. R. – K. 152- 187, T. I;

- zeznania świadka J. K. (1) – K. 627-629, T. IV.

W dniu 26 lipca 2011 roku, za pośrednictwem agenta ubezpieczeniowego G. D., oskarżony D. R. (1) zawarł także z (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, numer polisy (...). Polisa obejmowała ubezpieczenie w wariancie pełnym, rozszerzonym o świadczenia dodatkowe, tj. zasiłek chorobowy, dzienny oraz świadczenia za pobyt w szpitalu. Suma ubezpieczenia wynosiła 40.000,00 złotych, ze składką roczną 1560,00 złotych. Składka ta została rozłożona na dwie raty - pierwsza, w kwocie 780,00 złotych - została zapłacona w dniu zawarcia umowy. Druga rata miała zostać zapłacona do dnia 26 stycznia 2012 roku jednak oskarżony jej nie uiścił.

Dowód:

- informacja z (...) S.A. wraz z załącznikiem dot. D. R. – K. 530- 522, T. III;

- zeznania świadka Z. D. – K. 601-602, T. III;

- kopia akt szkodowych (...) S.A. – K. 1479- 1492, T. VIII.

Także w dniu 26 lipca 2011 roku, również za pośrednictwem agenta ubezpieczeniowego G. D., oskarżony zawarł z Towarzystwem (...) z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia indywidualnego (...) o numerze RI- (...) z okresem ubezpieczenia od dnia 27 lipca 2011 roku do 26 lipca 2012 roku. Polisa obejmowała ubezpieczenie następstw nieszczęśliwego wypadku powodującego śmierć ubezpieczeniowego na sumę ubezpieczenia 10.000,00 złotych, stratę finansową w zasobach gospodarstwa domowego powstałą w wyniku poniesienia kosztów pogrzebu na sumę 10.000,00 złotych, ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków z proporcjonalnym systemem wypłaty świadczeń na sumę 30.000,00 złotych, ubezpieczenie pobytu w szpitalu, wypłatę świadczenia od 3 dnia pobytu w szpitalu na sumę 7.500,00 złotych. Składka za zawartą polisę ubezpieczeniową rozłożona została na dwie raty, z których jedna została uiszczona przez oskarżonego w dniu 8 sierpnia 2011 roku.

Dowód:

- zeznania świadka I. K. – K. 630-631, T. IV;

- akta szkodowe (...) S.A. dot. D. R. – K. 633- 679, T. IV; 1561- 1668, T. VIII.

W dniu 26 lipca 2011 roku, D. R. (1) zawarł także z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, numer polisy (...), na okres od dnia 27 lipca 2011 roku do 26 lipca 2012 roku. Suma ubezpieczenia wynosiła 80.000,00 złotych i obejmowała: całkowitą utratę władzy nad narządami, złamania oraz poparzenia, a także dzienne świadczenie szpitalne i czasową niezdolność do pracy i nauki.

Dowód:

- zeznania świadka E. S. – K. 693- 694, T. IV;

- akta szkodowe S. (...). 709- 741, T. IV; K. 1320- 1365a, t. VII.

W dniu 26 lipca 2011 roku, D. R. (1) zawarł także z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, numer polisy (...).

Dowód:

- akta szkodowe (...) K. 1374- 1421a, T. VII.

W dniu 26 lipca 2011 roku w agencji ubezpieczeniowej przy ul. (...) we W., D. R. (1) zawarł z (...) S.A. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, numer polisy (...). Zakres ubezpieczenia obejmował: świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu, zasiłek dzienny w wysokości 200,00 złotych za jeden dzień i dietę szpitalną w wysokości 300,00 złotych za jeden dzień. Koszt polisy wynosił 10.910,00 złotych. W dniu podpisania umowy D. R. (1) wpłacił 2729,00 złotych. Reszta powyższej kwoty została rozłożona oskarżonemu na trzy raty, których nie uiścił.

Dowód:

- zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę (...) S.A. przez D. R. wraz z kopią akt szkody – K. 428-429, t. III;

- zeznania świadka J. G. (1) – K. 468-471, t. III;

- umowa ubezpieczenia (...) zawarta pomiędzy (...) S.A. a D. R. – K. 1468, T. VIII;

- pismo (...) S.A. wraz z dokumentacją szkodową dot. D. (...) – K. 1494-1520, T. VIII.

W dniu 26 lipca 2011 roku, D. R. (1) zawarł także z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków (...), numer polisy (...).

Dowód:

- informacja z (...) S.A. dot. D. R. – K. 524, T. III;

- zeznania świadka R. K. – K. 1477- 1478, T. VII;

- pismo z (...) S.A. wraz z aktami szkodowymi dot. D. R. –K. 839- 852, T. V.

W dniu 26 lipca 2011 roku, D. R. (1) zawarł też z (...) S.A. z siedzibą W. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, seria polisy (...) o numerze (...) na okres od 27 lipca 2011 roku do 26 lipca 2012 roku. Suma ubezpieczenia wynosiła 100.000,00 złotych, a także obejmowała zasiłek dzienny z tytułu niezdolności do pracy (2.400,00 złotych) oraz pobytu w szpitalu (3.000,00 złotych).

Dowód:

- polisa (...) o numerze (...) – K. 918- 920, T. V;

- pismo z (...) S.A. wraz z aktami szkodowymi (...) S.A. dot. D. R.- K. 903- 924, T. V.

W dniu 26 lipca 2011 roku D. R. (1) zawarł również z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków na okres od 27 lipca 2011 roku do 26 lipca 2012 roku, numer polisy (...). Suma ubezpieczenia wynosiła 50.000,00 złotych.

Dowód:

- zeznania świadka R. G. – K. 574-575, T. III;

- pismo z (...) S.A. wraz z aktami szkodowymi dot. D. R.- K. 1526-1551, T. VIII.

W dniu 27 lipca 2011 roku D. R. (1) zawarł z (...) S.A. z siedzibą w P. umowę ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, numer polisy (...). Suma ubezpieczenia wynosiła 50.000,00 złotych. Oskarżony opłacał składki wyżej wymienionej polisy.

Dowód:

- informacja z C. Polska (...) dot. D. R. – K.502, T. III;

- zeznania świadka D. Z. – K. 559-560, T. III;

- pismo z C. Polska (...) wraz z aktami szkodowymi dot. D. R.- K. 860- 898a, T. V.

W okresie od 26 sierpnia 2011 roku do 26 stycznia 2012 roku D. R. (1), za pośrednictwem swojego pełnomocnika, zgłosił w wyżej wymienionych towarzystwach ubezpieczeniowych, z którymi zawarł umowy, szkodę polegającą na doznaniu obrażeń ciała w postaci oparzeń, do jakich rzekomo doszło w wyniku wypadku z dnia 26 sierpnia 2011 roku w jego mieszkaniu przy ul. (...) we W., a polegającego na oblaniu części ciała gorącą zupą.

Pełnomocnik oskarżonego - adwokat R. M. z Kancelarii Adwokackiej (...) przy ul (...) we W., w skierowanych do wyżej wymienionych ubezpieczycieli wnioskach, zwrócił się o:

- ustalenie i wypłacenie należnego odszkodowania z tytułu pobytu w szpitalu w okresie od 26 sierpnia 2011 roku do 9 września 2011 roku i pozostawania w okolicznościach niezdolności do pracy od dnia 26 sierpnia 2011 roku do 9 października 2011 roku i następnie do dnia 21 października 2011 roku,

- ustalenie i wypłacenie należności odszkodowania z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Dowód:

- pismo z dnia 17 października 2011 pełnomocnika oskarżonego - adwokata R. M. dot. (...) S.A.– K. 444, T. III;

- kopia pisma z dnia 20 września 2011 pełnomocnika oskarżonego - adwokata R. M. wraz z załącznikami dot. (...) S.A. – K. 613, T. IV;

- kopia pisma z dnia 20 września 2011 pełnomocnika oskarżonego- adwokata R. M. wraz z załącznikami dot. (...) S.A. – K. 732, T. IV;

- pismo z dnia 20 września 2011 pełnomocnika oskarżonego - adwokata R. M. wraz z załącznikami dot. Towarzystwa (...) S.A. – K. 924, T. V;

- kopia pisma z dnia 20 września 2011 pełnomocnika oskarżonego- adwokata R. M. dot. (...) S.A. – K. 1409, T. VII;

We wnioskach skierowanych do firm ubezpieczeniowych oraz złożonych następnie oświadczeniach, oskarżony podał, że w dniu 28 sierpnia 2011 roku gotował rosół na kuchence gazowej. Zupa gotowała się około 1 godziny i 20 minut, wrzała. Oskarżony chciał przelać ją przez sito. W pierwszej kolejności usunął z garnka mięso oraz warzywa, a następnie garnek wraz z wywarem chciał przenieść z grzejnika nad sito. W pojemniku było około 8 litrów gorącego rosołu.

