Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2015 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Antoni Smus

Sędziowie SO Joanna Składowska (spr.)

SR (del.) Mirosław Chojnacki

Protokolant st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2015 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy z powództwa: J. A. (1) i J. A. (2)

przeciwko: M. P. (1) i S. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 19 lutego 2015 roku, sygn. akt I C 481/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powodów: J. A. (1) i J. A. (2) na rzecz pozwanych: M. P. (1) i S. P. 1200 (jeden tysiąc dwieście) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt Ca 224/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 29 stycznia 2014r. powodowie J. i J. małżonkowie A. żądali zasądzenia od S. P. i M. P. (1) kwoty 12 000,00 złotych z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie z budynku gospodarczego i ogrodzenia działki nr (...) położonej w S. za okres od dnia 23 września 2011r. do dnia 30 września 2013r. wraz z odsetkami ustawowymi.

Pozwani powództwa nie uznawali, wnosząc o jego oddalenie.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 lutego 2015r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo, zasądzając od powodów na rzecz pozwanych solidarnie 2 417 złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Rozstrzygniecie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

Postanowieniem z dnia 7 września 2011r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Ca 111/11 Sąd Okręgowy w Sieradzu zmienił zaskarżone postanowienie Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 17 grudnia 2010r. wydane w sprawie o sygn. akt I Ns 284/09 w ten sposób, że stwierdził, iż powodowie J. A. (2) i J. A. (1) nabyli przez zasiedzenie prawo własności nieruchomości położonej w S. w obrębie ewidencyjnym 3, oznaczonej jako działka nr (...) o powierzchni 230 m2, na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej, z dniem 01 października 2005r. Na działce tej znajduje się budynek.

Postanowieniem z dnia 11 października 2010r. Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie o sygn. akt I Co 1148/09 przysądził prawo użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego działkę oznaczoną w ewidencji numerem 255 o powierzchni 517 m2 położoną w S., objętą księgą wieczystą Kw Nr SR 1 (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Sieradzu VI Wydział Ksiąg Wieczystych, na rzecz M. P. (1) za cenę

31 000,00 złotych.

Sąd Rejonowy w Sieradzu VI Wydział Ksiąg Wieczystych odłączył z księgi wieczystej Kw Nr SR 1 (...) część nieruchomości stanowiącej działkę oznaczoną numerem geodezyjnym (...) i założył dla niej nową księgę wieczystą Kw Nr (...), ujawniając w tej księdze jako właściciela - Skarb Państwa, a jako użytkownika wieczystego M. P. (1), syna C. i J..

Umową darowizny z dnia 23 września 2011r. zawartą w Kancelarii Notarialnej notariusza B. B.w S.za Nr Rep. (...)pozwani M. P. (1)i A. P.darowali synowi S. P.prawo użytkowania wieczystego działki nr (...), objętej księgą wieczystą Kw Nr (...). Na podstawie tej umowy dokonano stosownych wpisów w księdze wieczystej na rzecz obdarowanego.

Powodowie złożyli w dniu 03 października 2011r. w Sądzie Rejonowym w Sieradzu VI Wydziale Ksiąg Wieczystych wniosek o odłączenie z księgi wieczystej Kw Nr (...) działki nr (...), o powierzchni 230 m2 i założenie dla niej nowej księgi wieczystej oraz wpisanie ich w dziale II księgi, jako właścicieli na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej. Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2012r. wniosek ten został oddalony.

W czasie postępowania egzekucyjnego w sprawie I Co 1148/09 powód składał wnioski o wstrzymanie licytacji działki nr (...) do czasu zakończenia sprawy o zasiedzenie tejże nieruchomości toczącej się pod sygn. akt I Ns 284/09 w Sądzie Rejonowym w Sieradzu. Wnioski te zostały oddalone w toku licytacji w dniu 26 sierpnia 2009r.

W dniu 12 marca 2013r. Starosta (...) wydał decyzję w przedmiocie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, położonej w obrębie 3 miasta S., oznaczonej w rejestrze ewidencji gruntów nr 255, o powierzchni 0,0517 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu VI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta Nr Kw SR 1 (...) w prawo własności na rzecz S. P.. Decyzja ta jest prawomocna.

