Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

W pozwie, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 8 lipca 2010 roku powódka B. C. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W.:

- kwoty 200.000 zł z tytułu zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 21 maja 2010r. do dnia zapłaty,

- kwoty 27.193,50 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami od dnia 21 maja 2010r. do dnia zapłaty,

- kwoty po 6.075 zł miesięcznie, tytułem renty na zwiększone potrzeby począwszy od czerwca 2010 r., płatnej z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami liczonymi od 11 dnia miesiąca, w którym renta stała się wymagalna.

W uzasadnieniu pozwu B. C. podała, że w dniu 23 grudnia 2009 roku w B., na ulicy (...) miał miejsce wypadek drogowy, w przebiegu którego doznała obrażeń ciała. Kierująca pojazdem marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...), B. S. (1), nie zachowała należytej ostrożności i potrąciła prawidłowo przechodzącą przez przejście dla pieszych powódkę.

W wyniku wypadku powódka doznała wstrząśnienia mózgu, licznych złamań oraz rany głowy. Była hospitalizowana.

Pismem z dnia 20 kwietnia 2010 roku pełnomocnik powódki zgłosił w pozwanym Towarzystwie roszczenia, jednakże pozwany nie podjął działań likwidacyjnych i nie wypłacił powódce żadnego świadczenia.

(pozew, k. 2-4)

W odpowiedzi na pozew z dnia 9 września 2010 r. strona pozwana uznała powództwo w zakresie zadośćuczynienia w części, to jest w zakresie kwoty 10.000 zł., która została wypłacona powódce w dniu 24 czerwca 2010 r., zaś w pozostałym zakresie - ponad kwotę 10.000 nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwane Towarzystwo wskazało, że z uzyskanych w toku postępowania likwidacyjnego wyjaśnień drugiej uczestniczki zdarzenia drogowego wynika zawinione zachowanie poszkodowanej, polegające na nagłym wtargnięciu na jezdnię, wprost pod jadący samochód. Pozwany podniósł zarzut przyczynienia się powódki do powstania szkody, wskazał ponadto, iż w jego ocenie, żądania pozwu są rażąco wygórowane i nieudowodnione.

(odpowiedź na pozew, k. 47-49)

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2011r. Sąd Okręgowy w Łodzi udzielił zabezpieczenia na czas trwania postępowania, poprzez zobowiązanie Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. do świadczenia na rzecz B. C. tymczasowej renty na zwiększone potrzeby w wysokości 1.500 zł miesięcznie, począwszy od dnia 1 lipca 2011 roku, płatnej do 10 - go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z kwot.

(postanowienie, k. 151-153)

W piśmie procesowym z dnia 6 czerwca 2014 r. powódka rozszerzyła powództwo, domagając się ostatecznie zapłaty tytułem zadośćuczynienia kwoty 400.000 zł wraz z odsetkami od dnia 26 maja 2010r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie, tj. odnośnie odszkodowania i renty żądanie sformułowane w pozwie pozostało bez zmian.

(pismo powoda, k. 465)

Na rozprawie w dniu 24 lipca 2015r. pełnomocnik strony powodowej wniósł o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości.

(stanowisko strony, 00:05:19, k. 540v.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 23.12.2009 roku o godz. 08.30 w B. na ul. (...), w rejonie posesji nr (...), doszło do wypadku drogowego. B. S. (2) nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem marki R. (...) nr rej. (...) nie udzieliła pierwszeństwa pieszej przechodzącej przez przejście dla pieszych B. C. potrącając ją, w wyniku czego B. C. doznała obrażeń ciała naruszających czynności jej narządów na okres czasu powyżej siedmiu dni, spełniających dyspozycję art. 157 § 1 k.k.

W związku z powyższym Sąd Rejonowy w Bełchatowie prawomocnym wyrokiem nakazowym z dnia 4 października 2010r., wydanym w sprawie II K 987/10, uznał B. S. (2) za winną popełnienia czynu wyczerpującego dyspozycję art. 177 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 58 § 3 k.k. wymierzył jej karę 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 20 zł.

B. C. przekraczała jezdnię ul. (...) środkiem wyznaczonego przejścia dla pieszych, usytuowanego na tej jezdni, w rejonie posesji nr (...). Padał drobny deszcz.

W chwili wypadku powódka znajdowała się blisko zejścia z ulicy, poruszała się normalnym krokiem.

Miejsce kolizji znajdowało się w odległości ok.7,7 m (w kierunku północnym) od lewej południowej krawędzi jezdni ul. (...). Przyczyna wypadku był błąd w technice i taktyce jazdy kierującej samochodem R. B. S. (2).

Kierująca samochodem R. zbliżając się do oznaczonego przejścia dla pieszych nieuważnie obserwowała jezdnię przed pojazdem i zbyt późno podjęła manewry obronne, co skutkowało kolizją z pieszą B. C..

Kierująca samochodem R. B. S. (2) mogłaby uniknąć kolizji, podejmując manewry obronne (hamowanie z maksymalnym opóźnieniem i zatrzymanie samochodu przed torem ruchu pieszej lub przyhamowanie pojazdu i przepuszczenie przed nim pieszej) w momencie wkroczenia pieszej na jezdnie. W momencie wejścia pieszej na jezdnię samochód R. znajdował się w znacznej odległości od toru ruchu pieszej, ok. 87,3 m. Takie usytuowanie samochodu R. pozwalało B. C. na wkroczenie na przejście dla pieszych. W zaistniałej sytuacji nie miało miejsca jej przyczynienie się do wypadku.

(wyrok, k. 65 załączonych akt II K 987/10 opinia biegłego z zakresu analizy przestrzenno-ruchowej wypadków drogowych R. L., k. 411-437 zeznania świadka B. S., k. 184v., zeznania świadka J. M., protokół rozprawy z dnia 17.01.2014r., 00:20:02, k. 386v.)