Oskarżony chwycił garnek za metalowe uchwyty i podniósł go na wysokość około 20-30 cm nad kuchenkę. Poczuł wówczas gorąco w lewej ręce i odruchowo wypuścił naczynie. Doprowadziło to do rozlania się wywaru na jego lewą kończynę górną. Następnie garnek uderzył w kuchenkę, a jego zawartość rozlała się na oskarżonego. Oskarżony miał wówczas na chwilę stracić przytomność. Ocknął się na podłodze, a obok niego leżał garnek. Po zdarzeniu udał się do łazienki i polewał ciało zimną wodą. Następnie ubrał się i udał do szpitala. W chwili zdarzenia był ubrany w bieliznę i krótkie spodenki.

Dowód:

- zeznania świadka J. G. (1) – K. 468-471, t. III;

- zeznania świadka R. G. – K. 574-575, T. III;

- zeznania świadka D. Z. – K. 559-560, T. III;

- zeznania świadka Z. D. – K. 601-602, T. III;

- zeznania świadka J. K. (1) – K. 627-629, T. IV;

- zeznania świadka I. K. – K. 630-631, T. IV;

- zeznania świadka E. S. – K. 693- 694, T. IV;

- zeznania świadka R. K. – K. 1477- 1478, T. VII.

W istocie, oskarżony doznał w dniu 26 sierpnia 2011 roku oparzeń termicznych I/II stopnia kończyn górnych i dolnych oraz klatki piersiowej. Obrażenia te polegały na oparzeniu termicznym II stopnia barku i kończyny górnej z wyjątkiem nadgarstka i ręki; oparzeniu termicznym obejmującym 30-39 % powierzchni ciała; oparzeniu termicznym mnogich okolic, nie większych niż oparzenie II stopnia; oparzeniu termicznym II stopnia biodra i kończyny dolnej z wyjątkiem okolicy stawu skokowego.

W związku z tymi obrażeniami, D. R. (1) był hospitalizowany w (...) Szpitalu (...) (...)we W. w okresie od dnia 26 sierpnia 2011 roku do dnia 9 września 2011 roku.

Dowód:

- dokumentacja medyczna z (...) Szpitala (...) dot. (...) D. R. – K. 1954- 1966, T. X.

W dniu 29 września 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zgłosił Towarzystwu (...) z siedzibą w W. szkodę z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

W wyniku powyższego zgłoszenia ubezpieczyciel skierował oskarżonego na badania komisji lekarskiej. W dniu 28 października 2011 roku na konto kancelarii pełnomocnika oskarżonego wypłacono kwotę 300,00 złotych stanowiącą 1% sumy ubezpieczenia.

W wyniku badań lekarskich przeprowadzonych w dniu 7 listopada 2011 przez dr M. H., oceniono, że uszczerbek na zdrowiu oskarżonego wyniósł 15%. W związku z powyższym, w dniu 24 listopada 2011 roku, wypłacono oskarżonemu dalszą część świadczenia w wysokości 4.200,00 złotych.

W dniu 27 stycznia 2012 roku, za pośrednictwem pełnomocnika, D. R. (1) złożył odwołanie od tej decyzji, zarzucając, że wypłacona mu kwota jest zaniżona i powinna odpowiadać uszczerbkowi na zdrowiu na poziomie 39%. W dniu 24 lutego 2012 roku, utrzymano decyzję w tym przedmiocie.

Ponadto, dniu 8 listopada 2011 roku oskarżony zwrócił się do ubezpieczyciela o zapłatę świadczenia z tytułu pobytu w szpitalu. W dniu 14 listopada 2011 roku wypłacono oskarżonemu środki za 13 dni pobytu w szpitalu w kwocie 1.950,00 złotych. Łączna wartość świadczeń wypłaconych oskarżonemu wyniosła 6.450,00 złotych.

Dowód:

- zeznania świadka I. K. – K. 630-631, T. IV;

- akta szkodowe (...) S.A. dot. D. R. – K. 633- 679, T. IV; 1561- 1668, T. VIII.

W dniu 29 września 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, powiadomił Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą W. o szkodzie z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Pismem z dnia 5 kwietnia 2012 roku (...) S.A. odmówiło przyjęcia odpowiedzialności w sprawie i wypłaty odszkodowania. W piśmie tym podniesiono, że analiza przedstawionych okoliczności i zgromadzonej dokumentacji daje podstawy do stwierdzenia, że zgłaszane przez ubezpieczonego obrażenia ciała nie mogły powstać w okolicznościach przez niego podanych.

Dowód:

- pismo z dnia 20 września 2011 pełnomocnika oskarżonego- adwokata R. M. wraz z załącznikami – K. 924, T. V;

- pismo (...) S.A. z dnia 5 kwietnia 2012 roku – K. 904, T. V.

W dniu 30 września 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, powiadomił (...) S.A. o szkodzie z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Na skutek powyższego zgłoszenia ubezpieczyciel wszczął procedurę wyjaśniającą. Powołano komisję lekarską w celu wydania opinii na podstawie dokumentacji medycznej przesłanej przez pełnomocnika oskarżonego. W opinii z dnia 19 października 2011 roku stwierdzono, że oskarżony doznał 2 % uszczerbku na zdrowiu. Oskarżony zakwestionował opinię komisji i odwołał się od niej poprzez swego pełnomocnika w dniu 29 listopada 2011 roku. W odwołaniu oskarżony zarzucił, że błędnie dokonano ustalenia trwałego uszczerbku na zdrowiu, który według skarżącego miał wynosić 39%.

W dniu 15 listopada 2011 roku, D. R. (1) udał się na kolejne badanie lekarskie. Następnie wydano nową opinię, w której stwierdzono, że oskarżony doznał uszczerbku na zdrowiu na poziomie 16%.

W związku z powyższym, oskarżonemu wypłacono kwotę 1.000,00 złotych, a następnie, na skutek odwołania – jeszcze kwotę 7.000,00 złotych. Początkowo, wątpliwości ubezpieczyciela nie budziły okoliczności wypadku podane przez oskarżonego, ani przedstawiona dokumentacja medyczna.

Dowód:

- zeznania świadka D. Z. – K. 559-560, T. III;

- pismo z dnia 17 października 2011 pełnomocnika oskarżonego- adwokata R. M. – K. 561, T. III;

- zgłoszenie z tytułu następstw nieszczęśliwych wypadków – K. 563- 565, T. III;

- pismo z C. Polska (...) wraz z aktami szkodowymi dot. D. R.- K. 860- 898a, T. V.

W dniu 30 września 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zgłosił (...) S.A. z siedzibą w W., szkodę z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Na skutek tego zgłoszenia ubezpieczyciel skierował oskarżonego na badanie lekarskie, w wyniku którego oceniono, że doznał on uszczerbku na zdrowiu na poziomie 16%. Decyzja w powyższym przedmiocie, pomimo odwołania oskarżonego, została podtrzymana.

W związku z powyższym, w dniu 19 grudnia 2011 roku ubezpieczyciel wypłacił na konto pełnomocnika oskarżonego odszkodowanie w wysokości 8.750,00 złotych.

Dowód:

- akta szkodowe (...) K. 1374- 1421a, T. VII.

W dniu 3 października 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zgłosił (...) S.A. z siedzibą w W. szkodę z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Na skutek tego zawiadomienia ubezpieczyciel skierował oskarżonego do stacjonarnej komisji lekarskiej w Przychodni (...) we W.. Tam też został poddany badaniom przez dr L. M.. W wydanej następnie opinii oceniono, że uszczerbek na zdrowiu oskarżonego sięga 45%. W związku z powyższym, w dniu 23 stycznia 2012 roku, wypłacono oskarżonemu odszkodowanie w łącznej kwocie 37.870,00 złotych. Ubezpieczyciel nie dopatrzył się podstaw do odmowy wypłaty świadczenia.

Dowód:

- zeznania świadka E. S. – K. 693- 694, T. IV;

- kopia pisma z dnia 20 września 2011 pełnomocnika oskarżonego- adwokata R. M. wraz z załącznikami – K. 732, T. IV;

- akta szkodowe S. (...). 709- 741, T. IV; K. 1320- 1365a, t. VII.