Sąd Rejonowy zauważył, że podstawą prawną dochodzonych przez powodów roszczeń są art. 224 i następne Kodeksu cywilnego. Niezbędnym warunkiem ich dochodzenia jest zatem wykazanie legitymacji czynnej, rozumianej, jako przysługujące powodowi prawo własności nieruchomości, której dotyczy zgłoszone roszczenie. Powodowie wprawdzie wylegitymowali się postanowieniem w przedmiocie nabycia prawa własności działki nr (...) przez zasiedzenie, ale fakt ten w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie mógł przesądzić o zasadności złożonego powództwa. W księdze wieczystej prowadzonej dla działki nr, 255 jako właściciel pozostaje ujawniony S. P. (1), a uprzednio był ujawniony M. P. (1). Powodom oraz pozwanym przysługują konkurencyjne tytuły własności, przy czym powodowie nie obalili domniemania wynikającego z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 06 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U.2013. 707j.t.). Rękojmia ksiąg wieczystych chroni osoby, które przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabyły własność lub inne prawo rzeczowe, nawet jeśli w czasie poprzedzającym transakcję inny podmiot nabył prawo do zasiedzenia własności nieruchomości. W przedmiotowej sprawie M. P. (1) nabył prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) na podstawie postanowienia o przysądzeniu prawa własności, działając zarówno w zaufaniu do organów egzekucyjnych, jak i treści księgi wieczystej, w której w okresie poprzedzającym jako użytkownik wieczysty pozostawały ujawnione Zakłady (...) w S., co do których prowadzone było postępowanie w sprawie o nadzór nad egzekucją z nieruchomości.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że przysługujące S. P. prawo użytkowania wieczystego zostało stosowną decyzją przekształcone w prawo własności przez powołany do tego organ. Sąd powszechny nie może naruszać zasady z art. 16 kpc związania sądu powszechnego decyzją administracyjną. Nie jest dopuszczalna kontrola przez sąd powszechny prawidłowości zastosowania prawa materialnego przez organ administracyjny, prowadziłoby to bowiem do badania merytorycznej zasadności decyzji.

Nawet zatem gdyby przyjąć, tak jak chcą tego powodowie, że postanowienie w przedmiocie przysądzenia własności obejmowało wyłącznie prawo użytkowania wieczystego gruntu, nie obejmując naniesień, to problem ten, choć doniosły, aktualnie również musiał pozostawać bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy z uwagi na prawomocne przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności oraz treść normy art. 48 kc.

Z tych względów Sąd Rejonowy oddalił powództwo, orzekając o kosztach procesu w oparciu o art. 98 § 1 kpc.

Powodowie wnieśli apelację od wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając orzeczenie w całości i podnosząc następujące zarzuty:

I. naruszenia przepisów postępowania, co bezpośrednio doprowadziło do błędnego rozstrzygnięcia, a w konsekwencji miało wpływ na wynik niniejszej sprawy, a w szczególności:

1.  naruszenie dyrektywy zawartej w art. 328 § 2 kpc, poprzez niewykazanie w uzasadnieniu wyroku, na jakich dowodach Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie, jakie dowody uznał za wiarygodne a którym wiarygodności odmówił, nie wyjaśniając dokładnie podstawy prawnej w drodze interpretacji z zachowaniem przyjętych i utrwalonych w prawie polskim metod interpretacji prawa;

2.  naruszenie normy wynikającej z treści art. 233 § 1 kpc, polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz brak jego wszechstronnego rozważenia, a w szczególności poprzez jednostronną ocenę szeregu dokumentów występujących w sprawie, a mianowicie:

a. postanowienia Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 7 września 2011r. wydanego w sprawie o sygnaturze akt I Ca, 111/11 w którym to orzeczeniu Sąd stwierdził, że J. i J. małżonkowie A. nabyli przez zasiedzenie prawo własności nieruchomości położonej w S. w obrębie ewidencyjnym numer 3, oznaczonej jako działka numer (...) o powierzchni 230 m ² na prawach własności ustawowej, a to oznacza, że dokumentem stwierdzającym bezspornie nabycie własności nieruchomości z mocy prawa przez powodów jest to postanowienie, które nie było uwzględnione z urzędu, ani na wniosek przez Sąd wyrokujący w przedmiotowej sprawie;