Bezpośrednio po wypadku powódka została przewieziona Karetką Pogotowia Ratunkowego na Oddział Ratunkowy Szpitala Wojewódzkiego w B., z rozpoznaniem urazu uogólnionego, wstrząśnienia mózgu, złamania trójkostkowego kości goleni prawej z przemieszczeniem, złamania dalszych nasad kości przedramienia prawego z przemieszczeniem, złamania bliższej nasady kości ramiennej prawej, złamania miednicy typu LCI, złamania szyjki kości udowej prawej bez przemieszczenia, rany płatowej głowy oraz licznych otarć naskórka. W dniu 25.12.2009r. została przeniesiona na Oddział (...) Urazowo – Ortopedycznej, gdzie przebywała do 28.12.2009r. Była leczona operacyjnie – przeszła zabieg ortopedyczny (stabilizacja złamań za pomocą drutów, zostały założone opatrunki gipsowe, został także unieruchomiony bark). Z powodu schorzeń kardiologicznych w okresie od 28.12.2009r. do 11.01.2010r. była hospitalizowana na Oddziale K., z rozpoznaniem zaostrzenia przewlekłej niewydolności krążenia, choroby niedokrwiennej serca oraz napadowego migotania przedsionków.

W dniu 30.01.2010r. powódka została przyjęta na Oddział (...) Ogólnej z powodu zaburzeń jelitowych, gdzie przebywała do 11.02.2010r. Następnie do 16.02.2010r. przebywała na Oddziale (...) Urazowo-Ortopedycznej, z rozpoznaniem stanu po licznych złamaniach, niewydolności krążenia i miażdżycy. Przeszła zabieg usunięcia metalu.

Powódka pozostawała pod opieką poradni ortopedycznej, chirurgicznej, ogólnej i dermatologicznej. W marcu 2010r. zalecona została stopniowa pionizacja i nauka chodzenia przy pomocy balkonika.

(dokumentacja medyczna, k. 78-95, k. 8-12, k. 287-290, k. 363-374, k. 123-146, k. 175-180)

Po opuszczeniu szpitala powódka musiała leżeć w łóżku, z czasem zaczęła się poruszać przy pomocy balkonika. Po opuszczeniu szpitala powódka zamieszkała ze swoją córką. Członkowie rodziny pomagali jej przy wykonywaniu czynności higienicznych, przygotowali posiłki i sprzątali.

(zeznania świadka A. B., k. 71-72v., zeznania świadka E. D., k. 73-73v.)

Powódka poniosła koszty zakupu basenu sanitarnego - 29 zł, materaca przeciwodleżynowego - 589 zł, ortez stabilizujących na staw skokowy - 105 zł, balkonika - 240 zł, kul łokciowych - 78,00 zł.

(faktury, k. 12-13, 23)

Z ortopedycznego punktu widzenia u powódki występuje wygojone złamanie trójkostkowe goleni prawej ze zwichnięciem w tym stawie, ze znacznym upośledzeniem funkcji, wadliwie wygojone złamanie szyjki kości ramiennej prawej, wadliwie wygojone złamanie nasad dalszych kości przedramienia prawego z upośledzeniem funkcji nadgarstka prawego, wygojone złamanie miednicy (obustronne złamanie kości łonowych i kulszowych z przemieszczeniem), wygojone złamanie szyjki kości udowej prawej, bez przemieszczenia z niewielkim upośledzeniem funkcji stawu biodrowego prawego, stan po urazie głowy z blizną pourazową okolicy czołowej.

Przedmiotowy wypadek spowodował u powódki trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 79 %, ( 20% według punktu 162a, 15 % według punktu 104, 15% według punktu 122b, 15% według punktu 96a, 10% według punktu 145a, 4% według punktu 19a tabeli uszczerbkowej).

W przeciągu 6-12 m-cy po wypadku powódka wymagała opieki w stopniu znacznym między 6-8 godzin dziennie, w późniejszym okresie 2-3 godziny. Gdyby nie wiek powódki (ze względów ortopedycznych i skutków urazu) przy tego typu ograniczeniach, które spowodował wypadek wystarczyłaby opieka przez 2-3 godziny dziennie.

Cierpienia fizyczne i psychiczne w okresie 2-3 miesięcy od wypadku były znacznego stopnia, następnie przez okres 6-ciu miesięcy utrzymywały się w stopniu średnim, zmniejszając się wraz z upływem czasu, trwają do chwili obecnej.

Powódka ze względów ortopedycznych wymagała diety wysokobiałkowej przez okres około 9-12 miesięcy od wypadku. Musiała zażywać leki p/bólowe, leki p/zakrzepowe i antybiotyki, których koszt leczenia kształtuje się w granicach 100-150 zł miesięcznie przez okres 3-ch miesięcy, nadal musi zażywać leki z grupy (...) , których koszt kształtuje się w granicach 30-50 zł. Nie musiała ponosić innych kosztów leczenia, ponieważ była leczona w ramach ubezpieczenia społecznego.

Stan zdrowia powódki ze względów ortopedycznych jest utrwalony i nie należy oczekiwać poprawy.

(opinia biegłego ortopedy M. S., k. 214-217, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 17.01.2014r., 00:16:18, k. 386v.)

W aspekcie neurologicznym w wyniku wypadku w dnia 23.12.2009r. powódka doznała urazu wielonarządowego z urazem głowy i wstrząśnieniem mózgu, licznych złamań kości (goleni prawej, szyjki kości ramiennej prawej, nasad dalszych kości przedramienia prawego, kości miednicy, szyjki kości udowej - bez powikłań neurologicznych). W wyniku skutków wypadku rozwinął się u B. C. wtórny zespół stresu pourazowego.

Powódka doznała 10% trwałego uszczerbku na zdrowiu (punkt 10 a tabeli uszczerbkowej). Powódka nie leczyła się neurologicznie i z neurologicznego punktu widzenia nie wymagała rehabilitacji, nie wymagała także stosowania innej diety niż przed wypadkiem.

