Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2015 r. w Szczecinie

sprawyJ. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przywrócenie renty

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 6 października 2014 r. sygn. akt VI U 799/12

oraz na skutek zażalenia ubezpieczonego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 13 listopada 2014r. sygn. akt VI U 799/12

1.  oddala apelację,

2.  oddala zażalenie.

SSA Urszula Iwanowska SSA Romana Mrotek SSA Zofia Rybicka - Szkibiel

III AUa 948/14 III AUz 140/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z 14 czerwca 2012 r., po rozpatrzeniu wniosków J. K. (1) z dnia 29 marca 2012 r. oraz 19 kwietnia 2012 r. przyznał mu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres do 2 października 2016 r.

Decyzją z dnia 22 czerwca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu prawa do dodatku pielęgnacyjnego, o którego przyznanie J. K. (1) wnosił wnioskiem z dnia 19 kwietnia 2012 r.

J. K. (1) odwołał się od powyższych decyzji i wniósł o stwierdzenie ich wydania jako poświadczających nieprawdę, niezgodnych z prawem, stanem faktycznym i jego wnioskami.

Wskazał, iż Komisja Lekarska ZUS nie potwierdziła daty początkowej wystąpienia niezdolności do pracy, zaś w odniesieniu do wniosku o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego wskazał, że jego stan zdrowia ulega stałemu pogorszeniu. Konkludując wniósł o ponowną ocenę jego stanu zdrowia przez lekarza orzecznika ZUS.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w zakresie objętym treścią spornych decyzji i odrzucenie odwołania w pozostałym zakresie.

Sprawa w przedmiocie przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy została zarejestrowana pod sygn. VI U 799/12 zaś sprawa o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego pod sygn. VI U 800/12. Postanowieniem z dnia 24 października 2013 r. połączono obie sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygania. W związku z dużą ilością spraw z wniosku ubezpieczonego, toczących się przed Sądem Okręgowym w Gorzowie Wielkopolskim oraz wnioskami składanymi w toku postępowania, niezwiązanymi z przedmiotem sprawy, postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2014 r. sąd postanowił wyłączyć do osobnego rozstrzygania sprawę zarejestrowaną pod sygn. VI U 800/12 dotyczącą odwołania od decyzji odmawiającej przyznania dodatku pielęgnacyjnego.

Wyrokiem z dnia 6 października 2014 r. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy ustalił, że J. K. (1) urodził się w dniu (...). Posiada wykształcenie średnie techniczne, w toku kariery zawodowej pracował jako technik budowlany oraz instruktor praktyki zawodu. Aktualnie przebywa w (...) w D..

Na podstawie przeprowadzonego badania oraz dokumentacji medycznej dotyczącej stanu zdrowia J. K. (1) lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził niezdolność ubezpieczonego do pracy do dnia 2 października 2016 r. oraz brak niezdolności do samodzielnej egzystencji. Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 11 czerwca 2012 r. podtrzymano rozpoznanie dokonane przez lekarza orzecznika.

W toku postępowania Sąd I instancji zasięgnął opinii biegłych kardiologa, ortopedy, neurologa i psychiatry opracowanej wyłącznie na podstawie akt, na okoliczność czy ubezpieczony jest trwale i całkowicie niezdolny do pracy oraz czy ze względu na stan zdrowia jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

Biegli neurolog, ortopeda i kardiolog rozpoznali u ubezpieczonego:

-

zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego na tle zmian zwyrodnieniowych i przeciążeniowych,

-

dysfunkcję chodu na tle usztywnienia i zniekształcenia stopy po przebytym złamaniu,

-

olbrzymią patologiczną otyłość,

-

nadciśnienie tętnicze,

-

zaburzenia rytmu serca w wywiadzie,

-

stan po przebytym operacyjnym leczeniu choroby Dupuytrena,

-

stan po usunięciu masy guzowatej okolicy łokcia lewego,

-

zaburzenia urojeniowe.

Biegli stwierdzili, że ocena dokonana przez lekarza orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS była prawidłowa, gdyż ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego oraz nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

Biegły psychiatra po przeanalizowaniu dokumentacji medycznej ubezpieczonego rozpoznał utrwalone zaburzenia urojeniowe i stwierdził, że ubezpieczony jest trwale całkowicie niezdolny do pracy zarobkowej oraz nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, podzielając tym samym stanowisko lekarza orzecznika ZUS oraz Komisji Lekarskiej ZUS.