W dniu 3 października 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zgłosił (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., szkodę z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Na skutek tego zgłoszenia, ubezpieczyciel powołał dniu 10 stycznia 2012 roku komisję lekarską w celu ustalenia stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu oskarżonego.

Po ustaleniu przez komisję lekarską trwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 16%, podjęto decyzję o wypłacie świadczenia w wysokości 8.000,00 złotych, tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę oraz dodatkowo świadczenia w wysokości 2.250,00 złotych z tytułu pobytu w szpitalu.

W dniu 3 lipca 2012 roku, (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. złożył w Komendzie Policji Wojewódzkiej w L. zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa m.in. przez D. R. (1).

Dowód:

- zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z (...) S.A. – K. 150- 151, T. I;

- akta szkodowe (...) S.A. dot. D. R. – K. 152- 187, T. I;

- zeznania świadka J. K. (1) – K. 627-629, T. IV.

W dniu 5 października 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zgłosił (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. szkodę z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Do zgłoszenia dołączono dokumentację medyczną w postaci karty informacyjnej z leczenia szpitalnego D. R. (1) na oddziale chirurgii ogólnej (...) Szpitala im. (...) we W. w dniach: 26 sierpnia 2011- 9 września 2011 roku oraz druk zaświadczenia lekarskiego o niezdolności do pracy w dniach od 26 sierpnia 2011 do 9 października 2011 roku.

Przedstawiona dokumentacja nie budziła wątpliwości ubezpieczyciela i na jej podstawie ustalono bezsporny stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 1,5% sumy ubezpieczenia, co skutkowało wypłatą w dniu 13 listopada 2011 roku świadczenia w wysokości 600,00 złotych. Do tego wypłacono oskarżonemu zasiłek dzienny za pobyt na zwolnieniu lekarskim- w kwocie 1.320,00 złotych oraz świadczenie za pobyt w szpitalu w łącznej kwocie 420,00 złotych.

W toku dalszych czynności uzyskano informacje, że oskarżony zawierał już podobne umowy z wieloma innymi ubezpieczycielami. Na skutego tego, U. wstrzymała czynności likwidacyjne na etapie wypłaty kwoty bezspornej. Ostatecznie, spółka wypłaciła oskarżonemu kwotę 2.340,00 złotych w dniu 15 grudnia 2011 roku oraz kwotę 13.430,00 złotych w dniu 27 kwietnia 2012 roku.

Dowód:

- informacja z (...) S.A. wraz z załącznikiem dot. D. R. – K. 530- 522, T. III;

- zeznania świadka Z. D. – K. 601-602, T. III;

- kopia pisma z dnia 20 września 2011 pełnomocnika oskarżonego- adwokata R. M. wraz z załącznikami – K. 613, T. IV;

- kopia akt szkodowych (...) S.A. – K. 1479- 1492, T. VIII.

Pismem z dnia 17 października 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zgłosił (...) S.A. szkodę z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Na skutek powyższego zawiadomienia, w dniu 21 listopada 2011 roku, ubezpieczyciel zlecił lekarzowi S. K. przeprowadzenie badań lekarskich oskarżonego i sporządzenia dokumentacji fotograficznej w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy do uszkodzenia ciała doszło w okolicznościach przez niego podanych.

Osoba z ramienia (...) S.A. zatelefonowała i uprzedziła wcześniej lekarza, że może się do niego zgłosić klient poparzony zupą. Osoba ta poprosiła lekarza aby zwrócił uwagę na tą osobę, ponieważ jest ubezpieczony na wysoką kwotę i istnieje obawa, że jego rany mogą być ,,sfabrykowane”. Wówczas S. K. zorientował się, że chodzi o D. R. (1), którego wcześniej kilkakrotnie badał dla kilku innych ubezpieczycieli w związku z tym wypadkiem.

Wątpliwości lekarza wzbudziły mechanizm powstania i rozległość rany. Nie wykluczył on, że obrażenia oskarżonego mogły powstać w wyniku samookaleczenia. Zdaniem lekarza, aby doszło do takich poparzeń, oskarżony musiałby trzymać garnek z gorącą cieczą nad głową. Nie wykluczając żadnej wersji przedmiotowego zdarzenia, lekarz ten stwierdził, że powstanie powyższych obrażeń w sytuacji trzymania przez oskarżonego garnka przed sobą, było mało prawdopodobne.

Dowód:

- pismo z dnia 17 października 2011r. pełnomocnika oskarżonego - adwokata R. M. – K. 444, T. III;

- zeznania świadka J. G. (1) – K. 468-471, T. III;

- zeznania świadka S. K. – K. 473- 475, T. III;

- dokumentacja fotograficzna oskarżonego wraz z płytą, K. 480- 487, T. III.

W dniu 25 listopada 2011r., w czasie spotkania w ramach procedury wyjaśniania okoliczności sprawy przez (...), D. R. (1) potwierdził, że w dniu 26 sierpnia 2011 roku uległ wypadkowi w domu w czasie przygotowywania posiłku. Szczegóły wersji zdarzenia podawanej przez oskarżonego spisano w protokole wywiadu z poszkodowanym z dnia 25 listopada 2011 roku.

W protokole tym oskarżony oświadczył, że w piątek, 26 sierpnia 2011 roku, około godziny 8:30 zaczął gotować zupę w garnku. Garnek miał pojemność kilku litrów, średnicę około 30 centymetrów i podobną wysokość. Naczynie nie było pełne, do brzegów brakowało około 8 centymetrów. Uchwyty garnka były stalowe.

Po ugotowaniu zupy, oskarżony chciał zdjąć garnek z kuchenki gazowej i odcedzić rosół przez sito. Nie zdawał sobie sprawy, że uchwyty garnka są gorące. Oskarżony chwycił za nie, podniósł garnek na około 20- 30 centymetrów i poczuł nagle gorąco w lewej ręce. Puścił lewy uchwyt garnka, który upadł na kuchenkę gazową, odbił się od niej i uderzył oskarżonego, co spowodowało wylanie cieczy. Oskarżony na chwilę stracił przytomność, nie pamiętał co się stało dalej, ocknął się na podłodze. W chwili zdarzenia miał na sobie majtki i krótkie spodenki.

Oskarżony podał także, że po tym zdarzeniu nie dzwonił na pogotowie ani do osób bliskich. Poszedł do łazienki i polewał rany zimną wodą przez około godzinę. Następnie udał się taksówką do szpitala na ul. (...), gdzie udzielono mu pomocy medycznej.

Dowód:

- protokół z wywiadu przeprowadzonego z poszkodowanym z dnia 25 listopada 2011 roku – K. 437- 443, T. III;

- zeznania świadka J. G. (1) – K. 468-471, T. III;

- kopia akt szkodowych (...) – K. (...)- 1520, T. VIII.

W oparciu o powyższe materiały, w dniu 8 grudnia 2011 roku lekarz W. T. wydał kolejną opinię, stwierdzając, że obrażenia ciała oskarżonego nie miały ciągłości. Obrażenia były w wybiórczych lokalizacjach na klatce piersiowej i brzuchu. Brak było obrażeń w okolicach podbrzusza i narządów moczowo - płciowych i górnych części ud. Stwierdzono obrażenia na udach i podudziach, brak ich jednak było na kolanach, które są najbardziej wystającą częścią ciała.

Ponadto, wątpliwości lekarza wzbudził brak oparzeń rąk. Gdyby oskarżony podnosił gorący garnek, to takie obrażenia powinny były powstać. W rozpoznaniu szpitalnym takich obrażeń jednak nie stwierdzono. Co więcej, w sytuacji przedstawionej przez oskarżonego, jeżeli ciecz wylewa się z garnka na poziomie klatki piersiowej i brzucha to powinno to powodować poważniejsze obrażenia na klatce piersiowej i brzuchu, niż na udach. Tymczasem, obrażenia na udach, a zwłaszcza podudziach były o wiele poważniejsze niż te na klatce piersiowej.

Lekarz poddał w wątpliwość także utratę przytomności przez oskarżonego. Do takiej sytuacji mogłoby dojść, gdyby wylana ciecz spowodowała duże obrażenia ciała pozostające ze sobą w ciągłości, a nie rozproszeniu, tak jak u oskarżonego.