b. mapki geodezyjnej dotyczącej działki (...), z której to jednoznacznie wynika oznaczenie na niej nieruchomości w postaci budynku gospodarczego użytkowanego przez pozwanych bez stosownego wynagrodzenia na rzecz powodów z tytułu bezumownego korzystania w sytuacji, kiedy nie stanowił on ich własności, co Sąd orzekający w tej sprawie skrupulatnie pominął;

c. postanowienia Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 11 października 2010r., które zostało wydane z naruszeniem przepisów procesowych przez tutejszy Sąd, który to przysądził prawo użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego działkę oznaczoną w ewidencji numerem 255, o powierzchni 517 m ² położoną w S., objętą księgą wieczystą Kw Nr SR 1 (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Sieradzu VI wydział Ksiąg Wieczystych przysądził na rzecz M. P. (1) za ceną 31 000,00 złotych, która została zapłacona w całości i wydana nabywcy na zasadzie pozbawienia własności w drodze zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości przez powodów z dniem 01 października 2005r., co sąd orzekający w okolicznościach niniejszej sprawy staranie pominął, udając, że nie ma tematu, a to oznacza, że dopuścił się nadużycia przy wyrokowaniu;

d. treści ksiąg wieczystych o numerach: Kw SR 1 (...), SR 1 (...), które to są niezgodne z rzeczywistym stanem prawnym, gdzie Sąd wyrokujący pomimo skandalicznego postanowienia Sądu Rejonowego w Sieradzu VI Wydziału Ksiąg Wieczystych, które zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa, nie wyjaśnił przyjmując niezasadnie, że Sąd wydający to postanowienie ma rację w sytuacji, kiedy jest to działanie niedopuszczalne, wymierzone w powodów w zakresie dochodzenia swoich należności
pieniężnych od pozwanych w kwocie 12 000,00 złotych za bezumowne korzystanie i
użytkowanie budynku gospodarczego i nieruchomości gruntowej bez jakiejkolwiek zgody
powodów w tej materii;

e. niedokonanie ceny treści umowy darowizny z dnia 23 września 2011r. po dacie wydanego postanowienia z dnia 07 września 2011r. stwierdzającego zasiedzenie prawa własności działki (...) na rzecz małżeństwa J. i J. A. (1) przez Sąd
Okręgowy w S., w której pozwani darowali na rzecz syna S. P. prawo użytkowania wieczystego działki numer (...) na zasadzie ustawy o nacjonalizacji przemysłu w PRL, gdzie taki sformułowania notariusza są niedopuszczalne na powyższą okoliczność, a to oznacza, że Sąd wyrokujący w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie dostrzega wagi problemu, przechodząc obok niego obojętnie w sytuacji, kiedy jest to ewidentne naruszenie prawa materialnego i rzeczowego na niekorzyść powodów w przedmiotowej sprawie;

f. postanowienia Sądu Rejonowego w Sieradzu VI Wydziału Ksiąg wieczystych oraz korespondencji strony powodowej z dnia 14 sierpnia 2009r. i 20 sierpnia 2009r. na
okoliczność nieuwzględnienia ich racji w przedmiocie uzgodnienia ksiąg wieczystych z
rzeczywistym stanem prawnym po wydanym postanowieniu z dnia 07 września 2011r.
przez Sąd Okręgowy w Łodzi, który stwierdził zasiedzenie prawa własności działki (...) na
rzecz powodów i wadliwości w zakresie prowadzenia licytacji przez Sąd Rejonowy w
S. w sprawie o sygnaturze akt I Co 1148/09 z powodu niewydania stosownego
postanowienia na okoliczność zawieszenia postępowania licytacyjnego z wniosku powodów
ze względu na toczącą się sprawę zasiedzenia nieruchomości gruntowej w S., co
oznacza w świetle przepisów procesowych nieważność postępowania, a co zatem idzie
wszelkich czynności procesowych dotyczących przybicia i przysądzenia na rzecz
pozwanego M. P. (1), co Sąd wyrokujący celowo przemilczał, wydając
kompromitujący wyrok w stosunku do powodów;