Ubezpieczony wniósł zastrzeżenia do opinii biegłych, nie formułując jednak skonkretyzowanych wniosków, jak również nie wniósł o uzupełnienie opinii, natomiast szeroko opisał okoliczności z przeszłości niezwiązane bezpośrednio z sprawą.

Sąd Okręgowy powołując się na stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w sprawach o sygn. II UK 360/10 oraz II UKN 759/99 wskazał, że przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie.

Wobec braku możliwości uzyskania od ubezpieczonego konkretnego wskazania dlaczego nie zgadza się ze skarżoną decyzją, sąd przyjął, że odwołanie jest skierowane przeciw decyzji organu rentowego w całości, w związku z czym zasięgnął opinii biegłych specjalistów z zakresu dziedzin medycyny adekwatnych do zaburzeń stanu zdrowia J. K. (1).

Wobec faktu, że wszyscy biegli zgodzili się z wnioskami lekarza orzecznika ZUS, jak również Komisji Lekarskiej ZUS, Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzą podstawy dla podważenia decyzji organu rentowego w związku z czym na podstawie art. 447 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.

Pismem z dnia 28 października 2014 r. ubezpieczony złożył wniosek o uzupełnienie wyroku z dnia 6 października 2014 r. Postanowieniem z dnia 13 listopada 2014 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił wniosek J. K. (1). Pismem z dnia 26 listopada 2014 r. ubezpieczony złożył zażalenie na powyższe postanowienie wnosząc o uchylenie orzeczenia w całości oraz orzeczenie co do istoty sprawy.

Ubezpieczony wywiódł również apelację od wyroku Sądu Okręgowego wnosząc o uchylenie orzeczenia w całości w związku z nierozpoznaniem przez Sąd I instancji istoty sprawy. W uzasadnieniu apelujący odniósł się do spraw toczących się w latach 90, wskazując na krzywdzące w jego ocenie pozbawianie praw i rozstrzygnięcia niezgodne z jego wnioskami. Pismem z dnia 12 marca 2015 r. J. K. (1) uzupełnił apelację zarzucając opieszałość Sądu Apelacyjnego na którą wskazuje wydanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w G. decyzji z dnia 1 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie jest zasadna. Ponowna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także zarzutów podniesionych w apelacji prowadzi do wniosku, że zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy. Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji, co do opisanego przezeń stanu faktycznego, jak również podziela dokonaną ocenę prawną.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że ze względu na specyfikę postępowania sądowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, zakres badania Sądu sprowadza się wyłącznie do prawidłowości decyzji z chwili jej wydania w kontekście stanu faktycznego oraz prawnego. Nie można bowiem pomijać, że postępowanie przed organem rentowym jest postępowaniem administracyjnym, które zostaje zakończone decyzją, a odwołanie od tej decyzji inicjuje już postępowanie sądowe toczące się zgodnie z procedurą cywilną, jako sądowe postępowanie odrębne w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Decyzja zapada po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, którego przedmiotem i celem jest ustalenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub ich wysokości. Ubezpieczony przedstawia w nim wszelkie okoliczności wiążące się z warunkami stawianymi przez ustawę dla przyznania lub ustalenia wysokości świadczeń. W późniejszym postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, zgodnie z systemem orzekania w sprawach z tego zakresu, Sąd nie rozstrzyga o zasadności wniosku, lecz o prawidłowości zaskarżonej decyzji. Sąd nie działa w zastępstwie organu rentowego, w związku z czym nie ustala prawa do świadczeń i choć samodzielnie oraz we własnym zakresie rozstrzyga wszelkie kwestie związane z prawem lub wysokością świadczenia objętego decyzją, to jego rozstrzygnięcie odnosi się do zaskarżonej decyzji. Kluczowe jest, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601). Sąd pierwszej instancji kontroluje zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, a sąd drugiej instancji – prawidłowość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji w odniesieniu do stanu rzeczy (faktycznego i prawnego) istniejącego w chwili wydania przez organ rentowy decyzji.

Kluczowe dla sprawy J. K. (1) było zatem ustalenie jego zdolności do pracy bądź też jej braku a w tym kontekście charakteru tej niezdolności – czy jest ona trwała czy z czasem możliwe jest jej ustąpienie.