W związku z powyższym, stwierdzono, że powstanie obrażeń w mechanizmie podanym przez oskarżonego jest mało prawdopodobne i wskazuje na duże prawdopodobieństwo wybiórczego oblania okolic ciała - klatki piersiowej, kończyny górnej lewej i obu kończyn dolnych gorącą cieczą u osoby w pozycji leżącej.

W. T. wielokrotnie opiniował podobne przypadki. Mimo że dotyczyły one innych osób, przebieg tych zdarzeń był identycznie opisany. Charakterystyczny dla nich był brak ciągłości obrażeń i ochrona okolic intymnych.

Dowód:

- zeznania świadka J. G. (1) – K. 468-471, T. III;

- zeznania świadka W. T. – K. 488-491, T. III.

W dniu 29 grudnia 2011 roku Pogotowie (...) we W. poinformowało (...) S.A., że D. R. (1) nie figuruje w ewidencji pacjentów Pogotowia (...) we W. jak też ewidencji Ambulatorium przy ul. (...) we W..

Dowód:

- pismo Pogotowia (...) we W. z dnia 29 grudnia 2011 roku – K. 436, T. III;

- zeznania świadka J. G. (1) – K. 468-471, T. III;

Na podstawie powyższych okoliczności (...) S.A. odmówiło wpłaty świadczenia, uznając, że zebrany materiał dał podstawy do stwierdzenia, iż szkoda nie powstała w okolicznościach opisywanych przez oskarżonego. Z obliczeń ubezpieczyciela wynikało, że wartość zgłoszonych roszczeń wynosiła 176.500,00 złotych.

W dniu 6 lipca 2012 roku, do Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia- Stare Miasto wpłynęło zawiadomienie (...) S.A. o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez D. R. (1).

Dowód:

- zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę (...) S.A. przez D. R. wraz z kopią akt szkody – K. 428-429, t. III;

- zeznania świadka J. G. (1) – K. 468-471, t. III.

W dniu 3 listopada 2011 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zawiadomił (...) S.A. z siedzibą w W. o szkodzie z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Na skutek powyższego zgłoszenia, ubezpieczyciel skierował oskarżonego na badanie lekarskie. Konsultant medyczny W. D. wydał w dniu 19 stycznia 2012 roku opinię lekarską określającą stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu oskarżonego na poziomie 14,79%.

W toku dalszych czynności uzyskano informacje, że oskarżony zawierał już podobne umowy z wieloma innymi ubezpieczycielami. Uzyskano także opinię dr W. T., dotyczącą przedmiotowego zdarzenia.

Z uwagi na powyższe okoliczności ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania, zaś w dniu 23 maja 2012 roku złożył w Komendzie Wojewódzkiej Policji we W., zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez D. R. (1).

Dowód:

- informacja z (...) S.A. dot. D. R. – K. 524, T. III;

- zeznania świadka R. K. – K. 1477- 1478, T. VII;

- pismo z (...) S.A. wraz z aktami szkodowymi dot. D. R. –K. 839- 852, T. V.

W dniu 26 stycznia 2012 roku, oskarżony, za pośrednictwem pełnomocnika, zawiadomił (...) S.A. z siedzibą w W. o szkodzie z dnia 26 sierpnia 2011 roku, zgłaszając trzy roszczenia.

Z tytułu szkody o nr (...)/ wypłacono oskarżonemu odszkodowanie z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 2655,00 złotych. Kwota ta została ustalona w oparciu o informacje o szkodzie przekazane w trakcie zgłoszenia telefonicznego do Centrum Alarmowego W. w dniu 26 stycznia 2012 roku oraz nadesłane dokumenty.

Z tytułu szkody o nr (...) oskarżony otrzymał kwotę 8.000,00 złotych, a następnie kwotę 750,00 złotych tytułem dziennego świadczenia w związku z pobytem w szpitalu (szkoda o nr (...)).

Początkowo, wątpliwości ubezpieczyciela nie budziły okoliczności wypadku podane przez oskarżonego.

Dowód:

- zeznania świadka R. G. – K. 574-575, T. III;

- dokumentacja (...) S.A. dot. szkody z dnia 26 sierpnia 2011 roku- K. 576- 600, T. III.

W dniu 5 lipca 2012 roku pełnomocnik oskarżonego wniósł pozew o zapłatę do Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział I Cywilny, przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. w celu dochodzenia przez powoda - D. R. (1), roszczeń z tytułu szkody z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

Dowód:

- kserokopie z akt sprawy I C 1082/12 Sądu Okręgowego we Wrocławiu, k. 2051-2090, t. X.

W dniu 29 sierpnia 2012 roku pełnomocnik oskarżonego wniósł pozew o zapłatę do Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Fabrycznej Wydział I Cywilny, przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. w celu dochodzenia przez powoda - D. R. (1), roszczeń z tytułu szkody z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

W toku powyższego postępowania, biegły W. F., w dniu 10 stycznia 2014 roku sporządził pisemną opinię na okoliczność m. in. ustalenia zakresu uszkodzeń ciała powoda D. R. (1) spowodowanych poparzeniem z dnia 26 sierpnia 2011 roku.

We wnioskach powyższej opinii biegły m.in. stwierdził, że obrażenia te mogły powstać w okolicznościach podanych przez D. R. (1). W ocenie biegłego, w okolicznościach podawanych przez wyżej wymienionego, mogło dojść również do poparzeń o uwidocznionym wyglądzie i rozmieszczeniu, tj. możliwe było powstanie oparzeń I i II stopnia w obrębie klatki piersiowej, brzucha, kończyn dolnych, kończyny górnej i barku z jednoczesnym ominięciem stawów kolanowych oraz narządów płciowych.

Dowód:

- opinia sądowo- lekarska z dnia 10 stycznia 2014 roku dot. D. R. (1), k. 1855-1859, t. IX.

- kserokopie z akt sprawy I C 893/12 Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu, k. 1895- 2012, t. X.

W toku postępowania przygotowawczego wszczętego na skutek zawiadomień pokrzywdzonych o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia na ich szkodę przestępstwa oszustwa ubezpieczeniowego przez D. R. (1), powołano biegłego z zakresu chirurgii plastycznej lek. med. M. K..

Celem opinii była odpowiedź na pytanie czy obrażenia ciała w postaci oparzeń doznanych przez oskarżonego D. R. (1) mogły powstać w okolicznościach przedstawionych we wnioskach do towarzystw ubezpieczeniowych o wypłatę odszkodowań z tytułu zaistnienia wypadku z dnia 26 sierpnia 2011 roku, polegającego na poparzeniu się przez wyżej wymienionego gorącą cieczą.

W pisemnej opinii z dnia 10 maja 2013 roku biegły zakwestionował wersję zdarzenia podaną w zgłoszeniach szkody skierowanych do ubezpieczycieli i spisaną w protokole wywiadu przeprowadzonego przez (...) S.A. z poszkodowanym w dniu 25 listopada 2011 roku.

Biegły poddał w wątpliwość to, że D. R. (1) nie zdawał sobie sprawy z tego, że stalowe uchwyty garnka były bardzo gorące. Wiedza ta jest powszechna wśród ludzi i to od wczesnego dzieciństwa. Twierdzenie D. R. (1), że był zaskoczony nagłym bodźcem, ale dopiero po podniesieniu garnka na pewną wysokość jest sprzeczne z naturalnym, odruchowym zachowaniem. Przewodzenie ciepła przez rozgrzaną stal jest bardzo szybkie i przy dotknięciu rozgrzanego do ponad 200 st. C (taka jest temperatura wrzenia rosołu) garnka, ból odczuwa się natychmiast po dotknięciu w ułamku sekundy. (...) od człowieka odruch powoduje bezwarunkowe, natychmiastowe cofnięcie ręki.

Dalej biegły podkreślił, że w sytuacji gdy osoba ubrana w podwójną warstwę odzieży (majtki i krótkie spodenki), upadnie bez przytomności na podłogę, wylewając na siebie dużą ilość tłustego, wrzącego wywaru, najcięższe obrażenia będzie miała zlokalizowane w okolicy ciała, do której bezpośrednio przylegał nasączony wrzącym wywarem materiał. Tymczasem u D. R. (1) okolice podbrzusza, pachwin i narządów płciowych nie miały nawet najmniejszego obrażenia.