g. decyzji Starostwa (...) z dnia 12 marca 2013r. w przedmiocie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa w prawo własności na rzecz S. P. działki (...) o powierzchni 0,0517 ha położonej w obrębie 3 miasta S. w sytuacji, kiedy w obecnym już stanie prawnym jest
ona nieważna po wyroku Trybunału Konstytucyjnego RP, a to powoduje jej uchylenie w postępowaniu administracyjnym przez Wojewodę (...) i musi być przyczyną uchylenia zaskarżonego krzywdzącego, tendencyjnego wyroku;

h. decyzji z dnia 23 stycznia 2012 r i pisma Urzędu Miasta S. w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za rok 2012 w zakresie podatku rolnego i od nieruchomości położonej przy ulicy (...) w S. z tego tytułu, że J. i J. A. (1) wykazali postanowieniem Sądu Okręgowego w Sieradzu, że właścicielami działki (...) i budynku gospodarczego wraz z naniesieniami, gdzie ten fakt został całkowicie pominięty i nieuwzględniony przy rozpoznawaniu sprawy przez kapturowy Sąd Rejonowy w Sieradzu w przedmiotowej sprawie;

i. całkowite pominięcie wyjaśnień składanych przez stronę powodową, w sytuacji kiedy podniesione argumenty merytoryczno- prawne zgłaszane przez skarżących winny być uwzględnione przy wydawaniu wyroku;

3.  naruszenie normy wynikającej z art. 177 par. 1 pkt. 1 i 3 kpc, poprzez przyjęcie i nieuwzględnienie wniosku powodów w przedmiocie zawieszenia niniejszego postępowania w sprawie z powodu podjęcia na nowo postępowania administracyjnego przez powodów na okoliczność unieważnienia decyzji w Starostwa Powiatowego w S. i sprawy zawisłej w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim na okoliczność odszkodowania wyrządzonego bezprawnym działaniem Sądów Okręgowego i Rejonowego w stosunku do nich z tytułu wydania wadliwych wyroków w postępowaniu egzekucyjnym i wieczysto-księgowym i wydanie w tym zakresie postanowienia na zasadzie art. 356 kpc oddalającego ów wniosek na żądanie pełnomocnika pozwanych, którego argumenty nie powinny być uwzględnione;

II.  naruszenie norm prawa materialnego, a w szczególności:

a. normy wynikającej z treści art. 140 kc w związku z art. 21 ust. 1 Konstytucji RP w związku z art. 64 Konstytucji RP i art. l ust. l Protokołu 1 Konwencji poprzez całkowicie niezrozumiałe przyjęcie przez Sąd wyrokujący, że powodowie nie są właścicielami działki numer (...) w S. i naniesień w postaci budynku gospodarczego i ogrodzenia i drzewostanu i nie przysługuje im pobieranie pożytków i osiąganie dochodu z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości osób trzecich w danej sytuacji pozwanych i jej dysponowaniem zgodnie z zasadami wynikającymi ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa o dokument w formie postanowienia Sądu Okręgowego w Sieradzu w przedmiocie orzeczenia zasiedzenia oraz płacenia podatku od rolnego i od nieruchomości na rzecz Urzędu Miasta S. i podatku dochodowego w stosunku do Urzędu Skarbowego w S. w okolicznościach przedmiotowej sprawy;

b. normy wynikającej z art. 224 kc w związku z art. 225 kc i 230 kc poprzez nieprawidłowe przyjęcie przez Sąd, że pozwani działali w dobrej wierze w sytuacji, kiedy ich, postępowanie i zachowanie w każdym miejscu i czasie było spektakularnym działaniem w złej wierze w stosunku do powodów w zakresie korzystania z budynku gospodarczego, ogrodzenia oraz zniszczenia ozdobnego i owocowego drzewostanu na działce (...), ale także wprowadzanie wymiaru sprawiedliwości w błąd na etapie sprawy o zasiedzenie i postępowania egzekucyjnego za przychylnym patrzeniem i popieraniem takiego stanu rzeczy przez Sądy Rejonowe w Sieradzu;

