Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 września 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Gabriela Sobczyk (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2015 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko G. F.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 17 listopada 2014 roku, sygn. akt II C 1066/14

oddala apelację.

SSO Gabriela Sobczyk

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 listopada 2014r. Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądza od pozwanego G. F. na rzecz powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 3561,39 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2014 r. do dnia 16 listopada 2014 roku; zasądzoną w punkcie pierwszym należność rozkłada pozwanemu na raty po 200 złotych, płatne miesięcznie do ostatniego dnia każdego miesiąca począwszy od 31 grudnia 2014 roku, końcówka należności głównej wraz z kosztami procesu i odsetkami płatna jako ostatnia rata; nadto zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 717,81 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Jednocześnie nadał wyrokowi w punkcie 1 z zastrzeżeniem punktu 2 rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że powód (...) Wierzytelności Detaliczne Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wniósł powództwo o zapłatę 3561,39 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu Podał, iż pozwany G. F. zawarł z poprzednikiem prawnym powoda umowę o kartę kredytową i nie uiścił wynikających z niej należności.

Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany G. F. na rozprawie uznał powództwo, ale z uwagi na trudną sytuację finansową wniósł o rozłożenie należności na rat. Przedstawił do wglądu dokumentację choroby nowotworowej swojej matki oraz podał, że dopiero od miesiąca ma pracę, zaś wynagrodzenie wynosi ok. 1100 zł. Podał, że jest w stanie realnie spłacać maksymalnie 200 zł miesięcznie.

Powód nie stawił się na termin rozprawy, będąc prawidłowo poinformowanym o terminie. Sąd Rejonowy wskazał, że wobec uznania powództwa przez pozwanego oraz wobec braku wątpliwości, co do zasadności roszczenia, które powód wykazał załączonymi do pozwu dokumentami przyjął, że pozwany podpisał z poprzednikiem prawnym powoda umowę kredytową, z której się nie wywiązał, zaś powód nabył w/w wierzytelność umową cesji.Sąd Rejonowy wskazując na art. 229 k.p.c wywiódł, że w związku z uznaniem powództwa przez pozwanego, które w świetle przedstawionych dowodów nie budziło wątpliwości, pozostałe fakty nie wymagały dowodu.

Wobec jednak złożenia na rozprawie oświadczenia o trudnej sytuacji życiowej i finansowej pozwanego Sąd Rejonowy rozłożył zasądzone roszczenie na raty. W ocenie Sądu Rejonowego umożliwi to skuteczne zaspokojenie powoda bez nadmiernego uszczerbku dla pozwanego i narażania go na dodatkowe koszty ewentualnej przymusowej egzekucji od razu całego roszczenia. Sąd Rejonowy podzielił stanowisko pozwanego, że mając dochody z wynagrodzenia za pracę w wysokości ok.1100 zł będzie on w stanie realnie spłacać nie więcej niż 200 zł miesięcznie, jak sam zadeklarował. Rozkładając roszczenie na raty Sąd Rejonowy zasądził odsetki do dnia poprzedzającego wyrokowanie, zgodnie z zasadą, że dopiero uchybienie w płatności rat całe roszczenie stanie się wymagalne natychmiast.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na mocy art. 98 i nast. k.p.c. Nadto w myśl art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd nadał z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności roszczeniu uznanemu przez pozwanego, z zastrzeżeniem orzeczonych rat.

Apelację od tego wyroku złożył powód, domagając się zmiany zaskarżonego wyroku w punkcie 1. poprzez zasądzenie od pozwanego odsetek ustawowych od kwoty 3561,39 zł od dnia 17 listopada 2014r. do daty faktycznej spłaty, a nadto w punkcie 2 poprzez jego uchylenie.

Zarzucił temu wyrokowi naruszenie art. 320 kpc poprzez rozłożenie na miesięczne raty zasądzonego świadczenia podczas gdy brak było podstaw do rozłożenia zasądzonej kwoty na raty gdyż nie zachodziły w niniejszym postępowaniu szczególnie uzasadnione okoliczności, które prowadziły do przyjęcie, że zasadnym jest rozłożenia zasądzonego roszczenia na raty.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że w sprawie nie było podstaw, by Sąd ingerował w niesporne i wymagalne zobowiązanie pomiędzy pozwanym a powodem na podstawie art. 320 kpc. norma ta ma charakter wyjątkowy i może być zastosowana w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Wskazał na pogląd orzecznictwa, w którym wskazano, że może ona mieć zastosowanie jedynie wówczas, gdy w chwili wyrokowania są podstawy do przyjęcia, że ze względu na sytuację majątkową i rodzinną dłużnika wyrok zasądzający całe świadczenie stanowiłby tytuł egzekucyjny bez szans na realizację. Prowadzenie egzekucji narażałoby wierzyciela na nieefektywne wydatki egzekucyjne, a dłużnika i osoby pozostające na jego utrzymaniu na utratę podstaw egzystencji.