Z zawartych w dokumentacji zdjęć D. R. (1) wynikało, że oparzenia klatki piersiowej, brzucha i kończyn dolnych układały się w charakterystyczne wzory ,,zaciekające” z przednich powierzchni tułowia, brzucha, ud i goleni na ich tylne powierzchnie. Oznacza to, że oparzenie dokonało się w pozycji leżącej. Przy uwzględnieniu wersji podawanej przez D. R. (1), że wrzątek najpierw wylał się na niego, a dopiero po tym upadł, powinien on mieć bliznowe ,,zacieki”, układające się z góry na dół wzdłuż osi długiej ciała. Biegły zauważył również, że D. R. (1) po upadku na podłogę nie doznał żadnych obrażeń.

Nietypowe według biegłego było również jego zachowanie polegające na powstrzymaniu się od wezwania jakiejkolwiek pomocy.

Ponadto, zgodnie z podanym opisem, oskarżony był w krytycznym momencie powstania urazu ustawiony przodem do czynnika parzącego, trzymając przed sobą garnek z gorącą cieczą. Gorąca ciecz wylała się na ciało mężczyzny z pominięciem podbrzusza i genitaliów, powodując natomiast poparzenie przedniej powierzchni klatki piersiowej, brzucha, przedramion, ramienia, przedniej powierzchni ud (do połowy ich wysokości) oraz przednich powierzchni goleni. Wybiórcze pominięcie genitaliów w naturalnym mechanizmie oparzenia wrzącą cieczą, która chlusta na klatkę piersiową i brzuch, wydaje się niemożliwe, gdyż siła grawitacji powoduje, że ciecz spływa w dół wzdłuż ciała i na swojej drodze musi oparzyć genitalia, nawet jeśli ofiara wypadku ma na sobie bieliznę. Gorąca ciecz bardzo szybko nasącza materiał, który działa jak akumulator ciepła, zwiększając czas kontaktu ze środkiem parzącym i opóźniając proces naturalnego chłodzenia, co powoduje pogłębienie rany oparzeniowej. W przypadku ludzi młodych o prawidłowej budowie nie występuje brzuch wiszący (fartuch brzuszny) w stopniu tak znacznym, ażeby osłonić narządy rozrodcze.

Zdaniem biegłego, brak oparzenia okolic intymnych, a także usytuowanie obrażeń na tylnych powierzchniach różnych okolic ciała z ,,zaciekami” przebiegającymi poziomo poddaje w wątpliwość podawaną przez oskarżonego wersję, że do wypadków dochodziło w pozycji stojącej. Według biegłego można domniemywać, że do oparzeń doszło przy pomocy innych osób, przez polanie gorącą cieczą leżącego z genitaliami zabezpieczonymi na przykład grubym ręcznikiem namoczonym w zimnej wodzie i przykrytym folią.

Ponadto rany D. R. (1) wygoiły się samoistnie bez pozostawiania widocznych blizn (jedynie przebarwienia) w czasie około dwóch tygodni od urazów, co jednoznacznie świadczy o tym, że doznane oparzenia były powierzchowne i równocześnie podważa wiarygodność relacji D. R. (1) odnośnie źródła oparzenia. Rosół i inne tłuste wywary, jako mieszanina wody i tłuszczy mają temperaturę wrzenia znacznie przewyższającą temperaturę wrzenia wody (100 °C), czyli około 200-250 °C. Po zadziałaniu na ciało czynnika parzącego o takiej temperaturze musiałoby dojść do znacznie głębszych oparzeń, których leczenie wymagałoby stosowania przeszczepów, gdyż nie wygoiłyby się samoistnie w tak krótkim czasie. Wobec tego nie jest prawdopodobne, że czynnikiem parzącym była, zgodnie z relacją oskarżonego, tłusta zupa o wysokiej temperaturze wrzenia.

W konkluzji biegły podał, że okoliczności oparzeń podane przez D. R. (1) nie znajdują potwierdzenia w rozmieszczeniu oparzeń ani ich głębokości. Można domniemywać, że do oparzeń doszło w innych niż deklarowane pozycjach i okolicznościach (nie wykluczając udziału innych osób), wskutek działania innych cieczy.

Dowód:

- opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej , k. 1671- 1690, t. IX.

W dniu 4 kwietnia 2015 roku w Zakładzie Medycyny Sądowej (...) we W. przeprowadzono sądowo-lekarskie badanie oskarżonego D. R. (1).

W wydanej następnie opinii, biegli stwierdzili, że w okolicznościach podanych przez oskarżonego, obrażenia byłyby zlokalizowane na dolnej połowie ciała, od wysokości podbrzusza poprzez okolicę krocza, przednie powierzchnie kończyn dolnych i grzbietowe powierzchnie stóp. Oparzenie przedniej powierzchni klatki piersiowej i ramienia prawego o charakterze jak u oskarżonego byłoby w tej sytuacji niemożliwe, szczególnie przy braku obrażeń w dolnych partiach brzucha i okolicy krocza.

Ponadto, przebarwienia i blizny stwierdzone u oskarżonego obejmują liczne, oddalone od siebie okolice ciała, brak jest ciągłości obrażeń, która wynikałaby z mechanizmu ich powstania i pozycji ciała jaką określił (w pozycji stojącej oblanie płynem, który następnie spływał po ciele ku dołowi, ewentualnie kontakt którejś z powierzchni ciała przy leżeniu na podłożu, na którym płyn się rozlał). Obrażenia klatki piersiowej i brzucha nie przechodzą na podbrzusze i okolice krocza, a obrażenia przednich powierzchni ud nie przechodzą na podudzia lub przechodzą na nie po powierzchni bocznej kolana. Dodatkowo, obrażenia podudzi układają się poprzecznie do osi długiej kończyny i są wyraźnie konturowane na obrzeżach w boczno - tylnych częściach, co wskazuje, że w chwili oblania gorącym płynem znajdowały się one w pozycji poziomej (np. gdyby oskarżony leżał na wznak lub siedział z wyprostowanymi nogami), a nie w pozycji pionowej (jakby stał). Świadczy to o polewaniu gorącym płynem obu kończyn dolnych od ich przednich powierzchni, które były zwrócone ku górze.

Tym samym biegli doszli do wniosku, że w okolicznościach, które podał oskarżony (oparzenie gorącym garnkiem i zupą lewej ręki i przedramienia, następnie upuszczenie garnka z wysokości około 20-30 cm na kuchenkę, od której odbił się, a zawartość wylała się na niego) powstanie obrażeń stwierdzonych u niego w dniu 26 sierpnia 2011 roku jest niemożliwe. Istnieją podstawy do przyjęcia, że oparzenia te powstały wskutek okaleczenia.

Takie swoje stanowisko podtrzymali biegli J. K. (2) i W. G. składając ustną uzupełniającą opinię na rozprawie w dniu 29 czerwca 2015 roku.

Dowód:

- opinia (...) im. P. we W. dot. D. R., k. 2326-2359, t. XII;

- ustna uzupełniająca opinia biegłych lekarzy sądowych J. K. (2) i W. G., k. 2369-2371, t. XII.

Oskarżony D. R. (1) był karany sądownie wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 4 września 2006 roku, za przestępstwo z art. 278 § 1 kk, na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat próby. Postanowieniem z dnia 16 października 2009 roku zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności. Postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 sierpnia 2010 roku D. R. (1) został warunkowo przedterminowo zwolniony.

Dowód:

- dane o karalności D. R. (1), k. 1778- 1779 t. IX; 2205- 2206, t. XI; 2268, t. XI;

Oskarżony ma obecnie lat 27 lat, jest kawalerem, dzieci nie posiada. Pracuje w firmie (...) we W. na stanowisku operatora magazynu. Miesięczne wynagrodzenie oskarżonego wynosi 2.400,00 zł netto. Majątku nie posiada.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego – D. R. (1), k. 2247, t. XI;

- dane o osobie – D. R. (1), k. 2092, t. X.

Oskarżony przesłuchiwany w sprawie, w toku całego postępowania, nie przyznawał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i korzystał z prawa odmowy składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego – D. R. (1), k. 1867- 1868, t. IX; k. 2247, t. XI.

Sąd ustalając stan faktyczny oparł się w zasadzie na wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodach, w szczególności zeznaniach świadków, zabezpieczonej dokumentacji oraz opiniach biegłych.

W pierwszym rzędzie należy wskazać, że zasadniczymi, kluczowymi dowodami dla ustalenia sprawstwa oskarżonego są zeznania przedstawicieli pokrzywdzonych oraz opinie biegłych sporządzone na okoliczność oceny zdarzenia z dnia 26 sierpnia 2011 roku i jego skutków. Nie mniej istotną rolę w ustaleniu stanu faktycznego niniejszej sprawy pełnią dowody z dokumentów, w szczególności dokumentacja firm ubezpieczeniowych, w tym zgromadzona korespondencja, pisma i umowy. Dowody te w pełni korespondują z zeznaniami świadków i wskazują na zgodność z prawdą relacji tych osób.