c. normy wynikającej z art. 222 kc poprzez niezastosowanie jej przy wydawaniu przez Sąd zaskarżonego wyroku w stosunku do powodów w sytuacji kiedy pozwani winni być świadomi, że władanie własnością powodów powoduje uzyskiwanie przez nich określonych korzyści finansowych i podnosi drastycznie wartość rynkową całej nieruchomości działki (...) w S.;

d. normy wynikającej z art. 1 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości w zakresie, w jakim przyznaje uprawnienia do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności osobom fizycznym i prawnym, które nie miały tego uprawnienia w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 2011r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz innych ustaw jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2015r. wydanego w sprawie o sygnaturze akt K 29/13, a to oznacza w przedmiotowej sprawie, że nieprzejednane stanowisko Sądu wyrokującego w treści swojego uzasadnienia, że S. P. (2) na podstawie decyzji Starosty (...) z dnia 12 marca 2013r. w zakresie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa działki (...) o powierzchni 0,0517 ha w obrębie 3 miasta S. w prawo własności jej na jego rzecz utracił bezpowrotnie z mocy tego orzeczenia Trybunału, a to oznacza, że powodowie, jako właściciele spornej zbudowanej nieruchomości mają niekwestionowane prawo do kwoty 12 tysięcy złotych od pozwanego w sposób niepodlegający żadnej dyskusji i to czy to się Sądowi podoba czy nie w przedmiotowej sprawie;

e. normy wynikającej z treści art 46 § 1 kc w związku z art.48 kc poprzez nieprawidłowe przyjęcie przez Sąd, że zabudowana działka (...)wraz z naniesieniami w postaci ogrodzenia drzewostan i ozdobnego i owocowego na podstawie wadliwego wpisu dokonanego przez pozwanych do Księgi wieczystej o numerze (...)przy udziale Sądu Ksiąg wieczystych stanowi użytkowanie wieczyste pozwanych w sytuacji, kiedy na zasadzie art.518 i 553 kodeksu cywilnego Napoleona, gdzie przepisy te przewidują, że nieruchomościami są zarówno grunty, jak i budynki stanowiące od siebie odrębne nieruchomości, dla których winna być założona księga wieczysta dla każdej z nich, to skutkuje tym, że gdyby nawet przyjąć czysto teoretycznie, że grunt jest w użytkowaniu wieczystym pozwanych, chociaż zdaniem powodów tak nie jest, to korzyści i pożytki czerpane z budynku gospodarczego i drzew owocowych należały się w tym okresie powodom w wysokości dochodzonej powództwem, czego Sąd wyrokujący nie uwzględnił oddalając słuszne żądanie skarżących;

f. normy wynikającej z treści art.6 ust. 2 ustawy z dnia 06 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece poprzez niewłaściwe przyjęcie przez Sąd, że treść Księgi Wieczystej o numerze (...) jest zgodna z rzeczywistym stanem prawnym w sytuacji, kiedy dokonane w niej wpisy na podstawie wniosków pozwanych oparte zastały na działaniu przez nich w złej wierze i żenujących orzeczeń Sądu Rejonowego Wydziału Cywilnego i Wydziału Ksiąg Wieczystych w S. w stosunku do powodów bez ponoszenia żadnej odpowiedzialności z tytułu dopuszczenia się w tej mierze wielu nieprawidłowości przy orzekaniu w sprawach w stosunku do powodów;