Nie da się przewidzieć wpływu doznanych obrażeń na długość życia powódki. Ciężkość obrażeń i konieczność długotrwałego unieruchomienia stanowiły istotne zagrożenie wystąpienia groźnych dla życia powikłań, których jednakże nie odnotowano. Rokowania, co do stanu zdrowia na przyszłość są stosowne dla wieku powódki.

(opinia biegłego neurologa A. N., k. 229-230, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 12.11.2013r., 00:04:38, k. 334)

Z punktu widzenia chirurgii plastycznej powódka na skutek przedmiotowego wypadku doznała ran urazowych czoła i ran operacyjnych (chirurgicznych) kończyny górnej prawej i kończyny dolnej prawej, które trwale skutkują obecnie, bliznami (pourazową blizną czoła i troficzną blizną podudzia prawego).

Łącznie trwały uszczerbek na zdrowiu powódki z punktu widzenia chirurgii plastycznej wynosi 13% (pourazowa blizna czoła, jako blizna szpecąca, wg pkt. B par. 19 a tabeli uszczerbkowej - 3 % trwałego uszczerbku na zdrowiu, zaś bliznowate, troficzne uszkodzenie skóry kończyny dolnej prawej w obrębie podudzi, wg punktu 3 paragraf 8 tabeli uszczerbkowej przez analogię do pkt. M. par. 160 tabeli uszczerbkowej - 10% trwałego uszczerbku na zdrowiu).

Cierpienia fizyczne i psychiczne powódki związane z nagłymi i całkowicie nieprzewidywalnymi okolicznościami wypadku, związane z doznanymi przez nią złamaniami kostnymi, także z zabiegami operacyjnymi u niej przeprowadzonymi i z zagrażającymi życiu powikłaniami pooperacyjnymi (niedrożność jelit), jak również z trwale pozostającą po tym wypadku niesprawnością ruchową, były cierpieniami bardzo znacznego stopnia. Blizna pourazowa czoła u powódki nie jest przyczyną dolegliwości bólowych i nie jest żadną przyczyną jakichkolwiek cierpień psychicznych, tak samo nie jest żadną przyczyną jakichkolwiek cierpień psychicznych bliznowate, troficzne uszkodzenie skóry kończyny dolnej prawej w obrębie podudzia u powódki, które jednak jest zasadną przyczyną jej stałych, umiarkowanych, lecz często nasilających się dolegliwości bólowych, albowiem w swoim charakterze niedokrwiennej zmiany pourazowej stanowi także przewlekły stan zapalny skóry, czyli stan obrzękowy skutkujący bolesnością. Ze wskazań lekarskich bliznowate, troficzne uszkodzenie skóry kończyny dolnej prawej w obrębie podudzia u powódki wymaga bezwzględnie profilaktyki powstawania w jego obrębie owrzodzeń troficznych, która polega na pielęgnacji tej bliznowatej zmiany troficznej maściami witaminowymi i leczniczymi, dlatego stosowane dotychczas przez powódkę leczenie (maści nawilżające, lecznicze, przepisywane jej maści recepturowe i opatrunki gojące nawracające owrzodzenia troficzne) jest celowe, a ponoszone przez powódkę na ten cel od 2009 r. koszty (ok. 150 zł miesięcznie) są zasadne i zgodne z obecnymi cenami tych leków, zasadność ich stosowania jest dożywotnia.

Powódka nie wymagała opieki osób trzecich, ani specjalnej (wzbogaconej) diety.

Obecne u powódki blizny pourazowe i troficzne, jako jej trwałe obrażenia powstałe w wyniku urazów doznanych przez nią w wypadku komunikacyjnym z dnia 23.12.2009 r. nie miały ani nie mają żadnego wpływu na długość życia powódki.

Rokowania na przyszłość co do obecności i wyglądu blizn są niepomyślne, nie istnieje żadna metoda całkowitej likwidacji blizn. W odniesieniu do bliznowatego, troficznego uszkodzenie skóry kończyny dolnej prawej w obrębie podudzia rokowanie na przyszłość jest złe (nawracające owrzodzenia troficzne podudzia są z upływem czasu coraz bardziej prawdopodobne).

(opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej C. D., k. 240-243)

W aspekcie psychologicznym u powódki występują nieznaczne dysfunkcje w ośrodkowym układzie nerwowym spowodowane wypadkiem (zaburzenia orientacji przestrzennej, osłabienie pamięci wzrokowej, zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej i pamięci grafomotorycznej), mieszane zaburzenia zachowania i emocji, zaburzenia adaptacyjne i dyssocjalne. Osobowość neurotyczno-introwertywna, umiarkowana depresja uwarunkowana przewlekłymi zaburzeniami somatycznymi. Występują cechy zespołu pourazowego - nawracanie wspomnień. Uszczerbek zdrowia psychicznego i fizycznego jest znaczny. U powódki występuje skłonność do nerwicy dystymicznej (lęk, depresja reaktywna,

psychastenia, hipochondria).

(opinia biegłego psychologa U. G., k. 257-262)

Z punktu widzenia rehabilitacji medycznej powódka w wypadku z dnia 23.12.2009 r. doznała złamania trójkostkowego z przemieszczeniem i zwichnięciem w stawie skokowym górnym prawej goleni, złamania obu kości łonowych i kulszowych z przemieszczeniem, złamania z przemieszczeniem dalszych nasad kości przedramienia prawego, złamania szyjki kości ramiennej prawej oraz rany tłuczonej głowy i wstrząśnienia mózgu. Trwały uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 65%, tj. z powodu:

- ograniczenia ruchomości w stawie skokowym prawym i zmian troficznych skóry i tkanki podskórnej po złamaniu trójkostkowym z przemieszczeniem goleni i zwichnięciem w stawie skokowym górnym - 20% wg pkt 162b tabeli uszczerbkowej,

- przewlekłego zespołu bólowego miednicy z ograniczeniem ruchomości w prawym stawie biodrowym po przebytym złamaniu kości miednicy łonowych i kulszowych - 15% wg 96a tabeli uszczerbkowej,

- ograniczenia ruchomości w nadgarstku i przedramieniu kończyny prawej po złamaniu dalszych nasad kości przedramienia 15% wg pkt 122b tabeli uszczerbkowej,

- ograniczenia ruchomości w barku po przebytym złamaniu szyjki kości ramiennej - 15% wg pkt 104 tabeli uszczerbkowej.