Sąd uznał, że zeznania J. K. (1), Z. D., I. K., E. S., J. G. (1), R. K., R. G., D. Z. w pełni zasługują na danie wiary. Relacje te są wzajemnie zgodne, spójne, logiczne i konsekwentne.

Zeznania powyższych osób pozwoliły na ujawnienie sposobu i metod działania oskarżonego. Z relacji tych wynika, że oskarżony przedstawił wszystkim towarzystwom ubezpieczeniowym tę samą wersję zdarzenia. Wersja ta, w ocenie świadków, miała podkreślić losowy charakter szkody i zagwarantować oskarżonemu uzyskanie odszkodowania. Świadkowie ci szczegółowo opisali przebieg procedur toczących się na skutek informacji przekazanych przez oskarżonego i jego pełnomocnika. We wszystkich przedstawionych przypadkach procedury te miały podobny przebieg i wykazywały konsekwencję i determinację oskarżonego w dążeniu do celu. Zbieżność tych relacji, podobny opis okoliczności towarzyszących przedmiotowemu zdarzeniu, zgodne wnioski co do działania i zamiarów oskarżonego, a także podobne konsekwencje tych działań w odniesieniu do pokrzywdzonych, przekonują o autentyczności i wiarygodności relacji ich przedstawicieli.

Istotnego materiału dowodowego dla ustalenia stanu faktycznego sprawy dostarczyły również zeznania świadków - S. K. i

W. T.. Relacje tych osób były szczególnie istotne dla ustalenia charakteru obrażeń oskarżonego i sposobu ich powstania. Co prawda relacja W. T. jest w tym zakresie bardziej stanowcza, jednak zeznania obu tych świadków należy ocenić jako zgodne. Tym samym obie te relacje zasługują na miejsce w procesie dochodzenia do prawdy materialnej.

Jednocześnie relacje wyżej wymienionych świadków w istotnym zakresie znajdują potwierdzenie i korespondują z wymową innych dowodów, w tym dokumentów - umów, korespondencji i pism.

Dokumenty te potwierdzają fakt zawarcia umów przez oskarżonego z poszczególnymi towarzystwami ubezpieczeniowymi, w szczególności pozwalają na ustalenie jednoczesności zawarcia szeregu (10 umów) umów ubezpieczenia o praktycznie jednakowym przedmiocie ochrony ubezpieczenia oraz wszędzie tam zgłoszenia wypadku objętego ubezpieczeniem oraz faktu wypłatę przez ubezpieczycieli środków na rachunek pełnomocnika oskarżonego. Jednocześnie nie ma podstaw ani przesłanek ku temu, aby kwestionować autentyczność tych dokumentów, wobec czego stanowią one istotne uzupełnienie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków.

Do najważniejszych jednak dowodów w niniejszej sprawie należą niewątpliwie opinie biegłych. Te dowody w istocie pozwalają na zakwestionowanie (wykluczenie) wersji podawanej przez oskarżonego w zgłoszeniu szkody oraz pozwalają na stwierdzenie, że oskarżony sam doprowadził do zdarzenia powodującego oparzenia, co miało miejsce w innych okolicznościach niż te przedstawiane pokrzywdzonym ubezpieczycielom.

Sąd w pierwszym rzędzie miał na uwadze najwcześniejsze wyniki badań oskarżonego przeprowadzone przez S. K. i W. T., o których wspominają oni w swoich zeznaniach. Mimo że opinie te zostały przeprowadzone na zlecenie poszczególnych towarzystw ubezpieczeniowych i nie są formalnie dowodami z opinii biegłych w niniejszym postępowaniu, to ich wymowa odpowiada opiniom sporządzonym w postępowaniu. Tym samym, również wymowa tych dowodów, profesjonalnych lekarzy, musi rzucać ważne światło na okoliczności, które wymagały w niniejszej sprawie wiadomości specjalnych.

Sąd ujawnił w toku postępowania opinię przeprowadzoną w postępowaniu przygotowawczym, tj. opinię biegłego W. K., k. 1671- 1690, t. IX, ale także opinię wydaną przez biegłego lekarza, w toku równolegle toczącego się postępowania cywilnego, a mianowicie opinię biegłego W. F., k. 1855-1859, t. IX. Opinie te, mimo tożsamego przedmiotu badań, różniły się zasadniczo, co do wniosków końcowych. W związku z powyższym konieczne stało się poddanie analizie wynikłych stąd sprzeczności w celu ostatecznego rozstrzygnięcia, czy obrażenia oskarżonego mogły powstać w okolicznościach przez niego podanych i nie miały znamion samookaleczenia.

Zważyć przy tym należy, że sprzeczność w samej opinii (sprzeczność wewnętrzna) lub między dwiema albo większą liczbą opinii (sprzeczność zewnętrzna - zob. SN IV KK 85/07, LEX nr 282827) zachodzi wówczas, gdy w jednej opinii, w dwóch albo większej ich liczbie, co do tych samych, istotnych okoliczności, dokonane zostały odmienne ustalenia, odmienne oceny albo też z przeprowadzonych takich samych czynności w opiniach tych sformułowane zostały odmienne wnioski. Sprzeczność między opiniami biegłych uzasadnia konieczność ponownego wezwania tych samych biegłych albo nowych biegłych tylko wtedy, gdy te sprzeczności uniemożliwiają sądowi orzekającemu zajęcie stanowiska w kwestiach będących przedmiotem opinii i mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (SA w Szczecinie II AKa 55/08, OSA 2009, z. 11, poz. 37).

Sąd, mając na względzie te okoliczności, przeprowadził dowód z opinii (...) im. P. we W.. W opinii tej biegli jednoznacznie stwierdzili, że obrażenia D. R. (1) nie mogły powstać w okolicznościach i opisach zdarzenia przedstawionych przez oskarżonego. W ocenie biegłych istnieją podstawy do stwierdzenia, że były one wynikiem samookaleczenia.

Oceniając taką opinię, należało mieć na względzie kilka istotnych czynników, które przesądzały o jej pełnej wiarygodności. Po pierwsze: opinia ta została przeprowadzona po zapoznaniu się biegłych z całością akt sprawy, w szczególności po zapoznaniu się biegłych z innymi opiniami biegłych składanymi w tym postępowaniu. Po drugie: opinia ta została przeprowadzona w oparciu o osobiste badanie oskarżonego, nie tylko w oparciu o dokumentację medyczną relacjonującą obrażenia. Sporządzono przy tym szczegółowe mapy – oznaczenia śladów na ciele oskarżonego, które stały się podstawą do formułowania wniosków. Po trzecie: w toku badania przez biegłych przeprowadzono i udokumentowano fotograficznie cały przebieg zachowania się oskarżonego w momencie kiedy miało dojść do oparzenia. Po czwarte: opinia biegłych J. K. (2) i W. G., sporządzona na piśmie oraz złożona ustnie w toku rozprawy, jest szczegółowa, stanowcza, logiczna i przekonująca w swojej wymowie. W końcu: opinia biegłych z (...) we W., w szczególności zaś osoba J. K. (2), daje przekonanie, że została sporządzona przez osoby o najwyższych kwalifikacjach oraz wyjątkowym zaangażowaniem w dążeniu do wyjawienia prawdy.

Biegli w sposób należyty, stanowczy i wyczerpujący uzasadnili swoje wnioski, zwracając uwagę na okoliczności, fakty i związki przyczynowo -skutkowe między nimi, których analiza nie może pozostawiać wątpliwości co do rozpatrywanych tez dowodowych. Tym samym opinię tę należy uznać za pełnowartościowy dowód o znaczeniu kluczowym dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Jak wynika więc z całokształtu materiału dowodowego, zdecydowana większość biegłych była zgodna co do tego, że obrażenia D. R. (1) nie mogły powstać w okolicznościach przez niego podanych i były wynikiem samookaleczenia. W ocenie Sądu ustalenia te należy jednoznacznie podzielić. Jedynie opinia sporządzona w toku postępowania cywilnego zawierała tezę odmienną. W obliczu jednak tak znacznej liczby dowodów przeciwnych, teza ta nie jest w stanie zmienić przekonania Sądu, że oskarżony oświadczył oczywistą nieprawdę.