g. normy wynikającej z treści art. 24 ustawy z dnia 06 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece w związku ze szczególnymi przepisami wynikającymi z artykułów 518 i 553 kodeksu cywilnego Napoleona poprzez nieuwzględnienie ich przez Sąd wyrokujący, że właścicielem budynku gospodarczego, ogrodzenia i drzewostanu może być i jest ktoś inny niż właściciel gruntu rolnego, a to oznacza, że dla każdej z tych nieruchomości powinna być założona i prowadzona oddzielna księga wieczysta w spornej sytuacji po skandalicznym postanowieniu Sądu Rejonowego w Sieradzu, który to uhonorował przysądzeniem i przebiciem użytkowanie wieczyste działki o numerze (...)dla M. P. (2)w sposób niedopuszczalny, ale pomimo tego bezspornym jest to, że nawet w tej sytuacji tym postanowieniem pozwany nie nabył w sposób formalny i zgodny z prawem zabudowanej działki w postaci wyżej wymienionych naniesień na niej, a tym samym logicznym jest, że korzystanie z nich podlega opłacie zgodnie z wytoczonym powództwem i żadna nawet najlepsza filozofia prawnicza zastosowana przez Sąd w tej sprawie nie jest w stanie podważyć zasadności dochodzonych należności z tytułu bezumownego korzystania z własności powodów;

f. nieuwzględnienie przez Sąd normy wynikającej z powodu wyrządzenia szkody powodom przez pozwanych z tytułu ich odpowiedzialności kontraktowej w zakresie z art. 471 kc, jak i deliktowej z art. 415 kc, pomimo dopuszczenia się czynu niedozwolonego w zakresie bezumownego użytkowania działki (...) i budynku gospodarczego o powierzchni 40 m ²i czerpania z tego procederu wszelkich pożytków ze sfery materialnej na zasadzie art 405 kc w sytuacji, kiedy ten obiekt nie został przez nich wzniesiony, ani działka ta nie została przez nich od strony sąsiada ogrodzona płotem betonowym i zagospodarowana drzewostanem ozdobnym i owocowym, o to skutkuje tym, że dochodzone roszczenie na tej podstawie nie zostało uwzględnione w wytoczonym powództwie z przyczyn niepodanych w uzasadnieniu wyroku;

g. normy wynikającej z treści art. 235 kc w związku z art.31 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez niefrasobliwe przyjęcie przez Sąd, że użytkownikiem wieczystym wpisanym do księgi wieczystej Kw Nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Sieradzu Wydział Ksiąg Wieczystych działki numer (...) jest S. P. (1), jako właściciel Skarb Państwa w sytuacji, kiedy nie odpowiada to rzeczywistemu stanu prawnemu wymienionej na wstępie księgi wieczystej po nabyciu przez zasiedzenie prawa własności do niej przez powodów postanowieniem Sądu Okręgowego w Sieradzu z dniem 01 października 2005r., w sytuacji, kiedy powodowie mają zatem uzasadnione pretensje w zakresie dochodzenia swoich należności pieniężnych od pozwanych z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystania z ich świętego prawa własności w sposób niedopuszczalny;

h. normy prawa materialnego polegające na naruszeniu przez Sąd art. 3 ust. l ustawy z dnia 06 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece przy wydawaniu zaskarżonego wyroku w stosunku do powodów poprzez niedokonanie oceny w sposób właściwy dokumentów na okoliczność tego ze są oni właścicielami działki o numerze (...) wraz z naniesieniami, a nie użytkownikami wieczystymi jak pozwani, a to oznacza, że ich prawo jest mocniejsze w stosunku do użytkowania wieczystego i dochodzona należność za bezumowne korzystanie a niej znajduje oparcie w nim w sposób niekwestionowany.

W oparciu o wskazane zarzuty, skarżący wnieśli o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku oraz uwzględnienie powództwa w całości, a w razie nieuwzględnienia tego wniosku, o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Sieradzu do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej;

2.  zasadzenie na rzecz powodów od pozwanych kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Pozwani wnieśli o oddalenie apelacji oraz zasądzenie ich rzecz od powodów zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

O skutecznym postawieniu zarzutu naruszenia art. 328 § 2 kpc można mówić tylko wtedy, gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, a braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej muszą być tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona, bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. Zarzut ten może więc odnieść skutek jedynie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania zaskarżonego orzeczenia. Taka sytuacja w sprawie przedmiotowej nie zachodzi.