Powódka, przez około 4 miesiące, odczuwała cierpienia fizyczne o bardzo dużym nasileniu, spowodowane były wielomiejscowym urazem narządu ruchu, koniecznością poddania się zabiegom operacyjnym oraz długotrwałemu unieruchomieniu. W późniejszym okresie stopniowo zmniejszały się do miernych i z powodu dolegliwości związanych ze znaczną dysfunkcją kończyn prawych oraz przewlekłymi zespołami bólowymi miednicy trwają do chwili obecnej. Cierpienia psychiczne (spowodowane utratą zdolności do samoobsługi i czynności dnia codziennego oraz uzależnieniem od opieki i pomocy osób trzecich) trwają do chwili obecnej.

Leczenie powódki odbywało się w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Miesięczny koszt leków przeciwbólowych nie przekroczył w pierwszym półroczu po urazie 40,00 zł miesięcznie, od drugiego półrocza do chwili obecnej wynosi około 20 zł miesięcznie. Powódka poniosła koszty zakupu basenu sanitarnego - 29 zł, materaca przeciwodleżynowego - 589 zł, ortez stabilizujących na staw skokowy - 105 zł, balkonika - 240 zł, kul łokciowych - 78,00 zł.

Powódka (biorąc pod uwagę stan narządu ruchu) wymagała opieki i pomocy osób trzecich we wszystkich czynnościach samoobsługi i dnia codziennego w wymiarze 5 godz. na dobę przez 5 miesięcy. Od 6 miesiąca, kiedy została spionizowana i zaczęła, z pomocą balkonika, przemieszczać się w obrębie mieszkania, zakres pomocy osób trzecich zmniejszył się w zakresie niektórych czynności samoobsługi, ale powódka nadal wymaga pomocy osób trzecich podczas ubierania się, kąpieli oraz wszystkich czynności dnia codziennego, w wymiarze 4 godz. dziennie. Trwała dysfunkcja narządu ruchu nie rokuje w przyszłości zmniejszenia świadczonej powódce pomocy przez osoby trzecie.

Powódka w związku z doznanym uszczerbkiem wymagała diety bogatej w białko i błonnik, ubogiej w tłuszcze i cukier, z wykorzystaniem produktów zbożowych, mięsnych, mlecznych, jaj, ryb, warzyw i owoców. Zapewnienie powódce takiej diety nie podnosi przeciętnych kosztów wyżywienia dorosłej osoby.

Doznane obrażenia głowy i narządu ruchu we wczesnym okresie po urazie mogły spowodować stan zagrożenia życia powódki. Obecnie stan czynnościowy narządu ruchu powódki jest utrwalony i nie rokuje poprawy.

(opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej G. B., k. 268-273, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 12.11.2013r., 00:12:02, k. 334)

B. C. w wypadku z dnia 23 grudnia 2009 roku nie doznała obrażeń w zakresie jamy brzusznej. W aspekcie gastrologicznym u powódki nie występuje trwały uszczerbek na zdrowiu. Na aktualne miesięczne koszty leczenia ambulatoryjnego składają się P. ok. 13 zł i leki ziołowe ok. 60 zł. Powódka nie wymagała opieki osób trzecich, wymaga jednak przestrzegania diety lekkostrawnej, bogatej w błonnik, spożywania jarzyn i owoców oraz stosowania leków regulujących motorykę przewodu pokarmowego.

(opinia biegłego z zakresu chorób wewnętrznych M. Ł., k. 291-293)

W aspekcie psychiatrycznym powódka ma objawy reaktywnych zaburzeń depresyjnych spowodowanych wypadkiem z dnia 23 grudnia 2009 roku. Uszczerbek ma charakter długotrwały i wynosi 10% wg punktu 10A tabeli uszczerbkowej.

Uraz głowy i doznane wstrząśnienie mózgu w czasie wypadku z dnia 23 grudnia 2009 roku mają istotny wpływ na widoczne u powódki objawy rozpoczynającego się zespołu otępiennego. Wobec niewątpliwego wpływu urazu na przyspieszenie procesu otępiennego - dodatkowy uszczerbek w wysokości 5%, przez analogię do punktu 9A. Cierpienia psychiczne utrzymują się nadal i są nasilone w stopniu znacznym. B. C. wymaga leczenia psychiatrycznego, najlepiej w warunkach wizyt domowych lekarza psychiatry. Leczenie może być realizowane w ramach NFZ.

Rokowanie co do zaburzeń nastroju (zaburzeń depresyjnych) jest niepewne z uwagi na wiek powódki, trwałość inwalidztwa somatycznego. Rokowanie co do procesów poznawczych jest niepomyślne.

(opinia biegłego psychiatry E. W., k. 306-309)

Powódka B. C. był poddana operacji ortopedycznej w dniu 28.12.2009r., jednak główną przyczyną zaburzeń z zakresu układu krążenia był uraz wielonarządowy, a nie operacja. Ze względu na nierozpoznawaną wcześniej przed zaistniałymi wydarzeniami niewydolność serca, należy określić początek jej wystąpienia na bezpośredni okres powypadkowy oraz należy uznać, że była ona głównie następstwem nadmiernego obciążenia układu krążenia przez zaistniałe obrażenia wielonarządowe i (w mniejszym stopniu) wskutek przebytych operacji. Nadciśnienie tętnicze jak i choroba niedokrwienna serca u powódki były rozpoznawane już wcześniej, natomiast stopień zaawansowania tych chorób był na pewno mniejszy.