Wskazał, że ochrona dłużnika nie może być stawiana ponad ochronę powoda, nawet gdy pozwany znajduje się w trudnej sytuacji finansowej nie oznacza jeszcze że nie dysponuje on żadnymi środkami do życia ani takimi, które pozwalają mu na spłatę zasądzonej pozwem kwoty jedynie w wariancie rozłożenia jej na miesięczne raty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wynikająca z art. 320 kpc możliwość rozłożenia przez sąd świadczenia na raty stanowi jeden z przepisów regulujących tzw. uznanie sędziowskie. W tym zakresie sąd opiera się na dokonanej przez siebie ocenie okoliczności sprawy, opierając się na doświadczeniu życiowym i zasadach współżycia społecznego.

W art. 320 kpc również ustawodawca użył nieostrego określenia ”w szczególnie uzasadnionych wypadkach”. Jego uszczegółowienie pozostawione zostało Sądowi orzekającemu.

Należy podzielić poglądy doktryny, że oceniając, czy zachodzą podstawy do rozłożenia należności na raty sąd winien uwzględniać interesy obu stron, powinien uwzględnić trudną sytuacje pozwanego, ale też ewentualną trudną sytuację powoda.

W wyroku z dnia 9 kwietnia 2015r. , sygn. akt II CSK 409/14 Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 320 k.p.c. upoważnia sąd orzekający do wzięcia pod rozwagę przy wydawaniu wyroku, czy jego orzeczenie będzie mogło być wykonane bez potrzeby przeprowadzania egzekucji, zwłaszcza czy pozwany będzie w stanie spełnić zasądzone świadczenie jednorazowo. Przesłanką zastosowania tego przepisu jest ustalenie, że w danej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony; decydują o tym okoliczności konkretnej sprawy. W zasadzie chodzi o okoliczności dotyczące pozwanego dłużnika, jego sytuację osobistą, majątkową, finansową, rodzinną, które powodują, że nierealne jest spełnienie przez niego od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia. Przyjmuje się, że np. za zastosowaniem omawianego przepisu przemawia sytuacja, w której pozwany uznaje powództwo i podnosi, że nieuregulowanie długu jest spowodowane wyłącznie jego złą sytuacją majątkową. Rozważając rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty, sąd orzekający nie może jednak nie brać pod rozwagę sytuacji wierzyciela. Również jego trudna sytuacja majątkowa może bowiem co do zasady przemawiać przeciwko rozłożeniu zasądzonego świadczenia na raty, ponieważ sąd nie powinien działać z pokrzywdzeniem wierzyciela.

Sąd Okręgowy w pełni podziela przytoczony pogląd.

Oceniając okoliczności niniejszej sprawy należy dojść do wniosku, że nie można Sądowi Rejonowemu skutecznie zarzucić, że stosując rozłożenie należności na raty naruszył art. 320 kpc.

Dokonana przez ten Sąd ocena okoliczności sprawy uzasadnia uznanie, że zarówno trudna sytuacja rodzinna pozwanego, jak i niewielka wysokość jego dochodów uzasadniały przyjęcie, że spełnienie świadczenia jednorazowo byłoby dla pozwanego niemożliwe. Oceniając interesy powoda Sąd Okręgowy zauważa, że jest on podmiotem zawodowo trudniącym się obrotem wierzytelnościami i w toku postępowania, w szczególności zaś w apelacji nie podnosił argumentów o tym, że znajduje się w trudnej sytuacji.

Przy tym pozwany na pierwszej rozprawie przyznał okoliczności faktyczne pozwu („ uznał powództwo”), powołując się na swą trudną sytuację materialną i rodzinną. Powód nie zaprzeczył podanym przez pozwanego okolicznościom, a zatem uznać należy, że zostały one przez niego przyznane( 229 kpc). Nadmienić należy, że należność rozłożona została na 36 rat (3 lata), co w ocenie Sądu Okręgowego nie stanowi nadmiernej uciążliwości dla powoda, a uwzględnia możliwości pozwanego i jego aktualną sytuację.

Zatem w ocenie Sądu Okręgowego wniosek Sądu Rejonowego o zaistnieniu podstaw do rozłożeniu należności na raty był prawidłowy.

Nadmienić należy, że Sąd Rejonowy nie zastrzegł odsetek ustawowych od poszczególnych dwustuzłotowych rat, jednak w tej części także powództwa nie oddalił. Do tej części rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego nie odniósł się też w apelacji skarżący, zatem pozostawała ona poza zakresem rozstrzygania przez Sąd Okręgowy.

Orzekając zatem w granicach apelacji Sąd Okręgowy uznał jej niezasadność i z tego powodu apelację oddalił – na podstawie art. 385 kpc.

SSO Gabriela Sobczyk