Wbrew zarzutom apelacji, Sąd Rejonowy uwzględnił istnienie wszystkich wskazanych przez skarżących dokumentów, szczegółowo uzasadniając, dlaczego nie mają dla sprawy takiego znaczenia, jakie nadawali im powodowie.

W sprawie najistotniejsze są dwie kwestie, których skarżący nie akceptują, a które są wynikiem prawidłowej wykładni przepisów prawa materialnego.

Po pierwsze, podkreślić trzeba, iż zgodnie z art. 235 § 1 kc, budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest zatem prawem związanym z użytkowaniem wieczystym, co oznacza, że dzieli jego los prawny. Użytkowanie wieczyste oraz własność budynków i urządzeń mogą więc być przenoszone tylko łącznie, a zbycie prawa użytkowania wieczystego odnosi się także do tych ostatnich (por. K. Stefaniuk (w:) J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, 2009, s. 188; uchwała SN z dnia 21 kwietnia 2005r., III CZP 9/05, OSNC 2006, nr 3, poz. 44).

Ze wskazanej powyżej przyczyny, a wbrew zapatrywaniu skarżących, postanowienie o przysądzeniu użytkowania wieczystego działki nr (...) skutkowało również przeniesieniem własności znajdującego się na tej działce budynku.

W zakresie skutków wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia przez powodów własności części nieruchomości przez zasiedzenie, wskazać należy, iż na skutek wydania postanowienia o przysądzeniu własności w sprawie I Co 1148/09 Sądu Rejonowego w Sieradzu, małżonkowie A. własność tę utracili.

Zgodnie z art. 999 § 1 kpc, prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów, a także tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności. Postanowienie to przenosi na nabywcę własność nieruchomości, ma więc charakter konstytutywny (tak E. Wengerek, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne..., 2009, s. 585; A. Barańska (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., red. K. Piasecki, s. 1094; R. Kowalkowski (w:) Z. Knypl, R. Kowalkowski, H. Langa-Bieszki, Z. Merchel, Z. Szczurek, J. Treder, Encyklopedia egzekucji sądowej, Sopot 2002, s. 303). Skuteczność nabycia nie może podlegać ocenie według kryteriów przewidzianych w art. 6–9 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. W szczególności nie występuje potrzeba badania, czy osoba nabywająca własność nieruchomości dopełniła aktów staranności polegających na zapoznaniu się z treścią księgi wieczystej, a także czy działała w złej (dobrej) wierze. W miejsce przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece wchodzą przepisy Kodeksu postępowania cywilnego normujące egzekucję z nieruchomości, a w szczególności art. 998–1003. Określają one skutki nabycia własności w wyniku uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, także, gdy chodzi o wygaśnięcie (lub dalsze trwanie) praw ciążących na nieruchomości. Charakter konstytutywny postanowienia o przysądzeniu własności sprawia, że własność nieruchomości przechodzi na nabywcę bez względu na to, kto był dotąd rzeczywistym właścicielem. Oznacza to również, że w postępowaniu o wpis prawa własności nabywca nie musi wykazać następstwa prawnego po osobie wpisanej w dziale drugim księgi wieczystej, a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie ma zastosowania, gdy nabycie własności nieruchomości następuje w toku postępowania egzekucyjnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1997r., II CKN 730/97, OSP 1998/7-8/139, Wokanda 1998/1/7).

Niezależnie zatem od wiedzy nabywców licytacyjnych, co do roszczeń zgłaszanych w toku trwania egzekucji z nieruchomości przez powodów, nabyli oni skuteczne erga omnes, a zatem również wobec skarżących prawo wieczystego użytkowania gruntu wraz z własnością budynku, a powodowie prawo własności utracili.

Pobranie podatku od nieruchomości, na co również powoływali się skarżący, nie kreuje prawa własności i nie stanowi jego źródła. Zgłoszenie przez powodów obowiązku podatkowego i uiszczenie zobowiązań publicznoprawnych ciążących na nieruchomości w żaden sposób nie wpływa na wskazane wyżej skutki prawomocnego przysądzenia własności.