W ocenie Sądu, obrażenia D. R. (1) nie mogły powstać w okolicznościach przez niego podanych. Jak wynika z opinii biegłych mechanizm ich powstania był zupełnie inny. Również zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania nakazują uznanie relacji oskarżonego za całkowicie niewiarygodną.

Nie powtarzając w tym miejscu wszystkich okoliczności podnoszonych przez biegłych, w pierwszym rzędzie stwierdzić należy, że oskarżony nie mógł upuścić garnka z wrzącą cieczą dopiero po uniesieniu go na wysokość 20-30 centymetrów. Chwycenie takiego naczynia za gorące uchwyty powoduje natychmiastową reakcję organizmu i cofnięcie ręki w ułamku sekundy.

Poza tym, w przypadku wylania się na oskarżonego cieczy w okolicznościach przez niego podanych, obrażenia D. R. (1) byłyby niewątpliwie zlokalizowane na dolnej połowie ciała, od wysokości podbrzusza poprzez okolicę krocza, przednie powierzchnie kończyn dolnych i grzbietowe powierzchnie stóp. Oparzenie przedniej powierzchni klatki piersiowej i ramienia prawego o charakterze jak u oskarżonego byłoby w tej sytuacji niemożliwe, szczególnie przy braku obrażeń w dolnych partiach brzucha i okolicy krocza.

Ponadto, przebarwienia i blizny stwierdzone u oskarżonego obejmują liczne, oddalone od siebie okolice ciała, brak jest ciągłości obrażeń, która wynikałaby z mechanizmu ich powstania i pozycji ciała jaką określił (w pozycji stojącej oblanie płynem, który następnie spływał po ciele ku dołowi, ewentualnie kontakt którejś z powierzchni ciała przy leżeniu na podłożu na którym płyn się rozlał). Obrażenia klatki piersiowej i brzucha nie przechodzą na podbrzusze i okolice krocza, a obrażenia przednich powierzchni ud nie przechodzą na podudzia lub przechodzą na nie po powierzchni bocznej kolana. Dodatkowo, obrażenia podudzi układają się poprzecznie do osi długiej kończyny i są wyraźnie konturowane na obrzeżach w boczno - tylnych częściach, co wskazuje, że w chwili oblania gorącym płynem znajdowały się one w pozycji poziomej (np. gdyby oskarżony leżał na wznak lub siedział z wyprostowanymi nogami), a nie w pozycji pionowej (jakby stał). Świadczy to o polewaniu gorącym płynem obu kończyn dolnych od ich przednich powierzchni, które były zwrócone ku górze.

Tym samym, Sąd doszedł do wniosku, że obrażenia te były efektem celowego działania oskarżonego. Jak wynika z przedstawionego wyżej charakteru i umiejscowienia tych obrażeń, powstały one najprawdopodobniej u osoby leżącej, w sytuacji miejscowego, metodycznego polewania ciała gorącą substancją przez oskarżonego lub, asystującą mu niejako, osobę trzecią.

Tym samym, nie ulega wątpliwości, że oskarżony w zgłoszeniach szkody skierowanych do ubezpieczycieli i złożonych następnie oświadczeniach, oświadczył nieprawdę, czego skutkiem było wprowadzenie pokrzywdzonych w błąd, co do przesłanek odpowiedzialności ubezpieczeniowej.

Najważniejsze zaś dla ustalenia przestępstwa oszustwa jest wykazanie, że sprawca obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd), ale także i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion (por. wyrok Sądu Najwyższego, z dnia 4 czerwca 2009 r., sygn. akt WA 16/09, Prok. i Pr.-wkł. 2009/11-12/8).

W ocenie Sądu, na taki właśnie zamiar sprawcy wskazuje szereg okoliczności.

W pierwszym rzędzie trudno uznać za przypadek fakt, że oskarżony zawarł umowy ubezpieczenia aż z dziesięcioma towarzystwami ubezpieczeniowymi. Umowy te zawarte zostały praktycznie w jednym czasie, większość nawet zawarta została tego samego dnia.

Nie ma wprawdzie ograniczeń w powielaniu ubezpieczenia tego samego dobra. Powielanie takiego zabezpieczenia jest natomiast rzadkością. Można się zgodzić z faktem, że ktoś zawarł dwie umowy ubezpieczenia nnw, w różnych okolicznościach np. jedną jako umowę grupową, w miejscu pracy, drugą natomiast indywidualną na satysfakcjonującą go sumę ubezpieczenia. Można uwzględnić też sytuację, że ktoś posiadający szczególne walory lub kwalifikację zawiera umowę ubezpieczenia na szczególnie wysoką sumę. W przypadku oskarżonego tak jednak nie było. Zawarł on szereg umów ubezpieczenia, częściowo uiścił znacznej wysokości składki ubezpieczeniowe, bez żadnego racjonalnego uzasadnienie takiego postępowania oraz w sytuacji, która w praktyce życia codziennego się nie zdarza.

Jednocześnie oskarżonego nie było stać na regularne opłacanie powyższych polis. Jedynie wybiórczo i częściowo spłacał niektóre z nich. Zwykle wpłaty te były niewielkie i niepełne. Oskarżony dokonywał ich zazwyczaj przy zawarciu umowy, a później zaprzestawał.

W tych okolicznościach, w okresie zaledwie miesiąca od zawarcia tych wszystkich umów ubezpieczenia następuje zdarzenie wywołujące szkodę i stanowiące podstawę do żądania znacznych sum z tytułu odszkodowania.

Już choćby takie okoliczności zawarcia umów ubezpieczenia muszą prowadzić do przekonania o oszukańczych intencjach oskarżonego. Ustalenie zaś w oparciu o powołane dowody z opinii biegłych lekarzy, że oparzenia jakie wystąpiły u oskarżonego, nie powstały w okolicznościach podawanych przez niego, a były wynikiem samookaleczenia, daje podstawy do przyjęcia, że zachowanie oskarżonego ma charakter działania realizującego znamiona przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 kk.

W ocenie sądu niewątpliwym jest, że oskarżony doznał okaleczenia (uszkodzenia ciała) ustalonego w dokumentacji medycznej sporządzonej po zgłoszeniu się do szpitala we W.. Szkoda jest w tym przypadku niewątpliwa. Nie jest ona wynikiem mistyfikacji. Jednocześnie na podstawie wskazanych dowodów sąd ustalił, że szkoda ta wynikała z działania samego oskarżonego, a nie była wynikiem przypadku i losowego zdarzenia. Stąd takie okoliczności zaistnienia szkody nie są objęte umową ubezpieczenia i nie stanowią podstawy do przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej pokrzywdzonych firm ubezpieczeniowych.

Już na marginesie jedynie należy wskazać, że ustalone zachowanie oskarżonego należy rozpatrywać z uwzględnieniem pewnego procederu wyłudzenia odszkodowań. Postępowanie przeciwko oskarżonemu toczyło się w ramach postępowania w stosunku do wielu osób, które miałyby dokonywać samookaleczenia, a następnie składa fałszywe oświadczenia co do mechanizmu i okoliczności powstania tych obrażeń. Charakterystyczny w przypadku takich osób jest brak ciągłości obrażeń i ochrona okolic intymnych, tak jak u oskarżonego. Zwrócenie uwagi na powyższą prawidłowość nie ma oczywiście na celu zaniechania indywidualizacji odpowiedzialności karnej oskarżonego, a jedynie podkreślenie pewnej powtarzalności i typowości zachowań osób, dopuszczających się tego typu przestępstw. A więc można przypuszczać, że ujawniony został proceder samookaleczeń dokonywanych w celu uzyskania znaczących sum z tytułu ubezpieczenia. Ustalone zachowanie się oskarżonego należy więc oceniać jako działanie racjonalne, nakierowane na uzyskanie znacznych korzyści materialnych, których osiągnięcie, choćby w drodze wykonywania pracy zarobkowej wiązałoby się z wieloletnim wysiłkiem.