U powódki występuje uszkodzenie serca wynikające głównie z przebytego urazu wielonarządowego z objawami względnej wydolności układu krążenia - punkt 63 b tabeli uszczerbkowej - 30% stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Nie było stłuczenia serca. Gdyby nie wypadek, ból, arytmia, złamania i operacja, do tej dysfunkcji serca by nie doszło.

Od czasu hospitalizacji w Oddziale Kardiologii na przełomie 2009 i 2010 r. powódka przyjmowała leki kardiologiczne, których miesięczny sumaryczny koszt wynosi ok. 70 — 80 zł {M. 60 (ok. 6 zł), D. 0,1 (1,56 zł), A. 0,01 (ok. 15 zł), F. (3,25 zł), M. (ok. 10 zł), T. (ok.4 zł), (...) 50 (ok. 24 zł), A. (ok. 8 zł)}.

Z punktu widzenia kardiologicznego powódka nie wymaga opieki osób trzecich.

Rokowanie w odniesieniu do ustąpienia utrzymujących się dolegliwości - ze względu na ich złożony charakter, jest raczej niekorzystne.

(opinia biegłego kardiologa E. P., k. 356-362, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 23.09.2014r., 00:01:21-00:20:51, k. 474v.-475)

Znaczny uszczerbek na zdrowiu powódki, wszelkie dolegliwości bólowe i inne doznania somatyczne były niewątpliwie przyczyną zaburzeń snu, jednak nie da się ich doświadczania oddzielić od sfery psychicznej. Z punktu widzenia psychologicznego zagrożenie życia, dolegliwości somatyczne, bólowe, przyczyniają się do wystąpienia Zespołu Stresu Pourazowego, ponieważ stanowią poważny dystres, wymuszają uruchomienie strategii radzenia sobie ze stresem, znacznie nasilone powodują przeciążenia systemu odpornościowego i wpływają na występowanie w sferze behawioralnej m.in.: nadmiernej czujności, bezsenności, koszmarów nocnych, zaburzeń snu, nieśmiałości, chronicznego zmęczenia, niezdolności do podejmowania zobowiązań, poczucia oderwania od oczywistości, itd. Nie da się jednoznacznie ustalić, czy to dolegliwości fizyczne czy Zespół Stresu Pourazowego był powodem zaburzeń snu, bądź która z tych przyczyn zaburzeń snu była wiodąca. Niewątpliwie stres pourazowy mógł być powodem zaburzeń snu, jednak również dolegliwości bólowe mogły wpływać na trudności ze snem. Podejrzenie śladu krwi po stronie

przedniego odcinka sierpu mózgu widoczne w badaniu TK z dnia wypadku mogło spowodować uszkodzenie tych okolic mózgu, a przez to w sposób zakłócający lub destrukcyjny wpłynąć na funkcjonowanie krzyżujących się tu dróg kojarzących informacje z obydwu półkul.

Zaburzenia orientacji przestrzennej, osłabienie pamięci wzrokowej, zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej i funkcji grafomotorycznych występujące u powódki z dużym prawdopodobieństwem spowodowane są wypadkiem.

Powódka zdecydowanie wymagała wsparcia osób trzecich.

(opinia biegłego psychologa E. B., k. 483-487)

Powódka w chwili wypadku miała 83 lata. Przed wypadkiem B. C. była sprawna fizycznie i samodzielna. Mieszkała sama. Kilka razy w tygodniu jeździła na cmentarz, często pracowała w ogródku. Obecnie członkowie rodziny pomagają jej przy czynnościach higienicznych, sprzątają wokół niej, przygotowują posiłki. B. C. porusza się za pomocą balkonika. Ma niesprawną prawą rękę, przy spożywaniu przygotowanych dla niej posiłków posługuje się lewą ręką. Przyjmuje leki przeciwbólowe, gastrologiczne, kardiologiczne wspomagające regenerację organizmu oraz nasenne.

(zeznania świadka A. B., k. 71-72v., zeznania świadka E. D., protokół rozprawy z dnia 17.01.2014r., 00:04:30, k. 386v.)

Powódka pismem z dnia 6 kwietnia 2010r., doręczonym pozwanemu Towarzystwu w dniu 23 kwietnia 2010r., zgłosiła szkodę oraz wezwała do zapłaty tytułem zadośćuczynienia kwoty 500.000 zł, tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich - 12.312 zł, tytułem zwrotu kosztów leczenia - 4.973 zł, tytułem renty za okres od 17 do 30 kwietnia 2010r. kwoty 3340 zł oraz zaliczkowo kwoty 6.075 zł płatnej począwszy od maja 2010r. tytułem renty na zwiększone potrzeby.

Pozwany decyzją z dnia 23 czerwca 2010r. przyznał odszkodowanie w wysokości 10.000 zł.

(pismo z dnia 6 kwietnia 2010r. oraz decyzja w załączonych aktach szkodowych)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych, dokumentację medyczną i zeznania świadków.

Sąd w pełni podziela opinie biegłych sądowych: z zakresu analizy przestrzenno-ruchowej wypadków drogowych oraz sporządzone przez lekarzy specjalistów w swoich dziedzinach, bowiem spełniały one stawiane im wymogi, odzwierciedlały staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia. Odpowiadały w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca.

Złożone w rozpoznawanej sprawie opinie odznaczają się pełną przydatnością dowodową, zgłaszane przez strony wątpliwości i zastrzeżenia do wniosków opinii zostały wyczerpująco wyjaśnione w opiniach uzupełniających. Sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegli lekarze różnych specjalności, przy wydawaniu opinii, dysponowali dokumentacją lekarską powódki, jak również przeprowadzili stosowne badania przedmiotowe.