Marginalnie jedynie należy wskazać, iż nie było żadnych podstaw prawnych do zawieszenia egzekucji z uwagi na toczące się postępowanie w przedmiocie zasiedzenia. To Sąd prowadzący sprawę o zasiedzenie – po zgłoszeniu stosownego żądania przez małżonków A. – mógł zabezpieczyć wniosek przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego, jednakże powodowie wniosku o zabezpieczenie w tej sprawie nie złożyli. To powodowie zatem, nie dokonując tego, ani nie występując o stwierdzenie zasiedzenia niezwłocznie po upływie terminu – 01 października 2005r., nie zachowali aktów staranności pozwalających na ochronę ich praw do nieruchomości.

Skoro M. P. (3) nabył prawo wieczystego użytkowania gruntu mógł je skutecznie przenieść w drodze darowizny na rzecz S. P..

Wbrew zapatrywaniu skarżących, nastąpiło również skuteczne przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności na podstawie decyzji Starosty (...).

Decyzja administracyjna ostateczna staje się wykonalna i wchodzi do obrotu prawnego, wywołując skutki prawne wobec jej adresatów, jak również wobec innych uczestników obrotu prawnego, a organ administracyjny może decyzję taką wzruszyć tylko w sytuacjach i na zasadach ustalonych w kodeksie postępowania administracyjnego albo w przepisach szczególnych. Jak prawidłowo przyjął Sąd Rejonowy, sądy cywilne są związane takimi decyzjami organów administracji, wydanymi w granicach ich ustawowej kompetencji, bowiem dla wykonywania funkcji wymiaru sprawiedliwości i funkcji administracji państwowej powołane są odrębnie ukształtowane organy państwowe. Poza wyjątkami ustawowymi zatem decyzje administracyjne nie podlegają kontroli sądu cywilnego (por: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003r., I CK 345/03, LEX nr 151628 oraz z dnia 29 stycznia 2008r., I UK 173/07, OSNP 2009/5-6/78). Skoro zatem decyzja o przekształceniu użytkowania wieczystego nie została wyeliminowana we właściwym trybie z obrotu prawnego, Sąd w postępowaniu cywilnym był nią związany. Brak było również podstaw do zawieszenia postępowania, choćby już z tej przyczyny, że powodowie nie wykazali, aby toczyło się właściwe w tym zakresie postępowanie administracyjne. Wygaśnięcie użytkowania wieczystego, w świetle art. 48 kc, skutkowało niedopuszczalnością rozdzielenia prawa własności gruntu od prawa własności budynku. Zgodnie zatem z zasadą superficies solo cedit, budynek, do którego roszczą sobie prawa powodowie, jako część składowa nieruchomości dzieli los własności gruntu. W świetle powołanego przepisu, do części składowych gruntu należą także inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Nieporozumieniem jest powoływanie się przez autorów apelacji na regulacje zawarte w Kodeksie Napoleona, bowiem obecnie ten akt prawny na terenie Rzeczypospolitej Polskiej nie obowiązuje.

Żadnego wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy nie mógł mieć także wynik postępowania w sprawie z powództwa małżonków A. przeciwko Skarbowi Państwa o odszkodowanie w związku z wydaniem postanowienia o przysądzeniu własności z naruszeniem prawa. Nawet stwierdzenie uchybień, których Sad w sprawie niniejszej się nie dopatruje, nie eliminowałoby orzeczenia z obrotu i nie niweczyłoby jego skutków.

Podsumowując, Sąd pierwszej instancji uwzględniając całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, prawidłowo ustalił, że powodowie nie są właścicielami budynku, ogrodzenia i nasadzeń, których dotyczą ich żądania w zakresie wynagrodzenia za korzystanie, a zatem nie przysługuje im legitymacja czynna w procesie opartym o art. 224 i następne Kodeksu cywilnego. Dlatego też Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 385 kpc, oddalił apelację.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 kpc, zasądzając od powodów na rzecz pozwanych 1 200 złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalonych wg stawki minimalnej zgodnie z § 6 pkt 5 oraz § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za radców prawnych...” z dnia 28 września 2002r. (t.j. Dz.U. z 2013r. poz. 490).