Mając powyższe rozważania na uwadze należało przyjąć, że ustalone umyślne zachowania oskarżonego wyczerpują znamiona występku z art. 286 § 1 kk. Należy w tym miejscu wskazać na poglądy Sądu Najwyższego, wyrok z dnia z dnia 11 lutego 2009 r. (sygn. akt III KK 245/2008 LexPolonica nr 2026664, Biuletyn Prawa Karnego 2009/3, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2009/6 poz. 29, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2009/6 poz. 45 Krakowskie Zeszyty Sądowe 2009/7-8 poz. 34, Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych 2009 poz. 356), gdzie wskazano iż „określone w art. 286 k.k. przestępstwo oszustwa jest przestępstwem umyślnym, zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w przypadku oszustwa jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Korzyścią majątkową, stanowiącą cel działania sprawcy przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., jest ogólne polepszenie sytuacji majątkowej, co może polegać na zwiększeniu aktywów lub zmniejszeniu pasywów. W związku z tym treść celu sprawcy, jako znamię wartościujące, może być wypełniona różnymi określeniami odnoszącymi się do sytuacji majątkowej sprawcy (lub innej osoby) – (vide Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2012 r., sygn. Akt II KK 287/11).

Sąd jednocześnie przyjął, że czyn oskarżonego, wypełnił znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Z kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego oskarżonemu wyeliminowano art. 298 § 1 k.k. Przepis ten stanowi: ,,kto, w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia, powoduje zdarzenie będące podstawą do wypłaty takiego odszkodowania, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Sąd stanął na stanowisku, że dla dokonania przestępstwa z art. 298 § 1 k.k. nie jest konieczne podjęcie dalszych czynności zmierzających do uzyskania odszkodowania, nawet zgłoszenie zdarzenia ubezpieczycielowi. Czynności takie wyczerpują już znamiona oszustwa z art. 286 § 1 k.k. przez wprowadzenie ubezpieczyciela w błąd co do przyczyn wypadku ubezpieczeniowego. Zachodzi wówczas zbieg dwóch przestępstw, który należy uznać za pozorny, traktując pierwszy czyn za współkaralny uprzedni lub obydwa jako czyn ciągły (Kodeks karny. Komentarz, red. Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak,: C.H.Beck, Wydanie: 3, 2015). Tak również: Kodeks Karny. Część Szczególna. Komentarz, red. Jacek Giezek, Wolters Kluwer S.A. 2014)

Sąd przy tym jednoznacznie ustalił, że konsekwencją działań oskarżonego, polegającej na wprowadzeniu w błąd pokrzywdzonych, było dokonanie rozporządzenia mieniem, bądź – w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania – usiłowaniem doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Należało przyjąć przy tym, że przedmiotem przestępstwa przy usiłowaniu, była cała wartość sumy ubezpieczenia z poszczególnych polis.

Tożsamość zamiaru oskarżonego oraz zbieżność czasowa poszczególnych zachowań podejmowanych wobec pokrzywdzonych, każe przyjmować, że zachowania te stanowią jeden czyn przestępny w rozumieniu art. 12 kk (czyn ciągły). Oskarżony poszczególne zachowania podejmował kierując się jednym, wspólnym zamiarem, którym było uzyskanie jak największej korzyści majątkowej na szkodę różnych pokrzywdzonych.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że część z popełnionych przez oskarżonego czynów została zakończona na etapie usiłowania. Dotyczy to (...) S.A. z siedzibą w W., (...) S.A. z siedzibą w W. i (...) S.A. z siedzibą w W.. Podmioty te, pomimo starań oskarżonego, nie dokonały niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności należy przyjmować, że oskarżony obejmował jednym, wspólnym i podjętym uprzednio zamiarem dokonanie wszystkich zachowań wymienionych w opisie przypisanego mu czynu, a przez to zachowania te należy traktować, jako jeden czyn i jedno przestępstwo. Zachowania te miały za przedmiot przestępstwa mienie w łącznej wysokości wyższej niż 565.905 złotych. Stąd też czyn oskarżonego należy dodatkowo kwalifikować jako przestępstwo oszustwa zagrożone wyższą karalnością z art. 294 § 1 kk. Oskarżony uzyskał natomiast korzyść w łącznej kwocie 98.405 zł.

Orzekając karę wobec oskarżonego D. R. (1), Sąd – kierując się dyrektywami wynikającymi art. 53 k.k. – wymierzył je w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, aby ich dolegliwość nie przekroczyła stopnia winy. Odwołanie do winy sprawcy przestępstwa pełni w kodeksie karnym dwie funkcje: legitymizującą oraz limitującą w zakresie orzekanej wobec niego sankcji karnej. Stopień winy nie oznacza jednak konkretnej wysokości kary, jaka winna zostać wymierzona sprawcy, ustanawia natomiast nieprzekraczalną granicę jej dolegliwości. Konkretną winę sprawcy czynu zabronionego wyznaczają dwie zmienne: obiektywna ocena społecznej szkodliwości popełnionego czynu i rzutowany na tę ocenę stopień zawinienia odpowiadający subiektywnej możliwości podjęcia przez sprawcę zachowania zgodnego z wymaganiami prawa.

Sąd oceniając stopień społecznej szkodliwości czynów wziął zatem pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej przestępstwem, sposób działania, jak również postać zamiaru i motywację sprawcy.

W niniejszej sprawie Sąd zważył, że stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego jest znaczny. Oskarżony działał z premedytacją i determinacją, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a rozmiar wyrządzonych przez niego szkód jest znaczny oraz działał na szkodę wielu pokrzywdzonych. Jako istotną okoliczność obciążającą w stosunku do oskarżonego należało także uwzględnić wcześniejszą karalność oskarżonego za przestępstwo przeciwko mieniu.

Sąd dopatrzył się natomiast w stosunku do oskarżonego jednej istotnej okoliczności łagodzącej. Niewątpliwie, w wyniku przestępnego zdarzenia oskarżony doznał uszczerbku - dopuścił się zarzuconego mu czynu kosztem własnego zdrowia. Wiadomo, że poparzenie wiąże się z długotrwałym bólem, a przy tym oskarżonemu pozostały istotne, szpecące przebarwienia skóry.

Okoliczność ta nie mogła nie mieć znaczenia przy wymiarze kary. Jej dolegliwość powinna bowiem uwzględniać stopień cierpień, które oskarżony doznał w wyniku popełnionego przestępstwa, tak aby wymierzona kara nie była w tych okolicznościach zbyt surowa i nie budziła poczucia niesprawiedliwości.

Mając powołane okoliczności na uwadze, Sąd wymierzył oskarżonemu karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem. Przy zawieszeniu wykonania orzeczonej kary ważne jest, aby sytuacja ta nie rodziła w opinii społecznej przekonania, że sprawca przestępstwa pozostał bezkarny. Słusznie zatem Sąd Najwyższy podkreślił, że "rozważając ewentualność warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, sąd bierze pod uwagę nie tylko dane o osobie sprawcy, ale i ogólne dyrektywy wymiaru kary, w tym w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa" (wyr. SN z 14.6.2006 r., WA 19/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1243).

W ocenie Sądu, właściwości i warunki osobiste oskarżonego D. R. (1), pozwalają na stwierdzenie, że oddziaływania resocjalizacyjne wobec oskarżonego będą skutecznie realizowane w warunkach wolnościowych.

Sąd orzekł również wobec oskarżonego grzywnę obok kary pozbawienia wolności, zgodnie z art. 33 § 2 kk. Przesłanką fakultatywnego orzeczenia grzywny, obok kary pozbawienia wolności, jest – zgodnie z art. 33 § 2 kk – dopuszczenie się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej bądź osiągnięcie przez sprawcę korzyści majątkowej. Orzeczenie takiej grzywny wobec oskarżonego ma zrealizować funkcje represyjną, w sytuacji warunkowego zawieszenia wykonania kary oraz zrealizować funkcję poprawczą i wdrożyć u niego przekonanie o nieopłacalności przestępstwa, także w aspekcie majątkowym.

W ocenie Sądu tak ustalone kary są współmierne do stopnia winy oraz do stopnia społecznej szkodliwości popełnionych czynu i winny spełnić zadania jakie stawia się przed karą w aspekcie prewencji ogólnej jak i szczególnej.

Jednocześnie kara orzeczona wobec oskarżonego winna czynić zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także spełni swe zadania w zakresie prewencji generalnej, polegające na kształtowaniu w społeczeństwie postawy poszanowania prawa.

Zgodnie z regulacją art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł od oskarżonego D. R. (1) na rzecz wszystkich pokrzywdzonych, niezależnie od tego, czy ci osobiście złożyli takie wnioski, czy też takich wniosków nie złożyli, obowiązek naprawienia szkody w całości.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa, uznając że oskarżony nie posiada majątku i nie przedstawił dowodów na to, że jego dochody pozwalają na uiszczenie tych należności, a wobec kary i środków karnych jakie orzeczono w tym postępowaniu należy przyjmować, że uiszczenie tych należności nie będzie możliwe także w przyszłości.