W zakresie procentowego oszacowania uszczerbków Sąd zaaprobował przedstawioną w opiniach ocenę dokonaną w świetle powoływanej posiłkowo tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002r. (Dz. U. Nr 234, poz. 1974). W sumie, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki, ustalony w oparciu o powołane dowody z opinii biegłych sądowych, wyniósł 154 %. Zauważyć bowiem należy, iż w orzeczonym przez biegłego ortopedę uszczerbku na zdrowiu zawiera się uszczerbek w wysokości 45 % orzeczony przez biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej, także orzeczony przez biegłego ortopedę uszczerbek – 3% zawiera się w orzeczonym przez biegłego z zakresu chirurgii plastycznej. Ponadto orzeczony przez biegłego neurologa uszczerbek – 10% pokrywa się z uszczerbkiem orzeczonym przez biegłego psychiatrę.

Na rozprawie w dniu 23 września 2014r. podlegał oddaleniu wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego kardiologa, zaś na rozprawie w dniu 24 lipca 2015r. wniosek o dopuszczenie dowodu z ustnej uzupełniającej opinii biegłej E. B., jako powołane na okoliczności dostatecznie już wyjaśnione.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Powództwo okazało się zasadne w części i w tym zakresie podlegało uwzględnieniu.

Ubezpieczyciel nie kwestionował samej zasady swojej odpowiedzialności względem powódki, podniósł jednak zarzut jej przyczynienia się do powstania szkody.

W stosunku do sprawcy zdarzenia B. S. (2) zapadł wyrok karny skazujący. W myśl z art. 11 k.p.c., sąd cywilny związany jest ustaleniami dotyczącymi popełnienia przestępstwa - a więc okolicznościami składającymi się na jego stan faktyczny, czyli osobą sprawcy, przedmiotem przestępstwa oraz czynem przypisanym oskarżonemu - które znajdują się w sentencji wyroku. Oznacza to, że sąd - rozpoznając sprawę cywilną - musi przyjąć, że skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym (wyrok SN z dnia 14 kwietnia 1977 r., IV PR 63/77, LEX nr 7928).

W ustalonym stanie faktycznym podstawę odpowiedzialności stanowi art. 436 § 1 k.c.

W przedmiotowej sprawie w chwili zdarzenia, B. S. (2) łączyła z pozwanym Towarzystwem umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu (art. 822 k.c.).

Podstawą prawną odpowiedzialności pozwanego jest przepis art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany ubezpieczyciel przejął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim przez kierującego pojazdem zobowiązując się, w zamian za zapłatę przez ubezpieczonego umówionej składki, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku (art. 822 § 1 k.c.).

Stwierdzenie w wyroku przez sąd karny popełnienia przestępstwa, nie stoi na przeszkodzie ustaleniu, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody spowodowanej przez skazanego.

O przyczynieniu się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody mówimy wówczas gdy szkoda jest skutkiem nie tylko zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy innego podmiotu, ale także zachowania się samego poszkodowanego. Zachowanie się poszkodowanego jest więc w konstrukcji przyczynienia traktowane jako adekwatna współprzyczyna powstania lub zwiększenia szkody (wyrok SN z dnia 20 czerwca 1972 r., II PR 164/72, LEX nr 7098). Zgodnie z brzmieniem art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, wbrew twierdzeniom pozwanego, nie pozwalał na ustalenie, że B. C. przyczyniła się do powstania szkody. Powódka przekraczała ul. (...) środkiem usytuowanego na tej jezdni przejścia dla pieszych. Zgodnie z poczynionymi przez Sąd ustaleniami, w chwili wkroczenia powódki na jezdnię samochód R. znajdował się w znacznej odległości od toru ruchu pieszej, ok. 87,3 m. Takie usytuowanie samochodu R. pozwalało pieszej B. C. na wkroczenie na przejście dla pieszych. Powódka poruszała się normalnym krokiem. W chwili uderzenia znajdowała się blisko zejścia z ulicy. Kierująca samochodem R. (...) B. S. (2) mogłaby uniknąć kolizji, podejmując manewry obronne (hamowanie z maksymalnym opóźnieniem i zatrzymanie samochodu przed torem ruchu pieszej lub przyhamowanie pojazdu i przepuszczenie przed nim pieszej) w momencie wkroczenia pieszej na jezdnie.

Wobec czego w ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie możemy mówić o przyczynieniu się powódki do powstania spowodowanej przez kierującą pojazdem marki R. (...) szkody.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa wnosiła ostatecznie o zasądzenie tytułem zadośćuczynienia kwoty 400.000 zł, tytułem odszkodowania kwoty 27.193,50 zł oraz tytułem renty na zwiększone potrzeby kwoty po 6.075 zł miesięcznie.

Podstawę zasądzenia zadośćuczynienia stanowi przepis art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Powołana krzywda ujmowana jest jako cierpienie psychiczne i fizyczne wynikające z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

Kwota zadośćuczynienia powinna być odpowiednia, a zatem odzwierciedlać stopień doznanego uszczerbku na zdrowiu, zakres cierpień psychicznych i fizycznych, jak również spełniać funkcję kompensacyjną, a więc przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednak przy ustaleniu kwoty zadośćuczynienia należy mieć na względzie potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/2003, OSNC 2005, nr 2, poz. 40). Kwota zadośćuczynienia nie może także stanowić źródła wzbogacenia, a jedynym kryterium dla oceny wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest rozmiar krzywdy powoda (wyrok SA w Lublinie z dnia 12 października 2004 r., I ACa 530/04, LEX nr 179052).

Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy, w tym rodzaju naruszonego dobra, natężenia i czas trwania naruszenia, trwałości skutków naruszenia, ich nieodwracalnego charakteru polegającego zwłaszcza na kalectwie, długotrwałości i przebiegu procesu leczenia, stopnia ich uciążliwości, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, wieku pokrzywdzonego, a także rokowań na przyszłość (wyrok SN z 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; wyrok SN z 1 kwietnia 2004 r., II CK 131/03, LEX nr 327923; wyrok SN z 19 sierpnia 1980 r., IV CR 283/80, OSN 1981/5/81, LEX nr 2582).