Niewątpliwie ustalenie stopnia i zaawansowania chorób oraz ocena ich wpływu na stan czynnościowy organizmu wymaga wiadomości specjalnych a zatem, okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych (art. 278 k.p.c.). Specyfika tego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie ma wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej. Nadaje pierwszorzędne znaczenie, przy tej ocenie, kryterium poziomu wiedzy biegłego (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, sygn. II CKN 1354/00, LEX nr 77046). Opinia biegłego podlega ocenie - przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 7 listopada 2000 roku, sygn. I CKN 1170/98 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 roku, sygn. IV CKN 1383/00).

W niniejszej sprawie sporządzono opinie biegłych - lekarzy o specjalizacjach z zakresu psychiatrii, kardiologii, ortopedii oraz neurologii a zatem najbardziej zbliżonych do oceny zagadnień związanych z stanem zdrowia ubezpieczonego.

Wszystkie opinie biegłych w swoich wnioskach podzielały zdanie przedstawione przez lekarza orzecznika ZUS oraz Komisji lekarskiej ZUS nie dając podstaw dla podważenia prawidłowości wydanych przez organ rentowy decyzji w sprawie renty z tytułu niezdolności do pracy jak również charakteru trwałości tej niezdolności, w tym czasu jej trwania.

Przenosząc te ustalenia na grunt apelacji J. K. (1) należy zwrócić uwagę, że zarzuty apelującego odnoszą się w gruncie rzeczy do nierozstrzygnięcia przez Sąd Okręgowy w przedmiocie odwołania od decyzji odmawiającej ubezpieczonemu prawa do dodatku pielęgnacyjnego oraz przypadku zatrucia preparatem fenotiazyną z 1 lipca 1991 r. W pierwszej kolejności wskazać należy, że rozstrzygnięcie dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego jest przedmiotem postępowania wyłączonego z wspólnego rozpoznania i toczy się w osobnym postępowaniu pod sygn. IV U 800/12. Tym samym pominięcie w rozstrzygnięciu tych okoliczności przez Sąd Okręgowy jest zrozumiałe. Idąc dalej twierdzenia apelującego dotyczące okoliczności z początku lat 90 XX wieku również pozostają poza przedmiotem badania Sądu Okręgowego, ze względu na wyżej przytoczoną argumentację dotyczącą zakresu badania przez sąd spraw z zakresu prawa emerytalno-rentowego.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c., orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Odnosząc się do zażalenia ubezpieczonego należy podnieść, że Sąd Okręgowy słusznie wskazał, że wniosek o uzupełnienie wyroku może dotyczyć wyłącznie enumeratywnie wymienionych w art. 351 § 1 k.p.c. okoliczności tj. gdy sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wykonalności albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu. Tak skonkretyzowane okoliczności nie pozwalają na gruncie niniejszej sprawy przyjąć, że doszło do sytuacji uzasadniającej wniosek ubezpieczonego. Z samego wniosku z dnia 28 października 2014 r. nie wynika również żadna okoliczność będąca podstawą zastosowania instytucji z art. 351 § 1 k.p.c. zaś twierdzenia dotyczące interpretacji zawiadomienia o terminie rozprawy należy uznać za niezwiązane ze sprawą a tym samym pominąć.

Samo zażalenie z dnia 26 listopada 2014 r. w swojej treści nie odnosi się do postanowienia Sądu Okręgowego w sposób merytoryczny, nie formułuje skonkretyzowanych zarzutów do podstawy rozstrzygnięcia. Rozważania żalącego się oscylują wokół spraw sprzed dwudziestu lat, nieaktualnego stanu prawnego, oraz okoliczności niezwiązanych z toczącym się w niniejszej sprawie postępowaniem. Wnioski zażalenia sformułowane na tak sporządzonym uzasadnieniu, sprowadzające się do wniosku o uchylenie orzeczenia w całości oraz stwierdzenia poświadczenia nieprawdy przez sędziego należy ocenić jako bezzasadne i tym samym na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. zażalenie oddalić, o czym orzeczono w punkcie 2 sentencji.

SSA Urszula Iwanowska SSA Romana Mrotek SSA Zofia Rybicka - Szkibiel