Niewątpliwie w wyniku wypadku z dnia 23 grudnia 2009 roku powódka doznała urazu wielonarządowego z urazem głowy i wstrząśnieniem mózgu, licznych złamań kości (goleni prawej, szyjki kości ramiennej prawej, nasad dalszych kości przedramienia prawego, kości miednicy, szyjki kości udowej). Rozwinął się u niej także wtórny zespół stresu pourazowego.

Bez wpływu na ocenę wysokości należnego powódce zadośćuczynienia nie może pozostać stwierdzony u niej przez biegłych trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 154 %. Szkoda u powódki polegała także na zwiększonym cierpieniu fizycznym i psychicznym. Wiązało się ono z doznanymi przez powódkę złamaniami kostnymi, hospitalizacją, koniecznością poddania się zabiegom operacyjnym, powikłaniami oraz długotrwałym unieruchomieniem. Pobyty w szpitalu oraz konieczność przebycia zabiegów operacyjnych niewątpliwie stanowiły źródło bólu i stresu. B. C. przeszła zabieg ortopedyczny polegający na stabilizacji złamań za pomocą drutów, pozostawała w unieruchomieniu gipsowym. Głównie na skutek przebytego urazu wielonarządowego u powódki nastąpiło uszkodzenie serca. Uraz głowy i doznane wstrząśnienie mózgu w czasie przedmiotowego wypadku miały także istotny wpływ na widoczne u powódki objawy rozpoczynającego się zespołu otępiennego. Należało ponadto mieć na uwadze, iż stan czynnościowy narządu ruchu powódki jest już utrwalony i nie rokuje poprawy. U powódki pozostały widoczne blizny, przy czym troficzne uszkodzenie skóry stanowiące przewlekły stan zapalny skóry, wiąże się z odczuwaniem bólu.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, do dnia, w którym została potrącona przez samochód, powódka był osobą samodzielną i sprawną fizycznie. Wypadek komunikacyjny stanowił dla niej traumatyczne doświadczenie. Na jego skutek B. C. nie może samodzielnie wykonywać czynności higienicznych, ani innych czynności dnia codziennego, jest uzależniona od opieki i pomocy osób trzecich. Porusza się za pomocą balkonika. Część skutków doznanego przez powódkę urazu jest nieodwracalna. Związane z tym cierpienia psychiczne powódka odczuwa do chwili obecnej. Zmuszona jest także zażywać leki przeciwbólowe, gastrologiczne, kardiologiczne, wspomagające regenerację organizmu oraz nasenne.

Analizując okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy Sąd uznał za zasadne przyznanie powódce zadośćuczynienia w kwocie 300.000 zł. Mając na uwadze wypłaconą z tego tytułu przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 10.000 zł, zasądzeniu podlegała kwota w wysokości 290.000 zł. W ocenie Sądu, mimo iż cierpienia i odczuwanie bólu są w znacznej mierze sprawą subiektywną, mając na uwadze powyższe okoliczności, domaganie się przez powódkę zadośćuczynienia w kwocie 400.000 zł jest żądaniem jednak wygórowanym, dlatego w pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Żądanie zasądzenia odszkodowania znajduje oparcie w przepisie art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na tej podstawie domagać się można od podmiotu odpowiedzialnego zwrotu wydatków, w szczególności kosztów leczenia, kosztów dojazdu do placówek medycznych oraz kosztów związanych z opieką osób trzecich. Powyższe koszty muszą mieć związek ze szkodą, a ponadto to na powódce spoczywa obowiązek udowodnienia ich wysokości.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ta zasada materialno - prawna znajduje odzwierciedlenie w przepisie procesowym art. 232 k.p.c., który z kolei stanowi, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Są to naczelne zasady postępowania dowodowego obciążające w postępowaniu sądowym stronę, która z danego faktu wywodzi dla siebie określone skutki prawne.

Uwzględniając treść art. 6 k.c. stwierdzić należy, iż do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie.

Zgodnie z dokonanymi przez Sąd w rozpoznawanej sprawie ustaleniami faktycznymi powódka przez okres 5 miesięcy po wypadku wymagała pomocy innych osób w wymiarze około 5 godzin dziennie.

Mając na uwadze, niesporne stawki wynagrodzenia opiekunek społecznych za jedną godzinę pracy (w okresie od lipca 2009 roku do 30 czerwca 2013 roku - 9,50 zł), koszty opieki nad powódką wyniosły 7.742,50 zł (163 dni x 5 godz. x 9,50 zł).

Ustalając należne powódce odszkodowanie w zakresie kosztów zakupu lekarstw, Sąd uznał za celowe posłużenie się normą art. 322 k.c. Zgodnie z powołanym przepisem, jeżeli w sprawie o naprawienie szkody sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

W związku z następstwami przedmiotowego wypadku, powódka udokumentowała oraz dowiodła, w drodze opinii biegłych sądowych, następujące, uzasadnione, koszty: zakupu basenu sanitarnego - 29 zł, materaca przeciwodleżynowego i podkładu - 599 zł, ortez stabilizujących na staw skokowy - 105 zł, balkonika - 240 zł, kul łokciowych - 78,00 zł, leków przeciwbólowych, przeciwzakrzepowych i antybiotyków (których koszt wynosi 150 zł miesięcznie przez okres 3-ch miesięcy, co daje łącznie 450 zł, następnie leków przeciwbólowych – w kwocie 50 zł miesięcznie), P. (ok. 13 zł) i leków ziołowych (ok. 60 zł.), maści nawilżających i opatrunków na nawracające owrzodzenia troficzne (ok. 150 zł miesięcznie), leków kardiologicznych (miesięczny sumaryczny koszt wynosi ok. 80 zł.).

Łącznie uzasadnione koszty zakupu lekarstw oraz sprzętu, w rzeczonym okresie, od daty wypadku do 31 maja 2010r. wyniosły 4.973 zł.

Reasumując, koszty związane z usuwaniem następstw wypadku, poniesione przez powódkę do dnia 31 maja 2010 r. wyniosły 12.715,50 zł (7.742,50 zł. + 4.973 zł).

W pozostałym zakresie żądanie powódka jako nieudowodnione podlegało oddaleniu.

Powód wniosła ponadto o zasądzenie comiesięcznej renty w wysokości po 6.075zł miesięcznie od czerwca 2010r. do dnia złożenia pozwu i na przyszłość, płatnej do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek z rat.

W myśl art. 444 § 2 k.c., jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Renta z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego dotyczy sytuacji, gdy w wyniku doznanej szkody istnieje konieczność ponoszenia wyższych kosztów utrzymania w zakresie usprawiedliwionych potrzeb w porównaniu do stanu sprzed wyrządzenia szkody. Tu wyrównuje się koszty stałej opieki pielęgniarskiej, odpowiedniego wyżywienia, koszty stałych konsultacji medycznych i lekarstw.

Oceniając roszczenie powódki z tego tytułu, zgodnie z żądaniem pozwu za okres od 1 czerwca 2010r. i na przyszłość, w świetle opinii biegłych, należało uwzględnić, jako uzasadnione, wydatki na leczenie, zakup leków oraz związane z opieką osób trzecich w łącznej kwocie 1.500 zł miesięcznie.

Mając na uwadze okres od 1 czerwca 2010r., należy wskazać, iż powódka wymagała i nadal pomocy osób trzecich w wymiarze 4 godz. dziennie, co przy uwzględnieniu stawki wynagrodzenia opiekunek społecznych za jedną godzinę pracy w wysokości 9,50 zł stanowi 1.140 zł (30 dni x 4 godz. x 9,50 zł).

W oparciu o opinie biegłych oraz doświadczenie życiowe, zasadne jest przyjęcie, iż w związku z następstwami przedmiotowego wypadku, powódka do chwili obecnej i nadal musi stosować leki przeciwbólowe, których koszt wynosi około 50 zł miesięcznie, stosować maści i opatrunki na nawracające owrzodzenia troficzne (ok. 150 zł miesięcznie), leki kardiologiczne (ok. 80 zł miesięcznie), P. (ok. 13 zł) i leki ziołowe (ok. 60 zł.).

Wobec powyższego, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem renty na zwiększone potrzeby kwotę 1.500 zł miesięcznie, od 1 czerwca 2010 r., płatną do 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności rat.

Odnosząc się do żądania zasądzenia renty w wysokości ponad kwotę 1.500 zł, jako nieudowodnione, podlegało oddaleniu. Powódka nie przedłożyła żadnych dowodów na poparcie tego roszczenia, zaś zgodnie z ustaleniami faktycznymi, poczynionymi w oparciu o zaoferowane dowody z opinii biegłych sądowych koszt zapewnienia powódce diety nie przekracza kosztów zapewnienia prawidłowego odżywiania osobie w danym wieku, zaś leczenie powódki może odbywać się w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

W myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który nie spełnia świadczenia w odpowiednim terminie dopuszcza się opóźnienia i wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie wierzyciela wobec dłużnika staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Należy podkreślić, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (wyrok SN z dnia 9 marca 1973 r. I CR 55/73, LEX nr 7226). Z charakteru świadczenia, którego wysokość ze swej istoty jest trudno wymierna i zależna od szeregu okoliczności związanych z następstwami zdarzenia szkodowego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie.

W rozpoznawanej sprawie – z uwagi na różne terminy wysuwania przez powódkę poszczególnych roszczeń, terminy ich wymagalności przedstawiają się następująco.

Jeśli chodzi o zadośćuczynienie w kwocie 200.000 zł. oraz odszkodowanie w kwocie 12.715,50 zł, powódka żądała odsetek od dnia 21 maja 2010r. Mając na uwadze, iż wezwanie zobowiązanego, w osobie pozwanego ubezpieczyciela, nastąpiło w postępowaniu likwidacyjnym, Sąd w oparciu o art. 321 k.p.c. orzekł zgodnie z żądaniem i zasądził odsetki od wskazanych kwot od dnia 21 maja 2010r. O odsetkach od pozostałej zasądzonej tytułem zadośćuczynienia kwoty w wysokości 90.000 zł, należało orzec od dnia 6 czerwca 2014r., majac na uwadze, iż pismem z dnia 6 czerwca 2014r. strona powodowa rozszerzyła powództwo o zapłatę tytułem zadośćuczynienia kwoty 400.000 zł. Powódka żądała odsetek od tej kwoty od dnia 26 maja 2010r., zatem w tym zakresie żądanie jako nieuzasadnione, podlegało oddaleniu.

Postanowieniem z dnia 12 lipca 2010r. Sąd Okręgowy w Łodzi zwolnił powódkę od kosztów sądowych w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozliczenia.

W toku procesu, w związku ze zwolnieniem powódki od kosztów sądowych, powstały nieuiszczone koszty sądowe, obejmujące opłatę sądową od pozwu oraz wynagrodzenie biegłych sądowych. Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 u.k.s.c., należało obciążyć strony, proporcjonalnie do tego w jakiej części każda z nich wygrała i odpowiednio – przegrała proces, co odpowiada kwocie 8.968,90 zł z tytułu nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu od oddalonego powództwa i 2.161,21 zł z tytułu wydatków obciążających stronę powodową, jako stronę przegrywającą w 36%, natomiast, w pozostałej części, stanowiącej kwotę 16.036 zł z tytułu nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu od uwzględnionego powództwa oraz kwotę 2.939,10 zł. obowiązek ich poniesienia, jako tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa, spoczywa na pozwanej (która przegrała w 64%).

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego kwotę 9.216 zł.